Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

– 9 –

7. Stosowanie przymusu bezpośredniego przewidzianego w innych przepisach jest
dopuszczalne jedynie po uprzednim bezskutecznym zastosowaniu przymusu
bezpośredniego przewidzianego w ustawie lub gdyby jego zastosowanie było niecelowe.
8. Przymus bezpośredni w formie:
1) przytrzymania polega na dora nym, krótkotrwałym unieruchomieniu osoby
z u yciem siły fizycznej;
2) unieruchomienia polega na dłu ej trwającym obezwładnieniu osoby z u yciem
pasów, uchwytów, prześcieradeł lub kaftana bezpieczeństwa albo innych urządzeń
technicznych;
3) przymusowego podania produktu leczniczego polega na dora nym lub
przewidzianym w planie postępowania leczniczego wprowadzeniu produktu
leczniczego do organizmu osoby – bez jej zgody;
4)
izolacji polega na umieszczeniu osoby, pojedynczo, w zamkniętym pomieszczeniu.
9. W terminie 3 dni od dnia zastosowania przymusu bezpośredniego, zasadność
jego zastosowania:
1)
przez lekarza lub felczera izby wytrze wień lub placówki – ocenia dyrektor izby
wytrze wień lub kierownik placówki, je eli jest lekarzem, a je eli dyrektor lub
kierownik nie jest lekarzem – inny upowa niony przez niego pisemnie lekarz;
2) przez
osobę, o której mowa w ust. 4 i 5 – ocenia lekarz upowa niony pisemnie
przez właściwego komendanta jednostki Policji.
10. Przymus bezpośredni w formie unieruchomienia lub izolacji mo e być
stosowny nie dłu ej ni 4 godziny. W razie potrzeby stosowanie przymusu
bezpośredniego w tych formach mo e być przedłu one na następne okresy nie dłu sze
ni 6-godzinne, przy czym nie dłu ej ni 24 godziny łącznie.
11. Pracownik wyznaczony przez dyrektora izby wytrze wień lub kierownika
placówki albo funkcjonariusz Policji wyznaczony przez komendanta jednostki Policji
lub osobę przez niego upowa nioną, a podczas ich nieobecności – dy urnego jednostki
Policji, jest obowiązany do kontroli stanu zdrowia osoby, wobec której zastosowano
przymus bezpośredni w formie unieruchomienia lub izolacji nie rzadziej ni
co 15 minut, równie w czasie snu tej osoby.
12. Niezwłocznie po zaprzestaniu stosowania przymusu bezpośredniego lekarz lub
felczer kontroluje stan zdrowia osoby, w stosunku do której zastosowano przymus
bezpośredni.
– 10 –

13. Przymus bezpośredni mo e trwać tylko do czasu ustania przyczyn jego
zastosowania.”;
6)
po art. 42 dodaje się art. 421–423 w brzmieniu:
„Art. 421. 1. O zwolnieniu osoby przyjętej z izby wytrze wień lub placówki
decyduje odpowiednio dyrektor izby wytrze wień, kierownik placówki lub
upowa niona przez niego osoba, na podstawie badania zawartości alkoholu w
organizmie osoby zwalnianej, biorąc pod uwagę opinię lekarza lub felczera.
2. O zwolnieniu osoby zatrzymanej z jednostki Policji decyduje komendant
jednostki Policji lub upowa niona przez niego osoba, na podstawie badania zawartości
alkoholu w organizmie osoby zwalnianej, w miarę potrzeb biorąc pod uwagę opinię
lekarza lub felczera.
3. W przypadku braku zgody osoby zwalnianej na przeprowadzenie badania,
o którym mowa w ust. 1, zwalnia się ją na podstawie opinii lekarza lub felczera izby
wytrze wień lub placówki.
4. Osobę małoletnią po wytrze wieniu przekazuje się rodzicom lub opiekunom,
a w przypadku ich niezgłoszenia się najbli szej placówce interwencyjnej.
Art. 422. 1. Za pobyt w izbie wytrze wień, placówce lub jednostce Policji od osoby
przyjętej pobierana jest opłata.
2. Opłata za pobyt w izbie wytrze wień lub placówce obejmuje tak e udzielone
świadczenia zdrowotne, podane produkty lecznicze oraz detoksykację.
3. Maksymalna wysokość opłaty za pobyt w izbie wytrze wień, placówce lub
jednostce Policji wynosi 300 zł.
4. Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, biorąc pod uwagę
konieczność zapewnienia sprawnego funkcjonowania izb wytrze wień, placówek lub
jednostek Policji oraz całkowite koszty pobytu osób w tych podmiotach, ustalają
w drodze uchwały, wysokość opłaty za pobyt w tych podmiotach.
5. W wyjątkowych przypadkach kierując się szczególnym charakterem placówki
organy jednostek samorządu terytorialnego mogą postanowić, w drodze uchwały,
o odstąpieniu od pobierania opłat przez tę placówkę.
6. Egzekucja nale ności z tytułu opłaty za pobyt w izbie wytrze wień, placówce
lub jednostce Policji następuje w drodze przepisów o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji.
– 11 –

7. Do umarzania, odraczania terminów oraz rozkładania na raty spłat nale ności
z tytułu opłaty za pobyt w izbie wytrze wień, placówce lub jednostce Policji stosuje się
przepisy o finansach publicznych.
8. Wierzycielem opłaty za pobyt:
1) w izbie wytrze wień lub placówce jest organ wykonawczy jednostki samorządu
terytorialnego;
2) w jednostkach Policji – jest odpowiednio komendant powiatowy Policji,
komendant miejski Policji lub komendant rejonowy Policji.
9. Termin płatności opłaty za pobyt w izbie wytrze wień, placówce lub jednostce
Policji wynosi 14 dni od dnia doręczenia wezwania do jej uiszczenia. Do doręczeń
stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z pó n. zm.2)).
10. Roszczenie o uiszczenie opłaty za pobyt w izbie wytrze wień, placówce lub
jednostce Policji przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym upłynął termin
płatności.
11. Obowiązek uiszczenia opłaty za pobyt w izbie wytrze wień, placówce lub
jednostce Policji nie powstaje, je eli wezwanie, o którym mowa w ust. 9, zostało
doręczone po upływie trzech lat od dnia zwolnienia z izby wytrze wień, placówki lub
jednostki Policji.
Art. 423. 1. Pomieszczenia i urządzenia izby wytrze wień lub placówki
odpowiadają wymaganiom odpowiednim do wykonywanych zadań, w tym są
wyposa one w system umo liwiający obserwację osób w nich umieszczonych w celu
zapewnienia bezpieczeństwa tych osób.
2. W izbie wytrze wień oraz w placówce zatrudnia się osoby posiadające
kwalifikacje odpowiednie do zajmowanego stanowiska oraz posiadające zdolność
psychiczną do pracy w izbie lub placówce, w tym do pracy w warunkach wymagających
stosowania przymusu bezpośredniego, stwierdzoną opinią psychologiczną.

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 509,
z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188 i Nr 170,
poz. 1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 682 i Nr 181, poz. 1524,
z 2008 r. Nr 229, poz. 1539, z 2009 r. Nr 195, poz. 1501 i Nr 216, poz. 1676, z 2010 r. Nr 40, poz. 230,
Nr 167, poz. 1131, Nr 182, poz. 1228 i Nr 254, poz. 1700, z 2011 r. Nr 6, poz. 18, Nr 34, poz. 173, Nr 106,
poz. 622 i Nr 186, poz. 1100 oraz z 2012 r. poz. 1101.
– 12 –

3. W razie uzasadnionego podejrzenia utraty zdolności psychicznej opinię
określoną w ust. 2 wydaje się tak e na wniosek dyrektora izby wytrze wień lub
kierownika placówki.
4. Przepisów ust. 2 i 3 w zakresie dotyczącym oceny zdolności psychicznej nie
stosuje się do lekarzy i felczerów.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1)
sposób prowadzenia depozytu w izbie wytrze wień lub placówce,
2) organizację izb wytrze wień i placówek oraz warunki, jakim powinny odpowiadać
ich pomieszczenia i urządzenia,
3) skład oraz kwalifikacje personelu izb wytrze wień oraz placówek,
4)
sposób przeprowadzania kontroli stanu zdrowia, o którym mowa w art. 42 ust. 11
i 12,
5) sposób przeprowadzania badań na zawartość alkoholu w organizmie osoby
wskazujący na stan nietrze wości,
6)
wzór karty ewidencyjnej,
7) wykaz produktów leczniczych oraz wyrobów medycznych, które są stosowane
w izbie wytrze wień oraz placówce
- biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia poszanowania praw osób doprowadzonych
do izb wytrze wień i placówek oraz do nich przyjętych, a tak e zapewnienia tym
osobom nale ytej opieki, z uwzględnieniem specyfiki izb wytrze wień i placówek,
w tym izb wytrze wień, w których stosuje się detoksykację.”.
Art. 2. 1. Do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w ycie
niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
2. Przepisy art. 391 ust. 4 i 5 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą, stosuje się do dokumentacji wytworzonej w izbie wytrze wień lub
placówce, o której mowa w art. 39 ust. 3 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, po dniu wejścia w ycie niniejszej ustawy.
Art. 3. Ustawa wchodzi w ycie z dniem 16 stycznia 2013 r.
U Z A S A D N I E N I E
1. Cel projektowanej ustawy
Celem projektu jest dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 3 kwietnia 2012 r. (sygn. akt K 12/11) dotyczącego ustawy z dnia 26
pa dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze wości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z
2007 r. Nr 70, poz. 473, ze zm.). Jego sentencja została ogłoszona dnia 16 kwietnia 2012 r. w
Dz. U. poz. 405, a pełny tekst rozstrzygnięcia wraz z uzasadnieniem w OTK ZU Nr 4A, poz.
37.
Po pierwsze, chodzi w nim o uzupełnienie ustawy o przepis określający maksymalną
kwotę opłaty oraz o wytyczne dla rad gmin (powiatów) w zakresie ustalania konkretnej
wysokości opłaty związanej z pobytem w izbie wytrze wień, których było brak w
dotychczasowej treści przepisu.
Po drugie, przenosi w istotnym zakresie treść dotychczasowego rozporządzenia w
sprawie trybu doprowadzania, przyjmowania i zwalniania osób w stanie nietrze wości oraz
organizacji izb wytrze wień i placówek utworzonych lub wskazanych przez jednostkę
samorządu terytorialnego do ustawy.
Przy okazji usuwa się te pewne niespójności w ustawie, wskazane przez Trybunał.
2. Przedmiot i istota rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego
2.1. TK orzekł, e art. 42 ust. 6 ustawy z dnia 26 pa dziernika 1982 r. o wychowaniu w
trze wości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w zakresie, w jakim upowa nia ministra
właściwego do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych do określenia, w drodze rozporządzenia, maksymalnej wysokości opłat
związanych z pobytem w izbie wytrze wień, innej placówce utworzonej lub wskazanej przez
jednostkę samorządu terytorialnego lub w jednostce Policji – jest niezgodny z art. 92 ust. 1
Konstytucji.
2.2. Przepis art. 42 ust. 6 przewiduje, e „Minister właściwy do spraw zdrowia w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia (…) maksymalną wysokość opłat związanych z pobytem w izbie
wytrze wień, innej placówce utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu
terytorialnego lub w jednostce Policji”.
Przepis ten upowa nia ministra do uregulowania dwóch zakresów spraw: po pierwsze
trybu doprowadzania, przyjmowania, zwalniania z izb oraz ich organizacji, a po drugie