Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

2
maksymalnej wysokości opłat związanych z
pobytem w izbach. Minister wydał na
podstawie tego przepisu rozporządzenie. Powstała jednak uzasadniona wątpliwość czy
istnieją w tym upowa nieniu wytyczne dotyczące wysokości opłaty za pobyt w izbach. Choć
bowiem kwestionowane upowa nienie zawiera wytyczne, to odnoszą się one tylko do
pierwszego zakresu spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu. Wytyczne te nie
mogą być zastosowane do określenia wysokości opłaty. Wobec kategorycznego brzmienia
art. 92 ust. 1 Konstytucji, upowa nienie musi posiadać wytyczne, choć w zale ności od
charakteru spraw przekazanych do uregulowania mogą być one mniej lub bardziej
szczegółowe.
TK stwierdził, e poniewa upowa nienie dotyczy określenia wysokości opłaty, a więc
daniny publicznej innej ni podatek, wytyczne mogą polegać wskazaniu jedynie jej
maksymalnej i minimalnej stawki, pozostawiając wyznaczenie konkretnych stawek innym
organom. „Ustawodawca powinien jednak ponadto wyczerpująco unormować zasady
kalkulacji tych nale ności, aby wyeliminować dowolność podczas określania ich ostatecznej
wysokości”.
2.3. TK odroczył utratę mocy obowiązującej przepisu o 9 miesięcy (16 stycznia 2013 r.).
2.4. Ten sam przepis (art. 42 ust. 6) upowa nia ministra do uregulowania innych spraw,
które równie powinny być uregulowane – co najmniej w pewnym zakresie – w samej
ustawie. Przewiduje on, e minister określi, w drodze rozporządzenia, „tryb doprowadzania i
przyjmowania osób, o których mowa w art. 40, do izb wytrze wień, jednostek Policji, innych
placówek utworzonych lub wskazanych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz
zwalniania z tych izb, jednostek i placówek, a tak e organizację izb wytrze wień oraz innych
placówek, z uwzględnieniem wymagań dotyczących kwalifikacji pracowników i warunków
technicznych pomieszczeń, zakres opieki zdrowotnej nad doprowadzonymi tam osobami”.
Rozporządzenie wydane na podstawie tego przepisu w 2004 r. reguluje tak e środki
przymusu bezpośredniego w stosunku do osób przetrzymywanych w izbie wytrze wień.
Proponuje się zatem przeniesienie pewnych treści dotychczasowego rozporządzenia do
ustawy. Pozostawienie upowa nienia w tym zakresie bez zmian i tak oznaczałoby
konieczność wydania nowego rozporządzenia, które – w świetle aktualnych wymagań
konstytucyjnych – gdyby zamierzano w nim powtórzyć treść dotychczasowego
rozporządzenia – mogłoby budzić wątpliwości co do zgodności art. 92 Konstytucji. Takie
zagadnienia jak przymus bezpośredni i zakres opieki zdrowotnej aplikowanej przymusowo,
powinny być uregulowane w samej ustawie.
2.5. Ponadto TK wskazał w uzasadnieniu wyroku na inne mankamenty regulacji. Choć


3
przepis art. 42 ust. 5 ustawy przewiduje, e
„Za doprowadzenie i pobyt w izbie
wytrze wień lub jednostce Policji pobierane są opłaty”, to upowa nienie z ust. 6, a w ślad za
tym rozporządzenie nie reguluje wysokości opłaty za doprowadzenie do izby. Poza tym, choć
ust. 5 przewiduje tylko regulowanie wskazanych zagadnień związanych z pobytem w izbach
wytrze wień i jednostkach Policji, to ust. 6 reguluje te kwestię pobytu w innych placówkach
utworzonych lub wskazanych przez jednostki samorządu terytorialnego.
3. Różnice między dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym
3.1. Projekt ustala maksymalną wysokość opłaty za pobyt w izbie wytrze wień na
poziomie 350 zł.. Dotychczas obowiązujące rozporządzenie określa maksymalną wysokość
opłaty na poziomie 250 zł. Ponadto proponuje się dodanie bardziej szczegółowej wytycznej
przewidującej, e ustalana przez jednostki samorządu terytorialnego stawka opłaty powinna
zapewniać pokrycie całkowitych kosztów pobytu jednej osoby w izbie, wyliczonych na
podstawie aktualnych kosztów działalności izby.
Zwiększenie wysokości kwoty maksymalnej w stosunku do obecnie obowiązującej
wynika z analizy kosztów funkcjonowania izb wytrze wień. Koszty te w 27 miastach
wyniosły średnio 263,24 zł w przeliczeniu na jedną osobę. Nale y jednak zaznaczyć, e w
przypadku a 6 miast średni koszt funkcjonowania izb wytrze wień był wy szy ni 350 zł
(363,20 zł – 490,26 zł) na osobę.
3.2. Proponuje się te by do projektu przenieść niektóre treści rozporządzenia z 2004 r.
W związku z tym w projekcie znalazły się regulacje dotyczące:
1) zadań realizowanych przez izby wytrze wień lub placówki utworzone przez jednostki
samorządu terytorialnego lub którym jednostki samorządu terytorialnego zleciły
wykonywanie zadań izb wytrze wień,
2) udzielania
świadczeń zdrowotnych oraz podawania produktów leczniczych,
3) trybu doprowadzenia do izb, placówek lub jednostek Policji oraz sposobu
dokumentowania tego faktu,
4) sposobu i trybu przyjmowania do izb, placówek lub jednostek Policji,
5) ewidencji i dokumentacji osób doprowadzonych, w tym dokumentacji dotyczącej stanu
zdrowia, do której nale y stosować przepisy dotyczące dokumentacji medycznej,
6) depozytu prowadzonego w izbie, placówce,
7) stosowania wobec osób przyjętych do izby, placówki lub jednostki Policji środków
przymusu bezpośredniego,
8) sposobu i trybu zwalniania z izb, placówek lub jednostek Policji,


4
9) spełniania określonych wymagań przez pomieszczenia i urządzenia izb wytrze wień i
placówek oraz kwalifikacji zatrudnionych w nich osób,
10) zasad i warunków udzielania ulg w spłacie nale ności, podmiotów będących
wierzycielami, terminów płatności i doręczenia wezwań do zapłaty.
4. Konsultacje
Pisma w sprawie projektu przedstawili: Minister Zdrowia, Minister Spraw
Wewnętrznych, Minister Finansów, Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa, Rzecznik Praw
Obywatelskich, Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa, Związek Województw RP,
Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Najistotniejszą propozycję wniósł Minister Zdrowia,
który zaproponował poszerzenie projektu o inne ni związane z opłatą treści, pochodzące
głównie z rozporządzenia z 2004 r. Propozycję tą przyjęto. Ponadto o opinię zostały
poproszone następujące podmioty: Naczelna Rady Lekarska, Unia Metropolii Polskich,
Związek Miast Polskich, Związek Powiatów Polskich, Związek Gmin Wiejskich RP, Unia
Miasteczek Polskich, Rzecznik Praw Obywatelskich, Krajowa Rada Sądownictwa, Naczelna
Rada Adwokacka i Krajowa Izba Radców Prawnych; nie udzieliły one jednak odpowiedzi.
5. Skutki projektowanej ustawy
Zasadniczo celem projektu nie jest zmiana rzeczywistości społecznej, lecz usunięcie
niespójności w systemie prawa. Podniesienie maksymalnej wysokości opłaty do 350 zł nie
musi oznaczać faktycznie podniesienia wysokości tej opłaty. Zale y to od decyzji podmiotów
ustalających wysokość opłat oraz od faktycznych kosztów utrzymania izb wytrze wień, co
nakazuje uwzględnić – przy określaniu wysokości opłaty – wytyczna. Konsekwencją
ustalenia maksymalnej wysokości opłaty w samej ustawie, będzie utrata takiego uprawnienia
przez ministra. Konkretną wysokość opłaty będą ustalały samorządy.
W pozostałym zakresie projekt zasadniczo nie zmienia regulacji, lecz przenosi treść
rozporządzenia do ustawy.
Wejście ustawy w ycie nie będzie miało skutków dla bud etu państwa lub jednostek
samorządu terytorialnego.
6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Przedmiot projektu nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


Warszawa, 11 grudnia 2012 r.

BAS–WAPEiM–3206/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej
senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi (przedstawiciel wnioskodawcy: senator
Bohdan Józef Paszkowski)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r. poz. 32, ze zm.)
sporządza się następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy

Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi ma na celu dostosowanie systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 kwietnia 2012 r. (sygn. akt K
12/11; Dz. U. z 2012 r. poz. 405). Projekt przewiduje uzupełnienie
nowelizowanej ustawy o przepis określający maksymalną kwotę opłaty
związanej z pobytem w izbie wytrzeźwień oraz wytyczne dla rad jednostek
samorządu terytorialnego w zakresie ustalania konkretnej wysokości tej opłaty.
Projekt przewiduje również przeniesienie znacznej części regulacji w sprawie
trybu doprowadzania, przyjmowania i zwalniania osób w stanie nietrzeźwości
oraz organizacji izb wytrzeźwień z aktu wykonawczego do ustawy.
Projekt zawiera przepisy przejściowe. Zgodnie z projektem, ustawa ma
wejść w życie 16 stycznia 2013 r.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem

Prawo Unii Europejskiej nie reguluje spraw objętych projektem ustawy.

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przepisy projektu ustawy nie są objęte zakresem prawa Unii Europejskiej.



IV. Konkluzja

Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie jest objęty zakresem prawa Unii
Europejskiej.













Dyrektor Biura Analiz Sejmowych







Zbigniew Wrona




























2