Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Druk nr 847

Warszawa, 5 września 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja









Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu ni ej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upowa niamy pana posła Andrzeja Romanka.



(-) Jacek
Bogucki;
(-) Andrzej
Dąbrowski;
(-) Andrzej
Dera;
(-) Mieczysław Golba; (-) Tomasz Górski; (-) Patryk Jaki; (-) Beata
Kempa; (-) Arkadiusz Mularczyk; (-) Jerzy Rębek; (-) Józef Rojek; (-
) Andrzej Romanek; (-) Edward Siarka; (-) Piotr Szeliga; (-) Tadeusz
Wo niak; (-) Jan Ziobro; (-) Kazimierz Ziobro; (-) Jarosław aczek.



Projekt
Ustawa
z dnia …………. 2012 r.
o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Art. 1
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst
jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
a) w art. 21 ust. 1 dodaje się pkt 100a w brzmieniu:
100a) emerytury lub renty wraz z należnymi dodatkami do wysokości 1000 zł
miesięcznie, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 24a; w przypadku otrzymywania
emerytur lub rent z różnych tytułów, zwolnienie stosuje się do łącznej
wysokości 1000 zł miesięcznie, nie uwzględniając jednak tych świadczeń,
które na podstawie innych przepisów są już zwolnione z podatku
dochodowego,
b) w art. 21 dodaje się ust. 24a w brzmieniu:
24a. Kwota zwolnienia o którym mowa w ust. 1 pkt 100a wynosi:
a) 900 zł dla świadczeń w wysokości wyższej niż 2000 zł ale niższej lub
równej 2100 zł,
b) 800 zł dla świadczeń w wysokości wyższej niż 2100 zł ale niższej lub
równej 2200 zł,
c) 700 zł dla świadczeń w wysokości wyższej niż 2200 zł ale niższej lub
równej 2300 zł,
d) 600 zł dla świadczeń w wysokości wyższej niż 2300 zł ale niższej lub
równej 2400 zł,
e) 500 zł dla świadczeń w wysokości wyższej niż 2400 zł ale niższej lub
równej 2500 zł.
Zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 100a nie stosuje się, jeżeli
wysokość świadczeń wynosi więcej niż 2500 złotych miesięcznie, nie
uwzględniając tych świadczeń, które na podstawie innych przepisów są
zwolnione z podatku dochodowego.







Art. 2

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 362.


Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.

Uzasadnienie


1. Wyjaśnienie celu ustawy
Celem projektowanej regulacji jest zwolnienie z opodatkowania podatkiem
dochodowym emerytur i rent do wysokości szacowanych minimalnych kosztów
utrzymania. Podstawowe zasady sprawiedliwości społecznej wymagają, aby
opodatkowaniu podlegał wyłącznie dochód w wysokości przekraczającej minimum
konieczne dla zaspokojenia podstawowych potrzeb. Jest rzeczą niewłaściwą, aby
państwo pobierało podatki od osób otrzymujących świadczenia w wysokości 800 czy
900 zł miesięcznie, wpychając takie osoby w biedę i niedostatek. Pobierane podatki od
świadczeń w takiej wysokości zmniejszają dochód netto świadczeniobiorców poniżej
sum potrzebnych na utrzymanie minimalnego poziomu życia.

Szacunki Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych (IPiSS) pokazują, że w grudniu 2011
r. wysokość minimum socjalnego dla gospodarstwa emeryckiego wynosiła 994,20 zł
miesięcznie dla gospodarstwa jednoosobowego oraz 1639,07 zł miesięcznie dla
gospodarstwa dwuosobowego.

Minimum socjalne to wskaźnik określający koszty utrzymania gospodarstw
domowych na podstawie "koszyka dóbr" służących do zaspokojenia potrzeb bytowo-
konsumpcyjnych na niskim poziomie. Minimum socjalne nazywane jest też minimum
pozwalającym na godziwy poziom życia.

„Solidarna Polska” jest przekonana, że podatki pobierane przez państwo nie
mogą osób zarabiających skromnie spychać poniżej progu godziwego życia. Innymi
słowy, państwo nie może pozbawiać ludzi dochodów koniecznych dla utrzymania
skromnego poziomu życia, ani wpędzać nikogo w niedostatek.
W przypadku emerytów i rencistów minimum socjalne wynosi ok. 1000 zł miesięcznie i
taki powinien być przyjęty próg poniżej, którego państwo nie pobiera podatku
dochodowego.

Jest rzeczą oczywistą, że zwolnienie dochodów poniżej progu minimum
socjalnego powinno być docelowo stosowane w Polsce niezależnie od źródła
dochodów. W obecnej sytuacji oznaczałoby to, że kwota wolna od podatku powinna
wynosić dla wszystkich podatników ok. 1000 zł miesięcznie, tj. 12.000 rocznie. Kwota ta
powinna również uwzględniać zwiększone koszty utrzymania rodzin, które posiadają
dzieci na utrzymaniu. Obecnie przyjęta kwota wolna od podatku, wynosząca 3.091 zł
jest stanowczo zbyt niska.

Dla porównania, w Niemczech kwota wolna od podatku wynosi 8004 Euro (ok. 32
tysięcy złotych), we Francji ok. 6000 Euro (24 tysiące złotych), w Wielkiej Brytanii 8105
funtów (ok. 40 tysięcy złotych). W Holandi podatek od dochodów poniżej 18.000 Euro
wynosi zaledwie 2,45%, a do tego istnieją liczne rabaty podatkowe. Innymi słowy, w
rozwiniętych krajach demokratycznych, dochody niskie i przeciętne opodatkowane są w
niewielkim stopniu, a dochody najniższe zwolnione są całkowicie z podatku. W krajach
tych stosuje się natomiast znacznie wyższe stopy opodatkowania od dochodów
wysokich: w Niemczech najwyższa stopa opodatkowania wynosi 45%, we Francji 40%,
w Wlk. Brytanii 50% a w Holandii 52%.

Niezależnie jednak od słuszności zwolnienia z podatku wszystkich dochodów w
wysokości nieprzekraczającej minimum socjalnego, należy także mieć na uwadze
sytuację budżetu państwa. W aktualnym stanie finansów publicznych, tak daleko idące
zmiany mogą być niemożliwe do wprowadzenia w krótkim okresie. Dlatego proponuje
się objęcie zmianami w pierwszej kolejności grup, które ze względu na wiek lub sytuację
zdrowotną mają ograniczone możliwości szukania dodatkowych dochodów. Dlatego też
proponowana ustawa ogranicza się do zwolnienia z podatku świadczeń otrzymywanych
przez emerytów i rencistów. Dodatkowym mechanizmem ograniczającym skutki
finansowe dla budżetu państwa jest stopniowe wygaszanie zwolnienia dla świadczeń w
wysokości przekraczającej 2000 zł miesięcznie.

2. Przedstawienie stanu obecnego
Zgodnie z obecnym stanem prawnym, emerytury i renty opodatkowane są
podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Oznacza to, że do
emerytur i rent ma zastosowanie skala podatkowa przewidująca kwotę wolną od
podatku w wysokości 3.091 zł. rocznie i opodatkowanie stopą 18% nadwyżki ponad tę
kwotę (oraz 32% ponad kwotę 85.528 zł.).

Powyższe rozwiązania oznaczają, że emerytury i renty nawet w najniższych
wysokościach są opodatkowane stopą 18% od nadwyżki ponad ok. 250 zł miesięcznie
(tj. ponad 3.091 zł rocznie, co stanowi kwotę wolną od podatku). Warto także zauważyć,
że przepisy nie przewidują dla emerytów i rencistów żadnych zryczałtowanych kosztów
uzyskania przychodów, mogących choćby zrekompensować zwiększone wydatki na leki
i opiekę zdrowotną tej grupy społecznej.

Warto także zauważyć, że już obecnie ustawa przewiduje szereg zwolnień
przedmiotowych, motywowanych względami socjalnymi. I tak, wolne od podatku
dochodowego są m.in.:
a) renty przyznane na podstawie odrębnych przepisów o zaopatrzeniu inwalidów
wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (art. 21 ust. 1 pkt 2);
b) dodatki do rent rodzinnych dla sierot zupełnych, wypłacone na podstawie
odrębnych przepisów (art. 21 ust 1 pkt 64);
c) renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane na
zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i
wojskowych oraz ich rodzin (art. 21 ust 1 pkt 75);
d) emerytury lub renty otrzymane przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań
wojennych w okresie wojny 1939–1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie
niewypałów i niewybuchów (art. 21 ust. 1 pkt 100);
e) alimenty na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez
względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek
(dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną (art. 21 ust. 1 pkt 127 lit a);
f) alimenty na rzecz innych osób niż wymienione wyżej otrzymane na podstawie
wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie
700 zł (art. 21 ust. 1 pkt 127 lit b).

3. Różnice między dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym
Projektowana ustawa wprowadza zwolnienie z podatku pierwszego tysiąca
złotych emerytury lub renty. Oznacza to, że opodatkowaniu na zasadach ogólnych
podlegać będzie wyłącznie nadwyżka świadczeń ponad tę kwotę.

W ten sposób osiągnięty zostanie cel ustawy, to jest zwolnienie z podatku
świadczeń, które ledwie wystarczają do zapewnienia świadczeniobiorcy minimum
socjalnego.

Zwolnienie z podatku pierwszego tysiąca złotych miesięcznie emerytury lub renty
oznaczać będzie, że opodatkowaniu na zasadach ogólnych podlegać będzie dopiero
nadwyżka ponad tę kwotę. Nadwyżka ta będzie podlegać sumowaniu z ewentualnymi
innymi dochodami otrzymywanymi przez podatnika.