Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane i ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Uzasadnienie

Proponowana nowelizacja ustawy – Prawo Budowlane oraz ustawy o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ma na celu ochronę obywateli przed
szkodliwym wpływem niekontrolowanego rozpowszechnienia instalacji
wytwarzających energię wiatrową. Negatywne aspekty instalowania tych urządzeń
potwierdzone są przez ekspertyzy naukowe. Elektrownie wiatrowe emitują hałas,
wibracje i niesłyszalne dla ucha infradźwięki. Oddziaływają one również negatywnie
na populacje awifauny i chiropterofauny, niszczą siedliska i generalnie degradują
środowisko. Planowanie tych instalacji zbyt blisko domów i zabudowań powoduje
dyskomfort życia człowieka, spadek cen nieruchomości oraz pogorszenie walorów
widokowo-krajobrazowych i kulturowych.

Zmiany proponowane w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.
U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.) polegają na wpisaniu elektrowni
wiatrowych o mocy ponad 500 KW do katalogu budowli. Zgodnie z dodawanym w
art. 7 w ust. 2 p. 3), minister właściwy do spraw ochrony środowiska, uzyskując
obowiązek wydawania rozporządzenia określającego warunki techniczne obiektu
budowlanego – elektrowni wiatrowej o mocy ponad 500 KW, będzie musiał je
określić z uwzględnieniem 3- kilometrowej strefy ochronnej. Określając warunki
techniczne minister będzie musiał uwzględniać również europejską konwencję o
ochronie krajobrazu, bezpieczeństwo środowiska i ochronę przed hałasem i drganiami.
Konsekwencją tej zmiany jest dodanie w art. 3 nowelizowanej ustawy definicji
bezpieczeństwa środowiska. Zmiana art. 28 polega na wskazaniu podmiotów, które
posiadają uprawnienia strony w postępowaniu o budowę elektrowni wiatrowej, tak aby
mogli na prawach strony występować wszyscy właściciele i posiadacze
nieruchomości, na które instalacja może mieć wpływ, a także organizacje społeczne
których celami statutowymi jest ochrona środowiska. Nowelizacja reguluje również w
kolejnych przepisach obowiązek zapewnienia drogi dojazdowej do miejsca instalacji
elektrowni wiatrowej do co najmniej drogi gminnej. Wszystkie proponowane zmiany
zmierzają do utworzenia systemu społecznej i urzędowej kontroli nad procesem
instalowania elektrowni wiatrowych. System ten dotychczas nie istniał, czego
skutkiem był wybuch wielu konfliktów społecznych w całej Polsce. Należy zaznaczyć,
że podobne konflikty społeczne i protesty mają miejsce w wielu innych krajach
Europy.

Proponowane zmiany w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (uwzględniając tekst jednolity ustawy, zgodnie
z obwieszczeniem Marszałka Sejmu z dnia 24 kwietnia 2012 r.) oraz na gruncie
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz.U. z 2008 r. Nr 199 poz.1227 z późn. zm., dalej w skrócie jako
u.o.d.i.) ukierunkowane są na zapewnienie transparentności procedowania
administracyjnego w przedmiocie lokalizacji i budowy elektrowni (farm) wiatrowych.

W pierwszej kolejności cel ten realizowany będzie poprzez sformułowanie - na
gruncie wskazanej u.o.d.i. – obowiązku przeprowadzenia przez organy administracji
publicznej rozprawy administracyjnej przed wydaniem decyzji, kończących kolejne
etapy procedury dotyczące lokalizacji i budowy elektrowni (farm) wiatrowych.

Dotychczasowe rozwiązania, przewidziane w przepisach u.o.d.i. nie formułują
tego obowiązku expressis verbis. Takie rozwiązanie należy uznać za niezadowalające.
W okolicznościach konkretnych przypadków nader często okazywało się, iż
przewidziany tą ustawą tryb społecznej konsultacji okazywał się iluzoryczny,
sprzyjając arbitralnym rozstrzygnięciom administracyjnym, ukierunkowanym na
realizację celów podmiotów zainteresowanych powstaniem elektrowni wiatrowych, z
pokrzywdzeniem wszak słusznych interesów przedstawicieli społeczności lokalnych,
podnoszących nierzadko słuszne, merytoryczne argumenty przeciwko realizacji takich
inwestycji. Tymczasem wprowadzenie ustawowego obowiązku przeprowadzenia
rozprawy administracyjnej w przedmiotowym zakresie, powinno dawać daleko idące
możliwości w prezentowaniu swoich stanowisk przez strony postępowania, stanowiąc
dogodne forum prezentowania ich sprzecznych interesów. Co więcej, charakteryzująca
należycie przeprowadzoną rozprawę administracyjną koncentracja materiału
dowodowego, pozwala na pełniejszą ocenę zebranych w sprawie dowodów, co wespół
z obiektywną oceną stanowisk stron, sprzyjać będzie wydaniu właściwej decyzji,
realizując przewidzianą przepisami kpa zasadę zaufania obywateli do organów władzy
publicznej.

Równie istotnym kierunkiem zmian jest nowelizacja wskazanej ustawy o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez sformułowanie ustawowego
obowiązku uprzedniego objęcia lokalizacji i budowy farmy wiatrowej o mocy powyżej
0,1 MW w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Za tym kierunkiem
zmian przemawia charakter i specyfika energii wiatrowej. W obecnym, polskim
systemie prawnym, nie został uregulowany szereg niezwykle istotnych,
newralgicznych kwestii, takich jak m.in. zapewnienie minimalnej odległości
elektrowni (farm) wiatrowych od siedzib ludzkich, gwarantujący wyeliminowanie
negatywnego wpływu ich funkcjonowania na życie i zdrowie ludzi, zwierząt
gospodarskich, jak również zwierzyny żyjącej w środowisku naturalnym (w tym
gatunków chronionych). Kwestia ta ma niezwykle ważne znaczenie w zakresie
problemu emisji przez turbiny elektrowni infradźwięków, których negatywny wpływ
na ludzkie życie i zdrowie został naukowo potwierdzony. Obowiązek uprzedniego
ujęcia inwestycji, polegającej na lokalizacji i budowie farmy wiatrowej o mocy
powyżej 0,1 MW w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
poprzedzony obligatoryjnym wymogiem przeprowadzenia rozprawy administracyjnej
(jako zapewniającej najdalej idącą możliwość prezentacji sprzecznych interesów stron
oraz pełną koncentrację materiału dowodowego), powinien skutecznie przeciwdziałać
podejmowaniu przez organy administracji publicznej arbitralnych rozstrzygnięć
dotyczących lokalizacji i budowy elektrowni (farm) wiatrowych, ukierunkowanych na
realizację interesów podmiotów zainteresowanych ich powstaniem,
z nieuzasadnionym wszak pominięciem interesów stron przeciwnych.

Elektrownie wiatrowe powyżej 500 KW, które są użytkowane lub wybudowane
przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, będą musiały na mocy jej przepisów
zostać dostosowane do wymogów nowych regulacji do dnia 31 grudnia 2017 r.
Pięcioletni termin podyktowany jest okolicznością, że inwestycja elektrowni
wiatrowej zwraca się średnio właśnie po 5 latach.

Przepis przejściowy art. 3 przewiduje, ze do postępowań wszczętych a nie
zakończonych stosuje się nowe przepisy.

Wejście w życie niniejszego projektu nie wywołuje skutków finansowych dla
budżetu państwa ani dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Projekt ustawy wywołuje pozytywne skutki społeczno-gospodarcze oraz nie jest
sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.




Warszawa, 9 sierpnia 2012 r.
BAS-WAPEiM-2064/12



Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Anna Zalewska)




Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. –
Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z 2012 r. poz.
32) sporządza się następującą opinię:



1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zwany dalej „projektem
ustawy”, zawiera propozycje zmian do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo
budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, ze zmianami) oraz ustawy z
dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2012 r. poz. 647).
Celem przedłożonej nowelizacji jest wprowadzenie dodatkowych wymogów
w stosunku do inwestycji polegających na budowie elektrowni wiatrowych o
mocy ponad 500 KW. Zgodnie z art. 1 pkt 1 projektu ustawy, proponuje się
włączenie takich elektrowni do definicji pojęcia „budowla” zawartej w art. 3 pkt
3 ustawy – Prawo budowlane. Projektodawcy proponują też dodanie w art. 7 ust.
2 ustawy – Prawo budowlane przepisu, w myśl którego minister właściwy do
spraw ochrony środowiska, określi w rozporządzeniu warunki techniczne dla