Rządowy projekt ustawy o środkach ochrony roślin

powinny przyjąć odpowiednie środki służące ochronie środowiska wodnego i zasobów
wody pitnej przed wpływem pestycydów, takie jak m.in. „przyznawanie pierwszeństwa
środkom ochrony roślin, które nie zostały zaklasyfikowane jako niebezpieczne dla
środowiska wodnego zgodnie z dyrektywą 1999/45/WE ani nie zawierają
priorytetowych substancji niebezpiecznych określonych w art. 16 ust. 3 dyrektywy
2000/60/WE” oraz „przyznawanie pierwszeństwa najefektywniejszym technikom
stosowania środków ochrony roślin, takim jak użycie urządzeń antyznoszeniowych”.
Obowiązki te zostaną zrealizowane poprzez ujęcie wskazanej wyżej tematyki
w programach szkoleń w zakresie doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin oraz
w zakresie stosowania środków ochrony roślin. W związku z powyższym tematyka ta
została wskazana w ust. 1 omawianego artykułu. W omawianym przepisie wskazano
w sposób ogólny, że programy szkoleń będą uwzględniały m.in. ograniczanie ryzyka
dla środowiska wodnego i źródeł wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
W sposób szczegółowy środki ograniczania tego ryzyka, wskazane w postanowieniach
art. 11 ust. 2 lit. a i b, zostaną wymienione w przepisach wykonawczych wydanych na
podstawie art. 72 pkt 3 projektowanej ustawy.
Art. 65 regulacja tego przepisu, określającego zasady uzyskania zaświadczenia
o ukończeniu szkolenia z zakresu ochrony roślin, opiera się na obowiązujących
przepisach art. 75b ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin. Proponuje się,
aby w celu uzyskania zaświadczenia o ukończeniu szkolenia należało zdać egzamin
pisemny przed komisją egzaminacyjną powołaną przez wojewódzkiego inspektora
ochrony roślin i nasiennictwa. Proponowane rozwiązanie ma na celu zapewnienie, że
osoby uzyskujące zaświadczenia, posiadały odpowiednią wiedzę. Rozwiązanie to jest
zgodne z postanowieniami art. 5 ust. 2 dyrektywy 2009/128/WE, zgodnie z którym
„państwa członkowskie tworzą systemy certyfikacji i wyznaczają właściwe organy
odpowiedzialne za ich wdrożenie. Minimalnym wymogiem jest, by certyfikaty te
stanowiły dowód wystarczającej wiedzy na tematy wymienione w załączniku I [do
dyrektywy 2009/128/WE] zdobytej
przez użytkowników profesjonalnych,
dystrybutorów i doradców w wyniku odbytego szkolenia lub w inny sposób”.
Art. 66 implementuje postanowienia art. 5 ust. 2 dyrektywy 2009/128/WE, zgodnie
z którym systemy certyfikacji szkoleń, ustanowione przez państwa członkowskie Unii
Europejskiej, powinny obejmować procedury dotyczące wycofywania certyfikatów


50
poświadczających odbycie szkolenia dla profesjonalnych użytkowników środków
ochrony roślin, doradców i dystrybutorów.
W związku z powyższym proponuje się, aby wojewódzki inspektor ochrony roślin
i nasiennictwa zakazywał, w drodze decyzji administracyjnej, osobie, która naruszyła
przepisy ustawy, wykonywania działalności w zakresie sprzedaży środków ochrony
roślin, stosowania tych środków lub świadczenia usług doradczych dotyczących
ochrony roślin, do czasu ukończenia szkolenia podstawowego w wymaganym zakresie
oraz uzyskania zaświadczenia o ukończeniu tego szkolenia.
Art. 67 zawiera regulacje dotyczące warunków prowadzenia działalności w zakresie
prowadzenia szkoleń w zakresie środków ochrony roślin, które opierają się na
obowiązujących przepisach art. 75 ust. 7 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie
roślin. Proponuje się, aby działalność polegająca na prowadzeniu szkoleń w zakresie
ochrony roślin była działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów o swobodzie
działalności gospodarczej. Przepis ten określa także wymagania, jakie powinny spełnić
podmioty prowadzące szkolenia, w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu takich
szkoleń.
Art. 68 określa wymagania, jakie powinien spełniać wniosek o wpis do rejestru
przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie prowadzenia szkoleń w zakresie
środków ochrony roślin. Regulacja ta opiera się na obowiązujących przepisach art. 75
ust. 3 i 4 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin. Wskazanie we wniosku
o wpis do rejestru numeru wpisu do KRS nie jest wymagane od przedsiębiorców
nieposiadających takiego numeru (dotyczy to w szczególności przedsiębiorców
zagranicznych). Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie zgodności przepisów
projektowanej ustawy z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
w sprawie C-338/09 Yellow Cab, zgodnie z którym w sytuacji, gdy nie ma pewności,
czy zezwolenie na określoną działalność zostanie udzielone, wymaganie od
przedsiębiorcy ustanowienia siedziby stanowi nadmierne ograniczenie.
Art. 69 określa organ właściwy do prowadzenia rejestru podmiotów wykonujących
działalność w zakresie prowadzenia szkoleń w zakresie środków ochrony roślin oraz
informacje, co prowadzony rejestr zawiera. Regulacja ta opiera się na obowiązujących
przepisach art. 75 ust. 2 i 6 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin.


51
Przepis ten umożliwia także uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorców
przedsiębiorcy zagranicznemu, nieposiadającemu siedziby na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej. W takim przypadku wpisu do rejestru będzie dokonywał
wojewódzki inspektor właściwy ze względu na miejsce planowanej działalności
przedsiębiorcy.
Art. 70 określa warunki prowadzenia działalności polegającej na prowadzeniu szkoleń
w zakresie środków ochrony roślin przez podmiot niebędący przedsiębiorcą
w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Zasady te są oparte na
regulacjach dotyczących przedsiębiorców. Przepis ten jednocześnie opiera się na
obowiązujących regulacjach art. 75a ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin.
Art. 71 określa obowiązki podmiotów niebędących przedsiębiorcami, prowadzących
szkolenia z zakresu środków ochrony roślin, w zakresie przekazywania wojewódzkiemu
inspektorowi ochrony roślin i nasiennictwa danych podlegających wpisowi do rejestru
prowadzonego na podstawie przepisów art. 70 projektowanej ustawy, zasady kontroli
tych podmiotów przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, zasady
wykreślania tych podmiotów z rejestru prowadzonego przez wojewódzkiego inspektora
ochrony roślin i nasiennictwa na podstawie przepisów art. 70 projektowanej ustawy,
a także postępowanie wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa
w przypadku stwierdzenia wykonywania powyższej działalności przez podmiot
niewpisany do takiego rejestru. Proponowane regulacje są oparte na rozwiązaniach
dotyczących przedsiębiorców.
Art. 72 zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw rolnictwa do
określenia, w drodze rozporządzenia:
1) warunków organizacyjno-technicznych prowadzenia poszczególnych rodzajów
szkoleń w zakresie środków ochrony roślin;
2) kwalifikacji wymaganych dla osób prowadzących szkolenia w zakresie środków
ochrony roślin, z uwzględnieniem programu szkolenia dla osób prowadzących
szkolenia w zakresie integrowanej produkcji roślin;
3) programów poszczególnych rodzajów szkoleń podstawowych i uzupełniających
w zakresie środków ochrony roślin, uwzględniających, w przypadku szkoleń
w zakresie stosowania środków ochrony roślin, sposób stosowania tych środków


52
oraz w przypadku szkoleń w zakresie badań sprawności technicznej sprzętu
przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin – rodzajów tego sprzętu;
4) maksymalnej liczby osób w grupie, dla jakiej prowadzi się szkolenia w zakresie
środków ochrony roślin;
5) zakresu i sposobu dokumentowania działań związanych z prowadzeniem szkoleń
w zakresie środków ochrony roślin;
6) zakresu danych dotyczących prowadzonych szkoleń z zakresu środków ochrony
roślin, przekazywanych wojewódzkiemu inspektorowi oraz termin przekazywania
tych danych;
7) wzoru zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w zakresie środków ochrony roślin.
Art. 73 i art. 74 mają na celu uwzględnienie postanowień art. 7 ust. 2 dyrektywy
2009/128/WE, zgodnie z którym „państwa członkowskie ustanawiają systemy
gromadzenia informacji o przypadkach ostrych zatruć pestycydami oraz, w stosownych
przypadkach, o przewlekłych objawach zatruć wśród osób, które mogą być narażone na
regularny kontakt z pestycydami, takich jak operatorzy, pracownicy sektora rolnego lub
osoby mieszkające w pobliżu obszarów, na których są stosowane pestycydy”.
W celu realizacji obowiązku wynikającego z przytoczonych postanowień dyrektywy,
przepisy rozdziału 8 projektowanej ustawy ustanawiają zasady gromadzenia informacji
o zatruciach ludzi środkami ochrony roślin. Projektowane przepisy stanowią, że
właściwym do gromadzenia tych danych jest urząd obsługujący ministra właściwego do
spraw rolnictwa.
Informacje o zatruciach środkami ochrony roślin będą mogły być przekazywane do
urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw rolnictwa, w szczególności:
1) przez ośrodki konsultacji i informacji toksykologicznej, o których mowa
w przepisach o produktach biobójczych;
2) przez podmioty lecznicze, o których mowa w przepisach o działalności leczniczej.
Należy przy tym podkreślić, że projektowana ustawa nie nakłada obowiązku na ośrodki
konsultacji i informacji toksykologicznej oraz podmioty lecznicze do przekazywania
danych o zatruciach. Dane te będą przekazywane przez wskazane jednostki
dobrowolnie.
Minister właściwy do spraw rolnictwa będzie także udostępniał informacje dotyczące


53
ograniczenia ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin dla zdrowia
ludzi, zwierząt oraz dla środowiska na stronie internetowej urzędu obsługującego
ministra właściwego do spraw rolnictwa. Przepis ten wdraża postanowienia art. 7 ust. 1
dyrektywy 2009/128/WE, zgodnie z którym państwa członkowskie powinny
podejmować działania na „rzecz podnoszenia świadomości oraz dostępności dla ogółu
społeczeństwa dokładnych i wyważonych informacji o pestycydach, w szczególności
informacji dotyczących wynikających z ich stosowania zagrożeń oraz potencjalnych
ostrych i przewlekłych skutków dla zdrowia ludzi, dla organizmów niebędących celem
zwalczania oraz dla środowiska, oraz mające na celu stosowanie alternatywnych
środków niechemicznych”.
Art. 75 reguluje odpowiedzialność za czyny naruszające przepisy projektowanej
ustawy, które ze względu na ich wagę, będą podlegały opłacie sankcyjnej. Regulacje
w tym zakresie są oparte na obowiązujących przepisach art. 108 ustawy z dnia 18
grudnia 2003 r. o ochronie roślin.
Art. 76 reguluje odpowiedzialność karną za czyny naruszające przepisy projektowanej
ustawy, które ze względu na ich wagę, będą traktowane jako wykroczenia.
Art. 77 zawiera propozycje zmian w ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie
roślin w związku z nałożeniem na Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa
nowych obowiązków, wynikających z przepisów rozporządzenia nr 1107/2009 oraz
implementacji postanowień dyrektywy 2009/128/WE.
Przepis ten rozszerza uprawnienia Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin
i Nasiennictwa o możliwość dokonania, na potrzeby kontroli, zakupu środka ochrony
roślin. Norma ta umożliwi Inspekcji skuteczniejsze eliminowanie nieprawidłowości
związanych z obrotem środkami ochrony roślin, a tym samym podniesienie
bezpieczeństwa użytkowników tych środków.
Ponadto zawarto upoważnienie do określenia, w drodze rozporządzenia ministra
właściwego do spraw rolnictwa, sposobu pobierania próbek środków ochrony roślin do
badań ich składu, właściwości fizycznych lub właściwości chemicznych, a także
pobierania próbek roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów do badań na obecność
pozostałości tych środków. Rozwiązanie to ma na celu ujednolicenie działań Inspekcji
i zapewnienie odpowiedniego poziomu tych badań.


54