Rządowy projekt ustawy o środkach ochrony roślin

ust. 2 lit. d dyrektywy 2009/128/WE wynikają z przepisów Prawa lotniczego.
Art. 39 określa zasady udzielania zezwolenia na wykonanie agrolotniczego zabiegu
ochrony roślin, przewidując przy tym dwustopniową procedurę ubiegania się o takie
zezwolenie: zatwierdzenie planu zabiegów, a następnie wydanie indywidualnej zgody
na zabieg ujęty w planie. W nagłych, nieprzewidzianych przypadkach dyrektywa
dopuszcza uzyskanie zgody na wykonanie zabiegu nieujętego w planie zabiegów.
Obowiązujące przepisy ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin nie
uzależniają możliwości wykonania agrolotniczego zabiegu ochrony roślin od uzyskania
zgody odpowiedniego organu. W związku z powyższym w projektowanej ustawie
proponuje się, aby:
– wykonanie agrolotniczego zabiegu ochrony roślin wymagało uwzględnienia takiego
zabiegu w planie zabiegów akceptowanym przez wojewódzkiego inspektora
ochrony roślin i nasiennictwa,
– podmiot wykonujący agrolotniczy zabieg ochrony roślin ujęty w planie zabiegów
był obowiązany, do poinformowania o terminie wykonywania takiego zabiegu
wojewódzkiego inspektora; dzięki temu wojewódzki inspektor będzie mógł zabronić
wykonania takiego zabiegu, jeżeli stwierdzi, że stwarza on zagrożenie dla zdrowia
ludzi, zwierząt lub dla środowiska,
– w przypadku wystąpienia nieprzewidywalnego zagrożenia ze strony organizmów
szkodliwych, możliwe było wykonanie agrolotniczego zabiegu ochrony roślin
nieujętego w planie zabiegów – wykonanie takiego zabiegu będzie wymagało
wcześniejszego poinformowania wojewódzkiego inspektora, który może zakazać
jego przeprowadzenia, jeżeli stwierdzi, że stwarza to zagrożenie dla zdrowia ludzi,
zwierząt lub dla środowiska.
Zgodnie z przepisem ust. 3 pkt 1 lit. e tego artykułu projektu ustawy wniosek
o zatwierdzenie planu zabiegów powinien zawierać m.in. informacje o sposobie
ostrzegania o zabiegach ujętych w planie. Przepis ten ma na celu implementację
postanowień art. 9 ust. 2 lit. e dyrektywy 2009/128/WE, zgodnie z którym, „jeżeli
obszar przeznaczony do oprysków znajduje się w bliskiej odległości od obszarów
ogólnie dostępnych, w pozwoleniu zawarte są szczególne środki zarządzania
zagrożeniem zapewniające, że nie wystąpią negatywne skutki dla zdrowia
przypadkowych osób”. Jednym ze „środków zarządzania zagrożeniem”, o których


25
mowa w dyrektywie, powinno być bowiem informowanie o zabiegu osób, które
mogłyby zostać narażone na przypadkowy kontakt ze środkami ochrony roślin w czasie
lub po zakończeniu zabiegu.
Do planu zabiegów podmiot planujący przeprowadzenie zabiegu z zastosowaniem
środka ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego będzie także zobligowany
dołączyć oświadczenie, że:
1) są mu znane warunki wykonywania zabiegu z zastosowaniem środka ochrony roślin
przy użyciu sprzętu agrolotniczego;
2) zabieg z zastosowaniem środka ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego
będzie wykonany:
a) przez podmiot posiadający certyfikat uprawniający do podjęcia i wykonywania
działalności w lotnictwie cywilnym, w zakresie świadczenia usług lotniczych
innych niż przewóz lotniczy z wykorzystaniem statków powietrznych, dla
których wymagane jest świadectwo zdatności do lotu, wydany zgodnie
z przepisami Prawa lotniczego,
b) przez osobę spełniającą kwalifikacje wymagane dla osób wykonujących zabiegi
z zastosowaniem środków ochrony roślin przeznaczonych dla użytkowników
profesjonalnych,
c) przy użyciu sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin,
który jest sprawny technicznie,
d) przy użyciu statku powietrznego, który posiada certyfikat typu lub uzupełniający
certyfikat typu, w rozumieniu przepisów Prawa lotniczego, z wpisem
dopuszczającym ten statek powietrzny do wykonywania zabiegów
z zastosowaniem środka ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego.
Regulacje te mają na celu zapewnienie zgodności projektu ustawy z art. 9 ust. 12
lit c i d dyrektywy 2009/128/WE.
Ponadto, zgodnie z przepisami tego artykułu, wojewódzki inspektor ochrony roślin
i nasiennictwa udostępnia, przynajmniej poprzez zamieszczenie na stronie internetowej
wojewódzkiego inspektoratu ochrony roślin i nasiennictwa, informacje o planowanych
zabiegach ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego. Przepis ten ma na celu
implementację postanowień art. 9 ust. 6 dyrektywy 2009/128/WE, zgodnie z którym
„właściwe organy [...] udostępniają do publicznej wiadomości [...] informacje


26
o obszarze objętym opryskami, przewidywanym dniu i czasie trwania oprysków oraz
rodzaju pestycydów, zgodnie z przepisami mającego zastosowanie prawa krajowego lub
wspólnotowego”.
Art. 40 zawiera regulacje mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowia ludzi,
zwierząt oraz środowiska podczas stosowania i przechowywania środków ochrony
roślin.
W przepisie ust. 1 tego artykułu zawarto upoważnienie dla ministra właściwego do
spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska do
określenia minimalnych odległości od określonych miejsc lub obiektów, po
uwzględnieniu których można stosować środki ochrony roślin oraz warunków
atmosferycznych, w jakich można stosować środki ochrony roślin, uwzględniając
poszczególne rodzaje sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin,
a także minimalnej powierzchni, na której można stosować środki ochrony roślin przy
użyciu sprzętu agrolotniczego.
Uregulowania w tym zakresie będą uwzględniały poszczególne rodzaje sprzętu
przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin.
Powyższe upoważnienie umożliwi implementację postanowień:
– art. 9 ust. 2 lit. e dyrektywy 2009/128/WE, zgodnie z którym obszar, na którym
wykonuje się zabiegi ochrony roślin z zastosowaniem sprzętu agrolotniczego nie
powinien znajdować się w bliskiej odległości od obiektów zamieszkałych,
– art. 9 ust. 3 dyrektywy 2009/128/WE, który obliguje państwa członkowskie do
określenia m.in. warunków atmosferycznych, w jakich można wykonywać zabiegi
ochrony roślin z zastosowaniem sprzętu agrolotniczego,
– art. 11 ust. 2 lit. c dyrektywy 2009/128/WE, który nakazuje państwom
członkowskim stosowanie środków redukujących ryzyko zanieczyszczenia wód,
takich jak ustanowienie odpowiednich stref buforowych,
– art. 11 ust. 2 lit. d dyrektywy 2009/128/WE, który obliguje państwa członkowskie
do „możliwie największego ograniczenia lub całkowitego wyeliminowania
stosowania pestycydów w obrębie lub wzdłuż dróg, linii kolejowych, powierzchni
łatwo przepuszczalnych lub innej infrastruktury znajdującej się w pobliżu wód
powierzchniowych lub podziemnych lub na powierzchniach uszczelnionych, na
których występuje duże ryzyko spływu do wód powierzchniowych lub instalacji


27
kanalizacyjnych”,
– art. 12 dyrektywy 2009/128/WE, który obliguje państwa członkowskie do zakazania
lub ograniczenia stosowania środków ochrony roślin na obszarach dostępnych dla
ogółu społeczeństwa lub obszarach cennych przyrodniczo.
Obecnie powyższe zagadnienia regulują przepisy art. 77 ust. 1 i 2 ustawy z dnia
18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin.
Przepis ust. 2 tego artykułu umożliwia określenie, w drodze rozporządzenia, przez
ministra właściwego do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw środowiska, warunków stosowania środków ochrony roślin w odległości
mniejszej od zbiorników i cieków wodnych niż szerokość stref buforowych, o których
mowa w załączniku III do rozporządzenia Komisji (UE) nr 547/2011 z dnia 8 czerwca
2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 Parlamentu
Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów w zakresie etykietowania środków
ochrony roślin, wskazanej w etykietach tych środków, z uwzględnieniem stopnia
ograniczania znoszenia środka ochrony roślin na obszary i obiekty niebędące celem
zabiegu przez wykorzystywany w trakcie zabiegu sprzęt przeznaczony do stosowania
środków ochrony roślin.
Standardowa szerokość strefy buforowej, określona na podstawie oceny środka ochrony
roślin, jest podawana w etykiecie tego środka. Wydanie rozporządzenia pozwoli na
ograniczenie tej szerokości.
Szerokość strefy buforowej będzie mogła zostać ograniczona np. dzięki użyciu sprzętu
do stosowania środków ochrony roślin ograniczającego ryzyko zniesienia środka
ochrony roślin poza obszar zabiegu. Określenie takich warunków będzie oddziaływać
zachęcająco na użytkowników środków ochrony roślin do wdrażania rozwiązań
technicznych przyjaznych środowisku. Ponieważ obecnie nie jest oceniany stopień
ograniczania znoszenia środka ochrony roślin na obszary i obiekty niebędące celem
zabiegu przez poszczególne rodzaje sprzętu przeznaczonego do stosowania środków
ochrony roślin lub inne rozwiązania techniczne wykorzystywane podczas zabiegu,
rozporządzenie to określi sposób wykonywania takich ocen, jednostki, które będą
wykonywać takie oceny, a także sposób dokumentowania wyników tych ocen
i podawania ich do wiadomości publicznej. Przyjęcie takiego rozwiązania może ułatwić
osiągniecie celów określonych w art. 11 ust. 1 lit. b i c dyrektywy 2009/128/WE,
dotyczących przyznawania pierwszeństwa najefektywniejszym technikom stosowania


28
środków ochrony roślin, takim jak używanie urządzeń antyznoszeniowych.
Przepis ust. 3 tego artykułu zawiera obligatoryjne upoważnienie dla ministra
właściwego do spraw rolnictwa do określenia postępowania przy stosowaniu
i przechowywaniu środków ochrony roślin, w szczególności:
– sposobu:
◦ przechowywania środków ochrony roślin,
◦ przygotowywania środka ochrony roślin do zastosowania,
◦ postępowania z resztkami cieczy użytkowej po zabiegu z zastosowaniem
środków ochrony roślin,
◦ postępowania podczas czyszczenia sprzętu przeznaczonego do stosowania
środków ochrony roślin,
–
wymagań, jakie powinny spełniać miejsca lub obiekty, w których są
przechowywane środki ochrony roślin,
–
ostrzegania o zamiarze przeprowadzenia zabiegu z zastosowaniem środka ochrony
roślin stwarzającego szczególne zagrożenie dla zdrowia ludzi lub zwierząt lub dla
środowiska osób, które mogą zostać narażone na kontakt z tymi środkami lub są
posiadaczami zwierząt gospodarskich, które mogą zostać narażone na kontakt z
tymi środkami.
Przepis ten może ułatwić osiągnięcie celów wynikających z postanowień:
– art. 9 ust. 3 dyrektywy 2009/128/WE, który obliguje państwa członkowskie m.in. do
określenia w zezwoleniu na wykonanie zabiegu środkami ochrony roślin przy
wykorzystaniu sprzętu agrolotniczego środków, jakie powinny być podjęte w celu
ostrzegania osób, które mogłyby zostać narażone na kontakt ze środkiem ochrony
roślin w trakcie takiego zabiegu; przepisy wydane na podstawie omawianego
upoważnienia stanowiłyby podstawę do określania takich środków w zezwoleniu na
wykonanie zabiegu,
– art. 10 dyrektywy 2009/128/WE, zgodnie z którym „państwa członkowskie mogą
włączyć do krajowych planów działania przepisy dotyczące informowania osób,
które mogłyby zostać narażone na znoszenie cieczy roboczej”,
– art. 13 ust. 1 dyrektywy 2009/128/WE, zgodnie z którym państwa członkowskie
powinny przyjąć wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia, aby następujące
czynności związane ze stosowaniem środków ochrony roślin nie stwarzały


29