Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami, ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych oraz ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze

zabezpieczenie zastawu na prawach do środków
pienię nych, na wierzytelnościach kredytowych
lub na instrumentach finansowych (zastaw
finansowy), albo”,
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Umowa
mo e przewidywać odpowiedni
przedmiot zastępczy, a w przypadku zastawu
finansowego równie ustanowienie prawa u ycia
lub zaspokojenie się zastawnika przez przejęcie
przedmiotu zastawu finansowego. Umowa mo e
przewidywać tak e zastępowanie środków
pienię nych, wierzytelności kredytowych lub
instrumentów finansowych innymi środkami
pienię nymi, wierzytelnościami kredytowymi lub
instrumentami finansowymi.”
/.../
9)
w art. 12 dotychczasową treść oznacza się
jako ust. 1 oraz dodaje się ust. 2 i 3 w brzmieniu:
„2. W przypadku zastawu finansowego na
wierzytelności kredytowej:
1) zastawca
nie
jest uprawniony do ądania
spełnienia świadczenia na jego rzecz;
2) wyłącznie uprawnionym do ądania
spełnienia świadczenia jest zastawnik
- je eli ustanawiający zabezpieczenie finansowe
poinformował dłu nika wierzytelności kredytowej
na piśmie o ustanowieniu na tej wierzytelności
zastawu finansowego oraz o skutkach
określonych w pkt 1 i 2. W przypadku braku
takiego poinformowania wyłącznie uprawnionym
do
ądania spełnienia świadczenia jest
zastawca.
3. Strony umowy o ustanowienie zabezpieczenia
finansowego w formie zastawu na wierzytelności
kredytowej mogą postanowić, e uprawniony do
ądania spełnienia świadczenia z wierzytelności
kredytowej będzie wyłącznie zastawca albo
zastawca i zastawnik łącznie. Postanowienie o
łącznym uprawnieniu do ądania spełnienia
świadczenia przez zastawcę i zastawnika jest
skuteczne wobec dłu nika wierzytelności
kredytowej pod warunkiem poinformowania go
na piśmie przez ustanawiającego
zabezpieczenie finansowe o treści tego
postanowienia.”

Art. 2 6)
w art. 3 wprowadza się następujące zmiany:
N Art.
3
Art. 3. W ustawie z dnia 2 kwietnia 2004 r. o
ust. 5
pkt 6
niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz.
a)
w ust. 1 dodaje się akapity w brzmieniu:
lit. a
U. z 2004 r. Nr 91, poz. 871, z pó n. zm.)
"Bez uszczerbku dla przepisów art. 1 ust. 5, w
wprowadza się następujące zmiany:
przypadku gdy zabezpieczenie finansowe stanowią
/.../
wierzytelności kredytowe, państwa członkowskie
nie wymagają, aby ich ustanowienie, wa ność,
6)
w art. 7:
usprawnianie, pierwszeństwo, wykonalność lub
a)
ust. 2 otrzymuje brzmienie:
dopuszczalność jako dowód takiego
zabezpieczenia finansowego były uzale nione od
„2. Zabezpieczenie odnotowuje się, w zale ności
wykonania jakiejkolwiek czynności formalnej, takiej
od tego, czy ustanowione jest na:
jak rejestracja lub powiadomienie dłu nika
1) środkach pienię nych - na rachunku środków
wierzytelności kredytowej ustanowionej jako
pienię nych będących przedmiotem
zabezpieczenie. Państwa członkowskie mogą
zabezpieczenia;
jednak wymagać wykonania czynności formalnej,
takiej jak rejestracja lub powiadomienie, do celów
2) wierzytelnościach kredytowych - w wykazie
usprawniania, pierwszeństwa, wykonalności lub
wierzytelności przedło onym przyjmującemu
dopuszczalności jako dowód względem dłu nika
zabezpieczenie;
lub osób trzecich.
3) instrumentach finansowych - na rachunku
Do dnia 30 czerwca 2014 r. Komisja przedstawia
papierów wartościowych, na innym rachunku, na
Parlamentowi Europejskiemu i Radzie
którym są zapisywane niebędące papierami
sprawozdanie w sprawie dalszej zasadności
wartościowymi instrumenty finansowe
niniejszego ustępu."
dopuszczone do obrotu zorganizowanego lub w
innym systemie rejestracji osób uprawnionych z

instrumentów finansowych nie będących
papierami wartościowymi, prowadzonym przez
uprawnione podmioty.”;
b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Do ustanowienia zabezpieczenia
finansowego na wierzytelności kredytowej
przepisu art. 329 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia
1964 roku – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz.
93, z pó n. zm.) nie stosuje się.”

Art. 2 b) dodaje
się ustęp w brzmieniu:
T
Art.
3 Art. 3. W ustawie z dnia 2 kwietnia 2004 r. o Zgodnie z uzasadnieniem do
ust. 6
pkt 7
niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz. dyrektywy 2009/44/WE
"3. Bez uszczerbku dla przepisów dyrektywy
lit. b
U. z 2004 r. Nr 91, poz. 871, z pó n. zm.) Państwa Członkowskie
Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 w sprawie
wprowadza się następujące zmiany:
powinny zapewnić, aby dłu nik
nieuczciwych warunków w umowach
wierzytelności kredytowej,
konsumenckich(*) oraz przepisów krajowych
/.../
je eli sobie tego yczy, mógł
dotyczących nieuczciwych warunków umownych,
7)
po art. 7 dodaje się ust. 7a w brzmieniu:
zrzec się prawa do
państwa członkowskie zapewniają, aby dłu nicy
kompensaty wobec stron
wierzytelności kredytowych mogli skutecznie zrzec
„Art. 7a. 1. Je eli zabezpieczenie finansowe umowy o zabezpieczenie
się, na piśmie lub w równowa ny prawnie wią ący
ustanawiane jest na wierzytelności kredytowej, finansowe. Przewidziany w
sposób:
do umowy o ustanowienie zabezpieczenia projekcie ustawy wymóg
finansowego nale y dołączyć:
(i) praw do kompensaty, jakie przysługują im
przestawienia informacji o
wobec wierzycieli wierzytelności kredytowych i
1) wyra oną uprzednio w formie pisemnej zgodę zrzeczeniu się tego prawa jest
wobec osób, na rzecz których wierzyciel przeniósł
dłu nika wierzytelności kredytowej na
zgodny z celem dyrektywy
lub zastawił wierzytelność kredytową, lub w inny
udostępnienie przyjmującemu zabezpieczenie, w 2009/44/WE.
sposób wykorzystał ją jako zabezpieczenie; oraz
celu wykorzystania wierzytelności kredytowej
jako zabezpieczenia finansowego, informacji
(ii) praw
związanych z tajemnicą bankową, która
objętych tajemnicą bankową;
w przeciwnym razie uniemo liwiałaby wierzycielowi
wierzytelności kredytowej pozyskanie informacji na
2) informację, czy dłu nik wierzytelności
temat wierzytelności kredytowej lub dłu nika lub
kredytowej zrzekł się prawa do potrącenia z
ograniczałaby mo liwość pozyskania takich
wierzytelności kredytowej wierzytelności
informacji - do celów wykorzystania wierzytelności
przysługującej mu wobec ustanawiającego
kredytowej jako zabezpieczenia.”
zabezpieczenie;

3) informację, czy dłu nik wierzytelności
kredytowej zobowiązał się do nieskorzystania z
prawa do potrącenia z wierzytelności kredytowej
wierzytelności, jakie przysługują mu lub będą
przysługiwać wobec przyjmującego
zabezpieczenie.
2. Zgoda, o której mowa w ust. 1 pkt 1, mo e
obejmować zarówno informacje dotyczące
dłu nika wierzytelności kredytowej, jak i
dotyczące zobowiązania, z którego wynika
wierzytelność kredytowa.”

Art. 2 7)
w art. 4 wprowadza się następujące zmiany:
T Art.
3
Art. 3. W ustawie z dnia 2 kwietnia 2004 r. o W zakresie dotyczącym
ust. 7
pkt 8
niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz. zaspokojenia się przez
a)
w ust. 1 dodaje się punkt w brzmieniu:
lit a
U. z 2004 r. Nr 91, poz. 871, z pó n. zm.) przyjmującego zabezpieczenie
"c) wierzytelności kredytowe przez sprzeda lub
wprowadza się następujące zmiany:
ustanowionego w formie
przejęcie własności i przez dokonanie potrąceń ich
zastawu finansowego na
/.../
wartości względem odpowiedniego zobowiązania
wierzytelności kredytowej,
finansowego lub zastosowanie ich wartości jako
8)
w art. 8 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
obecne brzmienie art. 10
podstawy spełnienia takich odpowiednich
ustawy o niektórych
„1. Zaspokojenie z zabezpieczenia
zobowiązań finansowych."
finansowego, polegającego na przeniesieniu na zabezpieczeniach finansowych
przyjmującego zabezpieczenie prawa do
jest zgodne z treścią dyrektywy

środków pienię nych, wierzytelności 2009/44/WE.
kredytowych lub instrumentów finansowych,
następuje z chwilą wystąpienia podstawy
realizacji zabezpieczenia. Przyjmujący
zabezpieczenie zawiadamia ustanawiającego
zabezpieczenie o wygaśnięciu roszczenia o
zwrot przedmiotu zabezpieczenia.”

Art. 2 7)
w art. 4 wprowadza się następujące zmiany:
T
Na
podstawie
aktualnego
ust. 7
brzmienia przepisu art. 5 ust 2
b)
ust. 2 lit. b) otrzymuje brzmienie:
lit b
ustawy o niektórych
"b) strony zgodziły się w uzgodnieniu dotyczącym
zabezpieczeniach finansowych
zabezpieczeń finansowych w formie gwarancji w
uzgodnienie w sprawie wyceny
sprawie wyceny instrumentów finansowych i
przedmiotu zabezpieczenia
wierzytelności kredytowych."
nale y do niezbędnych
elementów tej e umowy o
ustanowienie zabezpieczenia
finansowego. Wobec
powy szego zmiana w
powy szym zakresie nie jest
konieczna.
Art. 2 8)
w art. 5 dodaje się ustęp w brzmieniu:
T Art.
3
Art. 3. W ustawie z dnia 2 kwietnia 2004 r. o
ust. 8
pkt 4
niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz.
"6. Niniejszy artykuł nie ma zastosowania do
U. z 2004 r. Nr 91, poz. 871, z pó n. zm.)
wierzytelności kredytowych.";
wprowadza się następujące zmiany:
/.../
4) po art. 4 dodaje się art. 4a w brzmieniu:
„Art. 4a. Prawo u ycia nie przysługuje
zastawnikowi wierzytelności kredytowej, z
wyłączeniem prawa do pobierania nale nych
świadczeń wynikających z umowy o udzielenie
kredytu lub po yczki, w tym prawa do pobierania
po ytków.”
POZOSTAŁE PRZEPISY PROJEKTU4)
Jedn.
Treść przepisu projektu krajowego
Uzasadnienie wprowadzenia przepisu
red.
Art. 1 pkt - lit. k otrzymuje brzmienie:
Zmiana brzmienia art. 1 pkt 5 lit. k ustawy o ostateczności łączy się z dodaniem
1 lit. c
do definicji systemu w art. 1 pkt 5 lit a ppkt (i) elementu rozliczeń.
„k) inny
ni wymieniony w lit. a-j uczestnik systemu rozrachunku
tiret 3
papierów wartościowych, ponoszący odpowiedzialność za wykonanie
zobowiązań wynikających z rozliczeń lub realizacji zleceń
rozrachunku w tym systemie, pod warunkiem e co najmniej trzema
uczestnikami tego systemu są podmioty, o których mowa w lit. a-c;”
Art. 1 pkt e)
pkt 13 otrzymuje brzmienie:
W art. 1 pkt 1 lit. e projektu dokonano rozszerzenia definicji „zagraniczne
1 lit. e
postępowanie upadłościowe”, tak aby objąć zakresem tej definicji tak e przypadki
„13) zagraniczne postępowanie upadłościowe - prowadzone na wszczęcia postępowania upadłościowego wobec uczestnika systemu lub
podstawie prawa państwa innego ni Rzeczpospolita Polska mającego siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej podmiotu będącego
postępowanie sądowe lub administracyjne, w tym tak e uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów
postępowanie zabezpieczające, w ramach którego mienie uczestnika wartościowych, podlegających prawu innego państwa członkowskiego, o
systemu lub podmiotu mającego siedzibę na terytorium
postępowanie prowadzone na podstawie prawa innego państwa trzeciego.
Rzeczypospolitej Polskiej będącego uczestnikiem systemu płatności Ponadto w art. 1 pkt 5 projektu dokonano odpowiedniego rozszerzenia hipotezy
lub systemu rozrachunku papierów wartościowych - podlegających przepisu dotyczącego odpowiedniego stosowania przepisów ustawy dotyczących
prawu innego państwa członkowskiego, poddane jest kontroli lub skutków ogłoszenia upadłości względem krajowego uczestnika krajowego
zarządowi sądu lub innego organu, je eli skutkiem tego systemu w przypadku wszczęcia wobec takiego uczestnika zagranicznego
postępowania jest zawieszenie realizacji zleceń rozrachunku lub postępowania upadłościowego.
nało enie na nie ograniczeń;”
Art. 1 pkt 2) po art. 1 dodaje się art. 1a w brzmieniu:
Nowy przepis art. 1a ustawy o ostateczności rozrachunku stanowi powtórzenie
2
art. 2 lit. a tiret trzeci dyrektywy 98/26/WE, który stanowi, i „… uczestnicy mogą
„Art. 1a. Przynajmniej jedna z instytucji, których powiązania prawne wybrać prawo tylko takiego Państwa Członkowskiego, w którym co najmniej jeden
tworzą system w rozumieniu art. 1 pkt 3 powinna posiadać siedzibę z nich ma siedzibę główną”. Oznacza to, e spośród trzech instytucji tworzących
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.”
system (zgodnie z ustawą o ostateczności rozrachunku – art. 1 pkt 1 i 2)
przynajmniej jedna powinna mieć siedzibę w Rzeczpospolitej Polskiej.
Art. 1 pkt 4) w art. 4 ust 1 otrzymuje brzmienie:
W art. 4 ust. 1 ustawy o ostateczności rozszerzono zakres odpowiedniego
4
stosowania przepisów ustawy dotyczących skutków upadłości równie do sytuacji,
„Art. 4. 1. Przepisy ustawy oraz przepisy art. 66 i 67, art. 80 i art. 135- w których wobec uczestnika krajowego systemu wydane zostałoby orzeczenie,
137 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i postanowienie lub decyzja przez zagraniczny sąd lub inny organ w ramach
naprawcze (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361, z pó n. zm.), zagranicznych postępowań upadłościowych. Takie rozszerzenie zostało
dotyczące skutków ogłoszenia upadłości podmiotu mającego podyktowane potrzebą osiągnięcia celów dyrektywy 98/26/WE w równie w
siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będącego odniesieniu do takich uczestników. Nale y bowiem zaznaczyć, e w przypadku
uczestnikiem systemu, stosuje się odpowiednio:
uczestników, względem których wszczęte zostało zagraniczne postępowanie
1) w razie wydania orzeczenia albo decyzji o likwidacji, zawieszeniu upadłościowe brak było pewności co do nieodwołalności kompensacji i co do
lub ograniczeniu prowadzenia działalności uczestnika, a tak e w mo liwości wymuszenia wykonania przez takich uczestników ich obowiązków w
razie podjęcia innych środków prawnych względem uczestnika,, systemie, analogicznie do obowiązków uczestnika, wobec którego wszczęto
skutkujących zawieszeniem lub ograniczeniem realizacji zleceń postępowanie upadłościowe w Polsce. Zmiana art. 4 ust. 1 ma na celu
rozrachunku w systemie dotyczącym tego uczestnika,
wykluczenie tych wątpliwości.
2) do orzeczeń, postanowień lub decyzji wydanych wobec tego
uczestnika przez zagraniczny sąd lub inny organ w ramach