Poselski projekt ustawy o podatku dochodowym

Art. 214
Przepis ten reguluje na dotychczasowych zasadach termin poboru różnicy między podatkiem wynikającym z
rocznego określenia (dokonanego przez płatnika na wniosek podatnika), a sumą zaliczek pobranych za miesiące
od stycznia do grudnia.

Art. 215
Na dotychczas obowiązujących zasadach określone zostały terminy wpłaty zaliczek na podatek przez
płatników – zakłady pracy, rolnicze spółdzielnie produkcyjne oraz inne spółdzielnie zajmujące się produkcją
rolną i organy rentowe. Zaliczki są płatne w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym
pobrano zaliczki, na rachunek właściwego organu podatkowego. Zmianie nie uległy również zasady
przekazywania zaliczek przez płatników będących zakładami pracy chronionej i zakładami aktywności
zawodowej.

Art. 216 - 221
Zmianie nie uległy również zasady pobierania i zapłaty zaliczek na podatek przez płatników wypłacających
niektóre świadczenia a tytułu działalności wykonywanej osobiście, z praw majątkowych. Analogicznie do
dotychczasowych regulacji ukształtowano pobór przez płatników podatku dochodowego od dokonywanych
wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych. Nie zmieniły
się również terminy wpłaty zaliczek, sporządzania i przekazywania rocznych deklaracji i imiennych informacji
w tym zakresie.
Wprowadzono analogiczne do dotychczasowych regulacje, zgodnie z którymi płatnicy na wniosek podatnika
podatku dochodowego będącego osobą fizyczną obliczają i pobierają w ciągu roku zaliczki na podatek
dochodowy, stosując zamiast najniższej stawki określonej w skali podatkowej, wyższą stawkę podatkową
określoną w tej skali. Analogiczne są również regulacje dotyczące uwzględniania przez płatnika zwrotu przez
podatnika nienależnie pobranych świadczeń.

Art. 222
W analogiczny sposób jak dotychczas ukształtowano obowiązki płatnika, którym jest komornik sądowy lub
podmiot niebędący następcą prawnym zakładu pracy, przejmujący jego zobowiązania wynikające ze stosunku
służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy.

Art. 223 i 224
W analogiczny sposób jak dotychczas ukształtowano obowiązki płatnika dokonującego wypłat należności z
tytułu dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Dział VIII. Dokumentacja, deklaracje, informacje i ewidencje podatkowe.
Rozdział 29. Przepisy ogólne
Art. 225
Podatnik oraz płatnik podatku dochodowego (następca prawny) obowiązany do składania deklaracji
podatkowych ma również obowiązek rzetelnego i zgodnego z prawem dokumentowania, ewidencjonowania i
deklarowania zdarzeń istotnych dla rozliczenia tego podatku oraz przechowywania wszelkich dokumentów
związanych z rozliczeniem podatku. Obowiązek przechowywania dokumentów dotyczy również podatników
zwolnionych podmiotowo od podatku dochodowego oraz uzyskujących wyłącznie przychody zwolnione od
podatku dochodowego na podstawie przepisów ustawy, przychody od których zaniechano poboru podatku na
podstawie odrębnych przepisów oraz przychody nie podlegające podatkowi dochodowemu.

Art. 226
Artykuł uszczegóławia określoną w art. 60 całkowicie nową instytucję, nieznaną w obecnym podatku
dochodowym – „zasadę rozliczania podatku”, zgodnie z którą podatnik może powiadomić właściwy organ
podatkowy w formie pisemnej o sposobie rozliczenia podatku, w tym m. in. interpretacjach stosowanych przez
podatnika przepisów podatkowych dotyczących tego rozliczenia. Właściwy organ podatkowy może złożyć
zastrzeżenia do zasad rozliczania podatku przez podatnika (w terminie trzech miesięcy), dotyczące niezgodności
z prawem sposobu prowadzenia rozliczenia lub interpretacji przepisów podatkowych. W przypadku braku takich
zastrzeżeń, postępowanie podatnika nie skutkuje odpowiedzialnością za wykroczenie lub przestępstwo
karnoskarbowe, nawet w przypadku, gdy zaległości podatkowe w tym podatku ciążące na podatniku, powstały
po złożeniu tych zasad. Przesłanką wprowadzenia niniejszej regulacji jest konieczność realizowania, a
faktycznie - zbudowania zasady zaufania obywateli (podatników) do organów podatkowych.
W ust. 6 zawarto fakultatywne upoważnienie dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych, na
podstawie której może określić w drodze rozporządzenia, formularz zasad rozliczenia podatku dochodowego

Projekt ustawy o podatku dochodowym. Wersja z dnia 15 września 2011 r.
250

Rozdział 30. Dokumenty podatkowe
Art. 227
Projektowany artykuł wprowadza obowiązek dokumentowania przez osoby fizyczne, które nie prowadzą
ewidencji podatkowej, poniesionych wydatków stanowiących koszt uzyskania przychodów: fakturami VAT,
rachunkami oraz zawartymi umowami. Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie wskazanych dokumentów, podatnik
podatku dochodowego sporządza zastępczy dowód księgowy w rozumieniu przepisów o rachunkowości.

Art. 228 - 230
Przepisy określają, jakie dokumenty stanowią podstawę zapisów w prowadzonej ewidencji podatkowej.
Jeżeli ewidencję podatkową stanowią księgi rachunkowe – podstawą zapisów są dowody księgowe określone w
przepisach o rachunkowości. Pozostali podatnicy, tj. prowadzący ewidencję podatkową inną niż księgi
rachunkowe, dokonują zapisów na podstawie dokumentów określonych w art. 228 ust. 2 i 3, art. 229 i art. 230.
Przepisy art. 228 ust. 4 – 5 określają zasady poprawiania błędów w dokumentach stanowiących postawę
zapisów w ewidencji podatkowej; inny sposób korygowania błędów nie jest – w podatku dochodowym –
dopuszczalny.

Rozdział 31. Deklaracje podatkowe i informacje podatkowe.
Art. 231 - 233
Przepis wprowadza obowiązek składania deklaracji rocznych podatku dochodowego oraz dokonania wpłaty
podatku należnego albo różnicy między podatkiem należnym od podstawy opodatkowania a sumą wpłaconych
przez podatnika lub pobranych przez płatnika zaliczek za okres od początku roku:
a) przez podatników będących osobami fizycznymi - w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po
roku podatkowym,
b) nie będących osobami fizycznymi - w terminie do końca trzeciego miesiąca roku następującego po roku
podatkowym;
Ust. 2 wymienia podmioty zwolnione z obowiązku składania deklaracji rocznych podatku dochodowego.
Przepis art. 233 określa podatników obowiązanych do złożenia we właściwym organie podatkowym – poza
deklaracją roczną podatku dochodowego - dodatkowych dokumentów, tj.:
a) sprawozdania wraz z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych w
terminie 10 dni od daty zatwierdzenia sprawozdania rocznego (spółki składają odpis uchwały
zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe),
b) sprawozdania o realizacji uznanej przez właściwy organ podatkowy w drodze decyzji metody ustalania
ceny transakcyjnej.

Art. 234
Mocą tego artykułu zobowiązuje się podatników podatku dochodowego będących osobami fizycznymi
podlegającymi ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, którzy zamierzają opuścić terytorium RP, do
złożenia deklaracji rocznej podatku dochodowego, jeżeli osiągają przychody bez pośrednictwa płatników lub w
przypadku, gdy płatnik nie jest obowiązany do dokonania rocznego obliczenia podatku.

Art. 235
Podatnicy podatku dochodowego będący osobami fizycznymi, są obowiązani w ciągu trzech miesięcy po
przekroczeniu okresu, który zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowi warunek
wyłączenia z opodatkowania dochodów, złożyć deklarację o wysokości dochodów z pracy uzyskanych w roku
poprzedzającym rok podatkowy i wpłacić należny podatek. Jeżeli zamierzają opuścić przed tym terminem
terytorium RP, są obowiązani złożyć deklarację podatkową przed opuszczeniem terytorium kraju.

Art. 236 i 237
W tych przepisach określono przypadki, w których płatnik podatku dochodowego obowiązany jest
sporządzić roczne obliczenie podatku od dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym oraz zakres
składanego przez podatnika płatnikowi oświadczenia. Ust. 4 nakłada obowiązek sporządzenia rozliczenia
rocznego na organy rentowe będące płatnikami oraz określa wyłączenia z tego obowiązku.
Przepis ust. 5 stanowi, że jeżeli podatnik uzyskuje przychody wypłacane przez organ rentowy oraz inne
przychody podlegające kumulacji, obowiązany jest do sporządzenia i złożenia rocznej deklaracji podatku
dochodowego; w tym przypadku rozliczenie roczne sporządzone przez organ rentowy stanowi informację
podatkową przekazywaną podatnikowi oraz właściwemu organowi podatkowemu.
Szczegółowe zasady sporządzania rocznego obliczenia podatku przez płatnika podatku dochodowego określa
art. 237.


Projekt ustawy o podatku dochodowym. Wersja z dnia 15 września 2011 r.
251
Art. 238 i 239
Przepisy dotyczą określają obowiązki w zakresie deklaracji składanych przez podatników podatku
dochodowego prowadzących działy specjalne produkcji rolnej oraz opodatkowanych w formie ryczałtu od
przychodów ewidencjonowanych, tj.:
a) podatnicy podatku dochodowego osiągający dochody z działów specjalnych produkcji rolnej, którzy nie
prowadzą ewidencji podatkowej w postaci ksiąg rachunkowych albo podatkowej księgi przychodów i
rozchodów – składają deklaracje o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku następnym - w
terminie do dnia 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy. Przepis nakłada również obowiązek
informowania o innych zdarzeniach mających wpływ na informacje podane w deklaracji;
b) podatnicy podatku dochodowego opodatkowani w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych -
składają deklaracje o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego
ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych - w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku.
Przepisy te są kontynuacją dotychczasowych rozwiązań w tym zakresie.

Art. 240
Projektowany artykuł wprowadza nowe rozwiązania w zakresie obowiązku składania deklaracji w trakcie
roku podatkowego. Rozwiązanie to jest konieczne w celu bieżącego nadzoru oraz weryfikacji rozliczeń
podatkowych oraz w celu wyeliminowania zjawiska permanentnej niepewności, czy wpłata należności jest
prawidłowej wysokości. Obecnie ze względu na brak deklaracji podatkowych składanych w trakcie roku
podatkowego, podatnicy napotykają dziś na utrudnienia w uzyskaniu zaświadczenia o nie zaleganiu z
zobowiązaniami podatkowymi.
Przepis wprowadza obowiązek składania kwartalnych deklaracji w terminie do dnia 20 miesiąca
następującego po każdym kwartale oraz możliwość składania deklaracji miesięcznych w terminie do dnia 20
miesiąca następującego po każdym miesiącu. Deklaracje nie są składane, jeżeli zaliczkę zobowiązany jest pobrać
płatnik, a także gdy rozliczenie podatku z tytułu przychodu następuje w deklaracji rocznej.
Płatnicy pobierający zaliczki trakcie roku podatkowego obowiązani są do składania deklaracji miesięcznych
o wysokości pobranych zaliczek na podatek dochodowy w miesiącu, którego dotyczy deklaracja, w terminie do
dnia 20 miesiąca następującego po każdym miesiącu. Zlikwidowano istniejący obecnie obowiązek składania
deklaracji rocznych przez płatnika dla potrzeb tego podatku.

Art. 241 - 248
Przepisy określają przypadki, w których płatnicy podatku dochodowego obowiązani są sporządzić i
przekazać właściwemu organowi podatkowemu - imienne informacje o wysokości dochodu, tj:
a) płatnicy podatku dochodowego, którzy nie dokonują rocznego określenia podatku, w terminie do końca
lutego roku następującego po roku podatkowym; wyjątek określony w ust. 5 przewidziany jest dla
podatników podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, którzy mogą wystąpić do
płatnika z wnioskiem o sporządzenie informacji – w tym przypadku termin przekazania dokumentu
wynosi 14 dni,
b) organ rentowy będący płatnikiem oraz płatnik stypendiów - w terminie do końca lutego, po upływie roku
podatkowego,
c) płatnicy podatku dochodowego, którzy dokonują wypłat należności podatnikom podlegającym
ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu z tytułów wymienionych w art. 245 ust. 1 – w terminie do
końca trzeciego miesiąca roku następującego po roku podatkowym; płatnicy ci mają również obowiązek
złożyć do właściwego organu podatkowego oraz przekazać podatnikowi imienną informację w terminie
do 15 dnia miesiąca po miesiącu pobrania podatku oraz roczną informację – do dnia 20 stycznia roku
następującego po roku podatkowym.
d) podmioty dokonujące wypłat odsetek oraz przychodów uzyskanych w związku ze sprzedażą, zwrotem lub
umorzeniem akcji, udziałów lub jednostek we wskazanych przypadkach - w terminie do końca miesiąca
następującego po zakończeniu roku podatkowego; określa zasady sporządzania imiennych informacji w
tym przypadku,
e) podmioty dokonujące wypłat należności lub świadczeń wymienionych w art. 63 ustawy – w terminie do
końca lutego następującego po roku podatkowym.

Art. 249
Niniejszy przepis zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do
określenia w drodze rozporządzenia wzorów deklaracji i informacji podatkowych.





Projekt ustawy o podatku dochodowym. Wersja z dnia 15 września 2011 r.
252
Rozdział 32. Ewidencje
Art. 250
Przepis określa ogólne zasady dotyczące wszystkich ewidencji prowadzonych dla potrzeb podatku
dochodowego. Ewidencje podatkowe mają zawierać dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji
oraz informacji podatkowych.
Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną podatkiem tonażowym oraz inną działalność
opodatkowaną podatkiem dochodowym, są obowiązani w prowadzonej ewidencji wyodrębnić przychody i
związane z nimi koszty oraz przyporządkować je do poszczególnych rodzajów działalności - podlegającej
opodatkowaniu podatkiem tonażowym i podatkiem dochodowym.
Rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub inne spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną wyodrębniają
dochody i koszty dotyczące produkcji rolniczej roślinnej i zwierzęcej niepolegającej na prowadzeniu działów
specjalnych produkcji rolnej.

Art. 251
Podatnik podatku dochodowego jest obowiązany prowadzić ewidencję rzetelnie i w sposób niewadliwy.
Przepis określa warunki uznania ewidencji za prowadzoną w sposób prawidłowy oraz za odzwierciedlającą stan
rzeczywisty.
Ustawa nakłada na podatników podatku dochodowego obowiązek sporządzenia wydruków zapisów
dokonywanych za dany miesiąc, gdy ewidencja podatkowa jest prowadzona przy zastosowaniu technik
informatycznych.

Art. 252
W przypadku, gdy podatnik podatku dochodowego zaniża przychody lub w ogóle nie wykazuje ich w
ewidencji podatkowej oraz jednocześnie w deklaracji rocznej podatku dochodowego, a właściwy organ
podatkowy lub organ kontroli skarbowej w postępowaniu podatkowym określił zaległość podatkową będącą
skutkiem tego zaniżenia, stawka odsetek za zwłokę na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej od tej
zaległości zwiększa się o 5 punktów procentowych.
Sankcja nie ma zastosowania do podatników zwolnionych na podstawie ustawy z obowiązku prowadzenia
ewidencji oraz jeżeli podstawa opodatkowania została określona przez właściwy organ w drodze oszacowania
lub organ określił należny podatek w drodze decyzji.

Art. 253
Przepis określa podatników, dla których księgi rachunkowe prowadzone zgodnie z odrębnymi przepisami
stanowią ewidencję podatkową dla potrzeb podatku dochodowego. Podatnicy ci są obowiązani do uwzględnienia
w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia
wysokości odpisów amortyzacyjnych – również nie będących kosztami uzyskania przychodów.

Art. 254
Podatnicy uzyskujący przychody z działalności gospodarczej, a nie prowadzący ewidencji podatkowej w
postaci ksiąg rachunkowych oraz inne podmioty wskazane w tym przepisie obowiązani są prowadzić podatkową
księgę przychodów i rozchodów oraz uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych
i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych.

Art. 255
W przypadku zlecenia przez podatnika prowadzenia księgi podmiotowi uprawnionemu do usługowego
prowadzenia ewidencji, podatnik jest obowiązany powiadomić o tym właściwy organ podatkowy oraz prowadzić
w miejscu wykonywania działalności ewidencję sprzedaży oraz inne ewidencje wymienione w tym przepisie.
Podatnicy korzystający ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, jeżeli nie prowadzą odrębnej ewidencji
czynności opodatkowanych dla potrzeb podatku od towarów i usług, mogą w ewidencji sprzedaży w odrębnej
kolumnie wykazywać przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz łączną kwotę
dziennej sprzedaży wynikającą z faktur, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.

Art. 256 - 260
Przepisy wprowadzają obowiązek oraz zasady prowadzenia poszczególnych ewidencji, tj.:
a) ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
b) ewidencji przez podatników podatku dochodowego będących osobami fizycznymi opodatkowanymi w
formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
c) ewidencji wyposażenia,
d) ewidencji zatrudnienia przez podatników podatku dochodowego będących osobami fizycznymi
opodatkowanymi w formie karty podatkowej,

Projekt ustawy o podatku dochodowym. Wersja z dnia 15 września 2011 r.
253
e) kart przychodów przez podatników podatku dochodowego będących osobami fizycznymi
opodatkowanymi w formie karty podatkowej, dokonujący pracownikom wypłat należności ze stosunku
pracy,
f) ewidencję kupna i sprzedaży wartości dewizowych przez podatników prowadzących działalność
kantorową,
g) ewidencję pożyczek i zastawionych rzeczy przez podatników prowadzących działalność w zakresie
udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenia lombardów).

Art. 261
Projektowany artykuł zawiera katalog podatników zwolnionych z obowiązku prowadzenia ewidencji dla
potrzeb podatku dochodowego.

Art. 262
Z obowiązku prowadzenia ewidencji zwolnieni są również podatnicy osiągający przychody z najmu,
podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, jeżeli prowadzą oni
prawidłowo ewidencję dla potrzeb podatku od towarów i usług, na podstawie której można dokonać rozliczenia
oraz sporządzić deklarację w podatku dochodowym.

Dział IX. Zryczałtowany podatek dochodowy.
Rozdział 33. Karta podatkowa
Art. 263 - 284
Celem nowej ustawy jest stworzenie jednolitej regulacji powszechnego podatku dochodowego - zastąpienie
dotychczas obowiązujących regulacji prawnych dotyczących opodatkowania dochodów podatników,
rozproszonych dotychczas w różnych aktach prawnych, jedną ustawą.
W Tabeli 1 (zestawienie wpływów budżetowych za lata 2005 – 2010 z tytułu karty podatkowej) została
przedstawiona symulacja z której wynika, że od 2008 r. widoczna jest znaczna tendencja spadkowa dochodów
budżetu z tej formy opodatkowania. W analizowanym okresie nastąpił istotny spadek efektywności fiskalnej
tego podatku - wystąpił nominalny i realny spadek dochodów. Jednak mimo ciągłego spadku zainteresowania tą
formą opodatkowania znaczna liczba podatników wciąż z niej korzysta, co stanowi istotne wpływy dla budżetów
gmin.

Tabela 1.

Podatek od działalności gospodarczej osób fizycznych opłacany w formie karty podatkowej




Rok
Dochody planowane
Dochody wykonane
2005
131 123 481
120 528 519
2006
114 787 453
114 827 109
2007
107 422 368
108 136 686
2008
102 392 047
100 088 659
2009
95 446 785
94 256 048
2010
90 925 162
89 227 716

W związku z powyższym postanowiono tę formę opodatkowania działalności gospodarczej osób fizycznych
pozostawić na dotychczas obowiązujący zasadach. Został utrzymany i inkorporowany do ustawy o podatku
dochodowym dotychczasowy zakres opodatkowania oraz zasady ustalania i poboru zryczałtowanego podatku
dochodowego w formie karty podatkowej określone dotychczas w ustawie o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Postanowiono pozostawić dotychczasowy zakres podatników mogących skorzystać z tej formy
opodatkowania oraz warunki, jakie muszą być spełnione, aby osoby te mogły skorzystać z karty podatkowej.
Ponadto wysokość tego podatku została ustalona na zasadach dotychczasowych według stawek miesięcznych
określonych w załączniku nr 6 do ustawy, które mogą być obniżone w przypadkach szczególnie uzasadnionych
w przypadku, gdy podatnik złoży wniosek do właściwego organu podatkowego.
Utrzymano dotychczasowe zasady waloryzacji stawki zryczałtowanego podatku w formie karty podatkowej.
Przepisy te dotyczą wysokości stawek określonych w załączniku nr 8 do ustawy, które będą corocznie
podwyższane w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie
pierwszych trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do tego samego okresu roku
ubiegłego.

Projekt ustawy o podatku dochodowym. Wersja z dnia 15 września 2011 r.
254