Poselski projekt ustawy o zwalczaniu nieuczciwych praktyk rynkowych przedsiębiorców zajmujących się obrotem produktami spożywczymi lub rolnymi wobec dostawców tych produktów

Art. 8. Nie wszczyna się postępowania w sprawie naruszenia przepisów ustawy, gdy od
końca roku, w którym zaprzestano ich naruszania upłynęły co najmniej dwa lata. Jeżeli
naruszenie przepisów ustawy ma charakter ciągły, okres przedawnienia liczy się od
momentu ustania takiego naruszenia.
Art. 9. 1. Prezes Urzędu, w drodze decyzji, odmawia wszczęcia postępowania w
sprawie naruszenia przepisów ustawy, jeżeli w sposób oczywisty z zawartych we wniosku
o wszczęcie tego postępowania lub posiadanych przez Prezesa Urzędu informacji wynika, że
nie naruszono przepisów ustawy.
2. Prezes Urzędu odmawia wszczęcia postępowania w sprawie naruszenia przepisów
ustawy, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie, w przypadku
nieuzupełnienia przez wnioskodawcę wniosku o wszczęcie tego postępowania w
wyznaczonym terminie.
3. Przepis ust. 2 nie uchybia uprawnieniu Prezesa Urzędu do wszczęcia postępowania w
sprawie naruszenia przepisów ustawy z urzędu.
Art. 10. W sprawach dowodów i postępowania dowodowego przepisy art. 50 -61 oraz
art. 79 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2015
r. poz. 184) stosuje się odpowiednio.
Art. 11. W sprawach ograniczenia prawa wglądu do materiału dowodowego, jeżeli
udostępnienie tego materiału groziłoby ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa, jak
również innych tajemnic podlegających ochronie na podstawie odrębnych przepisów,
przepisy art. 69 - 73 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i
konsumentów stosuje się odpowiednio.
Art. 12. W toku postępowania przed Prezesem Urzędu może być przeprowadzona
przez upoważnionego pracownika Urzędu lub Inspekcji Handlowej, kontrola u każdego
przedsiębiorcy, w zakresie objętym tym postępowaniem. Przepisy art. 105a-105l ustawy z
dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów stosuje się odpowiednio.
Art. 13. W sprawach nieuregulowanych w ustawie do postępowania przed Prezesem
Urzędu stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania
administracyjnego, z zastrzeżeniem, że w sprawach dotyczących dowodów i postępowania
dowodowego przed Prezesem Urzędu w zakresie nieuregulowanym w niniejszym
rozdziale stosuje się odpowiednio art. 227-315 Kodeksu postępowania cywilnego.
Art. 14. Postępowanie wszczęte w sprawie naruszenia przepisów ustawy powinno
zostać zakończone w terminie 4 miesięcy od dnia jego wszczęcia. Przepisy art. 35-38 Kodeksu
postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.
Art. 15. 1. Jeżeli w wyniku postępowania Prezes Urzędu stwierdzi naruszenie
przepisów ustawy, sprzedawca, który dopuścił się tego naruszenia, jest obowiązany
ponieść koszty postępowania.
2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Prezes Urzędu może nałożyć na
stronę obowiązek zwrotu tylko części kosztów albo nie obciążać jej kosztami.
Art. 16. Prezes Urzędu może, niezależnie od wyniku sprawy, nałożyć na stronę
obowiązek zwrotu kosztów wywołanych jej niesumiennym lub oczywiście
niewłaściwym postępowaniem, a w szczególności kosztów powstałych wskutek uchylenia się
od złożenia wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub
opóźnionego powołania dowodów.
Art. 17. 1. Prezes Urzędu wydaje decyzję nakazującą zaniechanie stosowania
nieuczciwej praktyki rynkowej, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu określonego w art. 3.
2. W przypadku zaniechania przez sprzedawcę stosowania nieuczciwej praktyki rynkowej
przed wydaniem decyzji, Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki rynkowej za
nieuczciwą i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania.
3. Ciężar udowodnienia okoliczności, o których mowa w ust. 2, spoczywa na sprzedawcy.


Art. 18. Prezes Urzędu może nadać rygor natychmiastowej wykonalności decyzji w całości
lub w części, jeżeli wymaga tego ważny interes dostawcy.
Art. 19. Od decyzji Prezesa Urzędu służy odwołanie do Sądu Okręgowego
w Warszawie - sądu ochrony konkurencji i konsumentów, zwanego dalej „sądem ochrony
konkurencji i konsumentów”, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.

Art. 20. 1. W przypadku wniesienia odwołania od decyzji, Prezes Urzędu przekazuje
je niezwłocznie wraz z aktami sprawy do sądu ochrony konkurencji i konsumentów.
2. Jeżeli Prezes Urzędu uzna odwołanie za słuszne, może - nie przekazując akt sądowi -
zmienić swoją decyzję w całości lub w części, o czym bezzwłocznie powiadamia stronę,
przesyłając jej nową decyzję, od której stronie przysługuje odwołanie.
3. Przed przekazaniem odwołania do sądu ochrony konkurencji i konsumentów lub
uchyleniem albo zmianą decyzji na podstawie ust. 2, Prezes Urzędu może również, w
uzasadnionych przypadkach, przeprowadzić dodatkowe czynności, w celu wyjaśnienia
zarzutów podniesionych w odwołaniu.
4. Do postanowień Prezesa Urzędu, na które przysługuje zażalenie, przepisy ust. 1-3 i art. 19
stosuje się odpowiednio, z tym że zażalenie wnosi się w terminie tygodnia od dnia doręczenia
postanowienia.

Rozdział 4
Kary pieniężne

Art. 21.1. W przypadku naruszenia przez sprzedawcę art. 3 ustawy, Prezes Urzędu
nakłada na niego w drodze decyzji karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10 %
przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie
niższej jednak niż 100 000 zł.

2. W przypadku gdy sprzedawca powstał w wyniku połączenia lub przekształcenia
innych przedsiębiorców, obliczając wysokość jego przychodu, o którym mowa w ust. 1,
uwzględnia się przychód osiągnięty, odpowiednio, przez tych przedsiębiorców lub
sprzedawcę, w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
3. Kwotę kary ustala się z uwzględnieniem wszystkich istotnych okoliczności sprawy,
w szczególności zakresu i stopnia naruszania interesu, czasu trwania i powtarzalności
naruszenia, korzyści uzyskanych w wyniku naruszenia oraz wartości przedsiębiorstwa
sprzedawcy.

4. Środki finansowe pochodzące z kar pieniężnych, o których mowa w ust. 1,
stanowią dochód budżetu państwa.
5. Karę pieniężną uiszcza się w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji
Prezesa Urzędu.

6. W razie upływu terminu, o którym mowa w ust. 5, kara pieniężna podlega ściągnięciu
w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wraz z ustawowymi
odsetkami.
7. Niezależnie od postępowania prowadzonego na podstawie niniejszej ustawy,
pokrzywdzony dostawca ma prawo dochodzić roszczeń z tytułu nieuczciwego zachowania
sprzedawcy bezpośrednio przed sądem w trybie postępowania cywilnego.
Rozdział 5
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 22. Sprzedawcy w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie ustawy opracują i
ogłoszą na swoich stronach internetowych Zasady Prowadzenia Działalności, a w przypadku
sprzedawców nieposiadających strony internetowej, ogłoszą je w sposób widoczny dla
każdego, w miejscu prowadzenia przez nich działalności, oraz przekażą je Prezesowi Urzędu
Art. 23. Ustawa wchodzi w życie w po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
















UZASADNIENIE

Przedstawiony projekt ustawy ma na celu wyeliminowanie z łańcucha dostaw żywności
stosowania nieuczciwych praktyk handlowych przez segment handlu, w tym handlu
wielkopowierzchniowego
Problem nierównowagi wśród uczestników łańcucha dostaw żywności, nie tylko w Polsce ale
w większości krajów UE, był i jest istotny z uwagi na fakt występowania silnych ekonomicznie
skonsolidowanych podmiotów sektora dystrybucji i słabszych rozdrobnionych podmiotów
produkujących żywność. Wg danych z października 2014 roku udział sieci
wielkopowierzchniowych w spożywczym handlu detalicznym stanowił prawie 40%.
Dostawcy artykułów żywnościowych stwierdzają, że powszechna praktyką jest
wymuszanie przez placówki handlowe, w tym wielkopowierzchniowe, na dostawcach
nierównoprawnych warunków umów. Wachlarz ich jest bardzo szeroki, począwszy od
narzucania wzorów umów bez możliwości negocjowania ich treści, poprzez narzucanie cen
zakupu (często produkty sprzedawane są do sieci handlowych po cenach niższych niż ceny
„fabryczne’) i wydłużonych terminów płatności za dostarczone towary, aż po dodatkowe
nieekwiwalentne świadczenia, przybierające różną postać i określane różnym nazewnictwem:
- bonusy bezwarunkowe i warunkowe, wypłacane jeśli jest spełniony warunek określonych
obrotów w okresie,
- rabaty potransakcyjne, w tym z tytułu marketingu,
- opusty promocyjne, wyprzedażowe,
- opłaty z tytułu otwarcia nowej placówki,
- opłaty za usługi marketingowe,
- opłaty z tytułu wyróżnienia produktu – opłata za wprowadzenie produktu na półkę itp.
Te wszystkie praktyki powodują nie tylko pogarszanie się kondycji finansowej producentów
żywności, co wpływa na konieczność obniżania cen płaconych przez te firmy rolnikom za
dostarczane surowce czy ograniczanie inwestowania i innowacyjności, ale także często musi
wpływać na obniżanie jakości produkowanych towarów żywnościowych, co odczuwają
konsumenci.
Z formalnego punktu widzenia dostawcy na podstawie obowiązującego w Polsce prawa
mają możliwość obrony swoich interesów ekonomicznych. Przepisy, którymi potencjalnie
mogą się posiłkować, zawierają w szczególności następujące akty prawne:
1) kodeks cywilny,
2) ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej