Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw

Art. 16 ust. 7 – zmiana ma charakter wyłącznie dostosowujący (wprowadza zmianę
odwołania do przepisu) i stanowi konsekwencję uchylenia przepisów art. 16 ust. 5 i 6
ustawy.
Art. 18 ust. 2a – dodany w art. 18 przepis ust. 2a określa zakres danych, które powinny
być zamieszczane w zaświadczeniu, wydawanym przez właściwego naczelnika urzędu
celnego, potwierdzającym, że dany podmiot jest zarejestrowanym podmiotem. Obecnie
zaświadczenie potwierdzające zarejestrowanie, o którym mowa w art. 18 ust. 2 ustawy,
zawiera jedynie informację dotyczącą zarejestrowania danego podatnika akcyzy, bez
wskazania, w zakresie jakich wyrobów akcyzowych dany podatnik prowadzi
działalność oraz jakiego rodzaju jest to działalność. Informacje w tym zakresie są
natomiast niezbędne do stosowania zwolnień od akcyzy wyrobów akcyzowych ze
względu na ich przeznaczenie w przypadkach, o których mowa w art. 32 ust. 3 pkt 1, 3
i 5 ustawy.
Art. 19 ust. 6 – przepis ten przewiduje odpowiednie stosowanie regulacji określonych
w art. 19 ust. 1, 3 i 4 ustawy, dotyczących zaprzestania prowadzenia działalności w
przypadku zmiany stawki akcyzy na zerową stawkę akcyzy. W projekcie przewidziano
zmianę art. 16 poprzez wprowadzenie obowiązku złożenia zgłoszenia rejestracyjnego w
przypadku wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu
na przeznaczenie. W związku z tym należy uchylić regulację zawartą w art. 19 ust. 6
ustawy.
Dział II rozdział 3a „Rejestracja pośredniczących podmiotów tytoniowych”
W wyniku kontroli przeprowadzonych w 2013 r. i w 2014 r. przez Służbę Celną w
zakresie działalności prowadzonej przez PPT w kontekście obowiązujących od dnia
1 stycznia 2013 r. przepisów ustawy dotyczących opodatkowania akcyzą suszu
tytoniowego ujawniono szereg nieprawidłowości mogących skutkować uszczupleniem
wpływów z akcyzy do budżetu państwa, w tym m.in.:
– fikcyjną sprzedaż suszu tytoniowego w ramach dostaw wewnątrzwspólnotowych do
innych państw członkowskich UE,
– przemieszczanie suszu tytoniowego na podstawie samych tylko dokumentów
przewozowych lub fikcyjnych faktur, anulowanych następnie po dostarczeniu suszu
tytoniowego do nieuprawnionego odbiorcy,
21
– sprzedaż suszu tytoniowego bez znaków akcyzy podmiotom innym niż PPT bądź
podmiot prowadzący skład podatkowy,
– funkcjonowanie PPT jako tzw. słupów, które nie prowadzą działalności pomimo
dokonanego powiadomienia właściwego naczelnika urzędu celnego,
– prowadzenie przez PPT punktów sprzedaży detalicznej oferujących możliwość
produkcji papierosów („dzierżawa maszyny”) z zakupionego suszu tytoniowego
nieoznaczonego znakami akcyzy, sprzedawanego jako „liście tytoniu
wysokowilgotne”,
– realizowanie transakcji pomiędzy wieloma PPT (tzw. transakcje łańcuchowe), z
których ostatni PPT zobowiązany do zapłaty podatku jest niewypłacalny,
– fikcyjne niszczenie suszu tytoniowego, który faktycznie może być nielegalnie
wprowadzany do obrotu.
Mając na uwadze ujawnione dotychczas nieprawidłowości w zakresie działalności PPT,
oszacowano uszczuplenia wpływów do budżetu państwa na około 337 mln zł.
Z uwagi na skalę nieprawidłowości, które zostały stwierdzone w zakresie działalności
prowadzonej przez PPT, proponuje się wprowadzenie zmian w zakresie prowadzenia
działalności przez te podmioty. Z uwagi na fakt, że nie stwierdzono podobnej skali
nieprawidłowości w przypadku pośredniczących podmiotów węglowych i
pośredniczących podmiotów gazowych, w przypadku tych podmiotów nie
zaproponowano wprowadzenia analogicznych zmian, zachowując obecny system
powiadamiania o prowadzeniu działalności.
Art. 20a – proponuje się wprowadzenie obowiązku rejestracji PPT w miejsce obecnego
obowiązku powiadamiania o rozpoczęciu działalności. Aktualny rejestr PPT
publikowany będzie centralnie przez Ministra Finansów albo upoważniony przez niego
organ. Podobne rozwiązanie stosowane jest obecnie. Na podstawie zarządzenia
wydanego przez Ministra Finansów dyrektor Izby Celnej w Katowicach został
upoważniony do publikowania listy PPT w BIP Ministerstwa Finansów. Do rejestru
PPT będzie mógł zostać wpisany tylko podmiot, który spełni określone warunki. W
związku z tym w sprawie wpisu do rejestru PPT przeprowadzone będzie musiało być
postępowanie wszczynane na wniosek, a sam wpis będzie następował w drodze decyzji
administracyjnej. Podobnie zmiana wpisu do rejestru oraz wykreślenie PPT z rejestru
będzie następowało na podstawie decyzji właściwego naczelnika urzędu celnego. W
22
celu zapewnienia niezwłocznej aktualizacji rejestru przewidziano, że decyzje: o wpisie
do rejestru, o zmianie wpisu do rejestru oraz o wykreśleniu z rejestru są natychmiast
wykonalne. Jednocześnie na naczelnika urzędu celnego nałożono obowiązek
niezwłocznego przekazania informacji o wydaniu decyzji w powyższym zakresie
ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych albo organowi
upoważnionemu. Powyższe jest związane z faktem, że na podstawie informacji
zawartych w rejestrze (podobnie jak dotychczas na podstawie informacji zawartych na
liście PPT) kontrahenci PPT oceniają, czy transakcje z ich udziałem podlegają
opodatkowaniu akcyzą. Z tych samych względów przewidziano, że rejestr PPT zawierał
będzie zarówno informacje na temat PPT, jak również informacje na temat prowadzonej
przez te podmioty działalności.
Art. 20b – przepis przewiduje, co powinien zawierać wpis do rejestru PPT. Zgodnie z
tym przepisem we wniosku o wpis do rejestru PPT trzeba będzie wskazać dane
dotyczące podmiotu oraz prowadzonej przez ten podmiot działalności gospodarczej, a
także informację o rodzaju działalności gospodarczej w zakresie suszu tytoniowego, a
także proponowane zabezpieczenie akcyzowe. W celu zapewnienia dostatecznych
informacji o przedsiębiorcach zagranicznych posiadających status PPT, w przypadku
przedsiębiorcy zagranicznego, który posiada oddział z siedzibą na terytorium kraju,
utworzony zgodnie z warunkami i zasadami określonymi w ustawie z dnia 2 lipca
2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wpis do rejestru PPT będzie zawierał
również dane dotyczące oddziału oraz osób upoważnionych do reprezentowania
oddziału przedsiębiorcy zagranicznego, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego
nieposiadającego oddziału na terytorium kraju – dane dotyczące podmiotu
reprezentującego przedsiębiorcę zagranicznego.
Art. 20c – w związku z faktem, że wyniki kontroli PPT prowadzących działalność
jedynie na zasadach dotychczasowych, tzn. na podstawie złożonego powiadomienia,
wykazały szereg opisanych powyżej nieprawidłowości, mając na względzie również
skalę tych nieprawidłowości, należy określić warunki, które podmiot powinien spełnić,
żeby uzyskać status PPT. Proponuje się, aby warunkiem wpisania podmiotu do rejestru
PPT były:
1) niekaralność osób, które kierują działalnością podmiotu lub osób upoważnionych do
reprezentowania oddziału przedsiębiorcy zagranicznego z siedzibą na terytorium
kraju, za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu,
23
przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami
wartościowymi lub przestępstwo skarbowe;
2) nieposiadanie przez podmiot lub oddział przedsiębiorcy zagranicznego zaległości z
tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa, składek na
ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz nieprowadzenie wobec podmiotu lub
oddziału postępowania egzekucyjnego, likwidacyjnego lub upadłościowego, z
wyjątkiem postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu;
3) brak cofnięcia podmiotowi, w okresie ostatnich 3 lat, licząc od dnia złożenia
wniosku o wpis do rejestru PPT, ze względu na naruszenie przepisów prawa,
żadnego z udzielonych mu zezwoleń akcyzowych, jak również koncesji lub
zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej ani niewydanie decyzji o
zakazie wykonywania przez podmiot działalności regulowanej w zakresie wyrobów
akcyzowych;
4) złożenie zabezpieczenia akcyzowego.
Tak określone warunki uzyskania statusu PPT, w szczególności obowiązek złożenia
zabezpieczenia akcyzowego, powinny
zapewnić
znaczące
ograniczenie
nieprawidłowości w działalności prowadzonej przez PPT. Wprowadzenie obowiązku
złożenia zabezpieczenia akcyzowego powinno zwłaszcza wyeliminować
funkcjonowanie PPT jako tzw. słupów. W wyniku zmian przepisów dotyczących
zabezpieczeń akcyzowych pośredniczący podmiot tytoniowy, a w przypadku
przedsiębiorcy zagranicznego nieposiadającego oddziału na terytorium kraju – podmiot
reprezentujący – będzie co do zasady obowiązany do złożenia zabezpieczenia
akcyzowego w kwocie równej wysokości maksymalnej kwoty miesięcznego
zobowiązania podatkowego mogącego powstać w przypadku sprzedaży suszu
tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który
zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych, lub pośredniczący podmiot
tytoniowy (vide uzasadnienie do art. 65 ust. 3b, 6–7, 7a pkt 3 oraz 9a i 9b ustawy).
W celu umożliwienia zweryfikowania przez organ podatkowy spełnienia przez podmiot
wymaganych warunków, należy wprowadzić obowiązek załączenia do wniosku o wpis
do rejestru dokumentów potwierdzających ich spełnienie.
24
Art. 20d – w przedmiotowym przepisie określono elementy, które powinna zawierać
decyzja o dokonaniu wpisu do rejestru PPT. W decyzji tej organ podatkowy zamieści
informacje na temat:
– PPT i prowadzonej przez niego działalności wskazane we wniosku o rejestrację, w
szczególności informacje dotyczące miejsca i adresu prowadzenia działalności w
zakresie suszu tytoniowego na terytorium kraju. Ma to na celu zapewnienie
skutecznej kontroli prowadzenia działalności przez PPT na terytorium kraju.
Jednocześnie prowadzenie przez PPT działalności w zakresie suszu tytoniowego w
innym miejscu niż wskazane w decyzji o wpisie do rejestru PPT będzie stanowiło
przesłankę wykreślenia tego podmiotu z rejestru (vide uzasadnienie do art. 20h),
– rodzaju i terminu obowiązywania zabezpieczenia akcyzowego złożonego przez PPT,
podobnie jak w przypadku zezwoleń na wykonywanie działalności w zakresie
podatku akcyzowego.
W celu zagwarantowania aktualności i kompletności danych zawartych w rejestrze PPT
w art. 20d określono również obowiązki PPT w zakresie powiadamiania o planowanych
i innych niż planowane zmianach danych zawartych we wniosku o rejestrację.
Jednocześnie w przepisie tym określono tryb postępowania z przedmiotowymi
powiadomieniami. W przepisie tym przewidziano również sukcesję następców
prawnych PPT przewidzianą w przepisach Ordynacji podatkowej, analogicznie do
przewidzianej w ustawie w przypadku zezwoleń na wykonywanie działalności w
zakresie podatku akcyzowego.
Art. 20e – w przedmiotowym przepisie zawarto regulację, zgodnie z którą do rejestru
PPT może zostać wpisany zarówno podmiot krajowy, jak i przedsiębiorca zagraniczny.
Jednocześnie w związku ze stwierdzonymi znacznymi trudnościami w zakresie
możliwości skontrolowania przedsiębiorców zagranicznych, którzy obecnie mają status
pośredniczących podmiotów tytoniowych (zostali wpisani na listę PPT) i nie posiadają
do celów podatku akcyzowego krajowych podmiotów reprezentujących, przewidziano,
że przedsiębiorca zagraniczny nieposiadający oddziału z siedzibą na terytorium kraju
będzie obowiązany do wyznaczenia, do celów podatku akcyzowego, krajowego
podmiotu reprezentującego. Wyznaczenie przez zagranicznego PPT krajowego
podmiotu reprezentującego jest niezbędne do zapewnienia efektywności kontroli
działalności prowadzonej na terytorium kraju przez przedsiębiorców zagranicznych
nieposiadających oddziału na terytorium kraju, w szczególności wyznaczenie
25