Poselski projekt ustawy o Trójstronnej Komisji Dialogu Społecznego w Rolnictwie

Art. 26. W ustawie z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych
organizacjach rolników (Dz. U. Nr 32, poz. 217, z późn. zm.2)) wprowadza się następujące
zmiany:
1) art. 8 otrzymuje brzmienie:
„Art. 8. W razie nieosiągnięcia porozumienia organizacja rolników, która
przedstawiła opinię, wniosek, postulat bądź żądanie, występuje o wniesienie sprawy
pod obrady Trójstronnej Komisji Dialogu Społecznego w Rolnictwie.”;
2) w art. 9 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. W wypadku gdy w sprawach, o których mowa w art. 6 ust. 1, nie zostanie
osiągnięte porozumienie w trybie przewidzianym w art. 6 ust. 2 oraz art. 7 i 8, a
Trójstronna Komisja Dialogu Społecznego w Rolnictwie nie zajęła stanowiska – a ich
przedmiotem są istotne prawa i interesy rolników, dla poparcia swoich żądań
organizacja rolników jako środek wyjątkowy może podjąć akcję protestacyjną.”.

Art. 27. W ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji
producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie
płatności (Dz. U. z 2012 r. poz. 86, z późn. zm.4)) w art. 7: 6
1) w ust. 1 po pkt 6 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
„7) informację o zrzeszeniu producenta w organizacjach działających na podstawie
ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach
rolników (Dz. U. Nr 32, poz. 217, z późn. zm.2)) lub ustawy z dnia 7 kwietnia
1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych (Dz. U. Nr 20, poz.
106, z późn. zm.3)) zawierającą nazwę tej organizacji i numer w rejestrze
prowadzonym na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o
Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1203, z późn. zm.)).”;
2) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
„4. Na potrzeby potwierdzenia okoliczności, o których mowa w art. 4 ust. 3
ustawy z dnia …….. o Trójstronnej Komisji Dialogu Społecznego w Rolnictwie (Dz.
U. poz. ….), Agencja udostępnia wykaz, o którym mowa w art. 6 ust. 2 tej ustawy.”.


6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 1161, 1306, 1924
oraz z 2015 r. poz. 4 i 238.

15
Art. 28. 1. Kadencja pierwszego składu Komisji trwa cztery lata.
2. Wnioski o powołanie członków pierwszego składu Komisji właściwy organ lub
organizacja przedstawia Prezesowi Rady Ministrów w terminie 4 miesięcy od dnia wejścia w
życie ustawy.
3. Prezes Rady Ministrów powoła pierwszy skład Komisji w terminie 6 miesięcy od
dnia wejścia w życie ustawy i zwoła pierwsze posiedzenie Komisji na dzień przypadający w
ciągu 30 dni od dnia powołania ostatniego członka Komisji.
4. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tymczasowy regulamin
prac Komisji, mając na względzie potrzebę dokonania wyboru Prezydium Komisji na
pierwszym posiedzeniu, utworzenia zespołu problemowego do przygotowania projektu
regulaminu prac Komisji i niezwłocznego uchwalenia tego regulaminu.
5. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 4, traci moc obowiązującą z dniem wejścia
w życie regulaminu prac Komisji.

Art. 29. 1. Do dnia zakończenia kadencji pierwszego składu Komisji za organizacje
reprezentatywne, o których mowa w art. 4 ust. 1, uznaje się społeczno-zawodowe organizacje
rolników i związki zawodowe rolników indywidualnych, które są w dniu wejścia w życie
ustawy członkami Komitetu Rolniczych Organizacji Zawodowych (COPA), Głównego
Komitetu Spółdzielczości Rolniczej (COGECA) i Europejskiej Rady Młodych Rolników
(CEJA).
2. Do dnia zakończenia kadencji pierwszego składu Komisji członkowie organizacji, o
których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1, zgłoszą do ewidencji producentów prowadzonej na
podstawie ustawy, o której mowa w art. 27, informację o zrzeszeniu w tych organizacjach.
Przepis art. 14 ustawy, o której mowa w art. 27, stosuje się odpowiednio.

Art. 30. W terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy Prezes Rady Ministrów
ogłosi w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze
obwieszczenia, wysokość wskaźnika reprezentatywności, o którym mowa w art. 4 ust. 6,
według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok wejścia w życie ustawy.

Art. 31. W terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia kadencji pierwszego składu
Komisji, Komisja przygotuje założenia do projektu ustawy przyznającego Komisji, stronom
Komisji i organizacjom, których przedstawiciele są członkami Komisji, dalsze uprawnienia,
w szczególności do ubiegania się o pomoc finansową i do wyznaczania przedstawicieli w

16
organach doradczych lub nadzorujących działalność organów władzy publicznej, których
kompetencje dotyczą funkcjonowania rolnictwa i obszarów wiejskich i przedstawi je Radzie
Ministrów, a ta na ich podstawie, biorąc pod uwagę uwarunkowania prawne i finansowe
Państwa, przygotuje projekt ustawy w tym zakresie.

Art. 32. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.





























17
UZASADNIENIE

1. Cele projektu ustawy
Zgodnie z art. 20 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jedną z podstaw ustroju
gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej jest „dialog i współpraca partnerów społecznych”.
Partnerami społecznymi w rozumieniu tego przepisu Konstytucji są – z jednej strony – organy
władzy publicznej, odpowiedzialne za tworzenie prawa i realizowanie polityki państwa, oraz
– z drugiej strony – podmioty reprezentujące poszczególne środowiska prowadzące
działalność w ramach społecznej gospodarki rynkowej, m.in. przedsiębiorcy, pracodawcy,
pracownicy i rolnicy.
Trzeba podkreślić, że „społeczeństwo obywatelskie, kształtujące się od 1989 r. to
społeczeństwo wolnych, świadomych, aktywnych i zaangażowanych w sprawy publiczne
obywateli. Obywatele nie mają żadnych przeszkód prawnych organizowania się w sposób
odpowiadający ich potrzebom, celom i interesom. Nie ma takiego elementu życia
publicznego, w którym nie uczestniczą obywatele zorganizowani w organizacjach
społecznych, stowarzyszeniach czy fundacjach” (wyrok TK z dnia 27 maja 2003 r., sygn. akt
K 11/03). Dlatego też jedną z fundamentalnych zasad konstytucyjnych jest zasada
społeczeństwa obywatelskiego, której podstawą jest wolność organizowania się obywateli w
rozmaite struktury, za pośrednictwem których mogą oni reprezentować własne interesy i
dawać wyraz swoim zbiorowym oczekiwaniom wobec władzy i pozostałych partnerów
społecznych. Zgodnie z art. 12 Konstytucji, Rzeczpospolita Polska „zapewnia wolność
tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników,
stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji”.
Organizacje społeczno-zawodowe rolników są więc podstawowymi, właściwymi dla
społeczeństwa obywatelskiego, formami reprezentacji rolników, znajdującymi doniosłe
oparcie konstytucyjne w rozdziale I polskiej ustawy zasadniczej, wyrażającym zasady
ustrojowe państwa. Dlatego też nie powinno być wątpliwości co do tego, że partnerami
społecznymi w rozumieniu art. 20 Konstytucji są – ze strony środowiska rolniczego –
organizacje społeczno-zawodowe rolników, o których mowa w art. 12 Konstytucji oraz w
odpowiednich ustawach wykonujących ten przepis. Są to w szczególności: organizacje
działające na podstawie ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych
organizacjach rolników, a także izby rolnicze i związki zawodowe rolników indywidualnych.
Nie powinno budzić wątpliwości, że rolą ustawodawcy jest określenie zasad, według których
dana organizacja będzie mogła zostać uznana za reprezentatywną dla danego środowiska.

18
W państwie demokratycznym jest naturalne, że partnerzy społeczni mogą pozostawać
ze sobą w sporze, a ich wizje rozwoju ustroju społeczno-gospodarczego państwa i wiążące się
z tym interesy grupowe mogą być rozbieżne. Rolą państwa jest wówczas wyważenie tych
interesów, z uwzględnieniem interesu publicznego, tak aby w miarę możliwości wziąć pod
uwagę oczekiwania wszystkich stron, bacząc jednocześnie na konieczność respektowania
innych zasad konstytucyjnych, takich jak zasada, zgodnie z którą Rzeczpospolita Polska jest
dobrem wspólnym wszystkich obywateli (art. 1 Konstytucji), a więc wszystkich grup
społecznych, które powinny być traktowane w zgodzie z zasadami równości (art. 32
Konstytucji) i sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji).
Z art. 20 Konstytucji wynika, że podstawowym – preferowanym w państwie
demokratycznym – sposobem rozstrzygania sytuacji spornych między partnerami
społecznymi, w sposób naturalny obecnych w demokracji, powinien być „dialog i
współpraca”, a nie konflikt przybierający postać protestów, strajków czy manifestacji. W
orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego podkreśla się, że „podejmując decyzje dotyczące
ładu społecznego i gospodarczego, należy zatem dążyć do wspólnego ustalenia ich treści,
równoważącego niezgodne interesy poszczególnych partnerów społecznych. Wobec tego
każdy z tych partnerów musi być gotowy do uznania i zaakceptowania potrzeb i interesów
pozostałych stron dialogu – celem tego dialogu ma być bowiem sformułowanie
rozstrzygnięcia, równomiernie rozkładającego ustępstwa i korzyści” (wyrok TK z dnia 7 maja
2014 r., sygn. akt K 43/12). W cyt. wyroku Trybunał podkreślił, że „w wymiarze
proceduralnym <<solidarność, dialog i współpraca>> nakazują stworzenie negocjacyjnego
sposobu rozstrzygania spraw spornych, form wymiany informacji, prezentacji stanowisk,
instytucjonalnych gwarancji dyskursu społecznego (…), w tym także dyskursu
prawodawczego. Obowiązkiem ustawodawcy jest stworzenie niezbędnej infrastruktury
prawnej i instytucjonalnej, a także stworzenie gwarancji, że w każdej istotnej sprawie spornej
będzie istniała procedura dialogu, pozwalająca na poszukiwanie rozwiązania. Konieczne jest
więc zapewnienie wszystkim partnerom możliwie równorzędnej sytuacji negocjacyjnej (…)”.
Celem niniejszego projektu ustawy jest realizacja powyższych założeń, wynikających
z Konstytucji i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego – w zakresie dotyczącym dialogu i
współpracy w jednym z najistotniejszych segmentów ustroju gospodarczego państwa, jakim
jest ustrój rolny (zob. art. 23 Konstytucji). W aktualnym stanie prawnym mamy do czynienia
z pewną luką, gdyż powyższy segment życia społeczno-gospodarczego jest pozbawiony
zinstytucjonalizowanej platformy dialogu, która mogłaby służyć jako forum dyskursu
służącego poszukiwaniu rozwiązań, wypracowaniu wspólnych stanowisk i osiąganiu

19