Poselski projekt ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym

– 5 –
4) informowanie właściwych organów nadzoru i kontroli o dostrzeżonych
nieprawidłowościach w działaniu podmiotów rynku finansowego;
5) inicjowanie i organizowanie działalności edukacyjnej i informacyjnej w dziedzinie
ochrony interesów klientów podmiotów rynku finansowego,
6) przeprowadzanie postępowania mediacyjnego między klientem a podmiotem rynku
finansowego.
Art. 14. 1. Rzecznik wykonuje swoje zadania przy pomocy podległego mu Biura
Rzecznika.
2. Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Rzecznika, nadaje, w drodze
zarządzenia, statut, który określa organizację Biura Rzecznika.
Art. 15.1. Koszty działalności Rzecznika i jego Biura ponoszą następujące podmioty
rynku finansowego:
1) krajowe zakłady ubezpieczeń oraz zagraniczne zakłady ubezpieczeń do wysokości
0,03% zbioru składek brutto;
2) powszechne towarzystwa emerytalne do wysokości stanowiącej iloczyn średniej
rocznej wartości aktywów otwartego funduszu emerytalnego zarządzanego przez dane
powszechne towarzystwo emerytalne i stawki nieprzekraczającej 0,0015%; średnią roczną
wartość aktywów otwartego funduszu emerytalnego wylicza się na podstawie wartości
aktywów otwartego funduszu emerytalnego ustalanej na ostatni dzień roboczy każdego
miesiąca danego roku kalendarzowego;
3) biura usług płatniczych i instytucje płatnicze do wysokości stanowiącej iloczyn
całkowitej kwoty transakcji płatniczych wykonanych przez biuro usług płatniczych lub
krajową instytucję płatniczą, w tym także przez jej agentów, i stawki nieprzekraczającej
0,01%;
4) banki do wysokości stanowiącej iloczyn sumy aktywów bilansowych banków i
stawki nieprzekraczającej 0,0006%;
5) spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe do wysokości stanowiącej iloczyn
sumy aktywów bilansowych spółdzielczych kas oszędnościowo-kredytowych i stawki
nieprzekraczającej 0,06%;
6) towarzystwa funduszy inwestycyjnych do wysokości średniej rocznej sumy aktywów
funduszy inwestycyjnych, aktywów zbiorczych portfeli papierów wartościowych oraz
portfeli, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych
zarządzanych przez dane towarzystwo w wysokości nie wyższej niż iloczyn średniej rocznej
– 6 –
sumy wartości aktywów zarządzanych przez dane towarzystwo oraz stawki
nieprzekraczającej 0,002%,
7) firmy inwestycyjne zawierające transakcje, o których mowa w art. 74 ust. 1 o obrocie
instrumentami finansowymi, a także umowy sprzedaży na własny rachunek z klientem
dającym zlecenie, w przypadku gdy przedmiotem zlecenia jest nabycie lub zbycie
instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi dopuszczonymi do obrotu
zorganizowanego w postaci opłaty w łącznej wysokości nie większej niż 0,06% wartości
umów przenoszących prawa;
8)
domy maklerskie do wysokości średniej wartości przychodów ogółem w
okresie trzech lat poprzedzających rok, za który należna jest opłata, w wysokości nie większej
niż 0,3% tej średniej.
1a. W przypadku kosztów, o których mowa w ust. 1, ponoszonych przez zagraniczne
zakłady ubezpieczeń, ich wysokość jest wyliczana od zbioru składek brutto z tytułu umów
ubezpieczenia zawartych w związku z wykonywaniem działalności ubezpieczeniowej na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Należności, o których mowa w ust. 1, podlegają egzekucji w trybie przepisów o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze rozporządzenia,
terminy uiszczania, wysokość i sposób obliczania wpłat, o których mowa w ust. 1,
uwzględniając zapewnienie skuteczności działalności Rzecznika i jego Biura.
4. W przypadku niedotrzymania terminu uiszczania wpłat, ustalonego na podstawie ust.
3, pobiera się odsetki za zwłokę w wysokości odsetek ustawowych. Odsetek nie pobiera się,
jeżeli ich wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora
wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z
2012 r. poz. 1529) za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej
Art. 16. Podstawą gospodarki finansowej Biura jest roczny plan finansowy, którego
projekt sporządza Rzecznik i przekazuje ministrowi właściwemu do spraw instytucji
finansowych, w trybie określonym w przepisach dotyczących prac nad projektem ustawy
budżetowej.
Art. 17. Do pracowników Biura Rzecznika stosuje się odpowiednio przepisy o służbie
cywilnej.
Art. 18. 1. Rzecznik nie może:
– 7 –
1) zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem stanowiska naukowo-dydaktycznego lub
naukowego w szkole wyższej, w Polskiej Akademii Nauk, w instytucie badawczym lub
innej jednostce naukowej, ani wykonywać innych zajęć zawodowych;
2) należeć do partii politycznej;
3) być akcjonariuszem, członkiem władz oraz wykonywać obowiązków członka zarządu lub
rady nadzorczej podmiotów rynku finansowego oraz wykonywać czynności związanych
z działalnością w zakresie świadczenia usług przez te podmioty;
4) wykonywać wszelkich innych czynności, które pozostawałyby w sprzeczności z jego
obowiązkami albo mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność;
5) prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z obowiązkami i godnością jego
urzędu.
2. Pracownicy Biura Rzecznika nie mogą:
1) być akcjonariuszami (udziałowcami), członkami władz, wykonywać obowiązków członka
zarządu lub rady nadzorczej podmiotów rynku finansowego oraz wykonywać czynności
związanych z działalnością w zakresie świadczenia usług przez te podmioty, a także
podejmować zatrudnienia w podmiocie rynku finansowego na podstawie umowy o
pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo na podstawie innej umowy o podobnym
charakterze;
2) wykonywać wszelkich innych czynności, które pozostawałyby w sprzeczności z ich
obowiązkami albo mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność.
Art. 19. 1. Podjęcie czynności przez Rzecznika następuje z urzędu lub na wniosek:
1) klienta podmiotu rynku finansowego w sytuacji nieuwzględnienia roszczeń przez podmiot
rynku finansowego w trybie rozpatrywania reklamacji, o którym mowa w rozdziale 1;
2) właściwych organów nadzoru, kontroli lub innych organów władzy publicznej.
2. Rzecznik, po zapoznaniu się ze skierowanym do niego wnioskiem, może:
1) podjąć czynność;
2) wskazać wnioskodawcy przysługujące mu prawa i środki działania;
3) przekazać sprawę według właściwości;
4) skierować sprawę do postępowania mediacyjnego, zgodnie z art. 23;
5) nie podjąć czynności, o czym zawiadamia, uzasadniając swoje stanowisko, wnioskodawcę
oraz osobę, której sprawa dotyczy.
3. Rzecznik, podejmując czynność, bada, czy wskutek działania lub zaniechania
podmiotu rynku finansowego nie nastąpiło naruszenie praw lub interesów klienta.
– 8 –
4. Rzecznik lub upoważniony przez niego pracownik Biura Rzecznika może:
1) występować do podmiotów rynku finansowego oraz innych podmiotów, których
działalność wiąże się z rozpatrywaną sprawą, o udzielenie informacji lub wyjaśnień,
udostępnianie akt oraz dokumentów, w szczególności:
a) w sprawach indywidualnych, z zastrzeżeniem ust. 5,
b) w sprawach postanowień ogólnych warunków umów, które według Rzecznika są
niekorzystne dla klientów podmiotów rynku finansowego,
c) dotyczących wewnętrznych regulacji tych podmiotów rynku finansowego, które
według Rzecznika są niekorzystne dla klientów,
d) na temat nieprawidłowej obsługi klientów, świadczonej przez podmioty rynku
finansowego;
2) zwracać się do ministra właściwego do spraw instytucji finansowych w sprawach
dotyczących funkcjonowania podmiotów rynku finansowego i postulować o ewentualną
zmianę przepisów regulujących ich funkcjonowanie;
3) przeprowadzać lub zlecać badania na temat sytuacji na rynku finansowym, w
szczególności pod kątem ochrony interesów klientów podmiotów rynku finansowego.
4a. Rzecznik może wytaczać powództwo na rzecz klientów podmiotów rynku
finansowego w sprawach dotyczących nieuczciwej praktyki rynkowej dotyczącej działalności
tych podmiotów, jak również za zgodą powoda wziąć udział w toczącym się już
postępowaniu. W takim przypadku stosuje się odpowiednio przepisy o prokuratorze.
5. Wystąpienie o udzielenie informacji lub wyjaśnień w sprawach indywidualnych może
nastąpić wyłącznie za zgodą klienta, którego sprawa dotyczy.
6. Po zbadaniu sprawy Rzecznik może:
1) wyjaśnić wnioskodawcy, że nie stwierdził naruszenia jego praw ani interesów;
2) zwrócić się do podmiotu rynku finansowego, w którego działalności stwierdził naruszenie
praw lub interesów klientów, o ponowne rozpatrzenie sprawy;
3) zwrócić się o zbadanie sprawy do właściwych organów, w szczególności do Komisji
Nadzoru Finansowego, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
prokuratury bądź organów kontroli państwowej, zawodowej lub społecznej.
7. Do Rzecznika Finansowego stosuje się odpowiednio przepis art. 63 ustawy z dnia 17
listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101, z późn.
zm.).
– 9 –
Art. 20. Podmiot rynku finansowego przekazuje Rzecznikowi, na jego żądanie, wzory
umów o świadczenie usług będących przedmiotem działalności tego podmiotu, teksty
ogólnych warunków umów oraz inne dokumenty i formularze stosowane przy zawieraniu
umów o świadczenie usług przez ten podmiot, w terminie 14 dni od dnia otrzymania
stosownego wniosku.
Art. 21. 1. Podmiot, który otrzymał wniosek Rzecznika w sprawach objętych zakresem
jego działania, jest obowiązany niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od
dnia otrzymania wniosku, poinformować Rzecznika o podjętych działaniach lub zajętym
stanowisku.
2. Przepis ust. 1 nie wyłącza uprawnień organów i instytucji wynikających z odrębnych
przepisów.
Art. 22. Rzecznik składa corocznie, w terminie 60 dni od zakończenia roku
kalendarzowego, Prezesowi Rady Ministrów sprawozdanie ze swojej działalności oraz uwagi
o stanie przestrzegania prawa i interesów klientów podmiotów rynku finansowego.
Sprawozdanie jest jawne.
Rozdział 3. Postępowanie mediacyjne
Art. 23. 1. Spór między klientem a podmiotem rynku finansowego może być
zakończony w drodze pozasądowego postępowania w sprawie rozwiązywania sporów między
klientem a podmiotem rynku finansowego (postępowanie mediacyjne).
2. Rzecznik Finansowy prowadzi postępowanie mediacyjne na wniosek klienta
podmiotu rynku finansowego albo z urzędu, jeżeli wymaga tego ochrona interesu tego
klienta.
3. Udział podmiotu rynku finansowego w postepowaniu mediacyjnym jest
obowiązkowy.
4. W przypadku wniosku klienta uiszcza on opłatę w wysokości 50 zł na rachunek
Rzecznika Finansowego.
5. W toku postępowania mediacyjnego Rzecznik Finansowy zapoznaje podmiot rynku
finansowego z roszczeniem klienta, przedstawia stronom sporu przepisy prawa mające
zastosowanie w sprawie oraz propozycje zakończenia sporu.
6. Rzecznik Finansowy odstępuje od postępowania mediacyjnego w razie oświadczenia
co najmniej jednej ze stron, że nie wyraża ona zgody na proponowane zakończenie sprawy.