Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Druk nr 343

Warszawa, 12 marca 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja



Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o zmianie ustawy o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Jerzego Borkowskiego.

(-) Maciej
Banaszak;
(-) Piotr
Paweł Bauć; (-) Robert Biedroń;
(-) Bartłomiej Bodio; (-)
Jerzy Borkowski;
(-)


Artur Bramora;
(-)


Jan
Cedzyński; (-) Piotr Chmielowski; (-) Artur Dębski; (-) Marek Domaracki;
(-) Dariusz Cezar Dziadzio; (-) Wincenty Elsner; (-) Artur Górczyński;
(-) Anna
Grodzka;
(-) Michał Kabaciński;
(-) Adam
Kępiński;
(-) Krzysztof Kłosowski; (-) Henryk Kmiecik; (-) Sławomir Kopyciński;
(-) Roman Kotliński; (-) Jacek Kwiatkowski; (-) Andrzej Lewandowski;
(-) Tomasz Makowski; (-) Małgorzata Marcinkiewicz; (-) Maciej Mroczek;
(-) Jacek Najder; (-) Wanda Nowicka; (-) Michał Tomasz Pacholski;
(-) Janusz Palikot; (-) Wojciech Penkalski; (-) Andrzej Piątak; (-) Zofia
Popiołek; (-) Marek Poznański; (-) Andrzej Rozenek; (-) Adam Rybakowicz;
(-) Armand Kamil Ryfiński; (-) Paweł Sajak; (-) Marek Stolarski;
(-) Halina Szymiec-Raczyńska; (-) Maciej Wydrzyński.
Projekt

USTAWA
Z dnia……2011 r.
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Art. 1
W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. Zm.) w art. 70
dodaje się ust. 2a – 2c w brzmieniu:
„2a. Renta rodzinna po ubezpieczonym, który zmarł wskutek wypadku przy pracy w czasie
wykonywania zadań służbowych w ruchu zakładu górniczego, przysługuje wdowie
dożywotnio, bez względu na wiek i stan jego zdrowia, z zastrzeżeniem ust. 2c. Prawo do renty
nie ulega zwieszeniu w przypadku zawarcia ponownego związku małżeńskiego przez wdowę
uprawnioną do górniczej renty rodzinnej.
2b. Renta, o której mowa w ust. 2a, przysługuje także wtedy, kiedy oprócz osoby uprawnionej
na podstawie tego przepisu do renty rodzinnej po zmarłym górniku będą uprawnione także
inne osoby.
2c. Renta rodzinna, o której mowa w ust. 2a, przysługuje po ubezpieczonym, który nawiązał
stosunek pracy w zakładzie górniczym przed dniem 1 stycznia 1999 roku.”
Art. 2
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 września 2011 roku.


Uzasadnienie.
W rezultacie zmian w systemie emerytalno- rentowym dokonanych z dnia 1 stycznia 1999
roku, w efekcie wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zreformowano zasady dotyczące nabywania
praw do rent rodzinnych.
W szczególności ustawa ta zastąpiła wcześniej obowiązującą ustawę z dnia 1 lutego
1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (tekst jednolity Dz. U. z 1995 r. nr
30, poz. 154, ze zm.) traktującą na temat górniczych rent rodzinnych.

W efekcie zmian, od 1 stycznia 1999 r. prawo do renty rodzinnej określa art. 70
ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z tym przepisem wdowa ma prawo do renty
rodzinnej, jeżeli:
1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo
2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty
rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole-
18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy
oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym
do renty rodzinnej.
Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała
się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub
od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w pkt 2.

W aktualnym stanie prawnym wdowy po górnikach zostały więc pozbawione swoich
wcześniejszych przywilejów rentowych, co budzić powinno istotne zastrzeżenia, gdyż
stanowi to odstępstwo od zasady ochrony praw nabytych. Przyjąć należy, że małżonka
ubezpieczonego, który nawiązał stosunek pracy w zakładzie górniczym przed dniem 1
stycznia 1999 roku, powinna zachować swoje dotychczasowe uprawnienia.
Wobec tego niniejszy projekt ustawy ma na celu przywrócenie prawa do renty rodzinnej
dla wdów po zmarłych górnikach (z którymi nawiązano stosunek pracy przed dniem 1
stycznia 1999 r.), a jednocześnie rozszerza te uprawnienia w ten sposób, że osoby te
zachowują prawo do świadczeń z ustawy także wtedy, gdy zawarły kolejny związek
małżeński po nabyciu prawa do renty. Ustawa z 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym górników i ich rodzin przewidywała natomiast, że w razie zawarcia
ponownego związku małżeńskiego przez wdowę uprawnioną do górniczej renty rodzinnej
prawo do renty rodzinnej dla tej wdowy ulega zawieszeniu na czas trwania małżeństwa,
chyba że wdowa spełnia jeden z następujących warunków:
1) osiągnęła wiek 50 lat życia,
2) jest inwalidką,
3) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa, uprawnione do renty
rodzinnej po zmarłym mężu.

Zgodnie z projektem prawo do świadczenia nie jest również uzależnione od tego, czy
oprócz osoby uprawnionej do renty rodzinnej po zmarłym górniku będą uprawnione także
inne osoby.
Wypada także wspomnieć, że na podstawie ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o
zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U z 2004 r. nr 8, poz.
66, z późn. zm.), wdowy po żołnierzach zmarłych w czasie wykonywania zadań służbowych
poza granicami kraju, zachowują prawo do renty rodzinnej, bez względu na wiek i stan
zdrowia.
Projekt ustawy wywoła pozytywne skutki społeczne i gospodarcze.
Wejście w życie projektowanych przepisów spowoduje dodatkowe koszty dla budżetu
państwa, których szacunkowa wielkość wymaga ustalenia przeciętnych rocznych kosztów
przyznania praw do renty rodzinnej w latach ubiegłych (według danych ZUS).




Warszawa, 21 marca 2012 r.
BAS-WAPEiM-686/12



Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Jerzy Borkowski)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32)
sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Przedstawiony projekt ustawy przewiduje dodanie ustępów 2a–2c
w art. 70 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, ze zmianami).
Proponowane przepisy przyznają wdowie prawo do renty rodzinnej po
ubezpieczonym, który zmarł wskutek wypadku przy pracy w czasie
wykonywania zadań służbowych w ruchu zakładu górniczego. Świadczenie
będzie przysługiwało bez względu na wiek i stan zdrowia. Będzie przysługiwało
po ubezpieczonym, który nawiązał stosunek pracy w zakładzie górniczym przed
dniem 1 stycznia 1999 r. Proponowane przepisy ustępów 2a–2c będą stosowane
odpowiednio do wdowca (art. 70 ust. 5 ustawy).
Artykuł 3 projektu stanowi, że „ustawa wchodzi w życie z dniem 1
września 2011 r.”

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy nie są regulowane
prawem Unii Europejskiej.