Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń do Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, podpisanego w Kijowie dnia 21 maja 2003 r.

Druk nr 342

Warszawa, 20 kwietnia 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-5-12

Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej

Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o ratyfikacji Protokołu w sprawie
rejestrów uwalniania i transferu
zanieczyszczeń do Konwencji z Aarhus
o dostępie do informacji, udziale
społeczeństwa w podejmowaniu decyzji
oraz dostępie do sprawiedliwości
w sprawach dotyczących środowiska,
podpisanego w Kijowie dnia 21 maja
2003 r..

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostali upoważnieni Minister Spraw
Zagranicznych oraz Minister rodowiska.

Z poważaniem
(-) Donald Tusk









Projekt


U S T A W A
z dnia

o ratyfikacji Protokołu w sprawie rejestrów uwalniania i transferu
zanieczyszczeń do Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale
społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w
sprawach dotyczących środowiska, podpisanego w Kijowie dnia 21 maja 2003 r.

Art. 1. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej ratyfikacji Protokołu w sprawie rejestrów uwalniania i transferu
zanieczyszczeń do Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale
społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości
w sprawach dotyczących środowiska, podpisanego w Kijowie dnia 21 maja 2003 r.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.









14-01-dg
UZASADNIENIE
1. Wprowadzenie
Przedmiotem wniosku o ratyfikację jest Protokół w sprawie rejestrów uwalniania
i transferu zanieczyszczeń, zwany dalej „Protokołem”, który został podpisany
w dniu 21 maja 2003 r., w Kijowie w czasie V Paneuropejskiej Konferencji
Ministrów Ochrony rodowiska „ rodowisko dla Europy”. Jest to Protokół do
Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu
decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska,
sporządzonej w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 78, poz. 706),
zwanej dalej „Konwencją z Aarhus”. Konwencja weszła w życie dnia
30 października 2001 r., a w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej dnia 16 maja
2002 r. Treść Protokołu została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w 19 językach, w tym w języku polskim. W związku ze stwierdzeniem
rozbieżności pomiędzy tekstem w języku angielskim a tekstem podpisanym
w Kijowie, w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszono w dniu 7 lipca
2010 r. oraz w dniu 13 lipca 2011 r. sprostowania do decyzji Rady 2006/61/WE
z dnia 2 grudnia 2005 r. w sprawie zawarcia, w imieniu Wspólnoty Europejskiej,
Protokołu EKG-ONZ w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń.
Zgodnie z art. 27 Protokołu, wchodzi on w życie dziewięćdziesiątego dnia od dnia
złożenia szesnastego dokumentu potwierdzającego ratyfikację, przyjęcie,
zatwierdzenie lub przystąpienie.
W związku ze złożeniem wymaganej liczby instrumentów ratyfikacji, Protokół
wszedł w życie 8 października 2009 r.
Zgoda na podpisanie Protokołu przez Rzeczpospolitą Polską została udzielona
w uchwale nr 125/2003 Rady Ministrów z dnia 16 maja 2003 r. w sprawie
udzielenia zgody na podpisanie Protokołu w sprawie rejestrów uwalniania
i transferu zanieczyszczeń do Konwencji o dostępie do informacji, udziale
społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości
w sprawach dotyczących środowiska, podpisanej w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r.
Konwencja z Aarhus dotyczy przede wszystkim zobowiązań państw wobec
społeczeństwa – które nie jest ograniczone tylko do obywateli danego państwa
członkowskiego. Prawa do informacji, do udziału w podejmowaniu decyzji
i dostępu do sądownictwa w ochronie środowiska są określane jako następna
generacja praw człowieka i kluczowy element realizacji zasady zrównoważonego
rozwoju. Protokół w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń jest
narzędziem umożliwiającym realizację tych praw.
Protokół składa się z trzydziestu artykułów oraz czterech załączników. Protokół
określa m.in. następujące kwestie: główne elementy systemu rejestrów uwalniania
i transferu zanieczyszczeń, strukturę oraz układ rejestrów, zakres rejestrów,
wymagania w zakresie raportowania, okresy raportowania, sposób zbierania
i archiwizowania danych, zagadnienie oceny jakości informacji raportowanych do
systemu, publiczny dostęp do informacji, informacje wyłączone z ujawniania, udział
społeczeństwa w rozwoju krajowych rejestrów uwalniania i transferów
zanieczyszczeń, zwanych dalej „rejestrami PRTR”, dostęp do wymiaru
sprawiedliwości oraz zasady współpracy międzynarodowej.

2. Wyjaśnienie potrzeby i celu ratyfikacji przez Rzeczpospolitą Polską Protokołu
Ratyfikacja i wejście w życie Protokołu stanowi wykonanie obowiązków,
wynikających z Konwencji z Aarhus, której art. 5 ust. 9 stanowi: „Każda ze Stron
podejmie kroki, aby sukcesywnie tworzyć, z uwzględnieniem procesów
międzynarodowych tam, gdzie ma to zastosowanie, spójny, ogólnokrajowy system
wykazów lub rejestrów zanieczyszczeń w postaci publicznie dostępnej
skomputeryzowanej bazy danych, zestawionych na podstawie ujednoliconych
sprawozdań. Taki system może obejmować, w odniesieniu do pewnych rodzajów
działalności, wprowadzanie, uwalnianie i przemieszczanie się określonego rodzaju
substancji i produktów, wliczając w to wodę, energię i wykorzystane zasoby, do
elementów środowiska i do miejsc ich oczyszczania lub składowania na danym
terenie lub poza nim.”. Konwencja z Aarhus nie określiła formuły prawnej dla
rejestrów, dopiero prace powołanej specjalnie w tym celu Grupy Zadaniowej (Task
Force) zaowocowały powstaniem Protokołu.
Protokół został zatwierdzony przez Wspólnotę Europejską na mocy decyzji
(2006/61/WE) Rady z dnia 2 grudnia 2005 r. w sprawie zawarcia, w imieniu
Wspólnoty Europejskiej, Protokołu EKG-ONZ w sprawie rejestrów uwalniania

2
i transferu zanieczyszczeń. Wykonaniem Protokołu na poziomie Wspólnoty
Europejskiej jest rozporządzenie (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru
Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniające dyrektywę Rady 91/689/EWG
i 96/61/WE, zwane dalej „rozporządzeniem (WE) nr 166/2006”. Rozporządzenie
(WE) nr 166/2006 zgodnie z art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
stosuje się bezpośrednio we wszystkich krajach członkowskich, bez konieczności
transpozycji do krajowego porządku prawnego. Adresatem jego postanowień są nie
tylko państwa członkowskie, ale również osoby fizyczne i prawne.
Przepisy rozporządzenia (WE) nr 166/2006 zobowiązują państwa członkowskie do
określenia w prawie krajowym pewnych zagadnień związanych z prowadzeniem
i funkcjonowaniem Krajowych Rejestrów Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń,
w związku z powyższym w 2007 r. zmieniona została ustawa z dnia 27 kwietnia
2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn.
zm.), zwana dalej „ustawą – Prawo ochrony środowiska”. W ustawie – Prawo
ochrony środowiska w tytule III dodany został dział IVa Krajowy Rejestr
Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Zgodnie z art. 236a utworzony został
Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, co stanowi realizację
obowiązków wynikających z Protokołu. Art. 236a ust. 2 ustawy – Prawo ochrony
środowiska stanowi, że Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń jest
prowadzony przez Głównego Inspektora Ochrony rodowiska – organ ten wpisuje
się w definicję „właściwego organu” w rozumieniu art. 2 pkt 5 Protokołu.
Na podstawie art. 19 rozporządzenia (WE) nr 166/2006 utworzony został Komitet
Regulacyjny, w spotkaniach którego biorą również udział przedstawiciele
Rzeczypospolitej Polskiej – Głównego Inspektoratu Ochrony rodowiska. Komisja
Europejska, która przewodniczy pracom Komitetu jest żywo zainteresowana stanem
ratyfikacji Protokołu w państwach członkowskich.
Protokół nie nakłada na Rzeczpospolitą Polską dodatkowych obowiązków,
niemieszczących się w zakresie prawa Unii Europejskiej, czyli wynikających
z rozporządzenia (WE) nr 166/2006. Jednocześnie wskazać należy, iż ww.
rozporządzenie zmniejsza wartości progowe dla niektórych zanieczyszczeń
wymienionych w Protokole, jak również wprowadza nowe zanieczyszczenia

3