Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej

pragmatycznej, podobnie jak inne służby mundurowe, w sposób uwzględniający specyfikę
służby oraz zadania wykonywane przez Państwową Straż Pożarną.
Analiza porównawcza rozwiązań przyjętych w innych służbach wskazuje, że odesłanie do
przepisów Kodeksu pracy w zakresie urlopów szkoleniowych nie jest regułą. Większość
służb kwestie te reguluje szczegółowo w ustawach pragmatycznych, w sposób odmienny
od rozwiązań przyjętych w przepisach prawa pracy. Co do zasady wymiary urlopów
związanych z podnoszeniem kwalifikacji przez funkcjonariuszy pozostałych formacji są
wyższe niż rozwiązania zastosowane w prawie pracy.
Dlatego też częściowo odwołując się do rozwiązań przyjętych przez inne służby, przy
jednoczesnym uwzględnieniu specyfiki kształcenia w szkołach Państwowej Straży
Pożarnej, proponuje się, aby urlop szkoleniowy był udzielany w wymiarze do: jednego
dnia (na przygotowanie się do każdego egzaminu po zakończeniu danego przedmiotu
przewidzianego programem kształcenia, jednak nie więcej niż 6 dni w okresie roku
szkolnego lub akademickiego), 21 dni w ostatnim roku studiów (obejmuje studia wyższe I
i II stopnia) oraz 7 dni (w ostatnim semestrze nauki w szkole policealnej lub na studiach
podyplomowych). Należy zaznaczyć, że strażacy, na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o
Państwowej Straży Pożarnej, mogą zostać skierowani do szkoły, na przeszkolenie i na
studia. Szczegółowe kwestie reguluje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 21 marca 2003 r. w sprawie rodzaju placówek, do których może być
skierowany strażak Państwowej Straży Pożarnej oraz należności pieniężnych
przysługujących w przypadkach skierowania strażaka do szkoły, na przeszkolenie lub na
studia (Dz. U. Nr 61, poz. 546). Podkreślić należy, że w czasie odbywania nauki
strażakowi przysługuje uposażenie wraz ze wszystkimi dodatkami oraz pozostałe
świadczenia pieniężne na stanowisku zajmowanym bezpośrednio przed skierowaniem.
Czas udziału strażaków Państwowej Straży Pożarnej w różnych formach kształcenia
prowadzonych w szkołach Państwowej Straży Pożarnej został wzięty pod uwagę
w wyliczeniach dotyczących ustalenia niezbędnego stanu osobowego w Państwowej
Straży Pożarnej zapewniającego zachowanie gotowości do prowadzenia działań, czyli tzw.
minimalną obsadę zmiany służbowej.
Zmiany dokonane w ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej
dotyczące urlopów szkoleniowych strażaków nie wpłyną na niezbędny stan osobowy
w Państwowej Straży Pożarnej zapewniający zachowanie gotowości do podjęcia działań.
5
Nie przewiduje się, aby wprowadzenie urlopów szkoleniowych spowodowało wzrost
wydatków z budżetu Państwowej Straży Pożarnej.
W latach 2012–2014 liczba strażaków odbywających w danym roku naukę kształtowała się
następująco:

Rok
Liczba strażaków odbywających w danym roku naukę w:



szkołach
szkołach
studiach podyplomowych
policealnych
wyższych
2012
488
1620
565
2013
426
1400
640
2014 do
165
990
284
31.08

3. W celu zachęcania strażaków do pozostawania w służbie jak najdłużej proponuje się
wprowadzenie zasady podwyższenia uposażenia zasadniczego, bardziej odczuwalnego od
obecnie obowiązującego, wg mechanizmu progresywnego liniowego, tj. o 2% po 2 latach
służby i wzrastającym o 1% należnego uposażenia zasadniczego za każdy następny rok
służby, aż do wysokości 20% po 20 latach służby, i progresywnego interwałowego –
w dwuletnich interwałach czasowych, z wyjątkiem ostatniego trzyletniego interwału dla
wysługi powyżej 32 lat służby, tj. od 22% po 22 latach do 32% po 32 latach służby i 35%
po 35 latach służby.
Powyższa propozycja wpisuje się w sposób jednoznaczny w kontynuację systemu
motywującego do dłuższego pozostawania w służbie zapoczątkowanego przez
wprowadzenie, w ramach ustawy modernizacyjnej, motywacyjnego wynagradzania
strażaków oraz nowych zasad przechodzenia na zaopatrzenie emerytalne strażaków
podejmujących po raz pierwszy służbę po 31 grudnia 2012 r. Należy stwierdzić, że
propozycja ta kierowana jest przede wszystkim do strażaków, którzy podjęli służbę po raz
pierwszy przed dniem 1 stycznia 2013 r., co do których z zasady nie mają zastosowania
przepisy o zaopatrzeniu emerytalnym wprowadzone od dnia 1 stycznia 2013 r. oraz
mających ponad 20-letni okres służby.
Zaprojektowany w art. 2 przepis przejściowy przewiduje, że przy ustalaniu wzrostu
uposażenia zasadniczego dla strażaków, którzy w dniu wejścia w życie ustawy posiadają
21 lat służby, uwzględnia się tak ustalony wzrost uposażenia zasadniczego wynikający
6
z dotychczasowych przepisów do czasu osiągnięcia przez nich 22 lat służby, bowiem dla
tej grupy strażaków ustalenie wzrostu uposażenia zasadniczego zgodnie z nowymi
uregulowaniami byłoby niekorzystne, gdyż spowodowałoby obniżenie ustalonego obecnie
wzrostu o 0,5% należnego uposażenia zasadniczego.
Jednocześnie proponowany przepis art. 88 ust. 2 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej
(art. 1 pkt 3 projektu ustawy) wprowadza zasadę dotyczącą możliwości nabycia prawa do
wzrostu uposażenia z tytułu wysługi lat od dnia udokumentowania posiadanych okresów
pracy i służby. Na tle spraw dotyczących zaliczania do okresu służby okresów pracy
w indywidualnym gospodarstwie rolnym, brak tego warunku spowodował, że
orzecznictwo sądowe jest rozbieżne w zakresie terminu, od którego przysługuje strażakowi
wzrost uposażenia z tytułu wysługi lat. W jednych orzeczeniach sądy określały ten termin
od dnia udowodnienia danego okresu, a w innych trzy lata wstecz od od dnia
udowodnienia danego okresu. Proponowany przepis usunie wątpliwości w tym zakresie.
Jest także oczywiste, że brak tego warunku i konieczność wyrównywania uposażenia
z tytułu wysługi lat za 3 lata wstecz zwiększyłyby skutek finansowy dla budżetu państwa.
W wyniku zmiany zasad naliczania wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat
nastąpi miesięczny wzrost wydatków o kwotę 690 tys. zł, a w skali roku o kwotę
8 280 tys. zł. Ponadto wydatki z tego tytułu w drugim roku funkcjonowania zmiany
zwiększą się o kwotę 690 tys. zł (w części 42 o 44 tys. zł i w części 85 o – 646 tys. zł)
w związku z wypłatą nagrody rocznej. Z kwoty 8 280 tys. zł na część 42 – Sprawy
wewnętrzne przypada kwota 528 tys. zł, a na część 85 – Budżety wojewodów –
7 752 tys. zł.
Wzrost wydatków zostanie pokryty ze środków na uposażenia i nagrody roczne strażaków
PSP ujętych w części 42 – Sprawy wewnętrzne oraz części 85 – Budżety wojewodów
w odniesieniu do komend wojewódzkich i powiatowych (miejskich) PSP. Niedobór
środków, który wystąpi w części 85 – środki na uposażenia i nagrody roczne, zostanie
uzupełniony z części środków na uposażenia ujętych w części 42, ze służb podległych
ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych poprzez przeniesienie etatów (wakatów)
wraz ze środkami.
Biorąc pod uwagę aspekt finansowych oszczędności, należy stwierdzić, że spodziwanym
efektem wprowadzenia proponowanych zmian będzie zmniejszenie liczby strażaków
odchodzących ze służby na zaopatrzenie emerytalne. W latach 2004–2014 liczba
zwolnionych ze służby wyniosła łącznie 16 590 strażaków. Stanowi to średnio w roku
7
1508 strażaków przy limicie zatrudnienia w roku 2014 wynoszącym 30 490 etatów
strażaków. Przy czym liczba zwalniających się rocznie strażaków ze służby wachała się od
839 w 2014 roku do 2084 w 2009 roku, co stanowi od 2,75% do 6,83% etatów. Z uwagi na
tak dużą rozpiętość w liczbie odchodzących ze służby brak jest możliwości
jednoznacznego oszacowania skutków bezpośrednio związanych z wprowadzeniem
proponowanych zmian. Należy jednocześnie wskazać, że obecnie uprawnionych do
skorzystania ze świadczenia emerytalnego jest ponad 13 tys. strażaków, którzy posiadają
ponad 15 lat wysługi emerytalanej.
4. Zmiana w art. 112 ust. 1 oraz w art. 114 ust. 3 wynika z nadania nowego brzmienia art. 28
ustawy. Obecna treść art. 28 zawarta jest w ust. 1 tegoż artykułu, natomiast w ust. 2–13
wskazano procedurę naboru do służby. Dlatego w art. 112 w ust. 1 odsyła się jedynie do
ust. 1 art. 28 (obecnie do art. 28) oraz w art. 114 ust. 3 nie odsyła się do tego przepisu,
ponieważ stanowiłoby to powielenie art. 112 ust. 1.
Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Proponowane rozwiązania
spełniają wymagania określone w dyrektywie Rady nr 2000/78/WE z dnia 27 listopada
2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowaniaw w zakresie
zatrudnienia i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 02.12.2012, str. 16; Dz. Urz. UE – Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 05, tom 4, str.79) odnoszące się do zakazu dyskryminacji
w zatrudnieniu.
Projekt aktu nie podlega notyfikacji zgodnie z przepisami dotyczącymi funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych.
8
Nazwa projektu
Data sporządzenia
Ustawa o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej
marzec 2015 r.
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące


Minister Spraw Wewnętrznych
Źródło:


Wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu
Decyzja Ministra Spraw Wewnętrznych
lub Podsekretarza Stanu
Stanisław Rakoczy – Podsekretarz Stanu
Nr w wykazie prac UD 171

Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
st. bryg. Tomasz Zając – Dyrektor Biura Kadr i Organizacji KG PSP

(tel. 523-30-02, e-ma
z dnia
w sprawie postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do kandydatów ubiegających się
o przyjęcie do służby przygotowawczej w Państwowej Straży Pożarnej
Na podstawie art. 28 ust. 14 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży
Pożarnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1340, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa:
1) zakres informacji o planowanym postępowaniu kwalifikacyjnym oraz sposób
podawania tych informacji do wiadomości publicznej;
2) organizację i sposób przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego;
3) dokumenty wymagane od kandydata do służby;
4) zakres testu sprawności fizycznej;
5) sposób dokonywania oceny kandydatów do służby oraz preferencje z tytułu
posiadanego przez nich wykształcenia, wyszkolenia lub posiadanych umiejętności.
§ 2. Publikacja ogłoszenia o planowanym postępowaniu kwalifikacyjnym następuje
w szczególności na stronie internetowej i w Biuletynie Informacji Publicznej danej jednostki
organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej, a także w siedzibie jednostki organizacyjnej
Państwowej Straży Pożarnej w miejscu ogólnie dostępnym i w powiatowym urzędzie pracy.
§ 3. 1. Kierownik jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej, w której
planowane jest prowadzenie postępowania kwalifikacyjnego, zwany dalej „przełożonym
właściwym w sprawie postępowania”, z chwilą rozpoczęcia postępowania kwalifikacyjnego,
powołuje komisję kwalifikacyjną, zwaną dalej „komisją”, i wskazuje jej przewodniczącego.
2. W skład komisji wchodzi co najmniej trzech członków, w tym co najmniej jeden
przedstawicieli komórki właściwej do spraw osobowych.

1) Minister Spraw Wewnętrznych kieruje działem administracji rządowej – sprawy wewnętrzne, na podstawie
§ 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 września 2014 r. w sprawie szczegółowego
zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych (Dz. U. poz. 1265).
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 1351 oraz
z 2014 r. poz. 502, 616 i 1822.