Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw

W szacunku wydatków uwzględniono przyjęcie minimalnej wysokości zasiłku macierzyńskiego i świadczeń
z tytułu przebywania na urlopie macierzyńskim w pozaubezpieczeniowych systemach w wysokości równej
kwocie świadczenia rodzicielskiego.

Do obliczeń przyjęto koszty obsługi w wysokości 30 zł od wydanej decyzji o świadczeniu realizowanym
przez gminę (do obliczeń przyjęto 111,6 tys. decyzji rocznie) – 3,3 mln zł.

Kalkulacja:

Dochody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składek emerytalno-rentowych od podwyższenia
zasiłku macierzyńskiego z ZUS:

100,5 mln zł * 27,52% = 27,7 mln zł

Łączny koszt dla budżetu państwa:
892,9 mln zł (zasiłki dla nieubezpieczonych) + 128,2 mln zł (wyrównania zasiłków w ZUS)
+ 120,9 mln zł (60% nowych zasiłków w KRUS) + 120,5 mln zł (wyrównania zasiłków w KRUS)
+ 2 mln zł wyrównanie dla bezrobotnych + 3,3 mln zł kosztów obsługi = 1 267,8 mln zł

Oszczędności KRUS:

Wydatki na podstawie obecnego stanu prawnego pomniejszone o wydatki po zmianach

31 tys. osób pobierających zasiłki w KRUS x 3521,8 zł = 109,2 mln zł

109,2 mln zł – (16 792 osoby pobierające nowy zasiłek x 400 zł x 12 miesięcy) – (14 208 osób
pobierających wyrównanie finansowane w 14,89% przez KRUS) = 10,7 mln zł.

2017 r.
Nowymi rozwiązaniami objętych zostanie:
1) 74,4 tys. osób nieubezpieczonych – koszt świadczeń – 892,9 mln zł (74 407 osób x 1000 zł
x 12 miesięcy) oraz
2) 50,1 tys. osób, którym zostanie podwyższone świadczenie w stosunku do dotychczasowych
rozwiązań, z tego:
– 31 tys. osób, które otrzymają nowe świadczenie rodzicielskie (wypłacane przez KRUS) – zamiast
dotychczasowego świadczenia KRUS – koszt świadczeń w 2017 r. – 372 mln zł, finansowane w 60%
z budżetu państwa i 40% przez KRUS ((31 000 osób x 600 zł x 12 miesięcy) + (31 000 osób * 400 zł
x 12 miesięcy)),
– 19,1 tys. osób ubezpieczonych w ZUS, które w związku z wprowadzeniem minimalnej wysokości
świadczenia uzyskiwać będą świadczenie wyższe niż przed wprowadzeniem zmian – koszt
podwyższonych świadczeń 128,2 mln zł ((19 081 osób x 439 zł x 12 miesięcy) + 27,7 mln zł na
składki emerytalne) – w zależności od sposobu finansowania powyższe środki zostaną zabezpieczone
w odpowiedniej części budżetowej,
3) 1,3 tys. osób bezrobotnych, którym przysługiwać będzie świadczenie rodzicielskie w wysokości
różnicy między ustawową kwotą tego świadczenia (1000 zł) a kwotą pobieranego zasiłku dla
bezrobotnych – 4 mln zł (1294 osoby x 258,15 zł x 12 miesięcy).

W szacunku wydatków uwzględniono przyjęcie minimalnej wysokości zasiłku macierzyńskiego i świadczeń
z tytułu przebywania na urlopie macierzyńskim w pozaubezpieczeniowych systemach w wysokości równej
kwocie świadczenia rodzicielskiego.

Do obliczeń przyjęto koszty obsługi w wysokości 30 zł od wydanej decyzji o świadczeniu realizowanym
przez gminę (do obliczeń przyjęto 111,6 tys. decyzji rocznie) – 3,3 mln zł.

Kalkulacja:

Dochody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składek emerytalno-rentowych od podwyższenia
zasiłku macierzyńskiego z ZUS:

100,5 mln zł * 27,52% = 27,7 mln zł

11

Łączny koszt dla budżetu państwa:
892,9 mln zł (zasiłki dla nieubezpieczonych) + 128,2 mln zł (wyrównania zasiłków w ZUS)
+ 223,2 mln zł (60% świadczeń KRUS) + 4 mln zł wyrównania dla bezrobotnych + 3,3 mln zł
kosztów obsługi = 1 251,6 mln zł

Wzrost wydatków KRUS:

Wydatki po zmianach pomniejszone o wydatki na podstawie obecnego stanu prawnego.

31 tys. osób pobierających zasiłki w KRUS x 3521,8 zł = 109,2 mln zł

148,8 mln zł (31 000 osób pobierających nowy zasiłek finansowany przez KRUS x 400 zł
x 12 miesięcy) – 109,2 mln zł = 39,6 mln zł.

Proponowane zmiany mogą spowodować spadek liczby odbiorców świadczeń rodzinnych
w związku z włączeniem świadczenia rodzicielskiego do dochodu uwzględnianego do ustalania
uprawnienia do świadczeń rodzinnych. Szacuje się, że może to spowodować zmniejszenie
wydatków po stronie świadczeń rodzinnych o ok. 220 mln zł. W przypadku wejścia w życie ustawy
wprowadzającej rozwiązania tzw. złotówka za złotówkę kwota ta może być mniejsza.
Jednocześnie w związku z wliczaniem świadczenia rodzicielskiego do dochodu stanowiącego
podstawę do ustalenia uprawnienia do świadczeń z pomocy społecznej może nastąpić spadek liczby
uprawnionych do tych świadczeń.
W związku z wprowadzeniem zmian może nastąpić obniżenie skłonności matek dzieci, w wieku do
ukończenia 1. roku życia, do podjęcia zatrudnienia.
7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców, oraz na
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki
Czas w latach od wejścia w życie
0
1
2
3
5
10
Łącznie (0–10)
zmian
W ujęciu
duże







pieniężnym
przedsiębiorstwa
(w mln zł,
sektor mikro-,







ceny stałe
małych i średnich
z … r.)
przedsiębiorstw
rodzina,
obywatele oraz
1235,9
1287,9
1287,9
1287,9
1287,9
1287,9
14 114,9
gospodarstwa
domowe








W ujęciu
duże

niepieniężnym przedsiębiorstwa
sektor mikro-,

małych i średnich
przedsiębiorstw
rodzina,

obywatele oraz
gospodarstwa
domowe


Niemierzalne



Dodatkowe
informacje, w tym
wskazanie źródeł
danych
Korzyści dla rodzin stanowią wydatki ogółem pomniejszone o koszty obsługi.
i przyjętych do

obliczeń założeń
12

8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
tak
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej
nie
tabeli zgodności).
nie dotyczy
zmniejszenie liczby dokumentów
zwiększenie liczby dokumentów
zmniejszenie liczby procedur
zwiększenie liczby procedur
skrócenie czasu na załatwienie sprawy
wydłużenie czasu na załatwienie sprawy
inne:
inne:
Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich
tak
elektronizacji.
nie
nie dotyczy
Komentarz:
Przyznanie uprawnienia do świadczenia rodzicielskiego grupie osób, która do tej pory nie była uprawniona do świadczeń
z tytułu urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu na warunkach
urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, oznacza wydanie większej liczby
decyzji o przyznaniu świadczenia.
Wprowadzenie nowych rozwiązań łączyć się będzie z potrzebą rozszerzenia dotychczasowego zakresu stosowanego
oprogramowania informatycznego.
9. Wpływ na rynek pracy

10. Wpływ na pozostałe obszary
środowisko naturalne
demografia
informatyzacja
sytuacja i rozwój regionalny
mienie państwowe
zdrowie
inne:
Omówienie
Wprowadzenie nowych rozwiązań przyczynić się może do zwiększenia liczby urodzeń.
wpływu

11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego
Proponuje się wejście w życie przedmiotowego rozwiązania od dnia 1 stycznia 2016 r. Jednakże proponuje się
wprowadzenie przepisów przejściowych, na podstawie których świadczeniem rodzicielskim objęci zostaną również
rodzice, którzy urodzili dzieci przed dniem 1 stycznia 2016 r., w sytuacji gdy nie minął jeszcze okres 52 tygodni od
urodzenia dziecka (w przypadku porodów mnogich nawet do 71 tygodni). Rodzice ci byliby uprawnieni do otrzymywania
świadczenia rodzicielskiego od dnia 1 stycznia 2016 r. do czasu upłynięcia terminu, o którym mowa powyżej.
Jednocześnie w związku z proponowaną zmianą zasad przyznawania zasiłku macierzyńskiego dla rolników (przejście
z jednorazowego świadczenia na świadczenie wypłacane miesięcznie) zaproponowane w projektowanej ustawie przepisy
przejściowe zakładają, że podwyższeniem do kwoty świadczenia rodzicielskiego objęci zostaną również rolnicy, których
dzieci urodziły się przed dniem 1 stycznia 2016 r., w sytuacji gdy nie minął jeszcze okres 52 tygodni od urodzenia dziecka
(w przypadku porodów mnogich nawet do 71 tygodni).
12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane?
Ewaluacja na podstawie sprawozdań rzeczowo-finansowych, I połowa 2017 r.; miernik – liczba wypłaconych świadczeń
rodzicielskich.
13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)
Brak

13

Tabela – zestawienie uwag zgłoszonych w ramach opiniowania projektu ustawy o zmianie
ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw

Organ zgłaszający
Treść uwagi
Informacja
o uwzględnieniu/nieuwzględnieniu
wraz z uzasadnieniem

Postulat, aby rolnikom przysługiwał, tak jak Uwagi uzgodnione.

obecnie i na zasadach obecnie

KRUS
obowiązujących,
zasiłek
macierzyński
wypłacany przez KRUS oraz aby przyznane
im zostało świadczenie rodzicielskie
w wysokości odpowiednio pomniejszonej
o
wartość
wypłaconego
zasiłku
macierzyńskiego. Postulat ten KRUS
argumentuje tym, że projektowane zmiany
nie wpisują się w charakter dotychczas
wypłacanego
rolnikom
zasiłku
macierzyńskiego oraz w sposób jego
finansowania. Proponowane zmiany do
ustawy o ubezpieczeniu społecznym
rolników generować będą niewspółmierne
duże koszty administracyjne (zmiana
systemów informatycznych obsługiwanych
przez KRUS). Ponadto propozycje nie
uwzględniają sytuacji, w których np. jedno
z rodziców podlega powszechnemu
systemowi
ubezpieczeń
społecznych
a drugie rolniczemu – w takim przypadku
rolnicy nie będą mogli, jak dotychczas
otrzymać zasiłku macierzyńskiego (na
podstawie ustawy o ubezpieczeniu
społecznym rolników), a drugi z rodziców
nabyć
uprawnienia
do
świadczeń
rodzicielskich
ZUS
Do art. 1 pkt 3 projektu

(dot. projektowanego art. 17c ust.6 i ust. 9 Z uwagi na fakt, że brak jest możliwości
pkt 7 ustawy o świadczeniach rodzinnych) określenia czasu wykonywanej pracy
Należy rozważyć, czy podjęcie innej pracy przez osoby pracujące w oparciu
zarobkowej, zgodnie z definicją z art. 3 pkt o umowy cywilnoprawne, uwaga nie
22 ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie może zostać uwzględniona.
powinno pozbawiać prawa do świadczenia
rodzicielskiego. Jeżeli wyłącznie podjęcia
zatrudnienia pozbawiać będzie prawa do
świadczenia rodzicielskiego powstanie
wątpliwość w kontekście konstytucyjnej
zasady równości podmiotów wobec prawa.
(dot. projektowanego art. 17c ust. 9 pkt 1 Uwaga uwzględniona.
ustawy o świadczeniach rodzinnych) Należy
doprecyzować czy przepis ten dotyczy
rodzica dziecka pobierającego świadczenie
rodzicielskie, czy także drugiego rodzica lub
opiekuna dziecka.

(dot. projektowanego art. 17c ust. 10 ustawy Uwaga uwzględniona.
o świadczeniach rodzinnych)
Należy rozważyć czy przepis ten nie
powinien przewidywać uprawnień do
świadczenia
rodzicielskiego
dla
nieubezpieczonego ojca dziecka,

w przypadku gdy ubezpieczona matka
dziecka rezygnuje z pobierania zasiłku
macierzyńskiego
Do art. 1 pkt 5 projektu:
Uwaga nieuwzględniona. Rozwiązania
Wątpliwości budzi określenie „od miesiąca zawarte w art. 17c ust. 4 określają
urodzenia lub przysposobienia” zawarte moment,
od którego przysługuje
w projektowanym art. 24 ust. 8 w kontekście świadczenie (dzień porodu, objęcia
art. 17c ust. 4
dziecka opieka, przysposobienia).
Natomiast regulacje zawarte

w projektowanym art. 24 ust. 8 określają
miesiąc od którego ustalane jest prawo
do świadczenia rodzicielskiego.
Do art. 5 projektu
W dodawanym przepisie wyraz „kwota” Uwaga uwzględniona.
zastąpić wyrazem „kwoty”
Do art. 7 projektu
W dodawanym do art. 31 ust. 3a wyraz Uwaga uwzględniona
„wysokość” zastąpić wyrazami „miesięczna
kwota”
Uregulować sytuacje, gdy wypłacany jest Uwaga uwzględniona
zasiłek macierzyński za część miesiąca. W
takim
przypadku
kwota
zasiłku
macierzyńskiego powiększyć do kwoty
świadczenia rodzicielskiego zmniejszonej
proporcjonalnie do okresu, za który
wypłacany jest zaś. macierzyński.
W przypadku łącznego korzystania Uwaga bezzasadna. Z uwagi na fakt, że
z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, świadczenie rodzicielskie przysługuje
dodatkowego urlopu na warunkach urlopu niezależnie od sytuacji materialnej
macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego rodziny, przy ustalaniu kwoty
z wykonywaniem pracy u pracodawcy przy podwyższenia zasiłku macierzyńskiego
ustalaniu kwoty podwyższenia zasiłku powinna być brana pod uwagę kwota
macierzyńskiego powinna być brana pod wypłacanego zasiłku macierzyńskiego.
uwagę
pełna
kwota
zasiłku
bez Nie powinno mieć wpływu przy
pomniejszenia o którym mowa w art. 29 ust. ustalaniu
kwoty
podwyższenia
7 ustawy o świadczeniach pieniężnych wynagrodzenie otrzymywane z tytułu