Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o języku polskim oraz ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

4.Odmiana liczebników:
 odmiana liczebników porządkowych, np.: dwunasty, dwudziesty, pięćdziesiąty;
 odmiana liczebników głównych, np.: jeden, dwa, dwie; cztery, czterej, czterechś pięć, pięciuś
siedem, siedmiu.

Koniugacja

Tryby
1.Tryb oznajmujący:
 czas teraźniejszy, np.: umiem, rozumiem, wiem, jem, znam, chodzę, jadę, liczę, myję sięś
 czas przeszły czasowników niedokonanych i dokonanych, np.: leżały, kupowali, poszłam,
zjadłe , umyło sięś
 czas przyszły prosty i złożony (forma bezokolicznikowa i rodzajowa), np.: pójdę, kupię,
będziemy spacerować, będziecie chciały.
2.Tryb rozkazujący, np.: bierzcie! napiszmy! przeczytaj! uczcie się! niech słuchają!
3.Tryb przypuszczający, np.: napisaliby cie, przeczytałby .

Aspekt
1.Aspekt czasowników dokonanych i niedokonanych.
2.Tworzenie form aspektu dokonanego od form aspektu niedokonanego.
3.Znaczenie i użycie składniowe aspektu niedokonanego i dokonanego.

II. SŁOWOTWÓRSTWO

1.Stopniowanie przymiotników:
 proste:
- regularnych, np.: pilny – pilniejszy, długi – dłuższy;
- supletywnych, np.: duży – większyś
 opisowe, np. bardziej chory.
2.Stopniowanie przysłówków:
 proste:
- regularnych, np. szybko – szybciej;
- supletywnych, np.: źle – gorzej; dużo – więcej.
 opisowe, np.: bardziej gorąco.
III. SKŁAŹNIA

Żunkcje przypadków
1. Mianownik
 jako podmiot, np.: Uczniowie dyskutują o poezji. Chorzy są na badaniach.
 jako orzecznik, np.: On jest za bardzo zmęczony. Ci pracowici uczniowie to Niemcy.
2. Źopełniacz
 jako określenie rzeczownika:
- bez przyimka, np.: Książka Iwony leży na stole. Janek wypił filiżankę herbaty. Kibice
obserwują grupę sportowców.
- z przyimkiem, np.: Dostał koszulę z bawełny. Uczniowie piszą test z gramatyki. To była
reklama proszku do prania.
 jako określenie czasownika:
- 24 -
- zaprzeczonego, np.: Uczniowie nie przeczytali tych artykułów na dzisiaj.
- z rekcją dopełniaczową, np.: Szuka większego mieszkania. Potrzebują nowych butów.
- wyrażające różne okoliczności, np.: Wracają z Krakowa do Warszawy. Apteka jest obok
szpitala. Jestem bez śniadania. Zrobił to dla pieniędzy.
 jako podmiot, np.: Kolegów nie było na tym spotkaniu.
3. Celownik
 jako określenie czasownika, np.: Ten film o Polsce podobał mi się bardzo. Dał mamie kwiaty i
drobny upominek.
4. Biernik
 jako określenie czasownika:
- bez przyimka, np.: Danusia przerobiła już te dwa podręczniki.
- z przyimkiem, np.: Ta pani pyta o cenę książki. Ania poprosiła o szklankę wody. Ta
grupa turystów od dawna czeka na samolot.
 wyrażające różne stosunki znaczeniowe, np.: Zapraszam was na siódmą na imprezę na
Stare Miasto. Ewa była w Brazylii tydzień. Rodzice przyjadą do nas na miesiąc.
5. Narzędnik
 jako orzecznik, np.: Piotr jest dużym chłopcem.
 jako określenie rzeczownika, np.: Zamówił dwie herbaty z cytryną i lody z bitą śmietaną.
Wakacje w Grecji były wspaniałe.
 jako określenie czasownika:
- bez przyimka, np.: Starsza koleżanka zajmowała się sklepikiem szkolnym. W wolnym
czasie opiekowała się dziećmi znajomych.
- z przyimkiem, np.: Sklep znajduje się za tym dużym kinem. Napisali to zadanie przed
kolacją. Przyjdziemy między siódmą a ósmą.
6. Miejscownik
 jako określenie rzeczownika, np.: To jest film o historii Polski w czasie wojny. Uczniowie
rozmawiali długo o tym wykładzie.
 jako określenie czasownika:
− z przyimkiem, np.: Przemek mieszka w Warszawie przy ulicy Pięknej na pierwszym
piętrze. Spotkajmy się na placu Litewskim przy pomniku. Teraz oni spacerują po lesie.
7. Wołacz
 jako wyraz poza zdaniem, kierujący wypowiedź do konkretnej osoby, np.: Drodzy
uczniowie! Dzisiejszą lekcję zacznę od...
 jako wyraz poza tekstem, kierujący wypowiedź do konkretnej osoby, np.: Kochana mamo!
Pozdrawiam Cię bardzo serdecznie z Poznania.

Zdania pojedyncze
1.Oznajmujące, np.: Dwa razy w miesiącu moi sąsiedzi chodzą do teatru. Lubię rozmawiać o
filmach. Nie lubię zupy pomidorowej. Koledzy już dyskutowali o tej sprawie.
2.Pytające:
 rozstrzygające, np.: Czy moi sąsiedzi chodzą do teatru dwa razy w miesiącu?
 uzupełniające, np.: Kto chodzi do teatru dwa razy w miesiącu? Jak często moi sąsiedzi
chodzą do teatru? Dokąd moi sąsiedzi chodzą dwa razy w miesiącu? O czym lubisz
rozmawiać? Jakiej zupy nie lubisz? O której sprawie dyskutowali już koledzy?
3.Zaprzeczone, np.: Niczym się nie interesujesz. Nikt nie przyszedł. Nigdy nie byłem w Polsce.
4.Rozkazujące, np.: Posłuchajcie go! Nie słuchajcie go! Niech oni kupią chleb! Niech oni nie
kupują chleba!

- 25 -
Zdania złożone
1.Współrzędnie ze spójnikami: oraz, a także, lub, albo, czy, dlatego, ale.
2.Podrzędnie ze spójnikami: że, żeby, ponieważ, bo, dlatego że, kiedy, gdy, który, jaki, je li,
jeżeli, ... to, gdyby, ... to, im… tym.

IV. STYLISTYKA

1.Rodzaje stylu:
 styl formalny;
 styl nieformalny;
 styl potoczny.
2. rodki stylistyczne:
 elipsy, np.: Jak miło!;
 antonimy, np.: dobry – zły, smutny – wesoły;
 synonimy, np.: błękitny – niebieski;
 epitety, np.: gotycki ko ciół, wysokie drzewo;
 porównania, np.: biały jak nieg, zimny jak lód.

C. ROZUMIźNIź TźKSTÓW PISANYCH

Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie B1 JUNIOR rozumieją pojedyncze napisy, fragmenty tekstów o
długości jednego akapitu oraz kompletne krótkie teksty napisane w standardowej odmianie
języka, zawarte w słowniku podstawowym. Zakres tematyczno-pojęciowy tekstów określają
katalogi intencjonalno-pojęciowy oraz tematyczny (zob. Katalogi A i B) .
Zdający rozumieją główną myśl oraz intencje komunikacyjne (rozumienie globalne) tekstów
dotyczących życia codziennego i zawodowego lub związanych z ich zainteresowaniami. Potrafią
również odnaleźć w nich konkretne informacje (rozumienie selektywne, szczegółowe). Umieją
także rozpoznać główne przesłanie oraz argumenty przejrzyście skonstruowanego tekstu
argumentacyjnego, dotyczącego znanych im tematów.
Zdający potrafią stosować strategie ułatwiające rozumienie tekstów, takie jak rozumienie
kontekstowe, czytanie pobieżne w celu wyszukiwania informacji oraz dostosowywać tempo
czytania do postawionych przed nimi zadań.

Rodzaje tekstów:
− pojedyncze napisy i ogłoszenia intencjonalne (np. Nie zastawiać wyjazdu! Nie wychylać się!
Wstęp wzbroniony!);
− pojedyncze napisy i ogłoszenia tematyczne (np. Data ważno ci…, Przedstawienie
odwołane);
− krótkie, częściowo opracowane teksty na tematy związane z prywatną, publiczną, zawodową
oraz edukacyjną sferą życia;
− krótkie, proste oryginalne teksty użytkowe:– informacyjne;
- reklamowe;
- urzędowe (proste formularze);
- prasowe.
 krótkie, proste, oryginalne teksty literackie.
- 26 -

Role komunikacyjne:
 nieznajomy, znajomy;
 kolega, przyjaciel;
 członek rodziny;
 gość;
 turysta;
 uczący się;
 kupujący, klient;
 pacjent;
 czytelnik;
 uczestnik, świadek zdarzenia.

D.PISANIE

Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie B1 JUNIOR potrafią pisać teksty przewidziane dla tego poziomu
(zob. Formy wypowiedzi zamieszczone poniżej), stosując technikę pisania kontrolowanego
(w ograniczonym zakresie w porównaniu z A2), sterowanego i wolnego. Umieją wypowiadać się
na tematy zamieszczone w katalogu tematycznym (zob. Katalog B) i wyrażać funkcje
komunikacyjne objęte katalogiem intencjonalno-pojęciowym (zob. Katalog A).
Wykazują się znajomością słownictwa stosownego dla danej formy wypowiedzi i jej tematu,
rozróżniają styl oficjalny i nieoficjalny oraz znają struktury gramatyczne wymienione w Li cie
zagadnień gramatycznych dla poziomu B1 JUNIOR.
Zdający znają i stosują właściwe konwencje socjokulturowe, a także wykonują niektóre
działania mediacyjne (np. umiejętność streszczania tekstów) oraz interakcyjne (np. pisanie listów
prywatnych).
Zdający wykazują się znajomością następujących zagadnień z zakresu ortografii
i interpunkcji:
 polski alfabet i poprawny zapis liter;
 podstawowe zasady pisowni spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych;
 podstawowe zasady pisowni spółgłosek twardych i miękkich;
 podstawowe zasady pisowni wyrazów dużymi i małymi literami;
 podstawy interpunkcji.
Pismo zdających powinno być czytelne i odpowiadać polskim normom.

Formy wypowiedzi:
- życzenia
-
opis przedmiotu
- pozdrowienia
-
opis miejsca
- zaproszenie
-
opis sytuacji
- ogłoszenie
-
charakterystyka osoby
- list/e-mail prywatny formalny
-
opowiadanie
- list prywatny nieformalny
-
recenzja**
- opis osoby
-
esej***
*Chodzi o zrelacjonowanie przebiegu np. podróży, wakacji itp.
- 27 -
**Chodzi o wyrażenie opinii o filmie, książce itp., a nie o recenzję jako gatunek dziennikarski.
***Mowa o „eseju szkolnym”, czyli formie, w której piszący przedstawia swoje poglądy,
rozważania lub refleksje na dany temat.

Role komunikacyjne:
 nieznajomy, znajomy;
 kolega, przyjaciel;
 członek rodziny;
 gość;
 turysta;
 uczący się (uczeń);
 kupujący, klient;
 pacjent;
 widz, czytelnik, słuchacz;
 uczestnik, świadek zdarzenia.

ź.MÓWIźNIź

Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie B1 JUNIOR potrafią posługiwać się językiem polskim w typowych
sytuacjach komunikacyjnych w sposób płynny, nieutrudniający komunikacji. Potrafią wyrażać
funkcje komunikacyjne przewidziane w inwentarzu intencjonalno-pojęciowym (zob. Katalog A)
w odniesieniu do tematów określonych inwentarzem tematycznym (zob. Katalog B), stosując
odpowiednie struktury gramatyczne wymienione w Li cie zagadnień gramatycznych dla poziomu
B1 JUNIOR.
Zdający potrafią rozpoczynać i kończyć rozmowę, a także włączać się do rozmowy osób
trzecich i brać w niej udział, wyrażając własne opinie i wymieniając informacje, gdy dotyczy ona
tematów znanych im lub związanych z ich zainteresowaniami. Umieją stosować podstawowe
zasady prowadzenia rozmów telefonicznych.
Zdający umieją tworzyć proste, spójne wypowiedzi na temat własnych zainteresowań,
doświadczeń, marzeń i planów, wyrazić i uzasadnić własne poglądy, a także opisywać i
relacjonować zdarzenia oraz streścić w prosty sposób przeczytany tekst.
Zdający potrafią kontrolować przebieg rozmowy, prosząc, gdy zachodzi potrzeba o
powtórzenie, wyjaśnienie, przeliterowanie itp., oraz umieć upewnić się, czy są właściwie
rozumiani i czy używają odpowiednich słów i form.
Zdający potrafią operować formami rejestru oficjalnego i nieoficjalnego, odpowiednio do
sytuacji. Stosują zasady wymowy i intonacji pozwalające na właściwe zrozumienie wyrażanych
intencji oraz treści wypowiedzi. Wpływ zasad wymowy języka rodzimego może być odczuwalny,
ale nie powinien zakłócać zrozumienia wypowiedzi.

Rodzaje tekstów (wypowiedzi):

1.Wypowiedzi monologowe:
 wypowiedź na temat własnych zainteresować, doświadczeń, planów, marzeń (zob.
 Katalog B);
 streszczenie książki, filmu, artykułu prasowego z krótkim komentarzem;
- 28 -