Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

§ 7. Pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi
najbliższej rodziny przysługuje, w przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną-matkę dziecka,
legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, z pobierania
zasiłku macierzyńskiego, po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 8
tygodni po porodzie, prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po dniu
rezygnacji przez ubezpieczoną-matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego.
§ 8. W przypadku, o którym mowa w § 4 i 6, pracownica składa pracodawcy pisemny
wniosek w sprawie rezygnacji z korzystania z części urlopu macierzyńskiego w terminie nie
krótszym niż 7 dni przed przystąpieniem do pracy. Do wniosku pracownica dołącza:
1) w przypadku, o którym mowa w § 4 pkt 1 – zaświadczenie pracodawcy
zatrudniającego pracownika-ojca wychowującego dziecko, potwierdzające termin
rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przez tego pracownika, wskazany w jego
wniosku o udzielenie urlopu, przypadający bezpośrednio po terminie rezygnacji
z korzystania z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę;
2) w przypadku, o którym mowa w § 4 pkt 2 – oświadczenie od kiedy ubezpieczony-
ojciec dziecka będzie sprawował osobistą opiekę nad dzieckiem, zawierające termin
przypadający bezpośrednio po terminie rezygnacji z korzystania z części urlopu
macierzyńskiego przez pracownicę;
3) w przypadku, o którym mowa w § 6 pkt 1 – zaświadczenie pracodawcy
zatrudniającego, odpowiednio, pracownika-ojca wychowującego dziecko albo
pracownika-innego członka najbliższej rodziny, potwierdzające termin rozpoczęcia
urlopu macierzyńskiego przez tego pracownika, wskazany w jego wniosku
o udzielenie urlopu, przypadający bezpośrednio po terminie rezygnacji z korzystania
z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę;
4) w przypadku, o którym mowa w § 6 pkt 2 – oświadczenie od kiedy, odpowiednio,
ubezpieczony-ojciec dziecka albo ubezpieczony-inny członek najbliższej rodziny,
będzie sprawował osobistą opiekę nad dzieckiem, zawierające termin przypadający
bezpośrednio po terminie rezygnacji z korzystania z części urlopu macierzyńskiego
przez pracownicę.
§ 9. Części urlopu macierzyńskiego, o której mowa w § 4 pkt 1, § 5, § 6 pkt 1 i § 7
pracodawca udziela, odpowiednio, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo
pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny, na jego pisemny wniosek, składany
w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu.
Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika-ojca wychowującego dziecko
albo pracownika-innego członka najbliższej rodziny.
§ 10. Pracownica, która przebywa w szpitalu albo innym przedsiębiorstwie podmiotu
leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe
świadczenia zdrowotne, ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie
osobistej opieki nad dzieckiem, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu
macierzyńskiego, może przerwać urlop macierzyński na okres pobytu w tym szpitalu albo
przedsiębiorstwie, jeżeli:
1) część urlopu macierzyńskiego za ten okres wykorzysta pracownik-ojciec wychowujący
dziecko albo pracownik-inny członek najbliższej rodziny;
5

2) osobistą opiekę nad dzieckiem w tym okresie będzie sprawował ubezpieczony-ojciec
dziecka albo ubezpieczony-inny członek najbliższej rodziny, który przerwał działalność
zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
§ 11. Pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi
najbliższej rodziny przysługuje, w przypadku przerwania przez ubezpieczoną-matkę dziecka
korzystania z zasiłku macierzyńskiego, po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co
najmniej 8 tygodni po porodzie, prawo do części urlopu macierzyńskiego odpowiadającej
okresowi, w którym ubezpieczona-matka dziecka przebywa w szpitalu albo innym
przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju
stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, ze względu na stan zdrowia
uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.
§ 12. Łączny wymiar urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego za okres
odpowiadający okresowi tego urlopu w okolicznościach, o których mowa w § 4-7, 10 i 11 nie
może przekroczyć wymiaru urlopu macierzyńskiego określonego w § 1.
§ 13. W przypadku zgonu pracownicy w czasie urlopu macierzyńskiego albo ubezpieczonej-
matki dziecka w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi
tego urlopu, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu
członkowi najbliższej rodziny przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego
przypadającej po dniu zgonu pracownicy albo ubezpieczonej-matki dziecka.
§ 14. W przypadku porzucenia dziecka przez pracownicę w czasie urlopu macierzyńskiego
albo ubezpieczoną-matkę dziecka w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres
odpowiadający okresowi tego urlopu, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo
pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny, przysługuje prawo do części urlopu
macierzyńskiego przypadającej po dniu porzucenia dziecka, nie wcześniej jednak niż po
wykorzystaniu przez:
1) pracownicę, po porodzie, co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego;
2) ubezpieczoną-matkę dziecka, zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 8 tygodni
po porodzie.
§ 15. W przypadku:
1) zgonu matki dziecka nie objętej ubezpieczeniem społecznym w razie choroby
i macierzyństwa, określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych,
2) porzucenia dziecka przez matkę nieobjętą ubezpieczeniem, o którym mowa w pkt 1,
3) niemożności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę nieobjętą
ubezpieczeniem, o którym mowa w pkt 1, legitymującą się orzeczeniem
o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
– pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi
najbliższej rodziny przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po
dniu zgonu matki dziecka, porzucenia przez nią dziecka albo powstania niezdolności do
samodzielnej egzystencji..
§ 16. W okolicznościach, o których mowa w § 11 i § 13-15, pracodawca udziela części urlopu
macierzyńskiego przypadającej po dniu zaistnienia tych okoliczności pracownikowi-ojcu
wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny.
6

§ 17. W przypadku podjęcia przez matkę dziecka, nie posiadającą tytułu do objęcia
ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, określonym w ustawie z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zatrudnienia w wymiarze nie
niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, pracownikowi-ojcu wychowującemu
dziecko przysługuje, w okresie trwania zatrudnienia matki dziecka, prawo do części urlopu
macierzyńskiego przypadającej po dniu podjęcia przez nią zatrudnienia. Przepis § 9 stosuje
się odpowiednio.”;

12) w art. 1801 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. W przypadku zgonu dziecka po upływie 8 tygodni życia, pracownica zachowuje prawo
do urlopu macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Pracownicy, która
urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, przysługuje w takim przypadku
urlop macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu, nie
krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka.”;

13) art. 182 otrzymuje brzmienie:
„Art. 182. W przypadku rezygnacji przez pracownicę z wychowywania dziecka i oddania go
do pieczy zastępczej albo porzucenia dziecka, nie przysługuje jej część urlopu
macierzyńskiego przypadająca po dniu oddania albo porzucenia dziecka. Jednakże urlop
macierzyński po porodzie nie może wynosić mniej niż 8 tygodni.”;

14) uchyla się art. 1821;

15) art. 1821a otrzymuje brzmienie:
„Art. 1821a. § 1. W celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracownik
wychowujący dziecko ma prawo do:
1) urlopu rodzicielskiego, przysługującego po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo
zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego,
w wymiarze do:
a) 32 tygodni – w przypadku, o którym mowa w art. 180 § 1 pkt 1,
b) 34 tygodni – w przypadkach, o których mowa w art. 180 § 1 pkt 2-5;
2) urlopu wychowawczego, przysługującego w przypadku posiadania co najmniej 6-
miesięcznego okresu zatrudnienia, w wymiarze do:

a) 36 miesięcy,
b) 72 miesięcy – w przypadku gdy z powodu stanu zdrowia potwierdzonego
orzeczeniem o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności dziecko
wymaga osobistej opieki pracownika.
§ 2. Urlopy w wymiarach, o których mowa w § 1, przysługują łącznie obojgu rodzicom
dziecka.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio w przypadku korzystania z urlopu wychowawczego
przez opiekunów dziecka.
§ 4. Do 6-miesięcznego okresu zatrudnienia, o którym mowa w § 1 pkt 2, wlicza się
poprzednie okresy zatrudnienia.”;

7

16) po art. 1821a dodaje się art. 1821b-1821j w brzmieniu:
„Art. 1821b. § 1. Urlop rodzicielski i urlop wychowawczy są udzielane jednorazowo albo
w częściach nie później niż do:
1) zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia – w przypadku
urlopu, o którym mowa w art. 1821a § 1 pkt 1 i 2 lit. a;
2) ukończenia przez dziecko 18 roku życia – w przypadku urlopu, o którym mowa w art.
1821a § 1 pkt 2 lit. b.
§ 2. Urlop rodzicielski jest udzielany bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego
albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, nie
więcej niż w 4 częściach, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej albo bezpośrednio po
wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części urlopu
rodzicielskiego, w wymiarze wielokrotności tygodnia.
§ 3. Urlop wychowawczy jest udzielany w nie więcej niż 5 częściach.
§ 4. Urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni może być udzielony w terminie
nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym
bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego
urlopu, w nie więcej niż 2 częściach, nieprzypadających bezpośrednio po sobie. Liczba
wykorzystanych w tym trybie części urlopu pomniejsza liczbę części przysługującego urlopu
wychowawczego.
§ 5. Żadna z części urlopu rodzicielskiego i urlopu wychowawczego nie może być krótsza niż
8 tygodni, z wyjątkiem:
1) pierwszej części urlopu rodzicielskiego, która w przypadku:
a) urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, nie może być krótsza niż 6 tygodni,
b) przyjęcia przez pracownika, o którym mowa w art. 183 § 1, na wychowanie dziecka w
wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję
o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10 roku życia, nie może być krótsza niż
3 tygodnie;
2) sytuacji, gdy pozostała do wykorzystania część urlopu jest krótsza niż 8 tygodni.

Art. 1821c. § 1. Urlop rodzicielski i urlop wychowawczy są udzielane na pisemny wniosek
pracownika, składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania
z urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.
§ 2. We wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego pracownik określa termin zakończenia
urlopu macierzyńskiego, a w przypadku gdy wniosek dotyczy kolejnej części urlopu – termin
zakończenia poprzedniej części urlopu oraz okres dotychczas wykorzystanego urlopu. Do
wniosku pracownik dołącza pisemne oświadczenie o braku zamiaru korzystania z urlopu
przez okres wskazany we wniosku przez drugiego z rodziców albo o okresie, w którym drugi
z rodziców dziecka zamierza korzystać z tego urlopu w okresie objętym wnioskiem.
§ 3. Liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie
urlopu. W liczbie wykorzystanych części urlopu:
1) uwzględnia się liczbę wniosków o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający
okresowi urlopu rodzicielskiego albo jego części, złożonych przez ubezpieczoną-matkę
dziecka lub ubezpieczonego ojca-dziecka;
8

2) nie uwzględnia się wniosków o udzielenie urlopu albo jego części oraz wniosków
o przyznanie zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu albo jego
części, w przypadku gdy pracownik albo ubezpieczony zrezygnował z korzystania
z urlopu albo zasiłku przed terminem jego rozpoczęcia.
§ 4. Pracownik może zrezygnować z korzystania z urlopu przed terminem jego zakończenia
wskazanym we wniosku, o którym mowa w § 1, i powrócić do pracy w każdym czasie, za
zgodą pracodawcy.

Art. 1821d. § 1. Z urlopu rodzicielskiego lub zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający
okresowi urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka.
§ 2. Z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka lub
opiekunowie dziecka.
§ 3. W przypadku, o którym mowa w:
1) § 1 – łączny wymiar urlopu rodzicielskiego i zasiłku macierzyńskiego za okres
odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać wymiaru tego
urlopu, określonego w art. 1821a § 1 pkt 1;
2) § 2 – łączny wymiar urlopu wychowawczego nie może przekraczać wymiaru tego urlopu,
określonego w art. 1821a § 1 pkt 2.

Art. 1821e. § 1. Każdemu z rodziców dziecka przysługuje wyłączne prawo do jednego
miesiąca urlopu wychowawczego z wymiaru urlopu, określonego w art. 1821a § 1 pkt 2.
Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców dziecka.
§ 2. Skorzystanie z urlopu wychowawczego w wymiarze co najmniej jednego miesiąca,
oznacza wykorzystanie przez rodzica dziecka wyłącznego prawa do urlopu, o którym mowa
w § 1.
§ 3. Rodzic dziecka ma prawo do urlopu w pełnym wymiarze określonym w 1821a § 1 pkt 2,
jeżeli:
1) drugi rodzic dziecka nie żyje;
2) drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska;

3) drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo władza ta uległa
ograniczeniu albo zawieszeniu.
§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio w przypadku korzystania z urlopu
wychowawczego przez opiekunów dziecka. Jeżeli dziecko pozostaje pod opieką jednego
opiekuna, przysługuje mu urlop w pełnym wymiarze określonym w art. 1821a § 1 pkt 2.

Art. 1821f. § 1. Pracownik może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego lub urlopu
wychowawczego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu
w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W takim przypadku
urlopu udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy.
§ 2. W przypadku, o którym mowa w § 1, podjęcie pracy następuje na pisemny wniosek
pracownika, składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania
pracy. We wniosku pracownik wskazuje wymiar czasu pracy oraz okres, przez który zamierza
łączyć korzystanie z urlopu z wykonywaniem pracy. Pracodawca uwzględnia wniosek
pracownika, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy
9