Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

Druk nr 3288


Warszawa, 27 marca 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezydent

Rzeczypospolitej Polskiej



Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Szanowny Panie Marszałku!
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz
niektórych innych ustaw.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że do reprezentowania mojego
stanowiska w toku prac nad projektem ustawy upoważniam Panią Irenę Wóycicką
– Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Łączę wyrazy szacunku

(-) Bronisław Komorowski
projekt



Ustawa
z dnia ………………………. 2015 r.
o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw



Art. 1.
W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 i 1662)
wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 113 otrzymuje brzmienie:
„Art. 113. § 1. Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia,
w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość,
przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie,
orientację seksualną, obowiązki rodzinne, a także ze względu na zatrudnienie na czas
określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy – jest
niedopuszczalna.
§ 2. Ilekroć w przepisach jest mowa o obowiązkach rodzinnych należy przez to rozumieć
konieczność sprawowania przez pracownika opieki nad dzieckiem w wieku do ukończenia 14
roku życia lub innym członkiem rodziny wymagającym osobistej opieki pracownika.”;

2) w art. 183a § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania
stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu

1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, ustawę z dnia 6
kwietnia 1990 r. o Policji, ustawę z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, ustawę z dnia 24 sierpnia
1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej, ustawę z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym
funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura
Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, ustawę z dnia 12 grudnia
1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, ustawę z dnia 13
października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawę z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach
pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ustawę z dnia 16 marca 2001 r. o
Biurze Ochrony Rządu, ustawę z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji
Wywiadu, ustawę z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków
pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, ustawę z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych, ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
ustawę z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, ustawę z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o
szkolnictwie wyższym, ustawę z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu
Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, ustawę z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze
Antykorupcyjnym, ustawę z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności
pracodawcy, ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej, ustawę z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie
Więziennej, ustawę z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Nauki, ustawę z dnia 30 kwietnia 2010 r.
o Polskiej Akademii Nauk, ustawę z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki oraz ustawę z dnia
3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania.
1

podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek,
niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność
związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, obowiązki rodzinne,
a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub
w niepełnym wymiarze czasu pracy.”;

3) w art. 183b w § 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) stosowaniu środków, które różnicują sytuację prawną pracownika, ze względu na
obowiązki rodzinne lub niepełnosprawność;”;

4) w art. 292
dodaje się § 3 i 4 w brzmieniu:
„§ 3. W przypadku gdy wniosek, o którym mowa w § 2, dotyczy zmniejszenia wymiaru czasu
pracy określonego w umowie o pracę ze względu na obowiązki rodzinne, pracodawca jest
obowiązany go uwzględnić, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub
rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. O przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku
pracodawca zatrudniający do najmniej 20 pracowników informuje pracownika na piśmie.
§ 4. W przypadku gdy we wniosku, o którym mowa w § 2 i 3, wskazano okres, w jakim ma
obowiązywać zmiana, pracownik wykonuje pracę w zmienionym wymiarze czasu pracy przez
ten okres.”;

5) po art. 941 dodaje się art. 941a w brzmieniu:
„Art. 941a. Pracodawca jest obowiązany informować pracowników, w sposób przyjęty
u danego pracodawcy, o uprawnieniach związanych z obowiązkami rodzinnymi, w tym
z rodzicielstwem, wynikających z przepisów prawa pracy, w tym przepisów
wewnątrzzakładowych.”;

6) po art. 143 dodaje się art. 1431 w brzmieniu:
„Art. 1431. § 1. W przypadku gdy wniosek pracownika dotyczy ustalenia indywidualnego
rozkładu czasu pracy, o którym mowa w art. 142, lub stosowania systemu skróconego
tygodnia pracy, o którym mowa w art. 143, ze względu na obowiązki rodzinne, pracodawca
jest obowiązany go uwzględnić, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy
lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. O przyczynie odmowy uwzględnienia
wniosku pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników informuje pracownika na
piśmie.
§ 2. W przypadku gdy we wniosku, o którym mowa w art. 142, 143 i § 1, wskazano okres,
w jakim ma obowiązywać zmiana, pracownik wykonuje pracę według indywidualnego
rozkładu czasu pracy, o którym mowa w art. 142, lub w systemie skróconego tygodnia pracy,
o którym mowa w art. 143, przez ten okres.”;

7) w art. 150 po § 5 dodaje się § 51 i 52 w brzmieniu:
„§ 51. W przypadku gdy wniosek, o którym mowa w § 5, dotyczy zastosowania rozkładu
czasu pracy, o którym mowa w art. 1401, ze względu na obowiązki rodzinne, pracodawca jest
obowiązany go uwzględnić, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub
2

rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. O przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku
pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników informuje pracownika na piśmie.
§ 52. W przypadku gdy we wniosku, o którym mowa w § 5 i 51, wskazano okres, w jakim ma
obowiązywać zmiana, pracownik wykonuje pracę według rozkładu czasu pracy, o którym
mowa w art. 1401, przez ten okres.”;
8) po tytule działu ósmego dodaje się art. 1751 w brzmieniu:
„Art. 1751. Ilekroć w przepisach działu jest mowa o:
1) ubezpieczonej-matce dziecka – należy przez to rozumieć matkę dziecka niebędącą
pracownicą, objętą ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa,
określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121);
2) ubezpieczonym-ojcu dziecka – należy przez to rozumieć ojca dziecka niebędącego
pracownikiem, objętego ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa,
określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych;
3) pracowniku-innym członku najbliższej rodziny – należy przez to rozumieć będącego
pracownikiem, innego niż pracownik-ojciec wychowujący dziecko, członka najbliższej
rodziny, o którym mowa w art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159);
4) ubezpieczonym-innym członku najbliższej rodziny – należy przez to rozumieć
niebędącego pracownikiem, innego niż ubezpieczony-ojciec dziecka, ubezpieczonego
członka najbliższej rodziny, o którym mowa w art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 25 czerwca
1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa.”;

9) art. 1791 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1791. § 1. Pracownica, nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć pisemny
wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego
w pełnym wymiarze wynikającym z art. 1821a § 1 pkt 1. Pracodawca jest obowiązany
uwzględnić wniosek pracownicy.
§ 2. W przypadku złożenia wniosku, o którym mowa w § 1, pracownica może dzielić się z
pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko albo ubezpieczonym-ojcem dziecka
korzystaniem, odpowiednio, z urlopu rodzicielskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres
odpowiadający okresowi tego urlopu, zgodnie z zasadami określonymi w art. 1821b § 2 i 5.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio do pracownika-ojca wychowującego dziecko, w
przypadku gdy ubezpieczona-matka dziecka złożyła wniosek o wypłacenie jej zasiłku
macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu
rodzicielskiego w pełnym wymiarze, o którym mowa w art. 30a ust. 1 ustawy z dnia 25
czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa.
§ 4. W przypadkach, o których mowa w § 2 i 3, pisemny wniosek dotyczący:
3

1) rezygnacji z korzystania z urlopu rodzicielskiego w całości albo w części i powrotu do
pracy – składa się pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed przystąpieniem
do pracy;
2) udzielenia urlopu rodzicielskiego w całości albo w części – składa się pracodawcy
w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu albo jego
części.
Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownicy albo pracownika-ojca
wychowującego dziecko.”;

10) uchyla się art. 1792-1795;

11) art. 180 otrzymuje brzmienie:
„Art. 180. § 1. Pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:
1) 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
2) 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie;
3) 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
4) 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
5) 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
§ 2. Przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni
urlopu macierzyńskiego.
§ 3. Po porodzie pracownicy przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem
aż do wyczerpania wymiaru, o którym mowa w § 1.
§ 4. Pracownica, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu
macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu i powrócić do pracy,
jeżeli:
1) pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik-ojciec wychowujący
dziecko;
2) przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu
macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony-
ojciec dziecka, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową.
§ 5. Pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko przysługuje, w przypadku rezygnacji przez
ubezpieczoną-matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego, po wykorzystaniu przez
nią tego zasiłku za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie, prawo do części urlopu
macierzyńskiego przypadającej po dniu rezygnacji przez ubezpieczoną-matkę dziecka
z pobierania zasiłku macierzyńskiego.
§ 6. Pracownica legitymująca się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, po
wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo
zrezygnować z pozostałej części tego urlopu, jeżeli:
1) pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik-ojciec wychowujący
dziecko albo pracownik-inny członek najbliższej rodziny;
2) przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego,
osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony-ojciec dziecka albo
ubezpieczony-inny członek najbliższej rodziny, który w celu sprawowania osobistej
opieki nad dzieckiem przerwał działalność zarobkową.
4