Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o sporcie oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

autonomia przyznana polskim związkom sportowym przez ustawę z dnia 25 czerwca 2010
roku o sporcie powinna również obejmować ich władztwo dyscyplinarne oraz regulaminowe.
Stąd też celowe wydaje się wyróżnienie najważniejszych, z punktu widzenia praw i interesów
podmiotów ruchu sportowego, kategorii spraw, w których wydane decyzje dyscyplinarne
i regulaminowe będą mogły być skarżone do Trybunału Arbitrażowego PKOL, w ramach
występującej w świecie sportu konstrukcji klauzuli arbitrażowej przez odesłanie, wynikającej
ze statutów federacyjnych zgodnych z przepisami ustawowymi. Obserwacja dotychczasowej
praktyki sportowej wskazuje, że do proponowanej kategorii sporów należy zaliczyć sprawy
o wykluczenie lub skreślenie ze Związku, dot. dożywotniej lub czasowej dyskwalifikacji na
okres przekraczający 3 lata (zaś bez względu na wysokość sankcji – w sprawach
dopingowych) przeniesienie zespołu ligowego do niższej klasy rozgrywkowej oraz dotyczące
odmowy przyznania lub pozbawienia klubu licencji. Te dwie ostatnie decyzje powinny
odnosić się do sankcji podejmowanych w rozgrywkach na szczeblu centralnym. W przypadku
innych decyzji dyscyplinarnych lub regulaminowych możliwe byłoby poddanie sporów
wynikających z ich zaskarżenia Trybunałowi Arbitrażowemu PKOL na podstawie
sporządzonego przez strony zapisu na sąd polubowny. W razie przyjęcia takiego rozwiązania
normatywnego, proponowanego w art. 45 e projektu celowe staje się inkorporowanie tego
postanowienia do statutów polskich związków sportowych.
4. Podjęte w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej decyzje wkraczają głęboko
w sferę prywatnoprawną zawodników lub innych podmiotów ruchu sportowego. Stąd też
niezbędne jest, aby ustawa o sporcie stwarzała, zgodnie z sugestią Rzecznika Praw
Obywatelskich, podstawowe ramy tej odpowiedzialności w szczególności w zakresie
określenia jej zasad, instancyjności, orzekanych kar oraz kontroli ostatecznych związkowych
decyzji dyscyplinarnych. Ta ostatnia powinna być przeprowadzona szybko i efektywnie, tak
aby kariera sportowa zawodnika lub byt prawny klubu nie ucierpiał w wyniku
wieloinstancyjnego rozpatrywania sprawy przez sąd państwowy. Z tego też względu
proponuje się sprawdzoną w przeszłości konstrukcję skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego
od orzeczeń regulaminowych lub dyscyplinarnych Trybunału Arbitrażowego PKOL.
Instytucja ta, występująca także w innych systemach prawnych, nie nastręczała żadnych
problemów. Do Sądu Najwyższego trafiały bowiem 2-4 skargi rocznie. Wskazany system
pozwalał na wydanie w racjonalnym czasie ostatecznego orzeczenia, w sposób nie
naruszający integralności i przebiegu rozgrywek sportowych. Stąd też celowe jest powrócenie
do konstrukcji skargi kasacyjnej, funkcjonującej w oparciu o ogólne przepisy kodeksu
postępowania cywilnego. W przypadku innych sporów dyscyplinarnych i regulaminowych
9


poddanych na podstawie zapisu na sąd polubowny kognicji Trybunału Arbitrażowego PKOL
proponuje się apelację do Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Propozycja ta konweniuje
z wysuwanymi coraz częściej postulatami środowisk prawniczych, aby podobna w skutkach
instytucja skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego ograniczona była do jednej instancji.
5. Statuty międzynarodowych federacji sportowych wykluczają drogę sądownictwa
państwowego także przy załatwianiu majątkowych sporów sportowych. I w tym zakresie
obowiązuje zasada, iż brak ustawowej kompetencji krajowego sądu arbitrażowego powinien
oznaczać obowiązek poddania sprawy lozańskiemu TAS. Z tego też względu celowe jest
sformułowanie w ustawie o sporcie zasady, iż spory majątkowe powstające w związku
z działalnością sportową powinny być poddawane sądom polubownym działającym w ramach
lub przy polskich związkach sportowych, chyba że ustawa (w odniesieniu np. do sporów
pracowniczych ) lub statut międzynarodowej federacji sportowej stanowi inaczej, przekazując
przykładowo na drogę sądową sprawy z zakresu ochrony konkurencji. Ważne jest przy tym
podkreślenie, że orzeczenia sportowych sądów polubownych mogą być realizowane przy
uwzględnieniu przepisów części V kodeksu postepowania cywilnego dotyczących ich uznania
lub stwierdzenia wykonalności.

Ad. 11)
Przedstawiony projekt zmiany ustawy o sporcie został opracowany w związku
z koniecznością dokończenia procesu regulacji statusu prawnego Aeroklubu Polskiego, jego
terenowych jednostek organizacyjnych oraz przynależności organizacyjnej osób fizycznych
będących przez wiele lat członkami zwyczajnymi Aeroklubu Polskiego.
Aeroklub Polski w Warszawie jest jednym z tych polskich związków sportowych, które
na gruncie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym (art. 26) działały
w formie „ogólnokrajowych stowarzyszeń – podmiotów o statusie polskich związków
sportowych” i które z mocy prawa (art. 82 ust. 1 ustawy o sporcie) stały się polskimi
związkami sportowymi w rozumieniu ustawy o sporcie.
Powyższe zostało potwierdzone stosownymi oświadczeniami i zaświadczeniami
wydanymi przez Ministra Sportu i Turystyki. W tym stanie rzeczy minister właściwy ds.
kultury fizycznej, działając w ramach uprawnień nadzorczych wynikających z przepisów
ustawy o sporcie, wzywał Aeroklub Polski do dostosowania swoich przepisów, w tym statutu,
do przepisów tej ustawy, w szczególności poprzez dopuszczenie członkostwa zwyczajnego
w związku wyłącznie dla osób prawnych. Z drugiej strony Aeroklub Polski przez ostatnich
10


kilkadziesiąt lat działał w formie prawnej stowarzyszenia i członkostwo zwyczajne osób
prawnych w jego strukturach było z mocy prawa wyłączone (art. 10 ust.3 ustawy z dnia 7
kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach).
Wspomniane podmioty działały, na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie
kwalifikowanym, w formie ogólnopolskich stowarzyszeń, zrzeszając jako członków
zwyczajnych osoby fizyczne. Uchwalając ustawę o sporcie uznano, iż podmioty te „z mocy
prawa” (art. 82 ust. 1 ustawy o sporcie) stały się polskimi związkami sportowymi i otrzymały
2 lata na dostosowanie swojej działalności do wymogów tej ustawy (art. 82 ust. 2). Nie
przewidziano jednak jakiejkolwiek regulacji przekształcenia się podmiotu „o statusie
polskiego związku sportowego” działającego w formie ogólnokrajowego stowarzyszenia osób
fizycznych w polski związek sportowy zrzeszający wyłącznie osoby prawne wskazane w art.
8 ust. 1 ustawy o sporcie.
Wspomniany art. 8 ust. 1 ustawy o sporcie dotyczy członkostwa w polskich związkach
sportowych, które mogą zrzeszać wyłącznie „kluby sportowe, związki sportowe i inne osoby
prawne”. Ustawodawca nakazał „dostosować się” do tego wymogu także ogólnopolskim
stowarzyszeniom zrzeszających jako członków zwyczajnych wyłącznie osoby fizyczne,
w żaden jednak sposób nie regulując sposobu, w jaki taka zmiana ma nastąpić.
Wobec braku jakiejkolwiek regulacji prawnej w tym zakresie, zmiana formuły
stowarzyszenia osób fizycznych – w strukturach którego działają prężnie terenowe jednostki
organizacyjne posiadające osobowość prawną - w zrzeszenie klubów i związków sportowych,
które zrzeszałyby dotychczasowych członków zwyczajnych stowarzyszenia oraz uzyskałyby
status w pełni niezależnego stowarzyszania, jest niezwykle trudna i skomplikowana. Dostępne
ścieżki prawne w opisanych zakresie, np. tworzenie nowych stowarzyszeń „regionalnych”
przez dotychczasowych członków stowarzyszenia ogólnopolskiego nie dają gwarancji
zachowania ciągłości prawnej oraz sukcesji w zakresie praw majątkowych, w szczególności
wobec terenowych jednostek organizacyjnych polskich związków sportowych, działających
w specyficznych dyscyplinach sportu, dla których to jednostek forma prawna stowarzyszenia
osób fizycznych wydaje się być optymalna.
Proponowana powyżej zmiana ustawy rozwiązuje opisany problem. Propozycja
ogranicza się do uregulowania problemu działania Aeroklubu Polskiego, bowiem jest to
jedyna z organizacji wskazanych wcześniej, która w sposób realny wykonuje zadania
polskiego związku sportowego i jest członkiem międzynarodowej organizacji sportowej
uznawanej przez MKOl.
11


Zaproponowany tryb przekształcenia uwzględnia także specyfikę struktury
organizacyjnej Aeroklubu Polskiego. Podmiot ten posiada terenowe jednostki organizacyjne
działające jako odrębne osoby prawne (aerokluby regionalne), wyposażone w odrębny
majątek i samodzielność organizacyjną. Zaproponowana zmiana pozwoli na zmianę statusu
tych podmiotów z terenowych jednostek organizacyjnych na samodzielne stowarzyszenia,
a co za tym idzie, samodzielne kluby sportowe w rozumieniu przepisów ustawy o sporcie.
Aeroklub Polski własnymi uchwałami rozstrzygnął problem członkostwa osób
fizycznych oraz osób prawnych w swoich strukturach . Niemożliwe jest jednak w tym trybie
tzn. wyłącznie uchwałami władz Aeroklubu Polskiego, dokonanie zmiany statusu terenowych
jednostek organizacyjnych i nadanie im charakteru samodzielnych stowarzyszeń, co jest wolą
zarówno samego Aeroklubu jak i osób fizycznych prowadzących działalność w aeroklubach
regionalnych oraz stanowiłoby ukształtowanie optymalnej, piramidalnej struktury działania
Aeroklubu Polskiego jako polskiego związku sportowego – przy założeniu członkostwa
zwyczajnego osób fizycznych w stowarzyszeniach będących z kolei członkami zwyczajnymi
związku - funkcjonującej w większości „standardowych” polskich związków sportowych.
Dodatkowo wskazać trzeba, że proponowana zmiana doprowadzi w konsekwencji do
przywrócenia federacyjnej (autonomicznej) struktury funkcjonowania Aeroklubu Polskiego,
ukształtowanej historycznie od momentu utworzenia Aeroklubu Polskiego.

Ad. 12)
Zmiany podatkowe
Niewątpliwie jednym z ważnych elementów, niezbędnych do tworzenia sportowcom,
uczestniczącym w Światowych Igrzyskach Głuchych, odpowiednich warunków do
reprezentowania Polski, jest zapewnienie im dostępu do pomocy publicznej. Korzystając
z obowiązujących już przepisów z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), pozwalających na zwolnienie z podatku
dochodowego od osób fizycznych wartości otrzymanego ubioru reprezentacyjnego
i sportowego członka polskiej reprezentacji olimpijskiej i paraolimpijskiej oraz nagród
wypłacanych przez Polski Komitet Olimpijski i Polski Komitet Paraolimpijski za uzyskanie
wyników na igrzyskach olimpijskich i paraolimpijskich (art. 21 ust.1 pkt 10a i 40a),
proponuje się poszerzenie grupy osób korzystających ze zwolnienia o członków polskiej
reprezentacji na Igrzyska Głuchych. Wskazując na argumentację z punktu 8 niniejszego
uzasadnienia, dotyczącej wdrażania Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych
12


podkreślić należy dodatkowo fakt, że znaczna część reprezentantów znajduje się w trudnej
sytuacji materialnej. Utrzymują się oni bowiem ze świadczeń rentowych a koszty utrzymania
oraz przygotowywania się do zawodów, w związku z niepełnosprawnością, są bardzo duże.
Zwolnienie z podatku pozwoliłoby na poprawę warunków do przygotowania się do zawodów
tak wysokiej rangi.

3. Skutki finansowe i źródła finansowania, jeżeli projekt niesie obciążenia dla
budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego

Ad 8) Objęcie opieką medyczną, finansowaną z budżetu państwa, zawodników
zakwalifikowanych do kadry narodowej w Igrzyskach Głuchych.

W roku 2014 szeroka kadra narodowa Polskiego Związku Sportu Niesłyszących liczy
325 zawodników. Jednak badaniom lekarskim poddawani są zawodnicy, członkowie kadry
narodowej, powoływani na konsultację i zgrupowania kadry, którzy następnie biorą udział
w zawodach międzynarodowych rangi mistrzowskiej – około 250 zawodników.
Przy założeniu że rocznie opieką medyczną objętych byłoby 250 zawodników
zakwalifikowanych do kadry narodowej w Igrzyskach Głuchych, uwzględniając coroczne
zmiany w kwotach przeznaczonych na opiekę medyczną na jednego zawodnika kadry
narodowej w sportach olimpijskich i paraolimpijskich, szacuje się, że kwota wydatkowana
z budżetu państwa na wszystkich zawodników IG wyniosłaby:
• w roku 2011, gdy przeciętna kwota przeznaczona na opiekę medyczną jednego
zawodnika wyniosła 220,22 zł - 55055 zł
• w roku 2012, gdy przeciętna kwota przeznaczona na opiekę medyczną jednego
zawodnika wyniosła 248 zł – 62000 zł
• w roku 2013 i 2014, gdy planowana przeciętna kwota przeznaczona na opiekę
medyczną jednego zawodnika wyniosła 214 zł – 53500 zł

Przepisy projektu ustawy będą realizowane ze środków budżetowych cz.46 – Zdrowie
związanych z wydatkami na zakup świadczeń zdrowotnych wykonywanych przez Centralny
Ośrodek Medycyny Sportowej dla członków kadry narodowej.



13