Rządowy projekt ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Istotnym elementem regulaminu jest wskazanie sposobu ustalania wysokości
dostępnych środków, co pozwoli nie tylko na określenie dostępnych w ramach danego
konkursu środków, ale umożliwi poszczególnym LGD wyliczenie maksymalnej
alokacji na poszczególne LSR, o której mowa w art. 33 ust. 5 rozporządzenia
nr 1303/2013.
Postępowanie wszczynane złożeniem wniosku o wybór LSR i kończone zawarciem
umowy ramowej podzielone jest na dwa etapy – ocenę spełniania warunków wyboru
(o których mowa w art. 5 ust. 1 projektowanej ustawy) uregulowaną w art. 10
projektowanej ustawy oraz ocenę spełnienia kryteriów wyboru LSR (dotyczących
obszarów wymienionych w art. 5 ust. 3 pkt 1 projektowanej ustawy i określonych
w regulaminie konkursu) uregulowaną w art. 11 projektowanej ustawy, przy czym
warunkiem uwzględnienia wniosku o wybór LSR w drugim etapie (w ocenie spełnienia
kryteriów wyboru LSR) jest pozytywny wynik oceny spełnienia warunków wyboru,
zgodnie z art. 10 ust. 6 projektowanej ustawy.
W celu uniknięcia wątpliwości, czy informacja o odrzuceniu LSR, kierowana do LGD
zgodnie z art. 10 ust. 4 projektowanej ustawy (w razie niespełnienia warunków
wyboru), stanowi akt/czynność z zakresu administracji publicznej, który podlega
kontroli sądów administracyjnych (w ramach skargi), o której mowa w art. 3 ustawy
z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą PPSA”, art. 10 ust. 5
projektowanej ustawy jednoznacznie przesądza o możliwości złożenia w tym zakresie
skargi w ramach kontroli sądowoadministracyjnej, na zasadach i w trybie określonych
dla aktów lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy PPSA. Takie
odesłanie do ustawy PPSA oznacza, że zastosowanie mają m.in. przepisy art. 52 § 3 tej
ustawy, zgodnie z którymi skargę można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie
właściwego organu – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub
mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności – do usunięcia
naruszenia prawa oraz art. 53 § 3, zgodnie z którym skargę wnosi się w terminie 30 dni
od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa,
a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie 60 dni od dnia
wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa. Kontroli sądowoadministracyjnej
na tych samych zasadach podlega także uchwała komisji wybierającej LSR (zawierająca
13

wyniki dokonanego przez komisję wyboru), zgodnie z art. 11 ust. 6 projektowanej
ustawy.
Zgodnie z art. 32 ust. 4 rozporządzenia nr 1303/2013, w przypadku gdy komisja
odpowiedzialna za wybór stwierdzi, że realizacja wybranej LSR wymaga wsparcia ze
strony więcej niż jednego funduszu, może ona wyznaczyć – zgodnie z krajowymi
przepisami i procedurami – fundusz wiodący w celu wspierania wszystkich kosztów
bieżących i kosztów animacji na mocy art. 35 ust. 1 lit. d i e związanych z daną LSR.
Mając na uwadze powyższe, art. 11 ust. 1 projektowanej ustawy dodatkowo przesądza,
że w przypadku LSR, które mają być finansowane z więcej niż jednego EFSI,
w uchwale o wyborze LSR wskazuje się fundusz wiodący, przy czym w wyznaczaniu
tego funduszu pod uwagę należy wziąć wysokość wkładu poszczególnych EFSI
w realizację LSR oraz dostępność środków w ramach poszczególnych programów.
Art. 11 ust. 4 zawiera przepis o warunkowym wyborze LSR, w przypadku gdy LSR
otrzymała minimalną liczbę punktów, której uzyskanie jest niezbędne do wyboru LSR,
jednakże nie otrzymała minimalnej liczby punktów, określonej w regulaminie konkursu
co najmniej dla jednego kryterium. W takim przypadku, zgodnie z art. 14 ust. 3, LGD
zobowiązana jest do wprowadzenia odpowiednich zmian w LSR w terminie 30 dni od
dnia zawarcia umowy ramowej. Taki zabieg pozwoli na zapewnienie wysokiej jakości
wszystkich wybranych LSR.
Art. 12 projektowanej ustawy statuuje podstawowe reguły, jakimi kieruje się zarząd
województwa oraz komisja, prowadząc postępowanie w sprawie oceny spełniania
warunków wyboru LSR i w sprawie wyboru LSR. Mając na uwadze, że postępowanie
to kończy się zawarciem umowy cywilnoprawnej, zgodnie z art. 12 ust. 1 projektowanej
ustawy, do postępowania w sprawie oceny spełniania warunków wyboru i w sprawie
wyboru LSR nie będą stosowane przepisy k.p.a. z wyjątkiem przepisów dotyczących
właściwości miejscowej organów, wyłączenia pracowników organu, doręczeń,
udostępniania akt, skarg i wniosków, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Takie
odesłanie do k.p.a. oznacza, że chociażby przepisy dotyczące wyłączenia pracowników
organu zastosowanie będą miały także do ekspertów będących członkami komisji
wybierającej LSR. Dodatkowo w przypadku postępowania w sprawie oceny spełniania
warunków wyboru stosuje się określone w k.p.a. zasady dotyczące wezwań, bowiem
tylko na tym etapie przewiduje się wzywanie LGD do wykonania określonych
czynności. Na etapie oceny w sprawie wyboru LSR komisja wybierająca LSR ocenia
14

materiał dowodowy w takim kształcie, jaki został jej przedłożony. Z kolei art. 12
ust. 2–4 projektowanej ustawy wskazują pozostałe reguły mające zastosowanie
w prowadzonym przez zarząd województwa oraz komisję wybierającą LSR
postępowaniu w sprawie oceny spełnienia warunków wyboru i w sprawie wyboru LSR.
Jest to podejście odmienne w stosunku do tego, które wynika z art. 7 i art. 9 oraz art. 77
§ 1 k.p.a., a wzorowane jest na zasadach mających zastosowanie do wyboru LGD
w ramach PROW 2007–2013 (art. 21 ust. 2 i 3 w związku z art. 23 ust. 2 oraz art. 14
ust. 2b ustawy PROW 2007–2013). Zgodnie z art. 7 k.p.a. w toku postępowania
administracyjnego organy administracji publicznej stoją na straży praworządności,
z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego
wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na uwadze interes
społeczny i słuszny interes obywateli. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 2 pkt 1
projektowanej ustawy w postępowaniu w sprawie oceny spełniania warunków wyboru
i w sprawie wyboru LSR, zarząd województwa oraz komisja, przed którymi toczy się
postępowanie, stoją na straży praworządności. Stojąc na straży praworządności,
ograniczają swoją aktywność w takim postępowaniu do czynności, które mają podstawę
w przepisach prawa, a jednocześnie dbają o to, aby ich rozstrzygnięcia były zgodne
z prawem. Zgodnie z art. 77 § 1 k.p.a. organ administracji publicznej jest obowiązany
w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Natomiast
zgodnie z art. 12 ust. 2 pkt 2 projektowanej ustawy zarząd województwa oraz komisja
są obowiązane jedynie rozpatrzyć wniosek o wybór LSR i załączone do niego
dokumenty oraz dowody przedstawione przez LGD w toku postępowania w sprawie
oceny spełniania warunków wyboru (w sposób wyczerpujący). Natomiast w miejsce
obowiązku organu dotyczącego zebrania materiału dowodowego, zgodnie z art. 12
ust. 4, LGD uczestnicząca w postępowaniu w sprawie oceny spełniania warunków
wyboru jest obowiązana przedstawiać dowody oraz dawać wyjaśnienia co do
okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek, a ciężar
udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne.
Tym samym zarząd województwa i komisje, rozstrzygając czy LSR może być wybrana,
opierają się na wniosku o wybór LSR i załączonych do niego dokumentach oraz
dowodach przedstawionych przez LGD w toku postępowania w sprawie oceny
spełniania warunków wyboru. Zatem ustalenia faktyczne poczynione w toku takiego
postępowania powinny uwzględniać cały materiał dowodowy, a nie jedynie jego
15

wybrane fragmenty – ustalenia faktyczne powinny być logicznie spójne z całym
materiałem dowodowym. Jednocześnie zarząd województwa i komisja nie są
obowiązane do zbierania materiału dowodowego, a jedynie do jego rozpatrzenia
w całości. Opierają się zatem na dowodach dostarczonych przez LGD, a przede
wszystkim na wniosku oraz dołączonych do niego dokumentach. Nie są obowiązane do
zbierania materiału dowodowego, ale jednocześnie, stosując na podstawie art. 12 ust. 1
projektowanej ustawy przepisy k.p.a. dotyczące wezwań (m.in. art. 50 k.p.a.), zarząd
województwa może wzywać LGD do udziału w podejmowanych czynnościach
i składania wyjaśnień, jeżeli jest to niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy. Z kolei
zgodnie z art. 12 ust. 4 projektowanej ustawy na LGD spoczywa obowiązek
zadośćuczynienia tym wezwaniom, a także przedstawiania dowodów potwierdzających,
że spełnia zarówno warunki, jak i kryteria wyboru LSR. Dlatego też materiał
dowodowy, na którym opierają swoje rozstrzygnięcia zarząd województwa oraz
komisja, może obejmować swoim zakresem nie tylko wniosek i dołączone do niego
dokumenty. LGD uczestnicząca w postępowaniu w sprawie oceny spełniania warunków
wyboru i w sprawie wyboru LSR jest obowiązana przedstawiać dowody oraz dawać
wyjaśnienia, co do okoliczności sprawy, zgodnie z prawdą i bez zatajania
czegokolwiek. Regulacja zawarta w art. 12 ust. 4 projektowanej ustawy wskazująca, że
ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki
prawne jest analogiczna do tej zawartej w art. 6 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 9
k.p.a. organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego
informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ
na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania
administracyjnego i organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące
w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu
udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 3
projektowanej ustawy zarząd województwa w postępowaniu w sprawie oceny
spełniania warunków wyboru udziela LGD, na ich żądanie (a nie z urzędu),
niezbędnych pouczeń co do okoliczności faktycznych i prawnych, które mogą mieć
wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania
w sprawie oceny spełniania warunków wyboru i w sprawie wyboru LSR. Zgodnie
z art. 12 ust. 3 i 4 projektowanej ustawy, wezwania, wyjaśnienia składane przez LGD
lub pouczenia mają miejsce na etapie postępowania w sprawie oceny spełniania
16

warunków wyboru LSR. Postępowanie w sprawie wyboru LSR prowadzone przez
komisję odbywa się bez udziału LGD, na tym etapie nie przewiduje się już również
żadnych wyjaśnień czy wezwań. W ten sposób zostaje zapewnione równe traktowanie
wszystkich LGD biorących udział w konkursie.
Zgodnie z art. 13 projektowanej ustawy do LSR nie mają zastosowania przepisy ustawy
z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, w szczególności
przepisy dotyczące strategii rozwoju (Dz. U. z 2014 r. poz. 1649).
W art. 14 projektowanej ustawy określono, że zatwierdzenie LSR odbywa się w drodze
umowy niezwłocznie po dokonaniu wyboru LSR. Przyjęcie tej formy związane jest ze
złożonością jej przedmiotu. Załącznikiem do umowy ramowej jest LSR, która jest
dokumentem rozbudowanym, zawierającym przede wszystkim cele rozwoju danego
obszaru, wskaźniki pomiaru osiągnięcia tych celów, a także harmonogram ich
osiągnięcia (plan działania). Realizacja strategii przewidziana jest do 2022 r., a więc
z pewnością pierwotne założenia będą podlegały aktualizacji. Konieczne będzie
dostosowanie, np. diagnozy obszaru, do zmieniających się warunków społecznych czy
gospodarczych. Mając na uwadze powyższe, przyjęcie jako formy zatwierdzenia LSR
umowy jest rozwiązaniem właściwym, zapewniającym odpowiednią elastyczność.
Dodatkowo należy wskazać, że realizacja LSR w okresie 2007–2013 również odbywała
się na podstawie umowy.
Umowa ramowa zawierana jest pod rygorem nieważności, w formie pisemnej.
Ponadto art. 14 zawiera elementy, które w szczególności zawierać będzie umowa
ramowa.
Dodatkowo, zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 projektowanej ustawy, regulamin konkursu na
LSR określa w szczególności kryteria wyboru LSR wraz z podaniem minimalnej liczby
punktów dla każdego kryterium, z kolei pkt 4 wskazuje na konieczność określenia
minimalnej liczby punktów (ze wszystkich kryteriów) niezbędnej do wyboru LSR.
Zgodnie z art. 11 ust. 4, w przypadku gdy LSR uzyska minimalną liczbę punktów
w ramach wszystkich kryteriów przy jednoczesnym niespełnieniu minimum w ramach
któregokolwiek z kryteriów, LSR jest wybrana pod warunkiem wprowadzenia
odpowiednich zmian w LSR, co zostało doprecyzowane w art. 14 ust. 3. Zgodnie z tym
przepisem LGD zobowiązana jest do wprowadzenia do LSR zmian, które pozwolą na
osiągnięcie minimalnych poziomów punktów w ramach poszczególnych kryteriów.
17