Rządowy projekt ustawy o Funduszu Wzajemnej Pomocy w Stabilizacji Dochodów Rolniczych

4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Podmioty prowadzące
12 626
Agencja Rynku Rolnego
Powierzenie dodatkowych
działalność w zakresie
zadań związanych
skupu, uboju oraz
obliczaniem i dokonywaniem
przetwórstwa produktów
wpłat na rzecz Funduszu.
rolnych
Agencja Rynku Rolnego


Agencji powierzone zostaną
zadania w zakresie
dysponowania środkami,
obsługi prawnej oraz
techniczno-biurowej
Funduszu oraz komisji
zarządzającej, sporządzania
sprawozdania z wykonania
planu finansowego Funduszu.
Producenci rolni w ramach

Agencja Restrukturyzacji
Projektowana ustawa
grupy 1 352 530 rolników,

i Modernizacji Rolnictwa
powinna przyczynić się do
którzy złożyli wnioski


poprawy konkurencyjności
o płatności bezpośrednie;

gospodarstw rolnych przez
przewiduje się, iż



ograniczenie ryzyka utraty
o rekompensaty rocznie

przez producentów rolnych
występować będą:


przychodów.
od 1950 do 3 800
Instytut Ekonomiki
– rolnicy z tytułu spadku
Producenci rolni podejmują
dochodów powyżej 30%

Rolnictwa i Gospodarki
Żywnościowej PIB (FADN decyzję o rodzaju prowadzonej
średniego rocznego

– w ramach tego systemu
produkcji zwykle pod
dochodu z ostatnich trzech

rachunkowość rolną
wpływem danej ceny w danym
lat,

czasie, a sprzedają produkty
prowadzi 12 100

1724
gospodarstw rolnych)
rolne w czasie, kiedy ceny
– rolnicy z tytułu

mogą być niższe (np. wskutek

niewypłacalności podmiotu
dużej podaży), gdy nie są
Krajowa Rada Izb

możliwe zmiany
Rolniczych
dostosowawcze. Dla zbioru
Ministerstwo Gospodarki
producentów rolnych
wytwarzających w miarę
jednorodny produkt cena
zmienia się w odwrotnej
proporcji w stosunku do zmian
w podaży. Wynika to stąd, iż
wszyscy producenci
zachowują się tak samo
w reakcji na tę samą cenę,
a zwłaszcza na jej zmiany.
Ponadto produkcja rolna
z uwagi na swą specyfikę
narażona jest na straty
spowodowane przez
niekorzystne zjawiska
atmosferyczne.
Producenci rolni, zwłaszcza
mniejsi, mają tendencje do
różnicowania produkcji w celu
ograniczenia ewentualnych
ubytków w przychodach. Jest
to naturalny sposób
ubezpieczenia ich dochodów.
19

5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Projekt ustawy został umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji,
a informacja o konsultacjach została opublikowana na stronie MRiRW. Konsultacje są dostępne dla wszystkich
zainteresowanych osób.
Projekt został skierowany do następujących podmiotów:
Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”, Związku
Zawodowego Rolnictwa „SAMOOBRONA”, Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych,
Związku Zawodowego Rolników „OJCZYZNA”, Związku Zawodowego Rolników Rzeczpospolitej
„SOLIDARNI”, Związku Zawodowego Pracowników Rolnictwa w RP, Związku Zawodowego Centrum Narodowe
Młodych Rolników, Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych,
Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych, Krajowej Rady Spółdzielczej, Krajowej Rady Izb
Rolniczych, Federacji Związków Pracodawców – Dzierżawców i Właścicieli Rolnych, Krajowego Związku
Rewizyjnego Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, Związku Zawodowego Rolnictwa i Obszarów Wiejskich
„REGIONY”, Business Centre Club, Forum Związków Zawodowych, Związku Rzemiosła Polskiego,
Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej, Konfederacji Lewiatan, Rady Gospodarki Żywnościowej, Związku
Zawodowego Wsi i Rolnictwa „Solidarność Wiejska”, Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego
„Solidarność”, Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”,
Federacji Regionów i Komisji Zakładowych Solidarność '80, Krajowej Federacji Producentów Zbóż, PROM –
Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych oraz Polskiej Izby Technologii i Wyrobów Naturalnych.
Wyniki konsultacji są przedstawione odrębnie.
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z 2014 r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Łącznie
(0-10)
Dochody ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki Agencja
1,5
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
23,5
Rynku Rolnego
Wydatki ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki Agencja
1,5
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
2,2
23,5
Rynku Rolnego
Saldo ogółem












budżet państwa












JST












pozostałe jednostki Agencja
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Rynku Rolnego
Środki pochodzące z Funduszu Wzajemnej Pomocy w Stabilizacji Dochodów
Źródła finansowania
Rolniczych

Dodatkowe informacje,
Wysokość środków dla Agencji Rynku Rolnego została wyliczona na podstawie danych
w tym wskazanie źródeł statystycznych GUS za 2012 r. dotyczących wartości skupu produktów rolnych w kwocie
danych i przyjętych do
53 312,7 mln zł i połowu ryb w ilości 228,5 tys. t, przy czym w 2015 r. skup produktów
obliczeń założeń
rolnych szacuje się w wysokości 36 372,9 mln zł i połów ryb w ilości 114,25 tys. t.
Roczne wydatki administrowania przez Agencję Rynku Rolnego Funduszem zostały
wyliczone przy założeniu rocznych jednostkowych (na pracownika obsługującego Fundusz):
– kosztów – w wysokości 126 tys. zł,
– wydatków – w wysokości 122,2 tys. zł.


20

7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz
na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki
Czas w latach od wejścia w życie zmian
0
1
2
3
5
10
Łącznie
(0-10)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa







pieniężnym
sektor mikro-, małych







(w mln zł,
i średnich
ceny stałe
przedsiębiorstw
z 2014 r.)
rodzina, obywatele oraz







gospodarstwa domowe

Producenci rolni oraz
-73,7
-108,6
-108,6
-108,6 -108,6
-108,6
-1 1159,7
zbywający ryby z tytułu






dokonanych wpłat na







rzecz Funduszu, w tym:







– zboża
-18,5
-18,5
-18,5
-18,5
-18,5
-18,5
- 203,5
– ziemniaki
- 1,0
- 1,0
- 1,0
- 1,0
- 1,0
- 1,0
- 11,0
– buraki cukrowe
- 3,3
- 3,3
- 3,3
- 3,3
- 3,3
- 3,3
- 36,3
– rzepak i rzepik
- 6,0
- 6,0
- 6,0
- 6,0
- 6,0
- 6,0
- 66,0
– tytoń i chmiel
- 0,3
- 0,3
- 0,3
- 0,3
- 0,3
- 0,3
- 3,3
– warzywa i owoce
- 9,7
- 9,7
- 9,7
- 9,7
- 9,7
- 9,7
- 106,7








– bydło (w tym cielęta)
- 3,5
- 7,0
- 7,0
- 7,0
- 7,0
- 7,0
- 73,5
– trzoda chlewna
-10,0
-20,0
-20,0
-20,0
-20,0
-20,0
- 210,0
– konie
- 0,1
- 0,2
- 0,2
- 0,2
- 0,2
- 0,2
- 2,1
– drób
- 8,8
-17,6
-17,6
-17,6
-17,6
-17,6
- 184,8
– mleko
-11,5
-23,0
-23,0
-23,0
-23,0
-23,0
- 241,5
– ryby
- 1,0
- 2,0
- 2,0
- 2,0
- 2,0
- 2,0
- 21,0


Producenci rolni – jako







beneficjenci pomocy







z Funduszu z tytułu:







– spadku dochodów







powyżej 30% średniej
0
57,7
57,7
63,5
76,8
123,7
841,2
rocznej produkcji







rolnej,







– nieotrzymania
0
10,0
10,0
10,0
10,0
10,0
100,0
płatności za zbyte
produkty rolne
w związku
z niewypłacalnością
podmiotu, który nabył
produkty rolne
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa

niepieniężnym
sektor mikro-, małych

i średnich
przedsiębiorstw
rodzina, obywatele oraz

gospodarstwa domowe
Niemierzalne
Gospodarstwa rolne
Wejście w życie projektowanej ustawy powinno przyczynić się do
i działy specjalne
poprawy konkurencyjności gospodarstw rolnych i działów
produkcji rolnej
specjalnych produkcji rolnej, przez
stabilizację dochodów,
w przypadku utraty przez producentów rolnych przychodów
w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, wprowadzonych
ograniczeń weterynaryjnych i fitosanitarnych na skutek chorób roślin
i zwierząt, spadku cen produktów rolnych lub niezależnych od
producentów rolnych ograniczeń w handlu międzynarodowym albo
21

braku zapłaty od podmiotu prowadzącego działalność w zakresie
skupu, uboju lub przetwórstwa produktów rolnych za zbyte produkty
rolne.

Dodatkowe informacje, Wpłaty na Fundusz będą naliczane, w wysokości 0,2% wartości netto żywych świń,
w tym wskazanie
bydła, koni, owiec, kóz, królików, drobiu, ryb, zbóż, rzepaku, rzepiku, roślin
źródeł danych i
strączkowych, kukurydzy, owoców, warzyw, ziemniaków, buraków cukrowych, tytoniu,
przyjętych do obliczeń chmielu i mleka będących przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu
założeń
podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z danymi pochodzącymi z systemu zbierania i wykorzystywania danych
rachunkowych z gospodarstw rolnych (Polskiego FADN) za okres 2011–2013 obniżenie
dochodów w 2013 r. powyżej 30% w stosunku do średniego rocznego dochodu
z ostatnich trzech lat odnotowano w 1773 gospodarstwach rolnych (na 12 100
gospodarstw prowadzących rachunkowość rolną w ramach Polskiego FADN) i spadek
ten wyniósł 82,4 mln zł. Przyjmując, iż rekompensaty byłyby wypłacone w wysokości
70% kwoty obniżenia dochodu, to wydatki na ten cel wyniosłyby w 2016 r. 69,9 mln zł
(łącznie z wydatkami dla ARR), a przy corocznym wzroście o 10% spadku dochodów
w kolejnych gospodarstwach wydatki z tego tytułu w latach 2016–2025 szacuje się
w wysokości 964,7 mln zł.
W polu obserwacji Polskiego FADN znajduje się 738 073 gospodarstw rolnych.
W 2013 r. wystąpiły straty spowodowane wystąpieniem powodzi, huraganu, gradu
i deszczy nawalnych, a indeks zmiany cen produktów rolnych oraz indeks zmian cen
środków do produkcji rolnej zmienił się prawie o tę samą wartość (tj. 1,1% i 1,2%), co
spowodowało spadek „nożyc cen” tylko o 0,1%. Do szacowania kwot rekompensat
przyjęto warunki jakie miały miejsce w 2013 r.
Zgodnie z informacją Krajowej Rady Izb Rolniczych w latach 2011 i 2012 problemy
z uzyskaniem zapłaty za zbyte produkty rolne miało 1724 producentów rolnych
i dotyczyło to 605 podmiotów skupujących lub prowadzących przetwórstwo produktów
zwierzęcych oraz 1119 podmiotów skupujących lub przetwarzających produkty roślinne,
wśród których były podmioty objęte procesami upadłościowymi, tj. wobec których
ogłoszono upadłość lub toczyło się postępowanie upadłościowe. Jednostkowa kwota
niezapłaconych należności wynosiła od 1273 zł do 6800 zł. Przyjmując jednostkową
kwotę niezapłaconych należności w wysokości 6800 zł, oznaczałoby to konieczność
wydatkowania z Funduszu kwoty nieprzekraczającej 10 mln zł.
W 2011 r. procesem upadłościowym objętych było łącznie 735 podmiotów, w tym
43 podmioty, które skupowały produkty rolne, w tym także do przetworzenia, tj. 6%
ogółu. Natomiast uwzględniając, że w 2012 r. łącznie procesem upadłościowym objęte
było 887 podmiotów oraz 6% udział podmiotów skupujących produkty rolne,
oznaczałoby, iż 53 podmioty skupujące (zakłady przetwórcze) były objęte procesem
upadłościowym.

Dane pochodzące z FADN, z Krajowej Rady Izb Rolniczych, Ministerstwa Sprawiedliwości,
Ministerstwa Gospodarki oraz dane statystyczne – Rocznik Statystyczny Głównego Urzędu
Statystycznego.
8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
tak
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej
nie
tabeli zgodności).
nie dotyczy
zmniejszenie liczby dokumentów
zwiększenie liczby dokumentów
zmniejszenie liczby procedur
zwiększenie liczby procedur
skrócenie czasu na załatwienie sprawy
wydłużenie czasu na załatwienie sprawy
inne:
inne:

22

Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich
tak
elektronizacji.
nie
nie dotyczy

Komentarz:
Podmioty skupujące produkty rolne, w celu ich przetworzenia, odsprzedaży lub wywozu poza terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oraz prowadzące działalność gospodarczą w zakresie uboju świń, bydła, koni, owiec,
kóz, królików lub drobiu będą obowiązane do naliczania na podstawie faktur i pobierania wpłaty od podmiotów,
które zbywają na ich rzecz produkty rolne. Natomiast podmioty prowadzące działalność w zakresie połowu ryb
w wodach śródlądowych lub morskich oraz działalność w zakresie chowu lub hodowli ryb na podstawie faktur będą
naliczać i przekazywać wpłaty na Fundusz za zbyte ryby.

Powyższe podmioty będą obowiązane do składania Prezesowi Agencji Rynku Rolnego pisemnych
kwartalnych deklaracji zawierających informację o wysokości dokonanych wpłat za dany kwartał do 20. dnia
miesiąca następującego po kwartale, w którym dokonano wpłaty, w tym:
1) określenie wartości i rodzaju produktu rolnego, od którego naliczono, pobrano lub przekazano wpłatę,
2) kwotę wpłaty przekazaną na rzecz Funduszu.

9. Wpływ na rynek pracy
Wejście w życie projektowanej ustawy umożliwi utrzymanie miejsc pracy w rolnictwie.

10. Wpływ na pozostałe obszary



środowisko naturalne
demografia
informatyzacja
sytuacja i rozwój regionalny
mienie państwowe
zdrowie
inne: rolnictwo
Wejście w życie projektowanej ustawy powinno wpłynąć na stabilizację dochodów
Omówienie wpływu uzyskiwanych przez producentów rolnych z prowadzonej działalności w zakresie działalności
rolniczej.

11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego
Rekompensaty będą wypłacane na podstawie składanych przez producentów rolnych wniosków od dnia 1 lutego do
dnia 31 marca roku następującego po roku, w którym nastąpiło obniżenie dochodów o więcej niż 30% w stosunku
do średniego dochodu z ostatnich trzech lat albo trzech lat z okresu pięciu ostatnich lat, z wyłączeniem wartości
najwyższej i najniższej, lub ustalona została data niewypłacalności podmiotu.
12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane?
Ewaluacja efektów będzie następowała corocznie na podstawie przedkładanych przez Prezesa Agencji Rynku
Rolnego, do dnia 31 maja, sprawozdań z działalności Funduszu. Pierwsza ocena będzie dokonana rok po wdrożeniu
ustawy. Miernikiem będzie liczba producentów rolnych, którym udzielono rekompensat ze środków Funduszu, oraz
wartość wypłaconych rekompensat.
13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)

Brak.

23