Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw

z przepisami dyrektywy 2000/53/WE proponuje się zmianę przepisów art. 23 ustawy
o recyklingu pojazdów przez wprowadzenie generalnej zasady niepobierania opłaty
przy przyjmowaniu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Określono natomiast
przypadki, w których opłata może być pobrana. Zrezygnowano przy tym z określenia
pojazdu kompletnego jako pojazdu posiadającego co najmniej 90% masy pojazdu.
Ponadto zmieniono warunki, w których przedsiębiorca nie pobiera opłaty od właściciela
pojazdu przy przyjmowaniu pojazdu do stacji demontażu lub punktu zbierania pojazdu.
Zmiana dotyczy wymogu w zakresie rejestracji pojazdu. Wymóg rejestracji na terenie
kraju zostanie zastąpiony wymogiem rejestracji na terytorium państwa członkowskiego
Unii Europejskiej, kraju będącego członkiem Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu lub Konfederacji Szwajcarskiej. Ponadto ze względu na specyfikę pojazdów
stosowanych przez Służbę Celną i Straż Graniczną, celowe było włączenie Służby
Celnej oraz Straży Granicznej do katalogu podmiotów, od których przedsiębiorca
prowadzący stację demontażu nie pobiera opłaty, przy przyjmowaniu niekompletnych
pojazdów. Do katalogu tego włączono również, na wniosek odpowiednich podmiotów,
pojazdy: Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby
Kontrwywiadu Wojskowego, Biura Ochrony Rządu, ze względu na ich specjalistyczne
wyposażenie, które warunkuje przynajmniej częściowy wstępny demontaż tych
pojazdów poza stacją demontażu, a także pojazdy Inspekcji Transportu Drogowego,
Służby Więziennej oraz kontroli skarbowej. Ponadto w art. 23 ustawy o recyklingu
pojazdów utrzymano przepis ust. 5 określający maksymalną wysokość opłaty za
kilogram brakującej masy niekompletnego pojazdu wycofanego z eksploatacji
przyjmowanego do stacji demontażu. Regulacja ta została wprowadzona i jest
utrzymana ze względu na liczne przypadki przekazywania do stacji demontażu
pojazdów niekompletnych. W innych przypadkach, dla których prowadzący stację
demontażu może pobrać opłatę jest ona ustalana dowolnie, na zasadach rynkowych.
W art. 24 ustawy o recyklingu pojazdów wprowadzono wyjątek dla pojazdów,
o których mowa w art. 73 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu
drogowym, w zakresie unieważnienia tablic rejestracyjnych. Propozycja wynika z § 15
ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 9 września
2011 r. w sprawie rejestracji pojazdów Biura Ochrony Rządu, Policji, Agencji
Bezpieczeństwa
Wewnętrznego,
Agencji
Wywiadu,
Centralnego
Biura
7
Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, kontroli skarbowej i Służby Celnej (Dz. U.
Nr 195, poz. 1160, z późn. zm.), który zezwala na ponowne użycie wyróżników, a tym
samym tablic rejestracyjnych, wydawanych zgodnie z obowiązującymi wzorami
określonymi w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie
rejestracji i oznaczenia pojazdów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1522). W związku
z powyższym, przy przyjęciu pojazdów powyższych służb do stacji demontażu nie będą
unieważniane tablice rejestracyjne.
W związku ze zmianą art. 23 ustawy o recyklingu pojazdów zmieniono art. 25 ust. 1 tej
ustawy, w którym znajduje się odwołanie do art. 23. Ze względu na fakt, że
przedsiębiorca prowadzący stację demontażu może odmówić przyjęcia pojazdu
niekompletnego, na podstawie art. 23 ust. 7 ustawy o recyklingu pojazdów,
zaproponowano uchylenie przepisu art. 25 ust. 2 tej ustawy stanowiącego, że jeżeli
właściciel pojazdu odmawia uiszczenia opłaty za przekazanie pojazdu niekompletnego
przedsiębiorca prowadzący stację demontażu nie wydaje zaświadczenia o demontażu.
Kolejną zmianą jest wprowadzenie przepisów (art. 28a ustawy o recyklingu pojazdów),
dotyczących opłaty za nieosiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu pojazdów dla
przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu, w przypadku nieosiągnięcia
wymaganych przepisami art. 28 ustawy o recyklingu pojazdów poziomów odzysku
i recyklingu. Polska jest związana przepisami dyrektywy 2000/53/WE w zakresie
osiągania ustalonych poziomów odzysku i recyklingu, a realizacja tego obowiązku
spoczywa przede wszystkim na prowadzących stacje demontażu. W dotychczasowym
systemie warunkiem uzyskania dopłaty do prowadzenia działalności było uzyskanie
wymaganych poziomów odzysku i recyklingu. W związku ze zniesieniem dopłat,
wprowadzono wyżej wymienione opłaty. Informacja o wysokości należnej opłaty za
nieosiągnięcie wymaganego poziomu odzysku i recyklingu odpadów pochodzących
z pojazdów wycofanych z eksploatacji będzie częścią sprawozdania, o którym mowa
w art. 75 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Sposób gromadzenia
i przekazywania wyżej wymienionych opłat reguluje art. 43a ustawy o recyklingu
pojazdów.
Wprowadzono propozycję zobowiązania przedsiębiorców prowadzących punkty
zbierania pojazdów do przekazywania pojazdów wycofanych z eksploatacji najpóźniej
do dnia 10 stycznia następnego roku do przedsiębiorcy prowadzącego stacje demontażu
tak, aby przy sporządzaniu sprawozdania z osiągnięcia poziomów odzysku i recyklingu
8
mógł on, zgodnie z art. 28 ust. 5a ustawy o recyklingu pojazdów, uwzględnić masę
pojazdów wycofanych z eksploatacji poddanych odzyskowi lub recyklingowi do końca
stycznia następnego roku, w przypadku gdy pochodzą z pojazdów wycofanych
z eksploatacji przyjętych do stacji demontażu w okresie od dnia 1 stycznia do dnia
31 grudnia danego roku (art. 35 ust. 1 ustawy o recyklingu pojazdów), jak również
wprowadzono sankcje za nieprzestrzeganie tego przepisu w art. 52a ustawy
o recyklingu pojazdów.
Zmieniono art. 38 ustawy o recyklingu pojazdów dotyczący próby strzępienia.
Zaproponowano zmianę częstotliwości wykonania próby strzępienia pojazdów
wycofanych z eksploatacji z rocznej na raz na 5 lat w związku z faktem, że skład
surowcowy pojazdów przyjmowanych do strzępienia nie zmienia się co roku (art. 38
ust. 1 ustawy o recyklingu pojazdów). Dookreślono również, kiedy mają być
przeprowadzane próby strzępienia np. w przypadku zmiany technologii strzępienia.
W związku z wykonywaniem próby strzępienia raz na 5 lat zmieniono art. 75 ust. 2
pkt 5 lit. a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, precyzując, że prowadzący
strzępiarkę przekazuje informację o wynikach próby strzępienia, jeśli w poprzednim
roku przeprowadzono taką próbę. Rozporządzenie określające sposób wykonania próby
strzępienia, wydane na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o recyklingu pojazdów pozostaje
w mocy do czasu wydania nowego rozporządzenia na podstawie art. 38 ust. 4, nie
dłużej jednak niż 24 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy (art. 18 projektu ustawy).
W celu usprawnienia funkcjonowania systemu recyklingu pojazdów wycofanych
z eksploatacji oraz ułatwienia jego kontroli wprowadzono przepisy dotyczące
wydawania zezwolenia na zbieranie odpadów w związku z prowadzeniem punktu
zbierania pojazdów oraz pozwolenia na wytwarzanie odpadów w związku
z prowadzeniem strzępiarki wyłącznie po sprawdzeniu przez wojewódzkiego inspektora
ochrony środowiska spełniania minimalnych wymagań odpowiednio dla punktów
zbierania pojazdów oraz strzępiarek (art. 39 ust. 1 i art. 41 ust. 1a ustawy o recyklingu
pojazdów). Przepis taki proponuje się ze względu na szereg nieprawidłowości
związanych z niespełnianiem minimalnych wymagań wykrywanych przez
wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska w trakcie kontroli u nowo otwieranych
podmiotów, już po wydaniu decyzji. Ponadto w art. 39 ust. 1 ustawy o recyklingu
pojazdów podczas wydawania przez starostę zezwolenia w zakresie zbierania odpadów
przedsiębiorcy prowadzącemu punkt zbierania pojazdów obowiązek uzgodnienia
9
z marszałkiem województwa lub regionalnym dyrektorem ochrony środowiska
zastąpiono obowiązkiem zaopiniowania przez te podmioty, w celu usprawnienia
procedury.
Zaproponowano ponadto zmianę przepisów art. 39 ust. 3 oraz art. 40 ust. 3 ustawy
o recyklingu pojazdów dotyczących poświadczenia nieprawdy w zaświadczeniach
o demontażu. W obecnym stanie prawnym brzmienie art. 39 ust. 3 oraz art. 40 ust. 3
ustawy o recyklingu pojazdów powoduje konieczność odwołania do art. 97 Kodeksu
postępowania administracyjnego, który stanowi, że organ administracji publicznej
zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od
uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.
W związku z faktem, że poświadczenie nieprawdy dotyczy głównie wydawania
zaświadczenia bez przyjmowania pojazdu do stacji demontażu, w art. 40 ust. 3 ustawy
o recyklingu pojazdów zaproponowano cofnięcie pozwolenia lub decyzji dotyczącej
gospodarki odpadami przedsiębiorcy prowadzącemu stację demontażu, jeżeli wyda on
zaświadczenie o demontażu pojazdu lub zaświadczenie o przyjęciu pojazdu
niekompletnego bez przyjęcia tego pojazdu. Analogiczna zmiana dotyczy
przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów (art. 39 ust. 3 ustawy
o recyklingu pojazdów).
Zaproponowano również zmiany art. 41 ust. 2 ustawy o recyklingu pojazdów, aby nie
było konieczności odwoływania się do art. 97 Kodeksu postępowania
administracyjnego, analogicznie do wskazanego powyżej art. 40 ust. 3. W związku
z powyższym „poświadczenie nieprawdy” zastąpiono „informacją niezgodną ze stanem
rzeczywistym”.
Zaproponowano uchylenie z dniem 1 stycznia 2015 r. art. 43 ustawy o recyklingu
pojazdów stanowiącego o obowiązkowej corocznej kontroli stacji demontażu przez
wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Każda stacja demontażu będzie
kontrolowana przed rozpoczęciem działalności i wydaniem decyzji. Ponadto
inspektorzy wojewódzkich inspekcji ochrony środowiska kontrolują stacje demontażu
po uzyskaniu każdej informacji o możliwych nieprawidłowościach. Natomiast
zniesienie tego obowiązku pozwoli na szersze kontrolowanie nielegalnie prowadzonej
działalności w zakresie demontażu pojazdów i jej ograniczanie.
W związku z wprowadzeniem art. 28a ustawy o recyklingu pojazdów, dotyczącego
opłat za nieosiągnięcie wymaganych poziomów odzysku i recyklingu proponuje się
10
dodanie art. 43a ustawy o recyklingu pojazdów, określającego sposób gromadzenia
i przekazywania wpływów z wyżej wymienionych opłat. Opłaty będą wpłacane na
odrębny rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego, a następnie przekazywane do
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wpływy z tytułu tej
opłaty w wysokości 5% będą stanowić dochody województwa.
Proponuje się uchylenie art. 47 ustawy o recyklingu pojazdów, przewidującego karę
grzywny za niezłożenie zawiadomienia o podjęciu działalności w zakresie
wprowadzania pojazdów na rynek lub za złożenie zawiadomienia zawierającego
fałszywe dane, ze względu na zastąpienie tego obowiązku obowiązkiem złożenia
wniosku o wpis do rejestru na podstawie art. 50 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r.
o odpadach oraz ze względu na art. 179 tej ustawy, przewidujący karę aresztu lub
grzywny za niezłożenie wniosku o wpis do rejestru.
Ze względu na zmianę art. 35 ust. 1 ustawy o recyklingu pojazdów, zobowiązującą
przedsiębiorców prowadzących punkty zbierania pojazdów do przekazywania pojazdów
wycofanych z eksploatacji najpóźniej do dnia 10 stycznia następnego roku do
przedsiębiorcy prowadzącego stacje demontażu, w nowo dodanym art. 52a ustawy
o recyklingu pojazdów wprowadzono sankcje za nieprzestrzeganie tego przepisu.
Dla przepisów karnych, zawartych w rozdziale 8 ustawy o recyklingu pojazdów
(art. 44–49, art. 51 i art. 52a), w art. 53 ust. 2 wprowadzono klauzulę rozszerzającą –
w płaszczyźnie podmiotu czynu zabronionego – zakres kryminalizacji za wykroczenia
indywidualne podmiotów kolektywnych wymienionych w ww. przepisach ustawy
o recyklingu pojazdów. Dodawany przepis, zawierający szczególną regulację
określającą podstawy odpowiedzialności za sprawstwo za wykroczenia określone
w art. 44–49, art. 51 i art. 52a ustawy o recyklingu pojazdów, nawiązuje do regulacji
zawartej w art. 308 Kodeksu karnego oraz art. 9 § 3 Kodeksu karnego skarbowego.
Rola, jaką będzie spełniał nowo dodawany przepis jest widoczna szczególnie wyraźnie
w tych przypadkach, w których wprowadzający pojazd albo prowadzący stację
demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji nie są osobami fizycznymi, ale
jednostkami organizacyjnymi, co jest częste w obrocie gospodarczym. Gdyby nie
dodawany art. 53 ust. 2 ustawy o recyklingu pojazdów, nieuczciwe zachowania osób
zajmujących się sprawami gospodarczymi tych jednostek pozostawałyby bezkarne,
a sankcja karna związana z tymi wykroczeniami trafiałaby tu w pustkę. Nie mógłby
ponieść odpowiedzialności karnej wprowadzający pojazdy albo prowadzący demontaż
11