Rządowy projekt ustawy o Karcie Dużej Rodziny

potwierdzających, że rodzina jest rodziną wielodzietną w rozumieniu ustawy.
Okazanie dokumentów przez wnioskodawcę nie będzie wymagane w przypadku, gdy
wójt (burmistrz lub prezydent miasta) będzie mógł bezpłatnie we własnym zakresie
uzyskać dane niezbędne do ustalenia prawa do posiadania Karty.
Wniosek o przyznanie Karty lub jej duplikatu będzie można również złożyć drogą
elektroniczną – wówczas do wniosku należało będzie załączyć skany dokumentów,
o których mowa powyżej.
Rodzic, który nabędzie uprawnienia do posiadania Karty, nie utraci tych uprawnień,
chyba że sąd odbierze mu władzę rodzicielską lub ją ograniczy przez umieszczenie
dziecka w pieczy zastępczej. Utrata przez rodzica uprawnień do posiadania Karty nie
nastąpi, jeżeli sąd nie odbierze mu władzy rodzicielskiej lub jej nie ograniczy przez
umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej w stosunku do co najmniej trojga dzieci.
Małżonek rodzica, który nabędzie uprawnienia do posiadania Karty, nie utraci tych
uprawnień, chyba że rodzic zmarł, utracił uprawnienia lub małżeństwo z rodzicem
zostanie unieważnione lub rozwiązane przez rozwód.
Dziecko zachowa uprawnienia do posiadania Karty pomimo zmniejszenia liczby dzieci
wchodzących w skład rodziny wielodzietnej do ukończenia wieku uprawniającego do
korzystania ze szczególnych uprawnień przyznanych na podstawie ustawy. Ponadto,
w przypadku gdy pełnoletnie dziecko będzie kontynuować naukę w szkole lub szkole
wyższej, uprawnienia do posiadania Karty będą przysługiwać odpowiednio do dnia 30
września następującego po końcu roku szkolnego, w którym jest planowane ukończenie
nauki w danej placówce, lub do końca roku akademickiego, w którym jest planowane
ukończenie nauki w danej placówce. W obu wskazanych przypadkach uprawnienie do
posiadania Karty nie będzie jednak przysługiwać dłużej niż do ukończenia przez
dziecko 25. roku życia.
Natomiast w przypadku gdy rodzicowi posiadającemu Kartę urodzi się dziecko lub
rodzic ten przyjmie dziecko w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka,
dziecko to nabędzie prawo do posiadania Karty bez względu na to, czy pozostałe dzieci
z danej rodziny wielodzietnej są nadal uprawnione do posiadania Karty. W takim
przypadku wystarczy, że uprawnienie to będzie przysługiwać jednemu z rodziców.
Wystąpienie zmian mających wpływ na uprawnienie do posiadania Karty po stronie
3
jednego z członków rodziny wielodzietnej po złożeniu wniosku, a przed wydaniem
Karty, nie będzie miało wpływu na uprawnienie pozostałych członków rodziny
wielodzietnej do posiadania Karty, którzy nadal spełniać będą przesłanki określone
w ustawie.
Rodzicom oraz małżonkowi rodzica Karta będzie wydawana na czas nieokreślony.
W przypadku dzieci należy wziąć pod uwagę ograniczenia wiekowe, kontynuowanie
nauki lub konieczność posiadania przez nie określonego stopnia niepełnosprawności.
Zatem Karta będzie wydawana w przypadku dziecka:
1) małoletniego – do ukończenia 18. roku życia;
2) pełnoletniego – odpowiednio do dnia 30 września następującego po końcu roku
szkolnego, w którym jest planowane ukończenie nauki w danej placówce, lub do
końca roku akademickiego, w którym jest planowane ukończenie nauki w danej
placówce, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia;
3) legitymującego się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu
niepełnosprawności, w wieku powyżej 18. roku życia – na okres ważności
orzeczenia;
4) umieszczonego w rodzinnej pieczy zastępczej – na czas umieszczenia w danej
rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka;
5) pozostającego w dotychczasowej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka
na zasadach określonych w art. 37 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – odpowiednio do dnia 30
września następującego po końcu roku szkolnego, w którym jest planowane
ukończenie nauki w danej placówce, lub do końca roku akademickiego, w którym
jest planowane ukończenie nauki w danej placówce, nie dłużej jednak niż do
ukończenia 25. roku życia.
Po upływie wyżej wskazanych terminów członek rodziny wielodzietnej będzie mógł
wystąpić ponownie z wnioskiem o przyznanie Karty, pod warunkiem że będzie spełniał
warunki uprawniające do posiadania Karty.
Jeżeli w gminie, powiecie lub województwie został wprowadzony samorządowy
program przyznający uprawnienia rodzinom wielodzietnym, jednostki te mogą
wykorzystać Kartę jako dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania
z wprowadzonych samorządowych uprawnień dla rodzin wielodzietnych.
4
Minister właściwy do spraw rodziny jest odpowiedzialny za zapewnienie produkcji
blankietów Kart, personalizacji blankietów Kart, dystrybucji Kart oraz za zapewnienie
systemu teleinformatycznego, za pomocą którego wykonywane są czynności związane
z realizacją ustawy. Minister dokona wyboru podmiotu odpowiedzialnego za
zapewnienie produkcji blankietów Kart, personalizacji blankietów Kart oraz dystrybucji
Kart, a także będzie mógł dokonać wyboru podmiotu odpowiedzialnego za zapewnienie
systemu teleinformatycznego. Zapewniony system teleinformatyczny ma służyć
realizacji ustawy przez wójta (burmistrza lub prezydenta miasta). Na początkowym
etapie system teleinformatyczny będzie dostarczany przez podmiot, który zapewniać
będzie produkcję blankietów Kart, personalizację blankietów Kart oraz dystrybucję
Kart. Natomiast od dnia 1 stycznia 2016 r. system teleinformatyczny zapewni minister
właściwy do spraw rodziny w ramach projektu wytworzonego w ramach Programu
Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, finansowanego ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego – projekt pt. System ulg i bonifikat skierowanych do
rodzin wielodzietnych, certyfikowany spersonalizowaną, bezpieczną Kartą Dużej
Rodziny.
Na członka rodziny wielodzietnej został nałożony obowiązek niezwłocznego
powiadomienia wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) o wystąpieniu zmian
mających wpływ na uprawnienie do posiadania Karty. O obowiązku tym beneficjent
Karty zostanie poinformowany przez wójta (burmistrza lub prezydenta miasta)
w momencie wydawania Karty.
W przypadku stwierdzenia utraty uprawnień lub przyznania Karty z naruszeniem
przepisów ustawy – Karta podlegać będzie zwrotowi. Wprowadzono również przepisy
stanowiące o unieważnieniu Kart w określonych przypadkach.
Przyznanie rodzinom uprawnień przez podmioty inne niż instytucje zgłoszone przez
właściwych ministrów będzie następowało na podstawie umów zawieranych
z ministrem właściwym do spraw rodziny. Minister właściwy do spraw rodziny będzie
mógł zawrzeć z wojewodami porozumienia w sprawie zawierania umów, a także zlecić,
w drodze konkursu ofert, o którym mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r.
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r. poz. 1118, 1138
i 1146), zawieranie umów organizacjom pozarządowym prowadzącym przez okres co
najmniej 3 lat działalność na rzecz rodzin wielodzietnych, mającym co najmniej jedną
5
terenową jednostkę organizacyjną w każdym województwie. Koszty związane
z zawieraniem umów finansowane będą z budżetu państwa.
Każdy podmiot, który przyzna rodzinom wielodzietnym uprawnienia, będzie miał
prawo do posługiwania się znakiem „Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny”. Znak ten
będzie mógł być wykorzystywany w szczególności w materiałach reklamowych lub
informacyjnych.
Realizacja ustawy przez gminę jest zadaniem zleconym z zakresu administracji
rządowej. Koszty związane z realizacją zadania przez ministra właściwego do spraw
rodziny będą finansowane z budżetu państwa poprzez zwiększenie limitu wydatków
części 63 – Rodzina w ustawie budżetowej.
Uprawnienia, które zostaną przyznane rodzinom wielodzietnym przez instytucje
podległe właściwym ministrom, będą finansowane z budżetów tych instytucji lub
budżetów dysponentów właściwych części budżetowych.
Projektowana ustawa przewiduje, że sprawy związane ze sposobem unieważnienia
Karty oraz wzory Karty, wniosku o przyznanie Karty lub jej duplikatu, znaku „Tu
honorujemy Kartę Dużej Rodziny” i logo rodziny wielodzietnej określone zostaną
w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw rodziny.
Projektowana ustawa przewiduje także – mające na celu przyznanie uprawnień
rodzinom wielodzietnym − zmiany w następujących ustawach:
1) w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) − zwolnienie od podatku dochodowego od
osób fizycznych członków rodziny wielodzietnej z opłaty za przyznanie duplikatu
Karty,
2) w ustawie z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów
środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 1138 oraz
z 2013 r. poz. 1421 i 1650) – uprawnienie rodziców lub małżonków rodziców do:
− ulgi 37% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego
kolejowego w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, na
podstawie biletów jednorazowych,
− ulgi 49% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego
kolejowego w pociągach osobowych i pospiesznych, na podstawie imiennych
biletów miesięcznych;
6
3) w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627,
z późn. zm.) − zwolnienie członków rodziny wielodzietnej posiadających Kartę
z opłaty za wstęp do parku narodowego lub na niektóre jego obszary;
4) w ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. z 2013 r.
poz. 268 i 1038) − uprawnienie do ulgi w opłacie paszportowej w wysokości:
− 75% w przypadku dzieci,
− 50% w przypadku rodziców i małżonków rodziców;
5) w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2014 r.
poz. 1628) − zwolnienie z opłaty skarbowej za wydanie odpisów skróconych aktów
stanu cywilnego w sprawach dotyczących Karty oraz zwolnienie z opłaty skarbowej
za wydanie innych zaświadczeń w sprawach dotyczących Karty.
Wydane na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 maja 2014 r.
w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu dla rodzin
wielodzietnych Karty Dużej Rodziny zachowają ważność do końca okresu, na który
zostały przyznane, o ile osoba, której Karta Dużej Rodziny została przyznana, spełnia
warunki określone w przepisach dotychczasowych.
Umowy zawarte z podmiotami innymi niż instytucje zgłoszone przez właściwych
ministrów w ramach rządowego programu dla rodzin wielodzietnych staną się
umowami w rozumieniu ustawy i zachowają ważność do czasu ich wygaśnięcia lub
rozwiązania, nie dłużej jednak niż przez okres 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy.
Uprawnienia przyznane przez instytucje zgłoszone przez właściwych ministrów
w ramach rządowego programu dla rodzin wielodzietnych staną się uprawnieniami
przyznanymi na podstawie ustawy.
Ważność zachowa także, do czasu wygaśnięcia lub rozwiązania, umowa zawarta na
podstawie ww. rozporządzenia z podmiotem odpowiedzialnym za produkcję blankietów
Karty Dużej Rodziny, personalizację tych Kart, ich dystrybucję oraz zapewnienie
systemu teleinformatycznego, za pomocą którego są wykonywane czynności związane
z realizacją rządowego programu dla rodzin wielodzietnych.
Przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.
Problematyka regulowana w ustawie jest zgodna z przepisami prawa Unii Europejskiej
i nie podlega obowiązkowi przedstawienia właściwym instytucjom i organom Unii
7