Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej

VIII. Blok zmian związany z finansowaniem zadań z zakresu pomocy społecznej
przez jednostki samorządu terytorialnego (art. 16)

Maksymalne dofinansowywanie zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego,
okre lone w art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.), tj. nie więcej niż 80 % kosztów realizacji zadania, chyba że
odrębne ustawy stanowią inaczej – zostało wprowadzone do regulacji ustawowych na wyraźny
wniosek
samych jednostek samorządu terytorialnego w ramach prac Zespołu
do Spraw Systemu Żinansów Publicznych Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu
Terytorialnego nad projektem ustawy o finansach publicznych.
Zastosowanie przepisu art. 128 ust. 2 ww. ustawy, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia
2010 r., w stosunku do wypłat zasiłków stałych i opłacania składek na ubezpieczenie
zdrowotne za osoby pobierające wiadczenia z pomocy społecznej, o których mowa w art. 20
ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami
w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie – nie spełniło jednak
oczekiwań wnioskodawców (jednostek samorządu terytorialnego).
W związku z powyższym proponuje się w odniesieniu do finansowania ww. zadań
przywrócenie stanu prawnego sprzed 1 stycznia 2010 r. przez wprowadzenie zmian
w art. 38 ust. 3 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku
ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U.
Nr 92, poz. 753 i Nr 99, poz. 826).
Regulacja ta co do zasady umożliwi bardziej elastyczne podej cie do okre lonych sytuacji
jednostek samorządu terytorialnegoś nie będzie natomiast miała wpływu na kwoty planowane
na te cele w ustawie budżetowej.

IX. Blok zmian dotyczący ustawy o finansach publicznych
(art. 17 i art. 19)

1. Przepisy art. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1290/2005 z dnia 21 czerwca 2005 r.
w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej (Dz. Urz. UE L 209 z 11.08.2005, str. 1)
zawierają katalog wydatków EŻRG finansowanychŚ (1) na zasadzie podziału zarządzania
między państwa członkowskie i UE (płatno ci realizowane przez agencje płatnicze) oraz (2)
w sposób scentralizowany, obejmujący m.in. wkład finansowy UE w zadania weterynaryjne
(w tym w programach zwalczania i kontroli chorób zwierzęcych).

14
2. W polskim systemie finansów publicznych wydatki na zadania weterynaryjne są ponoszone
w cało ci przez budżet krajowy, za jeżeli KE zatwierdzi polski program zwalczania chorób
zakaźnych u zwierząt – po jego realizacji KE dokonuje refundacji niewielkiej czę ci tych
wydatków w latach następnych (w formie wspomnianych wydatków scentralizowanych),
które zgodnie z obecnymi przepisami ustawy o finansach publicznych stanowią dochody
budżetu rodków europejskich (jednakże bez jednoczesnego występowania strony
wydatkowej w tym budżecie). Powyższa sytuacja występuje w odniesieniu nie tylko
do rodków weterynaryjnych, ale także innych kategorii wydatków scentralizowanych,
np. FADN (rachunkowo ć rolna) czy Wieloletniego Programu Zbierania Danych Rybackich.
3. W odniesieniu do scentralizowanych wydatków związanych z rynkami rybołówstwa
– Najwyższa Izba Kontroli, w trakcie badania wykonania budżetu za rok 2010
oraz w wystąpieniu pokontrolnym dotyczącym obsługi płatno ci w ramach programów
finansowanych z udziałem rodków europejskich – odnosząc się do jednorazowo
przekazanych w roku 2010 bezpo rednio na rachunek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
rodków na wydatki europejskie dotyczące wspólnej polityki rybackiej (ww. wydatki
scentralizowane) – zwróciła uwagę na brak regulacji w ustawie o finansach publicznych
dotyczących płatno ci scentralizowanych, realizowanych poza agencjami płatniczymi.
Przepisy ustawy o finansach publicznych (art. 208) regulują jedynie kwestie płatno ci
w zakresie WPR realizowanych przez agencje płatnicze oraz wojewodów.
4. Komisja Europejska podjęła decyzję o finansowaniu programu zwalczania w cieklizny
w 2011 r. na zdefiniowanych w projekcie stosownej umowy polsko-ukraińskiej terenach
strefy buforowej pomiędzy Polską a Ukrainą (decyzja KE 2010/712/UE z dnia 23 listopada
2010 r. zmieniona decyzją 2011/416/UE z dnia 14 lipca 2011 r.). W wietle obecnie
obowiązującej ustawy o finansach publicznych nie ma możliwo ci przekazania Ukrainie
(niebędącej członkiem UE) rodków w formie refundacji kosztów kwalifikowalnych
z budżetu UE w walucie euro. Zgodnie z aktualnym projektem ww. umowy koszty realizacji
programu ma ponie ć strona ukraińska w roku 2011, za strona polska przekaże rodki UE
(w walucie euro) pokrywające koszty kwalifikowalne – dopiero po ich wpłacie przez KE na
konto Polski w 2012 r.
Zarówno spostrzeżenia Najwyższej Izby Kontroli, do wiadczenia w realizacji zadań
wynikających z WPR, jak też uwarunkowanie wynikające z pkt 4 – wskazują,
że niezbędne jest wprowadzenie zmian w przepisach o finansach publicznych w zakresieŚ
1) uregulowania przepływów w systemie finansów publicznych
rodków z tytułu
wspomnianych scentralizowanych wydatków EŻRG, przez wyłączenie tych rodków
z budżetu rodków europejskich (art. 17 pkt 4), które stałyby się dochodem budżetu

15
krajowego (cz. 77) w związku z ich wcze niejszym finansowaniem z tego wła nie budżetu
(art. 17 pkt 3),
2) stworzenia podstaw prawnych do przekazania przez Polskę państwom spoza UE
w oparciu o decyzje KE oraz umowy międzynarodowe (np. wspomniane wcze niej rodki
dla Ukrainy) rodków UE w walucie euro. Proponuje się, aby wyłączenie z systemu
finansów publicznych rodków UE przeznaczonych dla państwa spoza UE, nastąpiło w
drodze rozporządzenia Rady Ministrów, w którym zostałby uregulowany także sposób
dysponowania tymi rodkami przez wła ciwy organ krajowy, z uwzględnieniem
postanowień stosownej umowy zawartej pomiędzy stroną polską i państwem objętym
decyzją organów UE (art. 17 pkt 1).
(Art. 17 pkt 5) Wprowadzenie zmiany w ust. 7 art. 196 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych ma na celu przywołanie okre leń wynikających bezpo rednio z art. 1
ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1117, z późn. zm.)
i pozwoli uniknąć wątpliwo ci interpretacyjnych odno nie do możliwo ci powierzenia
obsługi okre lonych rachunków bankowych do innego banku niż Narodowy Bank Polski lub
Bank Gospodarstwa Krajowego.
(Art. 17 pkt 2 i 6) Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach
publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726) wprowadza
od 1 stycznia 2012 r. obowiązek przeniesienia obsługi bankowej rachunków agencji
płatniczych z Narodowego Banku Polskiego do Banku Gospodarstwa Krajowego. Takie
rozwiązanie miało zapewnić kompatybilno ć z innymi rozwiązaniami przyjętymi tą ustawą
nakazującymi otwarcie przez agencje wykonawcze, które jednocze nie pełnią funkcje agencji
płatniczych, rachunków bankowych w BGK. Z przyczyn technicznych i organizacyjnych
wprowadzono długi okres vacatio legis na przeniesienie obsługi bankowej rachunków agencji
płatniczych z NBP do BGK. Po przeprowadzeniu dodatkowej analizy, biorąc pod uwagę
wnioski NBP oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, koszty przeniesienia
dobrze funkcjonującego systemu obsługi rodków na płatno ci WPR z NBP do BGK
jak i fakt, że agencje w tym zakresie są podmiotami typu „przelewowego” dokonującymi
bardzo dużej ilo ci przelewów, ale niedysponującymi istotnymi rodkami, które mogłyby
lokować w formie depozytu u Ministra Żinansów, proponuje się przyjęcie rozwiązania
dającego agencjom płatniczym (ARiMR i ARR) możliwo ć wyboru powierzenia obsługi
bankowej rachunków między NBP i BGK. Ponadto rodki europejskie w czę ci dotyczącej
Wspólnej Polityki Rolnej oraz rodki przeznaczone na współfinansowanie realizacji zadań
finansowanych z udziałem tych rodków nie podlegałyby obowiązkowemu lokowaniu

16
w formie depozytu u Ministra Żinansów. Agencje płatnicze mogłyby zatem lokować wolne
rodki na zasadach okre lonych dla jednostek sektora finansów publicznych, wskazanych
w art. 48 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.
Dodatkowo, zmiana 6 ma na celu uregulowanie kwestii umiejscowienia rachunków
bankowych agencji płatniczych w sposób jak dla rodków europejskich – także w odniesieniu
do rodków na współfinansowanie płatno ci WPR, które wraz ze rodkami europejskimi
stanowią łączną kwotę płatno ci na rzecz beneficjentów WPR. rodki unijne nie mogą zostać
beneficjentowi wypłacone wcze niej niż rodki krajowe z tytułu współfinansowania.
Zapotrzebowania agencji płatniczych na rodki na płatno ci WPR są sporządzane
w odniesieniu zarówno do rodków europejskich, jak i krajowych na jednym formularzu m.in.
w celu uzyskania równoległych (w kontek cie terminu) zasileń rodkami europejskimi
oraz krajowymi na współfinansowanie. Rozdzielenie obsługi bankowej tych rodków
mogłoby powodować komplikacje w realizacji płatno ci. Płatno ci WPR w czę ci
współfinansowania krajowego dokonuje agencja wykonawcza, posiadająca w tym zakresie
status akredytowanej agencji płatniczej, której działalno ć w zakresie obsługi bankowej
dla WPR reguluje m.in. art. 208. Ewentualnym audytom ze strony KE podlegać mogą także
wypłaty krajowego współfinansowania pod kątem zachowania wła ciwych proporcji rodków
krajowych do unijnych, maksymalnych poziomów wsparcia (współfinansowania) krajowego,
ustalonych prawem UE lub odrębnymi decyzjami KE. Zasadne jest umożliwienie
skorzystania z możliwo ci umiejscowienia w jednym banku rachunków agencji płatniczych
związanych zarówno z płatno ciami
rodków europejskich, jak i
rodków
na współfinansowanie.
(Art. 19) Wprowadzenie powyższych zmian wymaga równolegle dokonania zmian
odpowiednich przepisów w ustawie z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach
publicznych oraz niektórych innych ustaw, które obejmowały obowiązkiem konsolidacji
również rodki agencji płatniczych oraz wprowadzały od 1 stycznia 2012 r. obowiązek
prowadzenia ich obsługi bankowej wyłącznie przez BGK.

X. Blok zmian dotyczących Służby Więziennej
(art. 18)

Zaproponowana w projekcie zmiana ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej
(Dz. U. Nr 79, poz. 523, z późn. zm.) wynika z konieczno ci zaspokojenia choćby w czę ci

17
potrzeb funkcjonariuszy Służby Więziennej związanych z ponoszonymi przez nich kosztami
dojazdu do miejsca pełnienia służby.
Obecnie funkcjonujące w ustawie o Służbie Więziennej (art. 183) rozwiązania prawne
zakładają zwrot kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby i z powrotem w stosunku
do funkcjonariuszy zajmujących lokal mieszkalny w miejscowo ci pobliskiej miejsca
pełnienia służby. Z uwagi na fakt, że przepis ten znalazł się w rozdziale po więconym
sprawom mieszkaniowym funkcjonariuszy, nastąpiło automatyczne powiązanie tego
uprawnienia z faktem zajmowania lokalu mieszkalnego w miejscowo ci pobliskiej,
co jednocze nie wiąże się z wykluczeniem z możliwo ci skorzystania z tego uprawnienia
przez funkcjonariuszy mieszkających w miejscach bardziej odległych niż miejscowo ć
pobliska od miejsca pełnienia służby. Z informacji statystycznych zgromadzonych przez
Służbę Więzienną wynika, że ponad połowa funkcjonariuszy tej służby mieszka poza
miejscem pełnienia służby.
Uchylany art. 183 ustawy o Służbie Więziennej okre la wysoko ć zwracanych
funkcjonariuszom kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby zarówno w odniesieniu
do cen biletów miesięcznych kolejowych, jak i komunikacji autobusowej oraz biletów
jednorazowych na przejazd rodkami publicznego transportu zbiorowego. Ust. 3 uchylanego
art. 183 zakłada również zwrot kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby w odniesieniu
do funkcjonariuszy dojeżdżających do miejsca pełnienia służby prywatnym pojazdem
mechanicznym.
W art. 183 ust. 6 ustawodawca zawarł kluczowy przepis, w którym uzależnił możliwo ć
korzystania przez funkcjonariuszy z uprawnienia zwrotu kosztów za dojazd do miejsca
pełnienia służby od faktu wykupienia w danym roku przez Służbę Więzienną zniżki
uprawniającej do ulgi w wysoko ci 50 % ceny przejazdu rodkami publicznego transportu
zbiorowego. Oznacza to w praktyce, że wykupienie ulgi 50 % na przejazd koleją
dla funkcjonariuszy Służby Więziennej w danym roku, uniemożliwia skorzystanie ze zwrotu
kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby, nawet w odniesieniu do funkcjonariuszy,
którzy korzystają z innego niż kolejowy transport lub nie są w stanie skorzystać z transportu
kolejowego, np. z uwagi na brak w okolicy ich miejsca zamieszkania linii kolejowej.
W pozostałych ustępach art. 183 ustawodawca okre lił, że zwrot kosztów przejazdu dokonuje
się na wniosek funkcjonariusza i że zwrot kosztów przejazdu nie przysługuje w przypadku
dojazdu do służby w granicach miejscowo ci, w której znajduje się miejsce zamieszkania
funkcjonariusza i jednocze nie jego miejsce pełnienia służby. Natomiast w ust. 9 art. 183
ustawodawca zamie cił upoważnienie ustawowe dla Ministra Sprawiedliwo ci zobowiązujące

18