Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw

świadczenia wypłacono w 4150 przypadkach, co stanowi 74% wszystkich świadczeń
wypłaconych od podstawy wymiaru składki wynoszącej co najmniej 2000 PLN,
natomiast w 2013 r. 8826 przypadkach, co stanowi prawie 73% wszystkich świadczeń
wypłaconych od podstawy wymiaru składki wynoszącej co najmniej 2000 PLN.
W przypadku zasiłku chorobowego, zasiłek ten od podstawy wymiaru powyżej
6000 PLN w 2012 r. wypłacono w 2287 przypadkach, a w 2013 r. w 5342 przypadkach.
Szczegółowe dane prezentuje tabela 2.
Tabela 2. Struktura przypadków wypłaconych świadczeń z ubezpieczenia społecznego
w razie choroby i macierzyństwa według wysokości podstaw wymiaru
Liczba dni od daty
zasiłek
zasiłek
zasiłek
świadczenie
zgłoszenia do
macierzyński
chorobowy
opiekuńczy
rehabilitacyjne
ubezpieczenia lub
podstawa
podstawa
podstawa

podwyższenia podstawy
podstawa wymiaru
wymiaru
wymiaru
wymiaru
wymiaru do daty
azem
początku okresu
R
zł - zł
zł - zł
ej zł
zł - zł
zł - zł
ej zł zł - zł zł - zł
ej zł
zł - zł
zł - zł
ej zł
zasiłkowego
yż
yż
yż
yż

0 0
1 0
0
0 0
1 0
0
0 0
1 0
0
0 0
1 0
0
200 400
400 600
pow 600
200 400
400 600
pow 600
200 400
400 600
pow 600
200 400
400 600
pow 600
. do 30 dni
5
3
13
8
3
8
0
0
2
0
0
0
42
w od 31 do 60 dni 13 12 68
7
6
31
1
0
1
0
0
0
139
I k od 61 do 120 dni 7
7
37
70
32
93
1
0
1
0
0
0
248
azem Łącznie do 120
R dni:
25
22
118
85
41
132
2
0
4
0
0
0
429















.
w do 30 dni
4
2
14
6
3
14
0
0
0
1
0
0
44
I k od 31 do 60 dni
9
21
138
14
15
43
0
0
2
0
0
0
242
I od 61 do 120 dni 12 10
58
73
39
149
0
0
0
0
0
0
341

Łącznie do 120
azem
R dni
25
33
210
93
57
206
0
0
2
1
0
0
627
2011















ok
.
R
w do 30 dni
5
4
11
6
3
16
1
0
0
0
0
0
46
II k od 31 do 60 dni
24
22
129
8
13
28
0
1
2
0
0
1
228
I od 61 do 120 dni 21
13
80
75
49
171
1
0
0
0
0
0
410
Łącznie do 120
azem
R dni:
50
39
220
89
65
215
2
1
2
0
0
1
684















.
w do 30 dni
4
2
21
5
6
24
0
1
1
1
0
0
65
k
V od 31 do 60 dni
15
18
159
12
10
62
2
1
2
0
0
0
281
I od 61 do 120 dni 14
5
84
77
45
206
1
1
1
0
0
0
434
Łącznie do 120
azem
R dni
33
25
264
94
61
292
3
3
4
1
0
0
780
. do 30 dni
4
0
20
10
4
21
0
0
1
0
0
0
60

w
k od 31 do 60 dni
23
16
205
13
10
71
3
1
0
0
0
0
342
I
2012
od 61 do 120 dni
17
19
84
104
67
225
2
1
1
0
0
0
520
ok
azem Łącznie do 120
R
R dni
44
35
309
127
81
317
5
2
2
0
0
0
922















22
.
w do 30 dni
5
4
17
4
1
20
0
0
0
0
0
0
51
I k od 31 do 60 dni
23
21
251
19
25
125
0
4
6
0
0
0
474
I od 61 do 120 dni 17 22 110 99
84
325
1
0
1
0
0
0
659
Łącznie do 120
azem
R dni
45
47
378
122
110
470
1
4
7
0
0
0
1184















.
w do 30 dni
3
2
22
9
6
22
1
0
5
1
0
0
71
II k od 31 do 60 dni
28
33
301
14
17
138
1
2
5
0
0
0
539
I od 61 do 120 dni 14
19
139
103
77
367
0
2
1
0
0
0
722
Łącznie do 120
azem
R dni
45
54
462
126
100
527
2
4
11
1
0
0
1332















.
w do 30 dni
14
3
39
18
8
76
3
1
3
1
0
1
167
k
V od 31 do 60 dni
35
34
444
25
33
250
1
2
16
0
0
0
840
I od 61 do 120 dni 34
23
183
141
134
647
4
1
7
0
0
1
1175
Łącznie do 120
azem
R dni
83
60
666
184
175
973
8
4
26
1
0
2
2182
. do 30 dni
8
2
36
9
9
65
2
0
1
3
0
0
135
w
k od 31 do 60 dni
53
44
403
32
37
211
2
2
15
0
0
0
799
I od 61 do 120 dni 37 30 201 214 176 659 5
1
6
0
0
0
1329
azem Łącznie do 120
R dni
98
76
640
255
222
935
9
3
22
3
0
0
2263















.
w do 30 dni
4
4
35
10
9
51
0
1
2
3
0
0
119
I k od 31 do 60 dni
38
41
436
38
44
343
6
0
13
1
0
1
961
I od 61 do 120 dni 40 45 231 204 176 830 1
4
3
4
0
0
1538

Łącznie do 120
azem
R dni
82
90
702
252
229 1224
7
5
18
8
0
1
2618
2013















ok
.
R
w do 30 dni
11
4
45
13
8
52
3
1
6
5
0
0
148
II k od 31 do 60 dni
64
78
690
37
38
341
0
5
16
2
0
0
1271
I od 61 do 120 dni 89
74
370
230
273 1020
1
2
6
8
0
2
2075
Łącznie do 120
azem
R dni
164 156 1105 280
319 1413
4
8
28
15
0
2
3494















.
w do 30 dni
10
2
52
21
14
94
0
1
5
6
0
0
205
k
V od 31 do 60 dni
59
55
507
51
54
433
1
4
14
0
0
0
1178
I od 61 do 120 dni 71
72
382
280
290 1243
4
2
6
0
0
0
2350
Łącznie do 120
azem
R dni
140 129
941
352
358 1770
5
7
25
6
0
0
3733


Skutki finansowe dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynikają ze zmiany zasad
ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla ubezpieczonych niebędących
pracownikami w przypadku, gdy okres ubezpieczenia wynosi mniej niż 12 miesięcy,
oraz uchylenia przepisu o obniżeniu wysokości zasiłku chorobowego i zasiłku
opiekuńczego o 25% od 8. dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia
zaświadczenia lekarskiego w przypadku niedopełnienia obowiązku dostarczenia przez
ubezpieczonego zaświadczenia lekarskiego nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego
otrzymania płatnikowi zasiłków lub płatnikowi składek.
23
Szacunkowe skutki finansowe wprowadzenia proponowanych zmian przepisów dla
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych obliczono przy następujących założeniach
makroekonomicznych (są to założenia makroekonomiczne przygotowane w maju 2013 r.
przez Departament Polityki Finansowej, Analiz i Statystyki Ministerstwa Finansów):

Tabela 3. Założenia makroekonomiczne Departamentu Polityki Finansowej, Analiz
i Statystyki Ministerstwa Finansów
Średnioroczny
wskaźnik cen
Wskaźnik realnego
Stopa bezrobocia Wskaźnik realnego
Rok
towarów i usług wzrostu przeciętnego rejestrowanego
wzrostu PKB
konsumpcyjnych
wynagrodzenia
na koniec roku
ogółem
2013
101,60%
101,19%
13,80%
101,50%
2014
102,40%
101,05%
13,80%
102,50%
2015
102,50%
102,11%
13,30%
103,80%
2016
102,50%
102,65%
12,80%
104,30%
2017
102,50%
103,25%
12,21%
104,21%
2018
102,40%
103,23%
11,47%
104,09%
2019
102,40%
103,23%
10,79%
103,75%
2020
102,40%
103,22%
10,17%
103,34%
2021
102,40%
103,22%
9,55
103,19%
2022
102,40%
103,22%
8,94
103,09%
2023
102,30%
103,22%
8,38
103,00%
2024
102,30%
103,20%
7,95
102,91%


1) W szacunkach wykorzystano pomocniczo wyniki z kohortowego modelu
prognostycznego FUS12.
2) W szacunkach wykorzystano prognozę demograficzną Eurostatu z wariantu
bazowego obliczeń wykonywanych dla Grupy Roboczej do Spraw Starzenia się
Społeczeństwa przy Komisji Europejskiej.
3) W szacunkach przyjęto stałą w czasie proporcję kwot, o które – w warunkach
obecnych przepisów – obniżane byłyby wypłaty na zasiłki chorobowe i na zasiłki
opiekuńcze z tytułu niedopełnienia obowiązku dostarczenia przez ubezpieczonego
zaświadczenia lekarskiego nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania
płatnikowi zasiłków lub płatnikowi składek, w stosunku do wydatków na te zasiłki
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (proporcja z 2012 r.).
24
4) Zmiany w zasadach ustalania podstawy wymiaru zasiłku oszacowano dla osób
prowadzących pozarolniczą działalność.
Na podstawie danych o osobach prowadzących pozarolniczą działalność
i pobierających z tego tytułu: zasiłki chorobowe, zasiłki macierzyńskie, zasiłki
opiekuńcze oraz świadczenia rehabilitacyjne w marcu, czerwcu i we wrześniu
2013 r., dla których podstawa wymiaru zasiłku była większa od najniższej podstawy
wymiaru zasiłku dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, a także w oparciu
o dane dotyczące podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe tych osób,
oszacowano kwotę zmniejszenia wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
w warunkach marca, czerwca i września 2013 r. Z uwagi na bardzo mały wpływ
proponowanej zmiany na wydatki funduszu wypadkowego w szacunkach
ograniczono się wyłącznie do ubezpieczenia chorobowego.
W celu oszacowania skutków finansowych proponowanej zmiany w przyszłości
przyjęto stałą proporcję wydatków na wymienione powyżej świadczenia dla osób
prowadzących pozarolniczą działalność do ogółu wydatków Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych na te świadczenia (proporcja z 2012 r.). Przyjęto również stałą
proporcję kwot zmniejszenia wydatków FUS na poszczególne świadczenia w wyniku
zmian w zasadach ustalania podstaw wymiaru zasiłków do wydatków FUS na
odpowiednie świadczenia dla osób prowadzących pozarolniczą działalność
– przyjęto średnią proporcję z wypłat za marzec, czerwiec i za wrzesień 2013 r.
5) W celu zobrazowania skutków finansowych proponowanych zmian przepisów
przyjęto, że proponowane zmiany obowiązywać miałyby od początku 2015 r.
6) W szacunkach uwzględniono zmiany wprowadzone ustawą z dnia 28 maja 2013 r.
o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r.
poz. 675). Przyjęto arbitralne założenie, że 70% osób spośród korzystających
z zasiłku macierzyńskiego w czasie dodatkowego urlopu macierzyńskiego skorzysta
również z zasiłku macierzyńskiego w czasie urlopu rodzicielskiego (w pełnym
wymiarze). Przyjęto również, że spośród osób korzystających z zasiłku
macierzyńskiego za cały okres odpowiadający urlopowi macierzyńskiemu,
dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu oraz urlopowi rodzicielskiemu:
• 50% osób będzie miało wypłacany zasiłek macierzyński w wysokości 80%
podstawy wymiaru zasiłku za cały okres pobierania zasiłku macierzyńskiego,
25
• dla pozostałych 50% osób zasiłek macierzyński będzie wynosił 100% podstawy
wymiaru zasiłku za okres odpowiadający urlopowi macierzyńskiemu
i dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu oraz 60% podstawy wymiaru zasiłku
za okres odpowiadający urlopowi rodzicielskiemu.
Wyniki zaprezentowano w kwotach nominalnych oraz dodatkowo – w celu
umożliwienia porównywania między poszczególnymi latami – w kwotach
zdyskontowanych inflacją na 2012 r. Z uwagi na charakter zmienianych przepisów
rzeczywiste skutki finansowe silnie zależeć będą od indywidualnych zachowań
ubezpieczonych. W związku z tym prezentowane poniżej szacunkowe skutki finansowe
należy traktować jako orientacyjne, uwzględniając założenia, przy których zostały
obliczone.
Tabela 4. Szacunkowe zwiększenie wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na
zasiłki chorobowe i opiekuńcze z tytułu uchylenia przepisu o obniżeniu o 25%
wysokości zasiłków chorobowego i opiekuńczego w przypadku niedopełnienia
obowiązku dostarczenia przez ubezpieczonego zaświadczenia lekarskiego
W kwotach zdyskontowanych
W kwotach nominalnych
Rok
inflacją na 2012 r.
W mln PLN
2015
9,1
8,6
2016
9,6
8,8
2017
10,2
9,1
2018
10,9
9,5
2019
11,5
9,8
2020
12,3
10,2
2021
13,0
10,6
2022
13,8
10,9
2023
14,6
11,3
2024
15,4
11,7

Zmniejszenie wydatków na świadczenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
w wyniku proponowanych zmian w ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku dla osób
prowadzących pozarolniczą działalność, w przypadku gdy okres ubezpieczenia jest
krótszy niż 12 miesięcy dla wybranych trzech miesięcy 2013 r. (marzec, czerwiec
i wrzesień 2013 r.) oszacowano na kwotę około 90 mln zł. Przy przyjęciu wymienionych
26