Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw

wcześniej założeń szacunkowe zmniejszenie wydatków Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych w przyszłości przedstawiono w tabeli 5.
Tabela 5. Szacunkowe zmniejszenie wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na
świadczenia w wyniku wprowadzenia proponowanych zmian zasad ustalania podstawy
wymiaru zasiłku dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, w przypadku gdy
okres ubezpieczenia jest krótszy niż 12 miesięcy
W kwotach nominalnych
W kwotach zdyskontowanych
Rok
inflacją na 2012 r.
W mld PLN
2015
0,3
0,3
2016
0,3
0,3
2017
0,4
0,3
2018
0,4
0,3
2019
0,4
0,3
2020
0,4
0,4
2021
0,4
0,4
2022
0,5
0,4
2023
0,5
0,4
2024
0,5
0,4

3.3. Kwestia prawa do zasiłku macierzyńskiego dla ubezpieczonego ojca dziecka
w przypadku śmierci matki, porzucenia dziecka lub niemożności sprawowania opieki
z uwagi na niezdolność do samodzielnej egzystencji oraz zmiany w zakresie
przyznawania zasiłku opiekuńczego
Według statystyki umieralności, wskaźnik zgonów kobiet w okresie ciąży, porodu
i połogu w Polsce wynosi 4,4 na 100 000 urodzeń żywych. Przyjmując liczbę urodzeń
w Polsce w ciągu roku na poziomie 350–400 tys. rocznie, oznacza to ok. 16–17 zgonów
kobiet w ciągu roku, przy czym należy przyjąć, że większość tych kobiet podlegała
ubezpieczeniu. W konsekwencji skutek finansowy wprowadzenia prawa do zasiłku
macierzyńskiego dla ubezpieczonego ojca dziecka w przypadku śmierci matki
dotyczyłby jednostkowych przypadków w ciągu roku. Przyjmując 5 takich przypadków
rocznie oraz przeciętną wysokość zasiłku macierzyńskiego w kwocie 4000 zł, skutek
finansowy wyniósłby niecałe 250 tys. zł rocznie (włącznie ze składkami
ubezpieczeniowymi od zasiłków macierzyńskich).
27
W związku z wprowadzeniem w ustawach dotyczących służb podległych Ministrowi
Obrony Narodowej, Ministrowi Spraw Wewnętrznych oraz Ministrowi Sprawiedliwości
zmian dotyczących przyznawania zasiłku opiekuńczego szacuje się, że związane z tym
koszty będą znikome.
3.4. Zmiana art. 55, która spowodowałaby, że prawo do obliczenia emerytury
(przyznanej z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego) z zastosowaniem nowych
zasad wymiaru, miałby również ubezpieczony, który miał ustalone prawo do
wcześniejszej emerytury
W projekcie proponuje się zmianę art. 55, która spowodowałaby, że prawo do obliczenia
emerytury (przyznanej z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego) z zastosowaniem
nowych zasad wymiaru miałby również ubezpieczony, który miał ustalone prawo do
wcześniejszej emerytury. Jeżeli pobierał wcześniejszą emeryturę, to podstawa obliczania
emerytury z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego byłaby pomniejszana o sumę kwot
pobranych emerytur, w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od
osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zasada pomniejszania podstawy
obliczenia emerytury byłaby analogiczna do zapisanej w art. 25 ust. 1b, który stosuje się
do osób urodzonych po 1948 r.
Tabela 6. Wysokość hipotetycznej emerytury na koniec grudnia 2015 r. dla osób, które
od grudnia 2008 r. pobierały emeryturę wcześniejszą (przyznaną w wieku 60 lat) oraz
przeliczoną w wieku 67 lat (osoby miały po 35 lat stażu pracy w momencie przejścia na
emeryturę wcześniejszą oraz w dalszym ciągu pracowały, osiągając wynagrodzenie, jak
poprzednio, z tym że dla 100% i 130% wysokość wypłacanej emerytury była
zmniejszana o część socjalną)
Podstawa wymiaru Emerytura według Emerytura
Emerytura
świadczenia
starych zasad
kapitałowa
kapitałowa
w % przeciętnego w 2015 r.
w 2015 r.
w 2015 r. po
wynagrodzenia
odliczeniu kwoty
miesięcznego
wypłat emerytur
wcześniejszych
z kapitału
70%
1842,50 zł
2488,70 zł
1629,05 zł
100%
2307,19 zł
3188,31 zł
2463,07 zł
130%
2771,89 zł
3887,92 zł
2949,58 zł
Źródło: obliczenia własne MPiPS
Jak widać z powyższej tabeli, przeliczenie świadczenia ze „starego systemu” na system
kapitałowy w momencie osiągnięcia normalnego wieku emerytalnego jest opłacalne
28
nawet dla osób zarabiających 70% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, ale
jedynie pod warunkiem, że osoby te nie pobierały wcześniejszej emerytury, a w związku
z tym ich kapitał początkowy nie był pomniejszony. Osoby o podstawie wymiaru co
najmniej 100% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego zawsze zyskają na
możliwości obliczenia emerytury na nowych zasadach. W konsekwencji wprowadzenie
zasady analogicznej do art. 25 ust. 1b ustawy, że przy przeliczaniu wysokości
świadczenia uwzględnia się kwotę dotychczas wypłaconych świadczeń, powoduje
zmniejszenie wydatków na emerytury o 700–900 zł miesięcznie.
Ze względu na brak informacji o pracujących emerytach, ich wieku, wysokości podstaw
wymiaru, wysokości świadczenia, otrzymywanych dochodach, etc. nie jest możliwa do
określenia liczba osób ani kwota oszczędności z tytułu wprowadzenia tego ograniczenia.
Pewną informacją na ten temat, aczkolwiek obarczoną wieloma zastrzeżeniami, jest
informacja o liczbie osób, którym zawieszono częściowo emeryturę z tytułu osiągania
dochodów:
2011 r. – 27,2 tys.
2012 r. – 11,4 tys.
2013 r. – 10,4 tys.
Z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że to właśnie te osoby mogą się
ubiegać o przeliczenie emerytury ze starego systemu na emeryturę kapitałową.
Przyjmując, że przeciętnie w 2015 r. byłoby 10 tys. osób o przeciętnych wysokościach
podstaw wymiaru równych 100% przeciętnego wynagrodzenia, przyjęcie
proponowanego rozwiązania spowodowałoby zmniejszenie wydatków FUS o 87 mln zł
w 2015 r.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy, konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość,
w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw, oraz sytuację i rozwój regionalny
Projektowane rozwiązania będą miały pozytywny wpływ na rynek pracy,
konkurencyjność gospodarki, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw, oraz sytuację
i rozwój regionalny. Pracodawcy szybciej pozyskają informację o niezdolności do pracy
ich pracowników oraz okresie jej trwania, co korzystnie wpłynie na organizację pracy
i pozwoli na szybkie dokonanie kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnienia
lekarskiego w przypadku podejrzenia, że pracownik nadużywa swoich uprawnień w tym
zakresie.

29
Data sporządzenia
Nazwa projektu
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych
4 lipca 2014 r.

z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Źródło:
oraz niektórych innych ustaw
Krajowy Program Reform, Strategia
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Rozwoju Kraju 2020 – e-zwolnienia
Ministerstwo wiodące – Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej,
Ministerstwo Współpracujące – Ministerstwo Zdrowia
Nr w wykazie prac legislacyjnych Rady
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu
Ministrów: UB 24
lub Podsekretarza Stanu

Marek Bucior – Podsekretarz Stanu
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
1. Problemy związane z obsługą papierowych bloczków zaświadczeń lekarskich (np. drukowanie
bloczków, wprowadzanie zaświadczeń do systemu); problem terminowego dostarczania papierowych
zaświadczeń lekarskich; problem przechowywania kopii zaświadczeń przez wymagany ustawą okres
3 lat.
2. Problem występujących nadużyć w zakresie wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.
3. Kwestia prawa do zasiłku macierzyńskiego dla ubezpieczonego ojca dziecka w przypadku śmierci
matki, porzucenia dziecka lub niemożności sprawowania opieki z uwagi na niezdolność do
samodzielnej egzystencji.
4. Kwestia uniknięcia nierównego traktowania emerytów i dostosowania art. 55 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS do ostatnich orzeczeń Sądu Najwyższego.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
1. Wprowadzenie elektronicznego systemu zwolnień lekarskich, które ułatwi proces ich obsługi oraz przyczyni
się do wprowadzenia oszczędności po stronie sektora finansów publicznych.
2. Likwidacja występujących nadużyć poprzez zmianę zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków dla osób
prowadzących działalność gospodarczą oraz innych grup osób, dla których podstawę wymiaru zasiłku stanowi
kwota zadeklarowana.
3. Przyznanie zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego w przypadku śmierci matki, porzucenia
przez nią dziecka lub niemożności sprawowania opieki z uwagi na niezdolność do samodzielnej egzystencji.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
Zaświadczenia lekarskie przesyłane są elektronicznie we Włoszech. Wg informacji włoskiego Ministerstwa
Gospodarki i Finansów oraz INPS (włoskiego zakładu ubezpieczeń społecznych) takie rozwiązanie zostało
wprowadzone dekretem ministerialnym z dnia 26 lutego 2010 r. o sporządzeniu i przekazywaniu danych
nt. choroby do SAC (centralny System Gromadzenia Danych). System ten był testowany przez okres 9 miesięcy
i od dnia 1 lutego 2011 r. lekarz we Włoszech ma obowiązek przesłać zaświadczenie o niezdolności do Placydo
INPS drogą elektroniczną, tzn. korzystając z komputera podłączonego do Internetu.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło
Oddziaływanie
danych
ZUS

–
Wprowadzenie e-zwolnień poprawi efektywność obsługi
ZUS ZLA przez ZUS. Wyeliminowana zostanie
konieczność ręcznego wprowadzania do systemu przez
pracowników ZUS danych z zaświadczeń lekarskich
wydanych na formularzach papierowych.
Przedsiębiorstwa (osoby 275 tys.
ZUS
Płatnicy składek posiadający profil informacyjny płatnika
prawne)
składek będą automatycznie informowani o ZUS ZLA
wystawianych dla zatrudnianych przez nich osób, za które
rozliczają składki na ubezpieczenie społeczne.
Podmioty lecznicze
19 tys.
ZUS
Wprowadzenie e-zwolnień umożliwi szybszą obsługę
klienta przy wystawianiu zaświadczeń lekarskich
Lekarze, felczerzy
140 tys.
ZUS
Wprowadzenie e-zwolnień spowoduje skrócenie czasu
koniecznego na wypełnienie zaświadczenia lekarskiego
Ubezpieczeni
13072 tys
ZUS
Wprowadzenie e-zwolnień zniesie obowiązek dostarczania
płatnikowi składek zaświadczeń lekarskich przez
ubezpieczonego
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Projekt został skierowany do konsultacji następującym partnerom społecznym:
1) Business Centre Club – Związek Pracodawców;
2) Konfederacji „Lewiatan”;
3) Pracodawcom Rzeczypospolitej Polskiej;
4) Związkowi Rzemiosła Polskiego;
5) Krajowej Izbie Gospodarczej;
6) NSZZ „Solidarność”;
7) Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków Zawodowych;
8) Forum Związków Zawodowych.
Projekt ustawy został przekazany również do zaopiniowania następującym organizacjom:
1) Naczelnej Radzie Lekarskiej;
2) Ogólnopolskiemu Związkowi Zawodowemu Lekarzy;
3) Porozumieniu Zielonogórskiemu;
4) Krajowej Radzie Komorniczej;
5) Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji.
Wyniki konsultacji społecznych przedstawione zostały w formie załącznika nr 2 do projektu ustawy.
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z 2012 r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
Łącznie
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
(0-10)
Dochody ogółem (1)(2)
388,33 301,33 301,33 301,33 301,33 401,33 401,33 401,33 401,33 401,33

3600,3
budżet państwa












JST












pozostałe jednostki
388,33 301,33 301,33 301,33 301,33 401,33 401,33 401,33 401,33 401,33

3600,3
(ZUS+FUS)(1)(2)
Wydatki ogółem (3)(4)
10,9
9,1
9,4
9,8
10,1
10,5
10,9
11,2
11,6
12

105,5
budżet państwa












JST












pozostałe jednostki
10,9
9,1
9,4
9,8
10,1
10,5
10,9
11,2
11,6
12

105,5
(ZUS+FUS) (3) (4)
Saldo ogółem
377,43 292,23 291,93 291,53 291,23 390,83 390,43 390,13 389,73 389,33

3494,8
budżet państwa












JST












pozostałe jednostki
377,43 292,23 291,93 291,53 291,23 390,83 390,43 390,13 389,73 389,33

3494,8
(ZUS+FUS)
Źródła finansowania
ZUS+FUS
Dodatkowe informacje,
Opis metodologii:
w tym wskazanie
1.Oszczędności, jakie dla ZUS wynikną z wprowadzenia systemu e-zwolnień wynikają
źródeł danych
z zaprzestania druku i obsługi bloczków ZUS.
i przyjętych do obliczeń
założeń
2.Wprowadzenie proponowanych zmian zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłku dla

osób prowadzących działalność gospodarczą zmniejszy wydatki FUS na świadczenia
wypłacane z ubezpieczenia chorobowego.
3. Wydatki dotyczące e-zwolnień wynikną z modyfikacji KSI ZUS pod kątem projektu
e-zwolnienia.
4. Uchylenie przepisu o obniżeniu o 25% wysokości zasiłków chorobowego
i opiekuńczego w przypadku niedopełnienia obowiązku dostarczenia do ubezpieczonego
31