Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2015

b) kosztów Narodowego Funduszu Zdrowia wyliczonych na podstawie zatwierdzonego
planu finansowego NFZ, pomniejszonego o koszty realizacji ustawy z dnia 22 lipca
2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych i zwiększonego o planowane uruchomienie środków
z funduszu zapasowego;
c) planowanych w projekcie ustawy budżetowej na rok 2015 wydatków organów
i jednostek, o których mowa w art. 139 ust. 2 ustawy o finansach publicznych.


2. Wydatki budżetu państwa – informacje ogólne
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych w art. 110 określa
konstrukcję budżetu państwa. Główne składowe to podatkowe i niepodatkowe dochody
budżetu państwa, planowane wydatki budżetu państwa, kwota planowanych wydatków,
obliczona zgodnie z art. 112aa ust. 1 oraz kwota planowanego limitu wydatków, o którym
mowa w art. 112aa ust. 3, planowany deficyt budżetu państwa wraz z informacją dotyczącą
źródeł jego pokrycia. W ustawie budżetowej prezentowane są także prognozowane dochody
oraz planowane wydatki budżetu środków europejskich, jak również wynik budżetu środków
europejskich.
Ustalony w projekcie ustawy budżetowej limit wydatków, o którym mowa w art. 52
ustawy o finansach publicznych, na rok 2015 wynosi 343.332.925 tys. zł i jest wyższy
od zaplanowanego w ustawie budżetowej na 2014 r. o 18.045.556 tys. zł, tj. o 5,5%.
Udział wydatków budżetu państwa w PKB w 2015 r. wyniesie 19,4% wobec 19,2%
w roku 2014, co oznacza wzrost o 0,2 punktu procentowego.
Udział wydatków budżetu państwa w PKB w latach 2012 – 2015 wynosi odpowiednio
20,6%, 20,0%, 19,2% oraz 19,4%.
38

w mld zł
2.000,0
1.771,2
1.800,0
1.693,6
1.595,3
1.635,7
1.600,0
1.400,0
1.200,0
1.000,0
800,0
600,0
328,8
327,3
325,3
343,3
400,0
200,0
0,0
2012
2013
2014
2015
PKB
Wydatki budżetu państwa
Prezentowana kwota wydatków na lata 2012 - 2015 nie obejmuje wydatków zawartych w budżecie
środków europejskich

Wydatki budżetu państwa realizowane są przez kierowników urzędów naczelnych
organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa, ministrów
i kierowników urzędów centralnych, wojewodów oraz prezesów samorządowych kolegiów
odwoławczych. Każdy wydatek budżetu państwa przypisany jest do określonego dysponenta
części budżetowej, ponadto określony jest jego charakter ekonomiczny (tj. czy jest
to dotacja, subwencja, świadczenie na rzecz osób fizycznych, wydatek bieżący jednostek
budżetowych, wydatek majątkowy, wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa, środki własne
Unii Europejskiej, współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej).
W ten sposób wydatki prezentowane są w załączniku nr 2 do projektu ustawy budżetowej.
Niektóre wydatki uszczegółowione są dodatkowo w pozostałych załącznikach do ustawy
budżetowej:
− załącznik nr 6 – prezentowane są kwoty wynagrodzeń w państwowych jednostkach
budżetowych,
− załącznik nr 7 – zawiera zestawienie zadań z zakresu administracji rządowej i innych
zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami,
− załącznik nr 8 – zawiera wykaz jednostek, dla których zaplanowano dotacje podmiotowe
i celowe oraz kwoty tych dotacji,
− załącznik nr 9 – zawiera zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych,
39

− załącznik nr 10 – zawiera zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym,
− załącznik nr 11 – zawiera plany finansowe agencji wykonawczych,
− załącznik nr 12 – zawiera plany finansowe instytucji gospodarki budżetowej,
− załącznik nr 13 – zawiera plany finansowe państwowych funduszy celowych,
− załącznik nr 14 – zawiera plany finansowe państwowych osób prawnych.

Wydatki według grup ekonomicznych

Struktura
Ustawa
Projekt ustawy
Różnica
Wskaźnik
budżetowa
budżetowej
Wyszczególnienie
(3-2)
(3/2)
2014
2015
2014 r.
2015 r.
w tys. zł
%
1
2
3
4
5
6
7
Ogółem
325.287.369
343.332.925 18.045.556
105,5
100,0
100,0
w tym:
1. Dotacje i subwencje
153.487.393
168.520.903 15.033.510
109,8
47,2
49,1
2. Świadczenia na rzecz osób fizycznych
25.077.804
25.317.367
239.563
101,0
7,7
7,4
3. Wydatki bieżące jednostek budżetowych
65.553.682
66.999.825
1.446.143
102,2
20,2
19,5
4. Wydatki majątkowe
14.934.646
20.178.889
5.244.243
135,1
4,6
5,9
5. Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa
36.169.900
32.249.900
-3.920.000
89,2
11,1
9,4
6. Środki własne Unii Europejskiej
17.765.160
18.164.538
399.378
102,2
5,5
5,3
7. Współfinansowanie projektów z udziałem
12.298.784
11.901.503
-397.281
96,8
3,8
3,5
"""środków Unii Europejskiej

Podobnie jak w latach poprzednich, największy udział w wydatkach ogółem będą
stanowić dotacje i subwencje (49,1%), następnie wydatki bieżące jednostek budżetowych
(19,5%) oraz wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa (9,4%).
Wydatki budżetu państwa rosną ogółem o 18.045,5 mln zł w stosunku do roku 2014.
Wzrost wydatków krajowych (bez współfinansowania) wynosi 18.442,8 mln zł i dotyczy
przede wszystkim:
− części 73 ZUS o 10.121,8 mln zł w związku z określeniem wyższej kwoty dotacji dla FUS
na finansowanie uzupełniające oraz w związku ze wzrostem wydatków na waloryzację
emerytur i rent (o 1,08% plus gwarantowana podwyżka nie mniej niż 36 zł),
− części 29 Obrona narodowa – wzrost o 6.346 mln zł, z tego 5.363,3 mln zł przeznaczony
na sfinansowanie wykupu odroczonych płatności (voucherów B) wynikających z realizacji
programu wieloletniego „Wyposażenie Sił Zbrojnych RP w samoloty wielozadaniowe”
oraz z tytułu ustalenia wydatków na poziomie 1,95% PKB z roku 2014,
40

− wzrostu wydatków o 1.040,3 mln zł z tytułu wdrożenia kolejnego, III etapu podwyżek
dla pracowników szkolnictwa wyższego,
− części 72 KRUS – wzrost o 867,1 mln zł z tytułu waloryzacji emerytur i rent rolniczych
o 1,08% plus gwarantowana podwyżka nie mniej niż 36 zł oraz przewidywanego wzrostu
liczby emerytur i rent dla dodatkowych 28 tys. osób,
− części 38 Szkolnictwo wyższe – wzrost o 819,6 mln zł, z tego kwota 783,5 mln zł dotyczy
podwyżek dla pracowników szkół wyższych (II etap z roku 2014),
− części 39 Transport o 510,5 mln zł przede wszystkim z tytułu zwiększenia wydatków
na finansowanie infrastruktury transportu lądowego (drogi i kolej),
− części 84 Środki własne UE o 399,4 mln zł – wyższa niż w 2014 r. prognoza wysokości
polskiej składki członkowskiej wynika przede wszystkim z wyższego planowanego na ten
rok poziomu budżetu UE (134 mld EUR wobec 140 mld EUR w projekcie budżetu UE
na 2015 r.) oraz rosnącego tempa wzrostu polskiego DNB w relacji do innych państw
członkowskich. Ponadto w rezerwie celowej zostały zabezpieczone dodatkowe środki
na uzupełnienie składki do budżetu UE w wysokości 400.000 tys. zł, m. in. w związku
z wprowadzeniem nowych mechanizmów korekcyjnych dla państw płatników netto,
− części 42 Sprawy wewnętrzne o 350,2 mln zł przede wszystkim z tytułu waloryzacji
emerytur i rent,
− części 28 Nauka – wzrost o 324,2 mln zł związany ze zwiększeniem wydatków
na projekty badawcze oraz na dotacje statutowe dla jednostek naukowych,
− części 24 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego – wzrost o 302,4 mln zł w związku
z realizacją postanowień Paktu dla Kultury (na kulturę przeznacza się 1% wydatków
budżetu państwa),
− części 82 Subwencje ogólne dla jst – wzrost o 254 mln zł i jest ustalona zgodnie
z ustawowymi zasadami,
− część 15 Sądy powszechne – wzrost o 227,6 mln zł przede wszystkim z tytułu wzrostu
wynagrodzeń sędziów i referendarzy sądowych oraz z tytułu skutków nowelizacji
kodeksu postępowania karnego.
Spadają wydatki w części 78 i 79 Obsługa długu Skarbu Państwa o 3.920 mln zł – jest
to wynikiem obniżenia kosztów obsługi zadłużenia zagranicznego, należności i innych
operacji zagranicznych o 13,8% oraz kosztów obsługi skarbowych papierów wartościowych
oraz innych instrumentów finansowych na rynku krajowym o 9,4%.
41

3. Grupy wydatków
3.1.
Subwencje i dotacje do jednostek samorządu terytorialnego
3.1.1. Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego
Planowana na 2015 r. subwencja ogólna dla jednostek samorządu terytorialnego została
ustalona według zasad określonych w ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach
jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1115) a w odniesieniu
do województw również z uwzględnieniem projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach
jednostek samorządu terytorialnego przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 19 sierpnia
2014 r.
Na 2015 r. wielkość wydatków w części 82 Subwencje ogólne dla jednostek samorządu
terytorialnego zaplanowano w łącznej wysokości 51.460.380 tys. zł, tj. na poziomie wyższym
o 0,5% niż zaplanowano na 2014 r.
Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, subwencja ogólna dla
jednostek samorządu terytorialnego składa się z:
− części oświatowej dla gmin, powiatów i województw,
− części wyrównawczej dla gmin, powiatów i województw,
− części równoważącej dla gmin i powiatów,
− części regionalnej dla województw.
Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego
Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego planowana
na rok 2015 wynosi 40.376.952 tys. zł i jest większa od kwoty części oświatowej subwencji
ogólnej określonej w ustawie budżetowej na rok 2014 o kwotę 877.355 tys. zł.
Ta część subwencji ustalona została zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o dochodach jednostek
samorządu terytorialnego, w świetle którego kwotę przeznaczoną na część oświatową
subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala się w wysokości
łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, nie mniejszej niż przyjęta w ustawie
budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany
realizowanych zadań oświatowych.
W kwocie części oświatowej subwencji ogólnej planowanej na rok 2015 zostały
uwzględnione skutki finansowe zmiany zadań oświatowych jednostek samorządu
terytorialnego z tytułu objęcia dzieci 6-letnich obowiązkiem szkolnym.
42