Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

4.8 Zapisy powinny być dokonywane lub uzupełniane w czasie wykonywania każdej czynności w taki
sposób, aby wszystkie ważne czynności dotyczące wytwarzania produktów leczniczych były możliwe do
odtworzenia.

4.9 Każda zmiana zapisu w dokumencie powinna być podpisana i datowana; sposób wprowadzenia
zmiany powinien umożliwiać odczytanie pierwotnej informacji. Należy wpisać powód wprowadzenia
zmiany, jeżeli jest to celowe.

Archiwizacja dokumentów

4.10 Powinien być wyraźnie zdefiniowany związek zapisu z czynnością produkcyjną oraz miejscem,
w którym dany zapis się znajduje. Wytwórca powinien zapewnić bezpieczny system kontroli gwarantujący
spójność i wiarygodność zapisu przez cały okres archiwizacji, jeżeli istnieje taka konieczność.

4.11 Specyficzne wymagania stosowane są do dokumentacji seri , która musi być przechowywana przez
jeden rok po upływie daty ważności seri , z którą jest związana, lub co najmniej pięć lat po certyfikacji seri
przez Osobę Wykwalifikowaną, w zależności od tego, który z okresów jest dłuższy. Dla badanych
produktów leczniczych dokumentacja serii musi być przechowywana co najmniej pięć lat po zakończeniu
lub formalnym przerwaniu ostatniego badania klinicznego, w którym powyższa seria została zastosowana.
Powyższe nie dotyczy innych typów produktów leczniczych (np. produktów leczniczych terapii
zaawansowanej), dla których przepisy odrębne przewidują inny okres archiwizacji dokumentów.

4.12 Dla innych typów dokumentacji okres archiwizacji będzie zależny od rodzaju działalności, dla której
będzie ona niezbędna. Dokumentacja krytyczna zawierająca surowe dane (np. odnosząca się do walidacji
lub stabilności), która jest powiązana z informacjami zawartymi w pozwoleniu na dopuszczenie do obrotu,
powinna być przechowywana w okresie, na jaki pozwolenie zostało wydane. Uzasadnione może być
rozważenie wycofania pewnej dokumentacji (np. surowe dane dotyczące raportów walidacji lub raportów
badań stabilności), gdy dane te zostały zastąpione przez pełny zbiór nowych danych. Takie wycofanie
powinno być udokumentowane i ujęte w wymaganiach odnośnie do przechowywania dokumentacji serii;
na przykład w przypadku danych z walidacji procesu powiązane surowe dane powinny być
przechowywane co najmniej dla wszystkich zwolnionych serii w ramach danego cyklu walidacji.

Punkty 4.13–4.21 zawierają przykłady wymaganych dokumentów. System Zarządzania Jakością powinien
opisywać wszystkie dokumenty wymagane w celu zapewnienia jakości produktu leczniczego
i bezpieczeństwa pacjenta.

Specyfikacje

40

4.13 Konieczne jest posiadanie odpowiednio autoryzowanych i datowanych specyfikacji materiałów
wyjściowych i opakowaniowych oraz produktów końcowych.

Specyfikacje materiałów wyjściowych i opakowaniowych

4.14 Specyfikacje materiałów wyjściowych oraz bezpośrednich i zadrukowanych materiałów
opakowaniowych powinny, jeżeli ma to zastosowanie, zawierać lub odsyłać do dokumentów
zawierających:
1) opis materiałów zawierający:

a) ustaloną nazwę oraz wewnętrzny kod identyfikacyjny,

b) odwołanie do monografi w farmakopei (jeżeli istnieje),

c) wskazanie zatwierdzonych dostawców i, jeżeli uzasadnione, oryginalnego producenta
materiału,

d) wzory materiałów zadrukowanych;

2) instrukcje pobierania prób oraz wykonania badań;

3) wymagania jakościowe i ilościowe wraz z dopuszczalnymi limitami;

4) warunki przechowywania i środki ostrożności;

5) maksymalny czas przechowywania przed ponownym badaniem.

Specyfikacje produktów pośrednich i produktów luzem

4.15 Specyfikacje produktów pośrednich i produktów luzem powinny być dostępne dla krytycznych etapów
lub gdy są kupowane lub wysyłane. Odpowiednio specyfikacje te powinny być analogiczne do specyfikacji
materiałów wyjściowych lub produktów końcowych.

Specyfikacje produktów końcowych

4.16 Specyfikacje produktów końcowych powinny zawierać lub odsyłać do dokumentów zawierających:
1) ustaloną nazwę produktu i kod identyfikacyjny, jeżeli jest stosowany;

41

2) skład;

3) opis postaci farmaceutycznej z elementami opakowania;

4) instrukcje pobierania prób i wykonania badań;

5) wymagania jakościowe i ilościowe wraz z dopuszczalnymi limitami;

6) warunki przechowywania i specjalne środki ostrożności, jeżeli dotyczy;

7) okres ważności.

Przepisy wytwarzania i instrukcje wytwarzania

Zatwierdzone pisemne przepisy wytwarzania i instrukcje wytwarzania powinny istnieć dla każdego
produktu i każdej wytwarzanej wielkości seri .

4.17 Przepisy wytwarzania powinny zawierać:

1) nazwę produktu i kod identyfikacyjny mający odniesienie do jego specyfikacji;

2) opis postaci farmaceutycznej, mocy produktu leczniczego oraz wielkości seri ;

3) listę wszystkich materiałów wyjściowych, które będą użyte, z podaniem ilości każdego z nich
i opisu; powinny być wymienione wszystkie substancje, także te, które zanikają w czasie procesu
wytwarzania;

4) oczekiwaną wydajność końcową wraz z dopuszczalnymi limitami oraz wydajności ważnych
produktów pośrednich, jeżeli ma to zastosowanie.

4.18 Instrukcje wytwarzania powinny zawierać:

1) określenie miejsca produkcji i najważniejszych urządzeń, które mają być używane;

2) metody bądź wskazanie metod stosowanych przy przygotowywaniu krytycznych urządzeń do
pracy (czyszczenie, montaż, kalibracja, sterylizacja);

42

3) sposób kontroli, czy urządzenia oraz stanowiska pracy są oczyszczone z poprzednich produktów,
czy są usunięte dokumenty lub materiały nieodpowiednie do planowanego procesu, czy wyposażenie
jest czyste i odpowiednie do użycia;

4) szczegółowe instrukcje wytwarzania „krok po kroku” (np. sprawdzenie materiałów, kolejność
załadunku materiałów, krytyczne parametry procesu, jak czas, temperatura itp.);

5) instrukcje dla każdej kontroli wewnątrzprocesowej z dopuszczalnymi limitami;

6) wymagania dotyczące przechowywania produktów luzem, z uwzględnieniem pojemników,
etykietowania oraz specjalnych warunków przechowywania, o ile to konieczne;

7) wszystkie specjalne środki ostrożności, które mają być stosowane.

Instrukcje pakowania

4.19 Konieczne jest posiadanie zatwierdzonych instrukcji pakowania każdego produktu, dla każdej
wielkości i typu opakowania. Powinny one zawierać następujące informacje (bądź odnośnik do
dokumentów z nimi związanych):

1) nazwę produktu, wraz z numerem seri produktu luzem i produktu gotowego;

2) opis postaci farmaceutycznej oraz moc – jeżeli została określona;

3) wielkość opakowania wyrażoną jako liczba jednostek, masa lub objętość produktu w pojemniku
końcowym;

4) kompletną listę wszystkich materiałów opakowaniowych potrzebnych do zapakowania serii
produktu leczniczego o normalnej wielkości, zawierającą ilości, wielkości i typy materiałów oraz ich
kody identyfikacyjne lub odsyłacze do numerów odpowiednich specyfikacji każdego materiału
opakowaniowego;

5) wzory lub kopie odpowiednich zadrukowanych materiałów opakowaniowych i ich próbki
wskazujące, gdzie ma być nadrukowany numer seri i termin ważności produktu leczniczego, jeżeli
dotyczy;

43

6) sprawdzenie, czy sprzęt i stanowiska pracy są wolne od poprzednich produktów, dokumentów lub
materiałów niewymaganych dla planowanych czynności związanych z pakowaniem (czystość lini )
oraz czy urządzenia są czyste i odpowiednie do użycia;

7) specjalne środki ostrożności, z uwzględnieniem starannej kontroli pomieszczeń i urządzeń w celu
upewnienia się, że linia pakująca została oczyszczona przed rozpoczęciem operacji pakowania;

8) opis operacji pakowania z uwzględnieniem wszystkich ważnych operacji pomocniczych oraz
urządzeń, które mają być użyte;

9) szczegóły kontroli procesu z instrukcjami pobierania prób i dopuszczalnymi odchyleniami.

Zapisy wytwarzania serii

4.20 Zapisy wytwarzania seri powinny być przechowywane dla każdej wyprodukowanej seri i być oparte
na aktualnym, zatwierdzonym przepisie i instrukcji wytwarzania.

Zapisy wytwarzania seri powinny zawierać następujące informacje:

1) nazwę i numer seri produktu leczniczego;

2) datę i czas rozpoczęcia produkcji, rozpoczęcia i zakończenia ważnych etapów pośrednich oraz
zakończenia produkcji;

3) podpisy wykonawców ważnych etapów produkcji i, jeżeli to konieczne, podpisy osób, które
kontrolują każdy z tych etapów;

4) numer seri lub numer kontroli analitycznej oraz odważone ilości każdego materiału wyjściowego
(także numer seri i ilość każdego dodanego, odzyskanego lub powtórnie przerabianego materiału);

5) opis wszystkich istotnych operacji produkcyjnych i zaistniałych zdarzeń oraz użytych
podstawowych urządzeń;

6) zapisy dotyczące kontroli procesu, podpisy osób przeprowadzających kontrolę i uzyskane wyniki;

7) wydajność produktu leczniczego uzyskiwanego w różnych, odpowiednio wybranych etapach
wytwarzania;

44