Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

pobranych w kraju trzecim, powinno to być uzasadnione technicznie.
7.
Badanie i zwalnianie serii produktów importowanych z kraju trzeciego z którym Wspólnota
zawarła umowę o wzajemnym uznawaniu (MRA)
7.1
Jeżeli nie zostało to inaczej określone w umowie, MRA nie znosi wymagania certyfikacji seri przez
Osobę Wykwalifikowaną na terytorium WE i EOG przed jej zwolnieniem do obrotu lub dostaw na
terytorium WE i EOG. W zależności od szczegółowych uzgodnień w umowach Osoba
Wykwalifikowana importera może polegać na potwierdzeniu wytwórcy, że seria została wykonana
i zbadana zgodnie z pozwoleniem na dopuszczenie do obrotu oraz wymaganiami Dobrej Praktyki
Wytwarzania kraju trzeciego i powtórzenie pełnego badania nie jest konieczne. Osoba
Wykwalifikowana może certyfikować serię do zwolnienia, jeżeli uzna, że takie potwierdzenie jest
wystarczające i że seria została przetransportowana w wymaganych warunkach oraz że została
przyjęta i przechowywana przez importera na terytorium WE i EOG, jak zostało to określone
w pkt 8.
7.2
Inne procedury, w tym procedury przyjmowania i certyfikacji części seri w różnych terminach
i różnych miejscach, powinny być takie same, jak procedury określone w pkt 6.
8.
Obowiązki Osoby Wykwalifikowanej
8.1
Osoba Wykwalifikowana powinna upewnić się przed certyfikacją poprzedzającą zwolnienie seri , że
zostały spełnione co najmniej następujące wymagania:
a)
seria i proces jej wytworzenia spełniają wymagania zawarte w pozwoleniu na dopuszczenie do
obrotu (łącznie z zezwoleniem na import, jeżeli to właściwe);
b)
proces wytwarzania został przeprowadzony zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki
Wytwarzania produktów leczniczych albo w przypadku serii importowanej z kraju trzeciego,
zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Wytwarzania co najmniej równorzędnymi
z obowiązującymi we Wspólnocie;
c)
ważne procesy produkcji i procedury badania zostały zwalidowane, przeanalizowane zostały
rzeczywiste warunki produkcji i zarejestrowane dane procesu wytwarzania;
d)
wszystkie odchylenia lub planowane zmiany w procesie produkcji lub kontroli jakości zostały
zatwierdzone przez osoby odpowiedzialne, wyznaczone w ramach zdefiniowanego systemu,
a wszystkie zmiany wymagające wprowadzenia do pozwolenia na dopuszczenie do obrotu lub
zezwolenia na wytwarzanie zostały zgłoszone właściwym organom i zatwierdzone przez te
organy;
e)
zostały wykonane wszystkie niezbędne czynności kontrolne i badania, w tym wszystkie
dodatkowe pobrania prób, inspekcje, badania lub czynności kontrolne zainicjowane ze
względu na zaobserwowane odchylenia lub planowane zmiany;
f)
niezbędna dokumentacja dotycząca produkcji i kontroli jakości została skompletowana
i zatwierdzona przez upoważnionych do tego pracowników;
g)
zostały przeprowadzone wszystkie audyty przewidziane przez System Zapewnienia Jakości;
h)
zostały wzięte pod uwagę wszystkie czynniki, o których powzięła wiadomość Osoba
230

Wykwalifikowana, a które mogą mieć wpływ na jakość seri .
Osoba Wykwalifikowana, może wykonywać dodatkowe zadania zgodnie z prawem narodowym albo
procedurami administracyjnymi.
8.2
Osoba Wykwalifikowana, która potwierdza zgodność z wymaganiami pośredniego etapu
wytwarzania, w rozumieniu pkt 4.3, w odniesieniu do tego etapu ma takie same obowiązki jak
wymienione wyżej, o ile nie stanowi inaczej umowa pomiędzy Osobami Wykwalifikowanymi.
8.3
Osoba Wykwalifikowana powinna doskonalić swą wiedzę i doświadczenie, uwzględniając postęp
techniczny i naukowy, a także zmiany w zarządzaniu jakością, mające wpływ na produkty, które ma
obowiązek certyfikować.
8.4
Jeżeli Osoba Wykwalifikowana jest powołana do certyfikowania serii produktu, którego nie zna, ze
względu na to, że wytwórca dla którego pracuje wprowadza nowy produkt albo ze względu na to, że
zaczęła pracować dla innego wytwórcy, powinna najpierw upewnić się że posiada odpowiednią
wiedzę i doświadczenie niezbędne do wykonywania tych obowiązków.
Wytwórca niezwłocznie zawiadamia o konieczności zmiany Osoby Wykwalifikowanej.
ANEKS 17
ZWALNIANIE PARAMETRYCZNE DO OBROTU
1.
Reguła
1.1
Definicja Parametrycznego Zwalniania do Obrotu stosowana w niniejszym Aneksie opiera się na
definicji zaproponowanej przez Europejską Organizację Jakości (European Organization for
Quality): „System zwolnienia do obrotu, który w oparciu o informacje zebrane podczas procesu
wytwarzania, zapewnia, że produkt posiada zamierzoną jakość oraz, że zachowana została
zgodność ze specyficznymi wymaganiami Dobrej Praktyki Wytwarzania, związanymi
z Parametrycznym Zwolnieniem do Obrotu”.
1.2
Zwolnienie parametryczne do obrotu powinno następować w zgodzie z podstawowymi
wymaganiami Dobrej Praktyki Wytwarzania wraz z odpowiednimi załącznikami oraz następującymi
wytycznymi.
2.
Zwolnienie parametryczne
2.1
Uznaje się, że kompleksowa kontrola procesu, w większym stopniu zapewnia spełnianie przez
produkt końcowy wymagań specyfikacji niż jego końcowe badanie.
2.2
Zwolnienie parametryczne do obrotu może być zastosowane do niektórych specyficznych
parametrów produktów jako alternatywa dla rutynowego badania produktów końcowych. Wyrażenie
zgody, odmowa wyrażenia zgody lub cofnięcie zgody na parametryczne zwalnianie jest
podejmowane kolegialnie przez asesorów i inspektorów ds. wytwarzania.
3.
Zwolnienie parametryczne produktów jałowych
3.1
W niniejszym punkcie omówione jest wyłącznie zastosowanie zwalniania parametrycznego do
rutynowego zwalniania do obrotu gotowych produktów leczniczych bez przeprowadzania badania
jałowości. Wyeliminowanie badań jałowości jest możliwe i akceptowalne wyłącznie na podstawie
dowodów wskazujących, że osiągnięto z góry określone i zwalidowane warunki sterylizacji.
231

3.2. Z uwagi na statystyczne ograniczenia metody, badanie jałowości daje jedynie możliwość wykrycia
poważnych uchybień w systemie zapewnienia jałowości.
3.3
Zwalnianie parametryczne do obrotu może być zaakceptowane, jeżeli dane dotyczące przebiegu
procesu wytwarzania produktu stanowią wystarczający dowód, że proces sterylizacji przebiegał
rzeczywiście tak, jak został zaprojektowany i zwalidowany.
3.4
Zwalnianie parametryczne może być zatwierdzone wyłącznie dla produktów poddanych końcowej
sterylizacji w bezpośrednim opakowaniu końcowym.
3.5
Zwolnienie parametryczne do obrotu może odnosić się wyłącznie do metod sterylizacji zgodnych
z wymogami Farmakopei Europejskiej, wykorzystującymi nasyconą parę wodną, suche ciepło
i promieniowanie jonizujące.
3.6
Ponieważ kryteria akceptacji zwalniania parametrycznego określa się na podstawie uzyskiwanych
przez pewien czas zadowalających wyników badań jałowości, całkowicie nowy produkt leczniczy
nie może być w zasadzie zwalniany parametrycznie. Jedynie w przypadku, gdy nowy produkt
będzie wykazywał nieznaczne różnice z punktu widzenia zapewnienia jałowości, w stosunku do
produktu leczniczego poprzednio dopuszczonego do zwalniania parametrycznego, istniejące wyniki
badań jałowości dopuszczonego produktu mogą być uznane za kryteria akceptacji zwalniania
parametrycznego nowego produktu.
3.7
Należy przeprowadzić analizę ryzyka systemu zapewnienia jałowości ze szczególnym
uwzględnieniem oceny ryzyka zwolnienia niewysterylizowanych produktów.
3.8
Wytwórca powinien w przeszłości spełniać wymagania Dobrej Praktyki Wytwarzania.
3.9
Przy ocenie zgodności z Dobrą Praktyką Wytwarzania należy wziąć pod uwagę dane dotyczące
braku jałowości produktów oraz wyniki badań jałowości rozpatrywanego produktu łącznie
z produktami wytwarzanymi, w ramach tego samego lub podobnego systemu zapewnienia
jałowości.
3.10 Proces wytwarzania i sterylizacji powinien być nadzorowany przez doświadczonych specjalistów
w zakresie mikrobiologii i prowadzenia procesów sterylizacji.
3.11 Produkt został tak opracowany i zwalidowany, że zapewnia to zachowanie jego właściwości we
wszystkich warunkach prowadzenia procesu.
3.12 System kontroli zmian powinien zapewniać udział pracowników odpowiedzialnych za zapewnienie
jałowości w przeglądzie zmian.
3.13 Powinien istnieć system ograniczania zanieczyszczeń mikrobiologicznych produktu przed jego
sterylizacją.
3.14 Nie powinno istnieć możliwość pomieszania produktów wysterylizowanych i nie sterylizowanych.
Zapewniać to mogą bariery fizyczne lub zwalidowane systemy elektroniczne.
3.15 Zarejestrowane wyniki dotyczące przebiegu sterylizacji powinny być sprawdzane pod kątem
zgodności ze specyfikacją niezależnie co najmniej przez dwie osoby lub jedną osobę i zwalidowany
system komputerowy.
3.16 Przed dokonaniem zwolnienia parametrycznego każdej seri produktu należy dodatkowo
232

potwierdzić następujące czynniki:
a) przeprowadzenie wszystkich planowych konserwacji oraz rutynowych badań sterylizatora,
b) zatwierdzenie wszystkich napraw i modyfikacji przez specjalistę odpowiedzialnego za
zapewnienie jałowości oraz mikrobiologa,
c) dokonanie kalibracji aparatury kontrolno-pomiarowej,
d) aktualność wyników walidacji sterylizatora dla stosowanej konfiguracji załadunku są aktualne.
3.17 Po wydaniu zgody na przeprowadzanie parametrycznego zwalniania produktu do obrotu, decyzje
dotyczące zwolnienia lub odrzucenia seri powinny być oparte na zatwierdzonych specyfikacjach.
Brak zgodności ze specyfikacją dla parametrycznego zwolnienia do obrotu nie może być
zastąpiony przez wykonanie badania jałowości.
ANEKS 19
PRÓBY REFERENCYJNE I ARCHIWALNE
1.
Zakres
Ten aneks do Załącznika do rozporządzenia ministra właściwego do spraw zdrowia w sprawie
wymagań Dobrej Praktyki Wytwarzania dla produktów leczniczych zawiera wskazówki dotyczące
pobierania i utrzymywania prób referencyjnych materiałów wyjściowych, materiałów opakowaniowych lub
produktów końcowych oraz prób archiwalnych produktów końcowych.
Specyficzne wymagania dla produktów leczniczych do badań są zawarte w Aneksie 13 Załącznika.
Aneks ten zawiera także wskazówki dotyczące pobierania prób archiwalnych produktów leczniczych
pochodzących z importu równoległego/dystrybucji równoległej.
2.
Reguła
Próby są utrzymywane z dwóch powodów: po pierwsze aby dysponować próbami potrzebnymi do
badań analitycznych i po drugie aby dysponować egzemplarzami typowymi produktu końcowego. Tak
więc próby mogą być zaliczone do następujących dwóch kategori :
Próba referencyjna: próba seri materiału wyjściowego, materiału opakowaniowego, lub produktu
końcowego, która jest przechowywana, aby mogła w razie potrzeby zostać poddana analizie podczas
okresu przydatności seri z której został pobrana. Jeżeli stabilność produktu na to pozwala, należy
utrzymywać próby referencyjne pobrane z krytycznych, międzyoperacyjnych etapów wytwarzania (w
tych, które wymagają badań laboratoryjnych i zwalniania produktów pośrednich) lub z tych produktów
pośrednich, które są transportowane poza kontrolą wytwórcy.
Próba archiwalna: próba całkowicie zapakowanej jednostki seri produktu końcowego. Próba ta jest
przechowywana w celach identyfikacyjnych jeżeli taka potrzeba zaistnieje podczas okresu
przydatności seri z której został pobrana. Dotyczyć to może na przykład wyglądu produktu,
opakowania, etykietowania, ulotki informacyjnej dla pacjenta, numeru seri i daty ważności. Mogą
zaistnieć wyjątkowe okoliczności, kiedy te wymagania mogą być spełnione bez archiwizowania
podwójnych prób, kiedy seria składająca się z małej ilości jednostek jest pakowana
z przeznaczeniem na różne rynki lub kiedy wytwarzany jest bardzo kosztowny produkt leczniczy.
Dla końcowych produktów leczniczych, w wielu przypadkach, próby referencyjne i archiwalne będą
233

wyglądały identycznie, jako całkowicie zapakowane jednostki. W takich przypadkach, próby
referencyjne i archiwalne mogą być traktowane zamiennie.
Konieczne jest, aby wytwórca, importer lub miejsce wytwarzania, w którym następuje zwalnianie
seri , jak to opisano w części 7 i 8, utrzymywał próby referencyjne lub archiwalne pobrane z każdej seri
produktu końcowego, zaś wytwórca utrzymywał próby referencyjne materiałów wyjściowych (poza
pewnymi wyjątkami – zobacz pkt 3.2) lub produktów pośrednich. Każde miejsce wytwarzania, gdzie
przebiega pakowanie produktów powinno utrzymywać próby referencyjne każdej seri bezpośrednich
i zadrukowanych materiałów opakowaniowych. Może zostać zaakceptowane przechowywanie materiałów
zadrukowanych, jako części prób referencyjnych/ archiwalnych produktu końcowego.
Próby referencyjne lub archiwalne pełnią rolę dokumentacyjną dla seri produktu końcowego lub
materiału wyjściowego i mogą być oceniane na przykład w przypadku reklamacji dotyczącej jakości
postaci farmaceutycznej, zapytania dotyczącego zgodności z dokumentacją rejestracyjną, zapytania
dotyczącego opakowania czy etykiety lub raportu dotyczącego działań niepożądanych.
Zapisy dotyczące pochodzenia prób powinny być należycie utrzymywane i być dostępne w celu
przeglądu przez organy kompetentne.
3.
Okres przechowywania
Próby referencyjne i archiwalne pobrane z każdej seri produktu końcowego powinny być
przechowywane przez okres co najmniej jednego roku po upływie daty ważności. Próby referencyjne
powinny być utrzymywane w ich finalnych opakowaniach bezpośrednich lub w opakowaniach
składających się z tych samych materiałów, jak opakowanie bezpośrednie w którym produkt znajduje się
na rynku (dla produktów weterynaryjnych innych niż produkty immunologiczne, zobacz Aneks 4 pkt 8 i 9).
Próby materiałów wyjściowych (innych niż rozpuszczalniki, gazy lub woda używana do procesu
wytwarzania) powinny być przechowywane przez okres co najmniej dwóch lat po zwolnieniu produktu do
obrotu, chyba że prawo kraju członkowskiego w którym produkt jest wytwarzany wymaga okresu
dłuższego. Okres przechowywania może zostać skrócony, jeżeli stabilność materiału, jaka została
wskazana w odpowiedniej specyfikacji, jest krótsza. Materiały opakowaniowe powinny być utrzymywane
przez okres terminu przydatności odpowiedniego produktu końcowego.
4.
Wielkość prób referencyjne i archiwalnych
Wielkość próby referencyjnej powinna pozwolić na przeprowadzenie przynajmniej dwóch pełnych
badań analitycznych seri zgodnie z ocenioną i zatwierdzoną przez kompetentne władze dokumentacją
będącą podstawą do wydania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. Tam, gdzie jest to konieczne,
należy używać przy prowadzeniu badań analitycznych opakowań nie otwartych. Każdy zaproponowany
wyjątek od tej reguły powinien być uzasadniony i uzyskać akceptację odpowiednich, kompetentnych
władz.
Tam, gdzie ma to zastosowanie, należy przestrzegać wymagań krajowych odnoszących się do
wielkości prób referencyjnych i, jeśli jest to konieczne, prób archiwalnych.
4.1
Próby referencyjne powinny być reprezentatywne dla seri materiałów wyjściowych, produktów
pośrednich lub produktów końcowych, z których zostały pobrane. W celu monitorowania etapów
234