Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

bywają w praktyce składane nawet po wielu latach od zakończenia postępowania. Żadne decydowała data wszczęcia postępowania
racje nie przemawiają za koniecznością stosowania starych przepisów nawet po 10 latach klauzulowego.
od wejścia w życie nowelizacji.
4
Art. 22
Biorąc pod uwagę łączną delegację dla Ministra Sprawiedliwości i właściwego ministra Uwaga nie może być uwzględniona.
ZBP
do spraw finansów publicznych do wydania stosownego rozporządzenia, o którym mowa Nie jest możliwe uzależnienie wejścia w
w proponowanym, nowym ust. 4 art. 96 prawa bankowego oraz praktykę wydawania życie ustawy od daty wejścia w życie
rozporządzeń wykonawczych tuż przed wejściem w życie nowelizowanej ustawy – za rozporządzenia
wydanego
na
jej
celowe i wskazane należałoby uznać wprowadzenie odpowiednio długiego okresu podstawie.
vacatio legis w ten sposób, że przedmiotowa ustawa nowelizująca w brzmieniu art. 10
Pojęcie „egzekucja” jest jednoznacznie
(dotyczy zmian w prawie bankowym) weszłaby w życie np. po upływie sześciu miesięcy rozumiane w doktrynie i orzecznictwie.
od dnia ogłoszenia rozporządzenia, o którym mowa w znowelizowanym art. 96 ust. 4 Kwestia zbiegów egzekucji została
prawa bankowego. Stworzy się tym samym odpowiednio długi okres czasu dla banków rozstrzygnięta
w
przepisach
na zastąpienie, w myśl proponowanych rozwiązań z rozporządzenia, dotychczasowej przejściowych.
bankowej „papierowej” praktyki wystawiania bte - nową elektroniczną formą
Nie można podzielić wątpliwości
wystawiania bte i składania wniosków o nadanie sądowej klauzuli wykonalności.
dotyczącej stosowania art. 54 prawa
Proponowane zmiany kodeksu postępowania cywilnego wraz z ustawami bankowego. W tym zakresie zastosowanie
towarzyszącymi są bardzo obszerne i zasadnicze, a tym samym wymagające od stron i znajdzie przepis ogólny (zmienione
uczestników postępowania, a przede wszystkim sądów organizacyjnego i przepisy stosowane są do postępowań
kompetencyjnego przygotowania się do ich wprowadzenia – wobec czego – okres wszczętych po dniu wejścia w życie
oczekiwania na wejście w życie tych zmian winien być odpowiednio długi.
ustawy).
Art. 20 pkt 8 projektowanej ustawy wskazuje, że przepisy będą dotyczyły egzekucji
wszczętej po wejściu w życie ustawy. Taki zapis uniemożliwia w zasadzie wysyłanie
zajęć rachunków drogą elektroniczną dla egzekucji wszczętej przed wejściem w życie
ustawy a jednocześnie nie zostały podjęte działania np. zajęcie rachunku bankowego.
Ponadto wskazać należy, iż doprecyzowania wymaga sposób postępowania ze zbiegami
egzekucji na rachunkach bankowych, które będą występowały na moment wejścia w
życie nowych regulacji. Jednoczesne stosowanie nowych i dotychczasowych regulacji w
tym zakresie będzie rodziło wiele problemów zarówno prawnych jak i operacyjnych
związanych z realizacją egzekucji z rachunku bankowego. Podobna sytuacja jest
związana ze zmianą art. 54 Prawa bankowego w zakresie kwoty wolnej od zajęcia. W
proponowanych zmianach brak rozwiązań, które określają sposób stosowania kwoty
wolnej wobec dłużnika, który będzie miał zajęty rachunek w chwili wejścia w życie
ustawy. Czy w takiej sytuacji obowiązuje dotychczasowy przepis, czy też dłużnika będą
obejmować nowe zasady?
142

5
Art. 22
Projekt w tym miejscu zawiera oczywistą omyłkę. We wskazanym w treści art. 22 Uwaga uwzględniona.
OSRS
projektu ustawy art. 2 pkt 79 nie ma podpunktów (liter), zatem odesłanie jest puste.
Zapewne projektodawcy chodziło o art. 2 pkt 72 lit. d i e.
Proponujemy nie tylko naprawić omyłkę, ale również rozszerzyć skróconą (tj.
miesięczną) vacatio legis na art. 2 pkt 72 lit. c. Przemawiają za tym następujące dwa
argumenty:
1. Uproszczona forma postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności polegająca na
umieszczeniu klauzuli na odpisie orzeczenia bez spisywania odrębnej sentencji jest
doskonale znana praktyce obrotu z okresu sprzed wejścia w życie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z grudnia 2010 roku. Nie ma więc potrzeby wydłużania okresu Vacatio
legis celem zapoznania się uczestników obrotu z nowym prawem. Projektowana zmiana
art. 783 § 3 Kpc jest w istocie powrotem do praktyki istniejącej przed wspomnianym
wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego.
2. Jeżeli art. 783 § 41 Kpc wejdzie w życie wcześniej niż nowelizacja art. 783 § 3,
dojdzie do efektu niezamierzonego przez projektodawcę, tzn. w okresie 5 miesięcy
wykluczone będzie stosowanie art. 783 § 3 Kpc w starym brzmieniu (przewidującego że
klauzulę umieszcza się na wypisie orzeczenia) do nadawania klauzuli tzw.
konstytutywnej.
6
Art. 22
Projektodawca powinien rozważyć skrócenie okresu vacatio legis przepisów, które Uwaga uwzględniona.

zmieniają regulację dotyczącą postępowania o nadanie klauzuli wykonalności (art. 781-
Sąd Najwyższy
795). Konieczność wprowadzenia tych zmian powstała przede wszystkim w związku z
wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 listopada 2010 r. (P 28/08, OTK 2010,
nr 9, poz. 105), w którym zakwestionowano praktykę wydawania postanowień o nadaniu
klauzuli wykonalności w skróconej postaci. Od tej pory sądy zmuszone są w każdej
sprawie sporządzać osobne postanowienia w tym przedmiocie, co jest bardzo
czasochłonne i generuje dodatkowe koszty. Żadne względy nie przemawiają za tym, aby
wejście w życie zmian w tym zakresie odraczać na okres aż sześciu miesięcy od dnia
ogłoszenia ustawy.
Osobno należy zauważyć, że w art. 2 projektu ustawy brak jest punktu 79 lit. d oraz e, do
których odwołuje się projektowane brzmienie art. 22. Być może odesłanie to powinno
dotyczyć lit. d oraz e w art. 2 punkt 72 projektu, lecz wówczas skrócenie czasu wejścia w
życie obejmowałoby zbyt wąską grupę przepisów zmieniających reżim postępowania w
przedmiocie nadania klauzuli wykonalności, w szczególności niezrozumiałe jest
pominięcie w tej grupie art. 2 punkt 72 lit. c, który zawiera unormowania dotyczące
143

skróconej postać postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności.
7
Art. 22
Opiniowany projekt wprowadza w art. 22, dla omawianych zmian sześciomiesięczne
Uwaga uwzględniona.
Krajowa Rada vacatio legis. Taki okres może okazać się niewystarczający do stworzenia odpowiednich
Radców
warunków technicznych, umożliwiających Krajowej Radzie Radców Prawnych
Prawnych
prowadzenie „krajowych" list w systemie teleinformatycznym, do których dostęp
miałyby sądy. Zaznaczenia wymaga, że wprowadzenie proponowanych rozwiązań wiąże
się z kosztami, które trudno na dzień sporządzenia przedmiotowego stanowiska
oszacować. Podjęcie odpowiednich działań, zapewniających sprawne funkcjonowanie
proponowanych rozwiązań i bezpieczeństwo zgromadzonych danych, w tym wydanie
rozporządzenia przez Ministra Sprawiedliwości, określającego minimalną
funkcjonalność i warunki organizacyjno-techniczne funkcjonowania systemu
teleinformatycznego, wymaga odpowiedniego przygotowania, a co za tym idzie również
czasu. Zasadne jest w związku z tym wprowadzenie dłuższego okresu vacatio legis od
proponowanego w projekcie, dostosowanego do rozmiaru wprowadzanych zmian, co
zapewni sprawne funkcjonowanie przedmiotowych rozwiązań w przyszłości.
Dodatkowe propozycje

1.
ZBP
Postulat rozszerzenia elektronicznego postępowania na sprawy z zakresu ksiąg Uwaga nie może być uwzględniona, gdyż
wieczystych, w szczególności dotyczące wpisu hipotek oraz zmian ich treści.
zawarte w niej propozycje nie były objęte
Postulat wprowadzenia trzeciej licytacji, po bezskutecznych dwóch poprzednich, założeniami.
umożliwiającej także licytowanie „w dół" od ceny wywołania z II licytacji, aż do Aktualnie obowiązujące przepisy są
skutecznego wyłonienia nabywcy.
jednoznaczne co do kwestii chwili zajęcia
Uszczegółowienie procedury zajęcia rachunku bankowego przy użyciu systemu albo „informowania” o „umorzeniu
teleinformatycznego w szczególności poprzez wskazanie, kiedy dochodzi do zajęcia oraz /uchyleniu egzekucji” (chodzi zapewne o
doręczenia dokumentu zajęcia i obowiązków Banku w zakresie realizacji zajęcia.
umorzenie postępowania egzekucyjnego,
W projekcie ustawy nie zostały dodane zapisy, które zobligują organy prowadzące gdyż instytucja „uchylenia egzekucji” nie
postępowanie egzekucyjne do informowania uczestników postępowania (w tym Banku) o występuje w polskim systemie prawnym).
umorzeniu/uchyleniu egzekucji.
2
KRK
Wydaje się również, że projektując nowe rozwiązania w zakresie licytacji elektronicznej Uwaga, co do zasady, uwzględniona. W
zasadne byłoby rozważenie wprowadzenia dalej idących odrębności w stosunku do projektowanych przepisach wprowadzono
licytacji tradycyjnej. Projekt zakłada bowiem wyłącznie możliwość przeprowadzenia dodatkowe regulacje konieczne z uwagi na
licytacji z wykorzystaniem technik informatycznych, bez dalszych odrębności. odrębności
licytacji
elektronicznej.
Analogicznie więc na licytację elektroniczną wystawiona winna być ruchomość, przy Natomiast w pozostałej części uwaga nie
czym cena wywołania na pierwszej licytacji wynosić musi 3/4 ceny oszacowania, zaś na może być uwzględniona, gdyż zawarte w
144

drugiej - 1/2 sumy oszacowania. Po bezskutecznej drugiej licytacji komornik egzekucję niej propozycje
nie była objęta
umarza. Tymczasem elektroniczna licytacja mogłaby ułatwić sprzedaż ruchomości i założeniami.
mogłaby być dodatkowym sposobem próby zbycia ruchomości. Np. na wniosek
wierzyciela komornik mógłby zarządzić elektroniczną licytację również po bezskutecznej
tradycyjnej licytacji (trzecia licytacja, na której można byłoby odstąpić od
dotychczasowej ceny wywołania lub dalej ją zmniejszyć). Przepisy o sprzedaży
ruchomości (w drodze licytacji elektronicznej lub tradycyjnej) winny również
przewidywać możliwość licytowania „w dół", tzn. w przypadku braku oferty ceny
wywołania, komornik mógłby wezwać do składania ofert poniżej ceny wywołania. Taki
system funkcjonuje z powodzeniem w innych krajach europejskich, gdzie skuteczność
egzekucji z ruchomości sięga 100%. W polskim systemie prawnym, wobec wymogu
określania ceny minimalnej, sprzedaż ruchomości dokonywana jest sporadycznie, co
powoduje, że zajęcie ruchomości i wystawienie ich na sprzedaż nie stanowi dla dłużnika
wielkiego ryzyka, z uwagi na dużą szansę bezskuteczności licytacji.
Projekt winien zakładać - obecnie lub w przyszłości - możliwość stosowania omawianej
procedury również w odniesieniu do nieruchomości. Wydaje się, że równoległe
wprowadzenie e-licytacji w odniesieniu do ruchomości, jak i nieruchomości,
przyczyniłoby się w znacznym stopniu do szybszego rozwoju tej instytucji.
3
KRN
W związku ze zwiększonymi po wejściu w życie ustawy deregulacyjnej obowiązkami Uwaga nie może być uwzględniona, gdyż
sprawozdawczymi Krajowej Rady Notarialnej oraz opracowanymi zmianami w systemie zawarta w niej propozycja nie była objęta
prawa, zmierzającymi do wprowadzenia tzw. elektronicznego postępowania założeniami.
wieczystoksięgowego, niezbędne wydaje się wprowadzenie w odniesieniu do samorządu
notarialnego rozwiązania analogicznego, jak proponowane w art. 4 projektu ustawy o
świadczeniu przez, prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej
Polskiej. Analogiczna lista powinna być wprowadzona ustawowo także dla notariuszy,
którzy także będą kontaktować się z sądami przy użyciu narzędzi informatycznych, w
szczególności w sprawach wieczystoksięgowych. Rozmowy na ten temat były już
prowadzone łącznie ze środowiskami adwokatów, radców prawnych, komorników i
notariuszy. Krajowa Rada Notarialna proponuje dodanie nowego art. 40a w ustawie
Prawo o notariacie, w brzmieniu:
„Art. 40a. § 1. Krajowa Rada Notarialna utworzy w systemie teleinformatycznym
ogólnokrajową listę notariuszy, emerytowanych notariuszy, zastępców notarialnych i
aplikantów notarialnych, zawierającą następujące informacje o znajdujących się na tej
liście osobach: imiona, nazwisko, określenie przynależności do izby notarialnej, datę i
145

sygnaturę decyzji o powołaniu notariusza lub emerytowanego notariusza, datę i numer
zaświadczenia o uzyskaniu statusu zastępcy notarialnego lub datę i numer wpisu aplikanta
notarialnego na listę aplikantów notarialnych, datę odwołania ze stanowiska, a także
adnotację o zawieszeniu w czynnościach lub zawieszeniu prawa do prowadzenia
kancelarii.
§ 2. Informacje umieszczane na liście, o której mowa w §1, Krajowa Rada Notarialna
uzyskuje od Ministra Sprawiedliwości - w zakresie powołania na notariusza, odwołania
notariusza ze stanowiska łub zawieszenia prawa do prowadzenia przez niego kancelarii,
natomiast w pozostałym zakresie od właściwej rady izby notarialnej.
§ 3. Krajowa Rada Notarialna aktualizuje listę, o której mowa w §1, niezwłocznie po
otrzymaniu właściwej informacji od Ministra Sprawiedliwości lub prezesa rady właściwej
izby notarialnej.
§ 4. Krajowa Rada Notarialna zapewnia sądom dostęp do listy notariuszy,
emerytowanych notariuszy, zastępców notarialnych i aplikantów notarialnych za
pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
§ 5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, minimalną
funkcjonalność oraz warunki organizacyjno-techniczne funkcjonowania systemu
teleinformatycznego, o którym mowa w §2, uwzględniając zgodność z minimalnymi
wymaganiami i sposobem stwierdzania Zgodności oprogramowania określonymi na
podstawie przepisów o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania
publiczne oraz zapewnienie bezpieczeństwa danych i ich ochrony przed nieuprawnionym
ujawnieniem i dostępem."
4
LEWIATAN
Proponuje się
Uwaga nie może być uwzględniona, gdyż
- wprowadzenie trzeciej licytacji, po bezskutecznych dwóch poprzednich, umożliwiającej zawarta w niej propozycja nie była objęta
także licytowanie „w dół" od ceny wywołania z II licytacji, aż do skutecznego wyłonienia założeniami.
nabywcy,
- uszczegółowienie procedury zajęcia rachunku bankowego przy użyciu systemu
teleinformatycznego w szczególności poprzez wskazanie kiedy dochodzi do zajęcia oraz
doręczenia dokumentu zajęcia i obowiązków banku w zakresie realizacji zajęcia.
146