Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o Służbie Celnej

Druk nr 2563


Warszawa, 14 maja 2014 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja









Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy o Służbie Celnej.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Artura Ostrowskiego.



(-) Romuald Ajchler; (-) Leszek Aleksandrzak; (-) Marek Balt; (-) Anna
Bańkowska; (-) Eugeniusz Czykwin; (-) Tomasz Garbowski; (-) Tadeusz
Iwiński; (-) Tomasz Kamiński; (-) Krystyna Łybacka; (-) Zbigniew
Matuszczak; (-) Grzegorz Napieralski; (-) Cezary Olejniczak; (-) Artur
Ostrowski;
(-) Małgorzata
Sekuła-Szmajdzińska;
(-) Jerzy
Wenderlich; (-) Stanisław Wziątek; (-) Zbyszek Zaborowski; (-) Ryszard
Zbrzyzny.
PROJEKT

Ustawa
z dnia ... 2014 r.
o zmianie ustawy o Służbie Celnej



Art. 1.

W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2013 r., poz. 1404, z późn. zm.) po
art. 165 dodaje się art. 165a- 165e w brzmieniu:


„Art. 165a. 1. Funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby, który w dniu zwolnienia posiada co najmniej 25
lat służby i osiągnął wiek 55 lat, przysługuje, na zasadach określonych w niniejszej ustawie, świadczenie
emerytalne, zwane dalej „emeryturą celną".
2. Świadczenie, o którym mowa w ust. 1 wypłaca się z budżetu państwa na wniosek funkcjonariusza
zwolnionego ze służby.

Art. 165b. 1. Emerytura celna jest świadczeniem przysługującym funkcjonariuszowi do osiągnięcia
wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
2. Po osiągnięciu tego wieku emerytura celna jest nadal wypłacana jedynie w sytuacji, gdy wysokość
świadczenia emerytalnego uzyskanego przez funkcjonariusza na podstawie ustawy, o której mowa w ust.
1 oraz ustawy o emeryturach kapitałowych, jest niższa niż wysokość pobieranej emerytury celnej.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, emerytura celna jest wypłacana w wysokości stanowiącej
różnicę między dotychczasową wysokością emerytury celnej, a wysokością świadczenia emerytalnego
uzyskiwanego na podstawie ustaw, o których mowa w ust. 2.

Art. 165c. 1. Podstawę wymiaru emerytury celnej stanowi średnie uposażenie, o którym mowa w art.
146, obliczone na podstawie wysokości uposażenia otrzymywanego przez funkcjonariusza we
wskazanych przez niego kolejnych 10 latach służby.
2. Wysokość emerytury celnej wynosi 60% podstawy jej wymiaru i wzrasta o:
1) 1,5% podstawy wymiaru - za każdy dodatkowy rok służby po uzyskaniu 25 letniego
stażu służby;
2) 1,5% podstawy wymiaru - za każdy rok służby w oddziałach zwalczania
przestępczości lub oddziałach celnych usytuowanych na zewnętrznej granicy Unii
Europejskiej;
3) 2,5% podstawy wymiaru -
za każdy rok służby funkcjonariusza, który
ukończył 55 lat.
3. Wysokość emerytury celnej nie może wynosić więcej niż 75% podstawy jej wymiaru.
4. Do okresu służby funkcjonariusza Służby Celnej zalicza się okres służby lub pracy w administracji
celnej oraz podatkowej liczony od 1 stycznia 1983 r.

Art. 165d. Emerytura celna oraz podstawa jej wymiaru podlega waloryzacji na zasadach i w terminach
określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych .

Art. 165e. W przypadku śmierci funkcjonariusza, który ma ustalone prawo do emerytury celnej, przed
osiągnięciem wieku emerytalnego, o którym mowa w 24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, najbliższej rodzinie funkcjonariusza należą się odpowiednio świadczenia
przewidziane w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenia te są
finansowane bezpośrednio z budżetu państwa.

Art. 165f. W sprawach dotyczących emerytury celnej, nieuregulowanych w ustawie, odpowiednie
zastosowanie znajdują przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.”

Art. 2.

Przepisy ustawy mają zastosowanie do funkcjonariuszy Służby Celnej urodzonych po 31
grudnia 1948 r.

Art. 3.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.







































Uzasadnienie

Funkcjonariusze Służby Celnej stanowią jedyną grupę zawodową, która realizując zadania o
szczególnym znaczeniu dla funkcjonowania państwa oraz Unii Europejskiej, w której służba
pociąga za sobą istotne ograniczenia w zakresie możliwości dodatkowego zarobkowania oraz
ograniczenia innych swobód i wolności osobistych, a także towarzyszy jej istotne ryzyko
pogorszenia stanu zdrowia, nie jest objęta ochroną emerytalną właściwą dla służb
mundurowych.

Organy władzy publicznej, w szczególności administracji rządowej do zadań, których należy
reforma systemu emerytur, wielokrotnie deklarowały konieczność objęcia funkcjonariuszy
Służby Celnej systemem emerytur mundurowych, uznając potrzebę wprowadzenia zmian
mających na celu wyrównanie ich bezpieczeństwa socjalnego do poziomu właściwego dla
innych służb mundurowych. Następnie w toku prac legislacyjnych wielokrotnie odstępowano
od wcześniejszych uzgodnień i stanowisk, utrzymując stan niewystarczającej ochrony
emerytalnej funkcjonariuszy Służby Celnej. Zróżnicowanie stopnia bezpieczeństwa socjalnego
oraz prawa do emerytury funkcjonariuszy Służby Celnej i innych służb mundurowych,
przyjmując niewątpliwie tożsamy charakter tych służb, rodzi istotne wątpliwości konstytucyjne.
Konieczne jest zatem wprowadzenie odpowiednich zmian normatywnych, których celem będzie
wyrównanie poziomu bezpieczeństwa emerytalnego wszystkich służb mundurowych.
Niniejsza nowelizacja ma służyć temu celowi.

Projektowana zmiana przewiduje pozostawienie funkcjonariuszy Służby Celnej w
powszechnym systemie emerytalnym (obowiązek opłacania składek), przy jednoczesnym
stworzeniu „emerytury celnej", która pozwalałaby skorzystać z możliwości wcześniejszego
przejścia na emeryturę i zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego funkcjonariuszom do czasu
uzyskania przez nich świadczeń emerytalnych z systemu powszechnego.

Podstawą zmian prawa emerytalnego w 1999 r. była zasada powszechności i wewnętrznej
spójności systemu emerytalnego. W późniejszym okresie od zasady tej odstąpiono, utrzymując
odrębność systemów emerytalnych niektórych grup zawodowych. Ostatnie zmiany
normatywne wprowadzane do systemu emerytalnego służb mundurowych oraz
powszechnego systemu emerytalnego wskazują, że polityka państwa ponownie zmierza w
kierunku objęcia wszystkich grup zawodowych powszechnym systemem emerytalnym.
Projektowana ustawa pozostaje w zgodzie z tym kierunkiem reformy systemu emerytalnego. Z
tym jednak zastrzeżeniem, że Służba Celna, jako grupa zawodowa szczególnie istotna dla
funkcjonowania państwa (podobnie jak inne służby mundurowe), na mocy nowelizacji
zostaje objęta rozszerzoną ochroną emerytalną, wynikającą z ich szczególnych obowiązków oraz
ograniczeń konstytucyjnych wolności i praw funkcjonariuszy tej służby. Zgodnie z nowelizację
emerytura celna przysługiwałaby na wniosek funkcjonariusza i byłaby wypłacana zasadniczo
do czasu uzyskania przez ubezpieczonego prawa do świadczeń emerytalnych przysługujących
na podstawie powszechnego systemu emerytalnego. Po uzyskaniu prawa do tych świadczeń
funkcjonariusz pobierałby emeryturę w ramach I i II filara emerytalnego. Emerytura celna
byłaby wypłacana ze środków budżetu Państwa, aż do osiągnięcia powszechnego wieku
emerytalnego.

Prawo do emerytury celnej przysługiwałoby po ukończeniu 55 lat oraz uzyskaniu stażu pracy
wynoszącego co najmniej 25 lat.

Wysokość emerytury celnej zostałaby określona na poziomie 60% podstawy wymiaru i byłaby
podwyższana o:
• 1,5% za każdy dodatkowy rok służby po uzyskaniu 25 letniego stażu służby,
• 1,5% za każdy rok służby w oddziałach zwalczania przestępczości lub oddziałach celnych
usytuowanych na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej,
• 2,5% za każdy rok pełnienia służby przez funkcjonariusza, który ukończył 55 lat.

Wysokość emerytury celnej nie mogłaby jednak wynosić więcej, niż 75% podstawy wymiaru.

Przewiduje się wprowadzenie mechanizmu premiującego przechodzenie na emeryturę w jak
najpóźniejszym czasie, co pozwoli także na ograniczenie ryzyka masowego występowania ze
służby tych funkcjonariuszy, którzy uzyskaliby uprawnienia emerytalne. Stworzenie takiego
mechanizmu jest uzasadnione chęcią większego rozłożenia w czasie przechodzenia
funkcjonariuszy na emeryturę (późniejsze osiągnięcie maksymalnego pułapu emerytury
wynoszącego 75%).

Podstawę wymiaru miałoby stanowić np. średnie uposażenie z wybranych 10 lat pracy z
ostatnich 20 lat pracy.

Ocena skutków regulacji


1.
Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny
Zmiana w zakresie praw emerytalnych funkcjonariuszy Służby Celnej, polegająca na
ustanowieniu „emerytury celnej" oddziaływać będzie na następujące podmioty:
1) funkcjonariusze Służby Celnej,
2) emeryci,
3) renciści,
4) gospodarstwa domowe osób wskazanych w punktach a-c,
5) Służba Celna,
6) budżet państwa,
7) Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez ZUS fundusze,
8) przedsiębiorcy,
9) inne służby mundurowe.

2.
Wyniki przeprowadzonych konsultacji
Projekt nowelizacji ustawy o Służbie Celnej był przedmiotem konsultacji z
następującymi podmiotami:
1) Federacja Związków Zawodowych Służby Celnej
2) Zrzeszenie Związków Zawodowych Służby Celnej RP
3) Związek Zawodowy Szczególnego Nadzoru Podatkowego i Akcyzy Służby Celnej.
W dalszym toku prac legislacyjnych przewiduje się kontynuowania konsultacji
publicznych projektu.

3.
Przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne
wprowadzenia regulacji w następujących obszarach:

Sektor finansów publicznych

Potencjalny wpływ regulacji na sektor finansów publicznych ma charakter wieloaspektowy.
Zmiana zasad przyznawania emerytur funkcjonariuszom Służby Celnej może bowiem generować
bezpośrednie koszty finansowe dla budżetu państwa czy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.