Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Ordynacja podatkowa

i art. 369a–369k dyrektywy VAT w odniesieniu do podatników – usługodawców
posiadających siedzibę na terytorium UE, ale nieposiadających siedziby w państwie
członkowskim konsumpcji.
Mając na uwadze powyższe, w projekcie ustawy zaproponowano:
− wprowadzenie procedury szczególnej dotyczącej usług telekomunikacyjnych, usług
nadawczych lub usług elektronicznych świadczonych przez podmioty mające
siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, ale
nieposiadające takiej siedziby w państwie członkowskim konsumpcji, na rzecz osób
niebędących podatnikami, o których mowa w art. 28a – rozdział 6a w dziale XII
ustawy o VAT (procedura unijna),
− zmianę/rozszerzenie obecnie obowiązującej w ustawie o VAT procedury
szczególnej dotyczącej podmiotów zagranicznych świadczących na terytorium UE
usługi elektroniczne osobom niepodlegającym opodatkowaniu (znajdującej się
w rozdziale 7 działu XII ustawy o VAT – procedura nieunijna). Otrzymałaby ona
nazwę: Procedura szczególna dotycząca usług telekomunikacyjnych, usług
nadawczych lub usług elektronicznych świadczonych przez podmioty zagraniczne
na rzecz osób niebędących podatnikami, o których mowa w art. 28a.
Projektowane w ustawie o VAT przepisy wprowadzające ww. procedury szczególne
należy traktować komplementarnie do przepisów rozporządzenia 282/2011 – czyli
z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Rady (UE) nr 967/2012
z dnia 9 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie wykonawcze (UE)
nr 282/2011 w odniesieniu do procedur szczególnych dotyczących podatników
niemających siedziby, którzy świadczą usługi telekomunikacyjne, usługi nadawcze lub
usługi elektroniczne na rzecz osób niebędących podatnikami (Dz. Urz. UE L 290
z 20.10.2012, str. 1), jak również rozporządzeniem Rady (UE) nr 1042/2013 z dnia
7 października 2013 r. zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011
w odniesieniu do miejsca świadczenia (Dz. Urz. UE L 284 z 26.10.2013, str. 1).
Przepisy obu projektowanych procedur szczególnych będą miały zastosowanie do usług
telekomunikacyjnych, nadawczych lub elektronicznych, dla których miejscem
świadczenia jest miejsce określone zgodnie z art. 28k (art. 130a ust. 1 i art. 131 ust. 1).
Pojęcie „państwa członkowskiego konsumpcji” dla obu procedur proponuje się
zdefiniować jednolicie, wskazując, że jest to państwo, w odniesieniu do którego
zgodnie z art. 28k przyjmuje się, że na jego terytorium ma miejsce świadczenie
8

ww. usług (definicja zawarta została w słowniczku ustawy w art. 2 pkt 5a). Podobnie
w przypadku określenia pojęć „VAT” – przez które należy rozumieć podatek od
towarów i usług oraz podatek od wartości dodanej (art. 130a ust. 2 pkt 1 i art. 131 ust. 2
pkt 1). W słowniczkach do obu tych procedur szczególnych wprowadzono ponadto
definicję odpowiednio podatników i podmiotów zagranicznych (art. 130a ust. 2 pkt 2
i art. 131 ust. 2 pkt 2).
Zdefiniowano również pojęcie „procedury szczególnej rozliczania VAT” (art. 130a
ust. 2 pkt 3 i art. 131 ust. 2 pkt 4). W przypadku tzw. procedury unijnej zaznaczono, że
rozliczeniu w ramach tej procedury podlega podatek VAT należny z tytułu tych trzech
kategorii usług państwu członkowskiemu, w którym podatnik nie posiada siedziby
działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
Natomiast przez „procedurę szczególną rozliczania VAT” na potrzeby procedury
nieunijnej rozumieć się będzie rozliczenie VAT należnego z tytułu tych usług państwu
członkowskiemu konsumpcji za pośrednictwem państwa członkowskiego identyfikacji.
Z procedury unijnej zawartej w dodawanym rozdziale 6a działu XII ustawy o VAT
mogą skorzystać podatnicy świadczący usługi telekomunikacyjne, nadawcze lub
elektroniczne na rzecz osób niebędących podatnikami, mających siedzibę, stałe miejsce
zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w państwie członkowskim konsumpcji
(art. 130b ust. 1). Podatnicy, w projektowanym art. 130a ust. 2 pkt 2, zostali
zdefiniowani jako podmioty, które posiadają siedzibę działalności gospodarczej lub
stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej.
Zgłoszenie do państwa członkowskiego identyfikacji składa się drogą elektroniczną
w państwie członkowskim, w którym podatnik posiada siedzibę działalności
gospodarczej (art. 130b ust. 1 pkt 1) lub, jeżeli nie posiada takiej siedziby na terytorium
Unii Europejskiej – w państwie członkowskim, w którym posiada stałe miejsce
prowadzenia działalności gospodarczej (art. 130b ust. 1 pkt 2). W przypadku gdy
podatnik nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium Unii
Europejskiej, ale posiada więcej niż jedno stałe miejsce prowadzenia działalności
gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, zgłoszenie informujące o zamiarze
skorzystania z procedury szczególnej VAT może zostać złożone w państwie
członkowskim, w którym znajduje się stałe miejsce prowadzenia działalności
gospodarczej podatnika i które podatnik wybrał w celu jego przedłożenia (art. 130b
ust. 1 pkt 3). W tym ostatnim przypadku decyzja podatnika o wyborze państwa
9

członkowskiego identyfikacji nie może zostać zmieniona przez dwa lata, licząc od
końca roku, w którym rozpoczął on korzystanie z procedury szczególnej rozliczania
VAT (art. 130b ust. 3).
Przez państwo członkowskie identyfikacji na potrzeby procedury unijnej należy zatem
rozumieć państwo członkowskie, w którym podatnik złożył zgłoszenie informujące
o zamiarze skorzystania z procedury szczególnej rozliczania VAT (art. 130b ust. 2).
W projektowanym art. 130b ust. 4 proponuje się, aby właściwym organem w sprawach
rejestracji (prowadzenia rejestru) podatników w zakresie funkcjonowania
przedmiotowej procedury szczególnej był Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego
Warszawa-Śródmieście, który dokonuje identyfikacji i potwierdza zgłoszenie podatnika
do procedury unijnej z wykorzystaniem numeru identyfikacyjnego, pod którym
podatnik jest już zidentyfikowany na potrzeby podatku VAT (art. 130b ust. 5).
W przeciwnym razie Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście
wydaje postanowienie, na które służy zażalenie, o odmowie przyjęcia zgłoszenia,
tzn. w przypadku gdy podatnik nie spełnia warunków niezbędnych do korzystania
z niniejszej procedury szczególnej. Podatnik jest powiadamiany o wydaniu
postanowienia również za pomocą środków komunikacji elektronicznej (art. 130b
ust. 6).
Aby rejestr ten był prowadzony w sposób aktualny i rzetelny, w myśl art. 130b ust. 7,
podatnik będzie miał obowiązek drogą elektroniczną zawiadomić Naczelnika Drugiego
Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście (nie później niż 10. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym zaistniała okoliczność wymagająca takiego
zawiadomienia – termin ten wynika z art. 57h rozporządzenia 282/2011) o:
1) wszelkich zmianach danych objętych zgłoszeniem rejestracyjnym, z wyjątkiem
tych, o których podatnik powiadomił już naczelnika urzędu skarbowego
w zgłoszeniu aktualizacyjnym, o którym mowa w art. 96 ust. 12 ustawy o VAT, lub
w odniesieniu do których podatnik dokonał aktualizacji na podstawie ustawy z dnia
13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników
i płatników;
2) wszelkich zmianach działalności objętej procedurą szczególną rozliczania VAT,
w wyniku których nie spełnienia warunków niezbędnych do jej stosowania;
3) zaprzestaniu
świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych lub
elektronicznych.
10

Należy wskazać, że głównie na podstawie tych informacji naczelnik urzędu skarbowego
będzie mógł podejmować kroki w celu wygaśnięcia identyfikacji danego podatnika na
potrzeby przedmiotowej procedury szczególnej. Przypadki, w jakich Naczelnik
Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście wyda postanowienie (na które
służy zażalenie) o wygaśnięciu tej identyfikacji, zostały wymienione w projektowanym
art. 130b ust. 8. O fakcie wydania postanowienia podatnicy powiadamiani są
elektronicznie.
Wyrejestrowanie nastąpi każdorazowo w przypadku:
− zaprzestania
świadczenia
usług
telekomunikacyjnych,
nadawczych
i elektronicznych, o którym podatnik powiadomi organ,
− braku świadczenia tych usług przez okres 8 kolejnych kwartałów, mimo
niepowiadomienia organu,
− udokumentowanych bezskutecznych prób nawiązania kontaktu z podatnikiem lub
jego pełnomocnikiem lub też w przypadku gdy stwierdzone zostanie nieistnienie
podatnika w wyniku podjętych czynności sprawdzających,
− niespełniania warunków niezbędnych do korzystania z procedury unijnej,
− systematycznego nieprzestrzegania zasad dotyczących szczególnej procedury
rozliczania VAT.
Wskazanie, że organ wykreśli podatnika, gdy okaże się, że podmiot nie istnieje albo że
mimo podjętych, udokumentowanych prób nie jest możliwe skontaktowanie się z nim,
jest podobne do rozwiązania obowiązującego w przypadku wyrejestrowywania z urzędu
podatników na podstawie art. 96 ust. 9 ustawy o VAT.
Proponowany art. 130c ust. 1–5 dotyczy obowiązków sprawozdawczych podatnika
korzystającego z procedury unijnej. Zgodnie z art. 130c ust. 1 podatnicy mają
obowiązek składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej do
Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.
W art. 130c ust. 2 ustala się kwartalny okres rozliczeniowy, wskazując termin złożenia
deklaracji do 20. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale
(deklaracje te składa się również w przypadku, gdy w danym okresie rozliczeniowym
podatnik nie świadczył usług telekomunikacyjnych, nadawczych lub elektronicznych
rozliczanych w ramach niniejszej procedury szczególnej – tzw. „deklaracje zerowe”).
Zgodnie z projektowanym art. 130c ust. 3 na ww. termin złożenia deklaracji nie będą
miały wpływu dni ustawowo wolne od pracy (wynika to z art. 369f dyrektywy VAT
11

w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r., zgodnie z którym deklarację
VAT składa się w terminie 20 dni od upływu okresu rozliczeniowego objętego daną
deklaracją).
Deklaracja VAT na potrzeby tej procedury szczególnej, w myśl art. 130c ust. 4
powinna zawierać numer identyfikacyjny, pod którym podatnik jest zidentyfikowany
na potrzeby podatku VAT oraz, dla każdego państwa członkowskiego konsumpcji,
w którym VAT jest należny: całkowitą wartość wykonanych w danym okresie
rozliczeniowym usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych,
pomniejszoną o VAT, całkowitą kwotę podatku należnego przypadającą na ww. usługi
wraz z jej podziałem na kwoty odpowiadające poszczególnym stawkom VAT.
W deklaracji wykazuje się również obowiązujące dla tych usług stawki VAT oraz
całkowitą kwotę należnego podatku VAT. Projektowany art. 130c ust. 5 wymaga
przedstawienia w deklaracji VAT dodatkowych informacji w związku z posiadaniem
innych stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej poza państwem
członkowskim identyfikacji (tj. w innych państwach członkowskich), z których
podatnik świadczył również przedmiotowe usługi, tj. danych dotyczących wartości
usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych dla każdego państwa
członkowskiego, w którym ten podatnik ma takie miejsce, wraz z podziałem na
poszczególne państwa członkowskie konsumpcji, oraz numer, za pomocą którego
podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku albo w przypadku jego braku
jakikolwiek numer, za pomocą którego ten podatnik jest zidentyfikowany w państwie
członkowskim, w którym ma takie miejsce.
W proponowanym art. 130c ust. 6–8 regulowane są kwestie płatności podatku.
W związku z tym, iż należy spodziewać się, że płatności z tytułu świadczenia usług
telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych (od nabywców z innych
państw członkowskich UE) dokonywane będą w euro, proponuje się, aby kwoty
w deklaracji VAT, jak i rozliczenia podatku były również wyrażane/realizowane w tej
walucie (art. 130c ust. 6 i 8).
W sytuacji gdyby konsumenci dokonywali płatności z tytułu świadczenia usług
telekomunikacyjnych, nadawczych lub elektronicznych w innych walutach niż euro,
zgodnie z proponowanym art. 130c ust. 7, do ich przeliczenia na euro należałoby
zastosować kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny w ostatnim
dniu danego okresu rozliczeniowego (tj. ostatni dzień kwartału) albo – jeżeli nie
12