Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 r.

Druk nr 2417


Warszawa, 13 lutego 2014 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja






Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

-
o zmianie ustawy -
Kodeks
postępowania administracyjnego z dnia
14 czerwca 1960 r.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Łukasza Gibałę.


(-) Maciej Banaszak; (-) Piotr Paweł Bauć; (-) Robert Biedroń; (-) Jerzy
Borkowski;
(-) Jan
Cedzyński;
(-) Artur
Dębski;
(-) Marek
Domaracki;
(-) Wincenty Elsner; (-) Łukasz
Gibała;
(-) Artur
Górczyński; (-) Anna Grodzka; (-) Michał Kabaciński; (-) Witold
Klepacz; (-) Krzysztof Kłosowski; (-) Henryk Kmiecik; (-) Sławomir
Kopyciński; (-) Roman Kotliński; (-) Łukasz Krupa; (-) Jacek
Kwiatkowski;
(-) Andrzej Lewandowski; (-) Tomasz
Makowski; (-) Małgorzata Marcinkiewicz; (-) Maciej Mroczek; (-) Jacek
Najder; (-) Michał Tomasz Pacholski; (-) Janusz Palikot; (-) Wojciech
Penkalski;
(-) Zofia
Popiołek; (-) Marek Poznański; (-) Andrzej
Rozenek; (-) Adam Rybakowicz; (-) Armand Kamil Ryfiński; (-) Paweł
Sajak; (-) Marek Stolarski; (-) Maciej Wydrzyński.

USTAWA

z dnia ………………………….

o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 r.

Art. 1
W ustawie Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 r. (tekst
jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) wprowadza się następujące zmiany:


1) po art. 35 dodaje się art. 35a w brzmieniu:

„Art. 35a. § 1. W przypadku gdy z metryki sprawy, o której mowa w art. 66a wynika, że
organ administracji publicznej rozpatrujący sprawę w I instancji nie załatwił sprawy w
terminie określonym w art. 35 lub w przepisach szczególnych, organ wyższego stopnia
wymierza temu organowi, w drodze postanowienia, karę w wysokości 500 zł za każdy
dzień zwłoki. Wpływy z kar stanowią dochód budżetu państwa.
§ 2. Organem właściwym do wymierzenia kary, o której mowa w § 1 ministrowi w
sytuacji, o której mowa w § 1 jest Prezes Rady Ministrów.
§ 3. Organem właściwym do wymierzenia kary, o której mowa w § 1 samorządowemu
kolegium odwoławczemu w sytuacji, o której mowa w § 1 jest minister właściwy do spraw
administracji publicznej.
§ 4. Do terminów, o których mowa w § 1, nie wlicza się terminów przewidzianych w
przepisach prawa do dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia
postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony, albo z przyczyn
niezależnych od organu.
§ 5. Organ wyższego stopnia, o którym mowa w § 1 przed wydaniem wskazanego w § 1
postanowienia zobowiązany jest zbadać czy nie zaszły okoliczności wymienione w § 4.
Powinien w tym celu wezwać organ pierwszego stopnia do złożenia wyjaśnień
dotyczących niezachowania terminu, o którym mowa w § 1.

1 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z z 2001 r. Nr 49, poz. 509, z
2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188, Nr 170, poz.
1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 682, Nr 181, poz. 1524, z 2008 r. Nr
229, poz. 1539, z 2009 r. Nr 195, poz. 1501, Nr 216, poz. 1676, z 2010 r. Nr 40, poz. 230, Nr 182, poz. 1228,
Nr 254, poz. 1700, z 2011 r. Nr 6, poz. 18, Nr 34, poz. 173, Nr 106, poz. 622, Nr 186, poz. 1100, z 2012 r. poz.
1101, 1529.

1

§ 6. Na postanowienie, o którym mowa w § 1 nie przysługuje zażalenie, jednak organ
któremu nałożona została kara może złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
§ 7. Wniosek o którym mowa w § 6 nie wstrzymuje wykonania postanowienia, o którym
mowa w § 1.
§ 8. Karę o której mowa w § 1, uiszcza się w terminie 14 dni od dnia doręczenia
postanowienia. W przypadku nieuiszczenia kary, o której mowa w § 1, podlega ona
ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji”.

2) w art. 66a:

a) § 2 otrzymuje brzmienie:

„§ 2. W treści metryki sprawy wskazuje się:

1) wszystkie osoby, które uczestniczyły w podejmowaniu czynności w
postępowaniu administracyjnym;
2) wszystkie podejmowane przez te osoby czynności wraz z odpowiednim
odesłaniem do dokumentów zachowanych w formie pisemnej lub
elektronicznej określających te czynności;
3) datę wszczęcia postępowania prowadzonego w danej sprawie;
4) daty poszczególnych rozstrzygnięć podjętych w danej sprawie.

b) po § 3 dodaje się § 3a-3c w brzmieniu:

„§ 3a. W pierwszym tygodniu każdego miesiąca organ administracji publicznej
przekazuje organowi wyższego stopnia kopię metryki sprawy, o której mowa w § 1.
W przypadku przekazania metryki drogą elektroniczną, metryka powinna być
zapisana w formacie uniemożliwiającym dokonanie w niej zmian.
§ 3b. Metryka sprawy prowadzona przez ministra przekazywana jest w trybie
określonym w § 3a Prezesowi Rady Ministrów.
§ 3c. Metryka sprawy prowadzona przez samorządowe kolegium odwoławcze
przekazywana jest w trybie określonym w § 3a ministrowi właściwemu do spraw
administracji publicznej.


Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.


2

UZASADNIENIE

1. Cel projektu
Projektowana regulacja ma na celu ograniczenie przewlekłości postępowań
administracyjnych. W demokratycznym państwie prawa, o którym mowa w art. 2
Konstytucji RP, obywatel powinien posiadać odpowiednie gwarancje co do tego, że
organy władzy publicznej będą rozpatrywać jego wnioski i żądania w sposób rzetelny i
bezstronny, zaś rozstrzygnięcie sprawy będzie miało miejsce w możliwie szybkim
terminie. Prawo do dobrej, rzetelnej administracji jest uznawane także w aktach prawa
wspólnotowego. Na poziomie Unii Europejskiej prawo do dobrej administracji jest
wyraźnie wskazane w art. 41 Karty Praw Podstawowych, stanowiącym m.in. o prawie do
załatwienia sprawy „w rozsądnym terminie”.

2. Rzeczywisty stan w dziedzinie stanowiącej przedmiot regulacji
Z analizy przepisów Kodeksu postepowania administracyjnego wynika, iż jedną z
podstawowych zasad postępowania administracyjnego jest zasada szybkości postępowania.
Wyraża ją zwłaszcza art. 12 KPA. Wskazany przepis wyznacza dyrektywę szybkiego
postępowania organów administracji publicznej stanowiąc, iż powinny one „działać w
sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami
prowadzącymi do jej załatwienia”. W drugim paragrafie art. 12 można przeczytać, że
„sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być
załatwione niezwłocznie”.
Proponowane organom administracyjnym terminy dla załatwienia spraw zostały
określone w art. 35 KPA. W pierwszej kolejności zawarte jest w nim czytelne wymaganie,
by organy administracyjne załatwiały sprawy „bez zbędnej zwłoki”. Art. 35 § 2 Kodeksu
postępowania administracyjnego stanowi, że zwłaszcza te sprawy, które nie wymagają
przeprowadzania postepowania wyjaśniającego, powinny być rozpatrywane od razu po
wniesieniu żądania przez stronę. Jeżeli natomiast konieczne jest przeprowadzenie tzw.
„postepowania wyjaśniającego”, to zgodnie z art. 35 § 3 KPA załatwienie sprawy powinno
nastąpić „nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie
później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania”. Wskazane w art. 35
terminy wydają się rozsądne i zapewne nie można byłoby mówić o przewlekłości
postępowania administracyjnego w sytuacjach, kiedy organy rozpatrywałyby
przedstawiane im sprawy w ustawowo zdefiniowanych terminach.
Niestety, wskazane w art. 35 KPA terminy mają jedynie charakter instrukcyjny, co
oznacza, iż przypadku ich przekroczenia organy administracyjne nie ponoszą z tego tytułu
żadnej kary. Normy prawne określające zasadę szybkości postepowania, pozbawione są
więc sankcji i tym samym mają charakter tzw. lex imperfecta.
3

Jednocześnie należy wskazać, że zdecydowanie niewystarczające są obecne
mechanizmy służące zagwarantowaniu tego, iż organy administracyjne będą załatwiać
sprawy w terminach określonych w art. 35 KPA. Owszem, prawdą jest, że w Kodeksie
postepowania administracyjnego oraz w Prawie o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi przewidziane są pewne środki prawne przysługujące stronom w
przypadku bezczynności organów administracji publicznej. Jednakże w obecnym stanie
prawnym, nawet w sytuacji gdy strony skorzystają ze wszystkich ustawowo
przewidzianych środków, organ administracji publicznej będzie mógł w dalszym ciągu
pozostawać bezczynny.
Obecnie, zgodnie z art. 36 Kodeksu Postępowania Administracyjnego organ
administracji publicznej, w przypadku gdy nie załatwi sprawy w ustawowo określonym
terminie, jest zobowiązany zawiadomić strony postępowania o wyznaczeniu nowego
terminu i jednocześnie wskazać przyczyny zwłoki. Niestety powszechna praktyka
funkcjonowania organów administracji jest taka, że organy zawiadamiając o wyznaczeniu
nowego terminu załatwienia sprawy, przyczyny swojej bezczynności uzasadniają w
sposób lakoniczny i niewyczerpujący. Ponadto, często dochodzi do sytuacji, w której
organy administracji publicznej nie wypełniają nawet samego obowiązku zawiadamiania o
nowym terminie wyznaczenia sprawy.
W takich przypadkach, środkiem służącym zapewnieniu szybkości postępowania
administracyjnego, jest instytucja przewidziana w art. 37 KPA. Zgodnie z tym przepisem,
stronom przysługuje możliwość złożenia zażalenia na bezczynność organów administracji
publicznej. Zażalenie to składa się w przypadku niezałatwienia sprawy przez organ
administracji publicznej w terminie przewidzianym w przepisach ustawy lub w nowym
terminie załatwienia sprawy wyznaczonym na podstawie z art. 36 KPA oraz w każdej
innej sytuacji przewlekłego postępowania. Zażalenie to składa się do organu wyższego
stopnia. W przypadku gdy nad organem rozpatrującym sprawę, nie ma już organu
wyższego stopnia, strony mogą skierować do organu rozpatrującego sprawę „wezwanie do
usunięcia naruszenia prawa”. Jeżeli zażalenie zostanie uznane za uzasadnione, to zgodnie
z art. 37 § 2 KPA, organ wyższego stopnia ma obowiązek „wyznaczyć dodatkowy termin
załatwienia sprawy”.
Niestety częsta jest sytuacja, w której organy administracji publicznej wezwane do
usunięcia naruszenia prawa nie podejmują odpowiednich kroków służących wydaniu
rozstrzygnięcia w rozpatrywanej sprawie. Również w przypadku gdy organ wyższego
stopnia po rozpatrzeniu zażalenia wyznacza nowy termin załatwienia sprawy, także ten
termin jest niejednokrotnie ignorowany.
W takiej sytuacji, gdy wyczerpane zostaną już wszystkie środki przewidziane w
Kodeksie postępowania administracyjnego, strony mogą złożyć skargę do sądu
administracyjnego na bezczynność organów administracyjnych, o czym stanowi art. 3 § 2
4