Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Wobec  powyższego,  racjonalne  wydaje  się,  pozostawienie  podatnikom  dotychczas 
uprawnionym do zastosowania ulgi na nowe technologie możliwo ci dalszego jej stosowania 
w  nowym,  ulepszonym  kształcie.  Nie  do  zaakceptowania  z  punktu  widzenia  celów 
proponowanych  regulacji  byłaby  sytuacja,  w  której  podatnik  dokonujący  np.  cyklicznej 
wymiany oprogramowania firmowych komputerów, który już skorzystał w przeszło ci z ulgi 
przewidzianej  w  art.  18b,  zostałby  pozbawiony  prawa  do  niej  w  wyniku  wprowadzenia 
nowych przepisów.  
W efekcie przyjęcia nowych regulacji podatnik ten zachowa prawo do ulgi. Natomiast, 
w  konsekwencji  niestosowania  do  niego  jedynie  ograniczeń  co  do  kwoty  przeznaczonej  na 
zakup technologii niestosowanej na  wiecie przez okres dłuższy niż 5 lat, stwierdzić należy, iż 
będzie mógł on skorzystać z wszystkich udogodnień jakie wprowadzą do ustawy o podatku 
dochodowym  od  osób  prawnych  proponowane  regulacje.  W  szczególno ci  nie  będzie  on 
zmuszony  za  każdym  razem  w  celu  skorzystania  z  ulgi  otrzymanej  pozytywnej  opinii 
niezależnej instytucji badawczej, oraz będzie on mógł powoływać się na nią nawet w sytuacji 
zakupu  technologii  z  odroczonym  terminem  płatno ci  lub  na  raty,  gdyż  podstawą  do 
obliczenia wysoko ci ulgi będzie, tak jak ma to według projektowanych rozwiązań miejsce w 
stosunku  do  wszystkich  przedsiębiorców,  warto ć  początkowa  zakupionego  rodka  w  roku 
wprowadzenia go do ewidencji  rodków trwałych oraz warto ci niematerialnych i prawnych.  
W  razie  wątpliwo ci  co  do  stosowania  nabytej  technologii  przez  okres  krótszy  niż  
5  lat,  organ  podatkowy  będzie  mógł  zobowiązać  podatnika  do  przedstawienia  pozytywnej 
opinii niezależnej instytucji badawczej w tej materii, co będzie rozwiązaniem analogicznym, 
jak w przypadku innych beneficjentów kredytu na innowacje. Oczywi cie, podatnik o którym 
mowa,  będzie  mógł  odliczyć  od  podstawy  opodatkowania  dwukrotno ć  kwoty  wydatków 
poniesionych na zakup nowej technologii, a nie jedynie jej połowę. 
Na  koniec  dodać  należy,  iż  mechanizm  polegający  na  premiowaniu  innowacyjno ci 
poprzez redukcję obciążeń podatkowych, w stosunku do przedsiębiorstw ją wdrażających, nie 
jest  obcy  ustawodawstwom  zagranicznym.  Jako  przykład  sprawdzonych  w  praktyce  
i  przekładających  się  na  wzrost  innowacyjno ci  firm  rozwiązań,  będących  jednocze nie 
podobnymi do tych proponowanych w niniejszym projekcie, wskazać należy instytucję crédit 
impôt recherche (CIR) wprowadzoną do systemu francuskiego prawa podatkowego w 1983 r. 
i  przewidzianą  obecnie  w  art.  244  lit.  B  Kodeksu  podatkowego  (Code  général  des  impôts). 
Rozwiązania francuskie  pozwalają  wszystkim  podatnikom  CIT (impôt  sur les sociétés) oraz 
PIT (impôt sur le revenu) bez względu na ich wielko ć, oraz wysoko ć rocznych obrotów, na 
pomniejszenie  kwoty  podatku  należnego  o  30%  wydatków  poniesionych,  do  kwoty  100 
20 
 
milionów euro, na badania i rozwój, oraz o 5% w razie przekroczenia tejże kwoty. Może się 
zdarzyć,  iż  kwota  ulgi  przysługującej  podatnikowi  z  tytułu  CIR  przekracza  kwotę  podatku 
należnego.  W  takiej  sytuacji,  Skarb  Państwa  staje  się  dłużnikiem  podatnika  w  stosunku  do 
różnicy.  
Jako  badania  i  rozwój  dające  podstawę  do  skorzystania  z  CIR,  prawo  francuskie 
rozumie zgodnie z wytycznymi przyjętymi przez OECD (Manuel de Frascati, Méthode type 
proposée  pour  les  enquêtes  sur  la  recherche  et  le  développement  expérimental)  badania 
podstawowe (recherche fondamentale), badania stosowane (recherche appliquée), oraz prace 
eksperymentalne (développement experimental), których rozumienie zasadniczo nie różni się 
od  definicji  analogicznych  pojęć  zawartych  w  polskiej  ustawie  o  zasadach  finansowania 
nauki. Zakres zastosowania CIR jest zatem jeszcze szerszy niż proponowanego w niniejszym 
projekcie kredytu na innowacje. 
 
Zaznaczyć  należy,  iż  Francja  została  zakwalifikowana  w  cytowanym  już  rankingu 
Innovation Union Scoreboard 2011 jako jeden z europejskich liderów dziedzinie rozwoju, o 
ponadprzeciętnej innowacyjno ci gospodarki.  
 
 
4.  Przewidywane skutki prawne, gospodarcze i społeczne projektu  
 
Proponowane  przez  autorów  projektu  rozwiązanie  będące  w  istocie  dostosowaniem  
do  realiów  ekonomicznych  instytucji  prawnej  już  istniejącej,  nie  spowoduje  powstania 
niespójno ci  w  ramach  systemu  prawa  podatkowego.  Owa  nieinwazyjno ć  systemowa  idzie  
w parze z całą serią pozytywnych skutków gospodarczych i społecznych. 
Wprowadzenie  do  ustawy  o  podatku  dochodowym  od  osób  prawnych  kredytu  
na  innowacje  w  zaproponowanym  kształcie,  wyeliminuje  z  systemu  prawa  podatkowego 
regulacje,  które  z  racji  poważnych  wad  konstrukcyjnych,  będących  obiektem  krytyki  
w  pkt.  2  niniejszego  uzasadnienia,  nie  spełniają  obecnie  swojej  podstawowej  funkcji 
ekonomicznej,  jaką  jest  stymulacja  rozwoju  innowacyjno ci  polskich  przedsiębiorstw 
należących  do  sektora  najbardziej  narażonego  na  negatywne  skutki  transformacji 
ekonomicznych,  związanych  z  kryzysem  gospodarczym,  oraz  ciągłym  dostosowywaniem 
polskiej gospodarki do modelu wolnorynkowego typowego dla państw wysokorozwiniętych.  
Spodziewać  się  można,  iż  przedsiębiorcy,  którzy  nabędą  prawo  do  skorzystania  
z  kredytu  na  innowacje,  będącego  swoistą  nagrodą  za  wysiłki  oraz  ryzyko  związane  
z  podnoszeniem  poziomu  innowacyjno ci  firmy,  będą  coraz  czę ciej  skłonni  do  ich 
podejmowania.  Ów  bodziec  do  inwestycji  w  badania  i  prace  rozwojowe  przyczyni  się  
21 
 
w dłuższej perspektywie do wytwarzania przez polską gospodarkę przewag konkurencyjnych 
w  postaci  innowacyjno ci,  których  rola  dla  stabilno ci  oraz  wysokiego  poziomu  rozwoju 
gospodarczego została wyja niona w pkt. 2 niniejszego uzasadnienia.  
Proponowane  regulacje  zostały  skonstruowane  w  taki  sposób,  aby  z  jednej  strony 
oddać do dyspozycji podatnika efektywne narzędzie pozwalające mu na  wiadome i rozsądne 
planowanie opłacalnych inwestycji w podnoszenie innowacyjno ci swojego przedsiębiorstwa, 
z  drugiej  natomiast,  aby  znacznie  zminimalizować  ryzyko  nadużyć,  z  którymi  organicznie 
związana  jest  niemal  każda  ulga  podatkowa.  W  efekcie,  niniejszy  projekt  wpisuje  się 
doskonale w wymogi poprawnej i korzystnej dla wszystkich legislacji. 
 
5.   Przewidywane skutki finansowe projektu  
 
Przyjęcie  proponowanych  regulacji  wiąże  się  w  sposób  oczywisty  z  obciążeniem 
budżetu  państwa.  Obciążenie  to  nie  powinno  przekraczać  jednak  kwoty  112  mln  złotych. 
Oszacowanie  to  oparte  jest  na  danych  podanych  w  raporcie  „Przedsiębiorczo ć  w  Polsce”, 
opublikowanym  przez  Ministerstwo  Gospodarki  w  sierpniu  2012  r.  W  przywołanym 
opracowaniu  wskazano,  iż  w  latach  2006-2010  przedsiębiorcy  korzystający  z  ulgi  na  nowe 
technologie  odliczyli  od  podstawy  opodatkowania  kwotę  ok.    67  mln  zł,  z  czego  skutek 
budżetowy to 14 mln zł. Oznacza to, że w ciągu ostatnich 5 lat  rednia strata dla budżetu była 
równa kwocie 2,8 mln zł. 
Z  faktu,  iż  w  projektowanej  regulacji  kwota  odliczenia  od  podatku  będzie 
czterokrotnie  wyższa  można  wnioskować,  iż  gdyby  identyczna  liczba  przedsiębiorców 
skorzystała z kredytu na innowacje, to w skali roku skutek dla budżetu byłby równy 11,2 mln 
zł. Oczywi cie w związku z szerszym zakresem  przedmiotowym kredytu na innowacje oraz 
mniejszymi ograniczeniami w zakresie jego stosowania można się spodziewać, iż skorzysta z 
niego  większa  liczba  przedsiębiorców.  Jednak  nawet  przyjmując  założenie,  iż  z 
projektowanego kredytu  na innowacje skorzysta  10 razy więcej osób aniżeli z ulgi na nowe 
technologie, to strata dla budżetu nie będzie przekraczać 112 mln złotych.  
Projektodawcy  zakładają,  że  ubytek  dla  budżetu  zostanie  zrekompensowany 
zwiększeniem wpływów do budżetu wynikających z podniesienia poziomu konkurencyjno ci 
polskiej  gospodarki,  a  co  za  tym  idzie  zwiększenia  sprzedaży  wysokiej  jako ci  produktów 
oferowanych przez przedsiębiorców objętych ulgą. 
 
W  tym  punkcie  warto  także  doprecyzować  nazewnictwo  jakiego  używają  autorzy  
w  niniejszym  projekcie.  Instytucja  kredytu  na  innowacje  została  tak  nazwana,  ponieważ 
22 
 
zakłada  ona  premiowanie  podatnika  inwestującego  w  rozwój  swojej  firmy,  który 
zwiększywszy  poziom  jej  innowacyjno ci  w  przyszło ci,  odda  kwotę  rzeczonej  premii  
z nawiązką w postaci danin publicznych.  
Przedsiębiorstwo  korzystające  z  kredytu  na  innowacje,  będzie  mogło  odpisać  
od podstawy opodatkowania nie 50% kosztów zakupu nowej technologii, jak ma to miejsce 
dzisiaj,  lecz  aż  200%  warto ci  innowacyjnych  składników  majątkowych,  wdrożonych  
w  wyniku  podjętych  badań  i  prac  rozwojowych.  Dodatkowo,  znacznie  poszerzony  zostaje 
zakres  inwestycji  objętych  ulgą  w  nowym  kształcie.  Owo  kredytowanie  przez  państwo 
działalno ci  innowacyjnej  zakłada  jednak,  iż  udzielona  podatnikowi  „pożyczka”  zostanie 
zwrócona  w  momencie,  gdy  innowacyjne  rezultaty  badań  i  prac  rozwojowych  zaczną 
przekładać się na wzrost jego dochodów, a tym samym podstawy opodatkowania.  
 
Należy zatem stwierdzić, iż w dłuższej perspektywie czasu, proponowane zmiany nie 
powodują obciążenia budżetu państwa. Przeciwnie, będąc, jako element długofalowej polityki 
wspierania  innowacyjno ci,  motorem  wzrostu  gospodarczego  spowodują  zwiększenie kwoty 
danin odprowadzanych do budżetu.  
 
6.  Założenia podstawowych aktów wykonawczych 
 
W trosce o spójno ć systemu prawa podatkowego projektodawcy wskazują także na 
konieczno ć  dostosowania  do  wymogów  nowego  stanu  prawnego  formularzy  będących 
załącznikami  do  rozporządzenia  Ministra  Finansów  z  dn.  25  listopada  2011  r.  w  sprawie 
okre lenia  wzorów  deklaracji,  zeznania,  o wiadczenia  oraz  informacji  podatkowych 
obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych  (Dz. U. 2011 Nr 265, 
poz. 1575). W szczególno ci zmiany wymagane są w obrębie formularza CIT-8/0 (załącznik 
10 do ww. rozporządzenia), w pozycji  53 zastąpienie wyrażenia „wydatki na nabycie nowej 
technologii”  wyrażeniem  „warto ć  początkowa  rodków  uprawniających  do  kredytu  na 
innowacje”,  oraz,  w  obrębie  formularza  CIT-8  (załącznik  6),  w  pozycji  46  zastąpienie 
wyrażenia „odliczenia zmniejszające podstawę opodatkowania z tytułu wydatków na nabycie 
nowej  technologii” wyrażeniem „odliczenia zmniejszające podstawę opodatkowania z tytułu 
kredytu na innowacje”. 
 
7.  Zgodność regulacji z prawem Unii Europejskiej  
 
23 
 
 
Poruszając  problem  zgodno ci  proponowanych  rozwiązań  z  prawem  Unii 
Europejskiej,  konieczna  wydaje  się  ich  analiza  z  punktu  widzenia  instytucji  pomocy 
publicznej  przewidzianej  w  art.  107  ust.  1  Traktatu  o  Funkcjonowaniu  Unii  Europejskiej 
(dawny art. 87 ust. 1 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską), zgodnie z którym: „z 
zastrzeżeniem  innych  postanowień  przewidzianych  w  Traktatach,  wszelka  pomoc 
przyznawana  przez  Państwo  Członkowskie  lub  przy  użyciu  zasobów  państwowych  w 
jakiejkolwiek  formie,  która  zakłóca  lub  grozi  zakłóceniem  konkurencji  poprzez  sprzyjanie 
niektórym  przedsiębiorstwom  lub  produkcji  niektórych  towarów,  jest  niezgodna  z  rynkiem 
wewnętrznym  w  zakresie,  w  jakim  wpływa  na  wymianę  handlową  między  Państwami 
Członkowskimi”. 
 
Zgodnie  z  główną  linią  orzeczniczą  Trybunału  Sprawiedliwo ci  (wyrok  TS  z  dn.  24 
lipca 2003 r. w sprawie C-280/00, Altmark Trans GmbH i Regierungspräsidium Magdeburg 
przeciwko  Nahverkehrsgesellschaft  Altmark  GmbH,  oraz  wyrok  TS  z  dn.  3  marca  2005  w 
sprawie  C-172/03,  Heiser),  aby  można  było  przyjąć,  iż  mamy  do  czynienia  z  pomocą 
publiczną, co do zasady zakazaną przez art. 107 TFUE, owa pomoc musi: 
1.  być  interwencją  państwa  lub  interwencją  przy  użyciu  zasobów  państwowych  (np. 
pomoc  przyznana  przez  władze  krajowe,  regionalne  lub  lokalne,  banki  publiczne, 
fundacje, itp.),  
2.  być w stanie wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi, przy 
czym,  zdaniem  Komisji  Europejskiej  oraz  Trybunału  Sprawiedliwo ci  za 
wystarczające  do  spełnienia  niniejszego  kryterium  jest  wykazanie,  że  beneficjent 
prowadzi  działalno ć  gospodarczą  i  działa  na  rynku,  na  którym  istnieje  wymiana 
handlowa pomiędzy państwami członkowskimi (np. wyrok TS z dn. 21 marca 1991r. 
w sprawie C-305/89, Włochy przeciwko Komisji).  
3.  być  selektywna,  tzn.  musi  ona  wpływać  na  równowagę  pomiędzy  niektórymi 
przedsiębiorcami,  a  ich  konkurentami  sprzyjając  niektórym  przedsiębiorstwom  lub 
produkcji  niektórych  towarów.  Pomoc  selektywna,  to  np.  taka  pomoc,  co  do  której 
władze  zarządzające  posiadają  swobodę  decyzyjną,  lub  taka,  której  zakres  jest 
ograniczony do czę ci terytorium państwa członkowskiego,  
4.  zakłócać konkurencję na rynku, lub  grozić jej zakłóceniem, przy czym orzecznictwo 
europejskie za wystarczające uznaje w tym punkcie, analogicznie do kwestii wpływu 
pomocy  na  wymianę  handlową  między  państwami  Unii,  działanie  przedsiębiorcy  na 
rynku, na którym istnieje wymiana między państwami członkowskimi (np. cytowany 
wyrok TS w sprawie C-305/89). W sytuacji, gdy przedsiębiorca – beneficjent pomocy 
24