Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

działa  na  wspomnianym  rynku,  uznanie,  iż  pomoc  mu  przyznana  nie  zakłóca 
konkurencji  jest  niezwykle  trudne  do  przyjęcia  i  wymagałoby,  według  wszelkiej 
logiki, udowodnienia, iż beneficjent znajduje się np. w sytuacji monopolu naturalnego.   
 
Z  kumulatywnego  charakteru  powyższych  kryteriów  podkre lonego  przez  Trybunał 
Sprawiedliwo ci  we  wspomnianym  już  wyroku  w  sprawie  C-280/00  oraz  w  wyroku  w 
sprawie  C-237/04  (mającej  za  przedmiot  wniosek  o  wydanie,  na  podstawie  art.  234  TWE, 
orzeczenia  w  trybie  prejudycjalnym,  złożony przez  Tribunale di  Cagliari  postanowieniem z 
dnia  14  maja  2004  r.,  które  wpłynęło  do  Trybunału  w  dniu  7  czerwca  2004  r.,  w 
postępowaniu Enirisorse SpA przeciwko Sotacarbo SpA) wynika, iż niespełnienie jednego z 
nich wyklucza zakwalifikowanie danego działania jako pomoc publiczną wchodzącą w zakres 
zastosowania art. 107 TFUE.  
 
Proponowane  w  niniejszym  projekcie  regulacje  są  interwencją  państwa  powodującą 
zmniejszenie  zasobów  państwowych.  Mimo,  iż  kredyt  na  innowacje  nie  zakłada 
bezpo redniego  transferu  rodków  z  kasy  państwowej,  powoduje  on  zmniejszenie  obciążeń 
spoczywających  na  przedsiębiorcach  spełniających  zaproponowane  w  projekcie  kryteria  i 
wyrażających chęć skorzystania z niego. Taki mechanizm bez wątpienia wypełnia pierwsze z 
wymienionych  kryteriów  pomocy  publicznej,  co  potwierdza  cytowany  wyrok  Trybunału 
Sprawiedliwo ci w sprawie C-237/04, zgodnie z którym „pojęcie pomocy obejmuje nie tylko 
wiadczenia  pozytywne,  ale  również  różne  postacie  rodków  interwencyjnych,  które 
zmniejszają  koszty  obciążające  zwykle  budżet  przedsiębiorstwa  i  które,  nie  będąc  przez  to 
subwencjami w  cisłym znaczeniu tego słowa, mają taki sam charakter i identyczne skutki”. 
 
Co  do  drugiego  oraz  czwartego  z  omawianych  kryteriów,  w  związku  z  faktem,  iż 
przewidziana  w  projekcie  premia  na  innowacje  kierowana  jest  do  wszystkich 
przedsiębiorców,  a  zatem  zarówno  działających  na  rynku  krajowym  jak  i  tych  obecnych  na 
rynku,  na  którym  istnieje  wymiana  pomiędzy  państwami  członkowskimi,  należy  uznać,  w 
duchu  jurysprudencji  Trybunału  Sprawiedliwo ci,  iż  proponowane  regulacje  wpływają  na 
wymianę  handlową  pomiędzy  państwami  członkowskimi  oraz  mogą  potencjalnie  zakłócić 
konkurencję  w  obrębie  wspólnego  rynku,  głównie  poprzez  podniesienie  poziomu 
konkurencyjno ci  polskich  przedsiębiorstw, wzrost produkcji oraz jako ci  polskich  towarów 
oferowanych za granicą, oraz przyciągnięcie zagranicznych inwestorów.  
 
Niemniej jednak, stwierdzić należy, iż proponowana polskim przedsiębiorcom pomoc 
będąca  obiektem  niniejszego  projektu  nie  jest  pomocą  selektywną  w  rozumieniu  art.  107 
TFUE, i tym samym nie stanowi pomocy publicznej w rozumieniu prawa wspólnotowego.  
25 
 
 
Otóż zdaniem przeważającej czę ci doktryny prawniczej, oraz Komisji Europejskiej, 
rodki ogólne (ang. general measures) realizujące ogólną politykę ekonomiczną państwa oraz 
dostępne  dla  wszystkich  podmiotów  gospodarczych  działających  w  danym  państwie 
członkowskim  nie  są  rodkami  spełniającymi  kryterium  selektywno ci  i  tym  samym  są 
wyłączone  spod  zakresu  zastosowania  przepisów  okre lających  niedozwoloną  pomoc 
publiczną. Co więcej, jak wskazuje Komisja Europejska w swoim obwieszczeniu w sprawie 
stosowania  reguł  pomocy  publicznej  do 
rodków  związanych  z  bezpo rednim 
opodatkowaniem działalno ci gospodarczej, 98/C-384/03 (zwanym dalej „obwieszczeniem”) 
nawet niektóre  rodki selektywne uzasadnione przez „naturę albo ogólny porządek systemu” 
mogą nie zostać uznane za pomoc publiczną.  
 
Komisja Europejska w swoim  obwieszczeniu  precyzuje pojęcie  rodków ogólnych, a 
tym  samym  zakres zastosowania kryterium selektywno ci stwierdzając, iż aby była mowa o 
rodkach  ogólnych,  muszą  one  być  „skutecznie  dostępne  dla  wszystkich  firm  na  podstawie 
równego dostępu, i nie mogą być faktycznie zmniejszane co do zakresu, na przykład poprzez 
uznaniowe  decyzje  państwa,  co  do  ich  przyznania  lub  poprzez  inne  czynniki,  które 
ograniczają ich praktyczne skutki”.  
 
rodek pomocowy, który spełnia powyższe kryterium, jest  rodkiem ogólnym, który z 
racji  niespełnienia  kryterium  selektywno ci,  nie  jest  objęty  zakresem  regulacji  dotyczących 
pomocy  publicznej.  Proponowane  w  niniejszym  projekcie  rozwiązania  są  skierowane  do 
wszystkich przedsiębiorców na równych zasadach. Przyznanie kredytu na innowacje nie jest 
również  uzależnione  od  dyskrecjonalnej  decyzji  organu  podatkowego.  Należy  zatem 
jednoznacznie  stwierdzić,  iż  stanowi  on  rodek  ogólny,  który  nie  będąc  selektywnym,  nie 
stanowi pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 TFUE.  
 
Na poparcie sformułowanej wyżej tezy dodać należy, iż Komisja Europejska wyraziła 
expressis  verbis  w  swoim  obwieszczeniu,  iż  „ rodki  spełniające  cele  ogólnej  polityki 
gospodarczej  poprzez zmniejszenie obciążeń podatkowych związanych z pewnymi kosztami 
produkcji  (badania  i  rozwój  (B  i  R),  rodowisko,  szkolenia,  zatrudnienie)”  nie  stanowią 
pomocy publicznej, „pod warunkiem, że mają równoprawne zastosowanie do wszystkich firm 
i do produkcji wszystkich towarów”.  
 
Fakt,  iż  z  kredytu  na  innowacje  skorzystać  mogą  wszyscy  ci  przedsiębiorcy,  którzy 
spełnili okre lone kryteria (inwestycja w badania i rozwój, wytworzenie  rodka podnoszącego 
innowacyjno ć)  jest  takim  wła nie  równoprawnym  zastosowaniem  rodka  zmniejszającego 
obciążenia  podatkowe  w  stosunku  do  wszystkich  firm  i  do  produkcji  wszystkich  towarów. 
Powyższa  konkluzja  nie  może  zostać  poddana  w  wątpliwo ć  przez  argument,  zgodnie  z 
26 
 
którym konieczno ć podjęcia działań innowacyjnych umożliwiająca skorzystanie z ulgi jest 
kryterium  dyskryminującym  firmy,  które  owych  działań  nie  podejmują,  lub  też  poglądem 
uznającym,  że  premiowanie  innowacji  kosztem  budżetu  państwa  uprzywilejowuje  sektory 
gospodarki szczególnie „podatne” na innowacje, np. przemysł komputerowy, samochodowy, 
elektromechaniczny  itp.  Tak  bowiem  długo,  jak  pomoc  przyznawana  jest  potencjalnie 
wszystkim przedsiębiorcom, na równych zasadach i według czytelnych jednolitych kryteriów, 
nie  jest  ona  pomocą  selektywną,  co  potwierdzają  następujące  słowa  Komisji  Europejskiej 
zawarte  w  cytowanym  obwieszczeniu:  „fakt,  że  niektóre  firmy  albo  jakie   sektory  odnoszą 
korzy ci  większe  niż  inne  z  tytułu  niektórych  z  tych  rodków    podatkowych  (ulg 
podatkowych lub odpisów od podstawy opodatkowania – przyp. aut.) niekoniecznie oznacza, 
że wchodzą one w zakres reguł konkurencji rządzących pomocą publiczną. A zatem,  rodki 
zaprojektowane  dla  zmniejszenia  opodatkowania  pracy  przeznaczone  dla  wszystkich  firm 
mają  względnie  większy  skutek  w  przemysłach  pracochłonnych  niż  w  przemysłach 
kapitałochłonnych, ale niekoniecznie tworzą pomoc publiczną. Podobnie, zachęty podatkowe 
dla inwestycji w  rodowisko, B i R albo szkolenia faworyzują jedynie firmy, które podejmują 
taką inwestycję, ale ponownie, niekoniecznie tworzą pomoc publiczną”. 
Biorąc  pod  uwagę  fakt,  iż  proponowane  regulacje  nie  tworzą  pomocy  publicznej  w 
rozumieniu  art.  107  TFUE,  nie  widać  także  pola  do  zastosowania  krajowych  regulacji 
regulujących jej kwestię, w szczególno ci ustawy z dn. 30 kwietnia 2004r. o postępowaniu w 
sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U 2004 Nr 1213 poz. 1291 ze zm.).  
 
 
27