Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw
projekt dotyczy dostosowania progów w stabilizującej regule wydatkowej, wprowadzenia zmian o charakterze porządkującym, w tym ułatwiające procedurę konsolidacji przepływów finansowych między funduszami zarządzanymi przez ZUS, a także zmian dotyczących dokonywania przez jednostkę samorządu terytorialnego zmian budżetu ustalonego zastępczo przez regionalną izbę obrachunkową oraz zmiany usuwające wątpliwości w zakresie zastępczego ustalania budżetu jednostki przez izbę
- Kadencja sejmu: 7
- Nr druku: 2259
- Data wpłynięcia: 2014-03-28
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: Ustawa o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2014-05-09
- adres publikacyjny: Dz.U. poz. 911
2259
dokonując nowelizacji tego budżetu – nie może wprowadzać takich zmian w tym
budżecie, które pogłębią stopień niezachowania tych relacji.
Źodatkowo, zmiany budżetu ustalonego zastępczo, dokonywane przez jednostki, które
nie opracowały programu postępowania naprawczego lub nie uzyskały pozytywnej
opinii regionalnej izby obrachunkowej do programu, jak i samo ustalenie zastępcze
budżetu przez regionalne izby obrachunkowe dla ww. jednostek, powinny nastąpić
z zastosowaniem ograniczeń, o których mowa w art. 240a ust. 5 i 6.
Uzasadnieniem dla wprowadzenia proponowanego ust. 10 w art. 240a jest
doprowadzenie do sytuacji, w której regionalna izba obrachunkowa – ustalając budżet
jednostki, która nie opracowała programu postępowania naprawczego lub nie uzyskała
pozytywnej opinii regionalnej izby obrachunkowej do programu – będzie dysponować
takimi samymi instrumentami prawnymi, jak w przypadku realizowania przez jednostkę
samorządu terytorialnego programu postępowania naprawczego, tj. stosowaniem
ograniczeń wynikających z art. 240a ust. 5 i 6. W przeciwnym razie sytuacja prawna
jednostek samorządu terytorialnego prowadzących postępowania naprawcze i jednostek
samorządu terytorialnego, które – mimo stosownego wezwania – nie przystąpiły do
opracowania i uchwalenia programu postępowania naprawczego lub opracowały
program nierokujący poprawy sytuacji, a którym regionalna izba obrachunkowa będzie
ustalać budżet – byłaby diametralnie różna. Brak przedmiotowej regulacji mógłby
spowodować, że po ustaleniu budżetu przez regionalną izbę obrachunkową (bez
zachowania relacji z art. 242–244 ustawy o finansach publicznych) – jst
nieprzystępująca na wezwanie do opracowania programu postępowania naprawczego
nie byłaby związana żadnymi ograniczeniami w dokonywaniu wydatków, o których
mowa w art. 240a ust. 5 i 6, a ponadto mogłaby nie zachowywać relacji wynikających
z przepisów art. 242–244 ustawy o finansach publicznych. Tym samym uregulowanie
tej kwestii powinno działać dyscyplinująco na jednostki, które mimo zagrożenia
realizacji zadań publicznych i wezwania ze strony regionalnej izby obrachunkowej nie
podejmują działań związanych z wdrożeniem programu postępowania naprawczego.
Powyższe dotyczy także potencjalnego przypadku jednostki, której regionalna izba
obrachunkowa – po uprzednim wezwaniu do opracowania programu postępowania
naprawczego – ustaliła budżet z zachowaniem relacji określonych w art. 242–244.
6
Zachowanie relacji w budżecie ustalonym zastępczo nie jest tożsame z usunięciem
przesłanki zagrożenia zadań publicznych, a brak związania ograniczeniami, o których
mowa w art. 240a ust. 5 i 6, mógłby pogorszyć i tak trudną sytuację finansową
jednostki.
Na potrzebę wprowadzenia powyższych rozwiązań wskazywała Krajowa Rada
Regionalnych Izb Obrachunkowych.
Z kolei projektowana regulacja art. 240b jednoznacznie wskazuje w ust. 1 podstawę
prawną, która umożliwia ustalenie przez regionalną izbę obrachunkową budżetu
jednostki bez zachowania relacji, o których mowa w art. 242–244, w sytuacji, gdy
jednostka nie ma możliwości uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej lub budżetu
jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z zasadami określonymi w art. 242–244,
jednakże w jednostce tej nie występuje zagrożenie realizacji zadań publicznych.
Regulacja art. 240b ust. 1 usuwa tym samym wątpliwości w zakresie dotyczącym
możliwości zastępczego ustalenia budżetu.
Z kolei propozycja przepisu ust. 2 w dodawanym art. 240b zawiera nakaz
analogicznego stosowania przepisu art. 240a ust. 9 w zakresie dokonywania zmian
budżetu „zastępczego” przez jednostkę samorządu terytorialnego, która nie była
obowiązana do opracowania i uchwalenia programu postępowania naprawczego.
Zmiany te nie mogą prowadzić do zwiększenia stopnia niezachowania relacji
określonych w art. 242–244, wynikających z budżetu ustalonego przez regionalną izbę
obrachunkową.
Unormowanie ww. kwestii dla jednostek samorządu terytorialnego, niemających
możliwości uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej lub budżetu jednostki
samorządu terytorialnego, zgodnie z zasadami określonymi w art. 242–244, jest istotne
z punktu widzenia prowadzenia gospodarki finansowej przez te jednostki.
Jednocześnie w celu zwiększenia przejrzystości finansowej dokonano zmian w art. 226
ustawy o finansach publicznych. Przede wszystkim dodawany pkt 6a w art. 226 ust. 1
potwierdza wymóg zamieszczania w wieloletniej prognozie finansowej jednostek
samorządu terytorialnego informacji o relacjach, o których mowa w art. 242–244.
Regulacja ta wprowadza również dla jednostek samorządu terytorialnego, którym
budżet ustaliła izba obrachunkowa lub które realizują program naprawczy, obowiązek
przedstawienia informacji o stopniu niezachowania ww. relacji.
7
Wprowadzenie powyższej regulacji w art. 226 jest zasadne ze względu na to, iż
dodawane przepisy art. 240a i 240b za kluczowy parametr, wyznaczający możliwości
dokonywania zmian budżetu jst, uznają stopień niezachowania relacji określonych
w art. 242–244, wynikających z budżetu „zastępczego”. Ten parametr ma podstawowe
znaczenie z punktu widzenia nadzoru rio nad jst, którym ustalono budżet
z przekroczeniem relacji, gdyż pozwala organom nadzorczym na bieżąco monitorować
sytuację finansową jednostki.
Jednocześnie, należy zaznaczyć, że zaproponowane zmiany powinny mieć zastosowanie
również do zmiany budżetów ustalonych zastępczo na 2014 r. dokonywanych po
wejściu w życie projektowanej ustawy. Nie ma w tym zakresie potrzeby wprowadzenia
przepisów przejściowych. Zmiany te mają charakter doprecyzowujący i nie skutkują
możliwością powstania kolizji przepisów w zakresie procedury budżetowej czy kontroli
przez organy nadzoru.
VI. Termin wejścia w życie ustawy
Proponuje się, aby projektowana ustawa weszła w życie z dniem następującym po dniu
ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 1 i 3–5, które wejdą w życie po upływie 14 dni od
dnia ogłoszenia. Wejście w życie przepisów art. 1 pkt 2 i art. 2 z dniem następującym
po dniu ogłoszenia wynika z konieczności wprowadzenia zaproponowanych rozwiązań
w zakresie obniżenia progów relacji PŹP do PKB w mechanizmie korygującym
stabilizującej reguły wydatkowej przed rozpoczęciem prac nad Programem
Konwergencji. Rada Ministrów uchwala Wieloletni Plan Finansowy Państwa, którego
częścią jest Program Konwergencji, w terminie do dnia 30 kwietnia. Prognozy zawarte
w Programie Konwergencji stanowią podstawę do opracowania projektu ustawy
budżetowej na kolejny rok, zatem zasadne jest, aby oba dokumenty opracowywane były
na podstawie jednolitych ram fiskalnych.
Projekt ustawy nie podlega notyfikacji na podstawie przepisów rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Źz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
02/35rch
8
Źata sporządzenia
Nazwa projektu
16.01.2014
Projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz
ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych ródło:
innych ustaw
inne
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Ministerstwo Finansów
Nr w wykazie prac
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza
Stanu lub Podsekretarza Stanu
UD143
Janusz Cichoń
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
e-mail:="mailto:Barbara.Pączek@mofnet.gov.pl"="tel:0022"4 50 10
e-mail:="mailto:Dominik.Korniluk@mofnet.gov.pl"="tel:0022"1
OCźNA SKUTKÓW RźGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
1. Relacja państwowego długu publicznego (PŹP) do PKB uległa obniżeniu w efekcie wejścia w życie
ustawy z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty
emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. Wobec powyższego,
wskazane jest obniżenie progów relacji PŹP do PKB w mechanizmie korygującym stabilizującej
reguły wydatkowej (SRW). Takie rozwiązanie przyczyni się do podniesienia wiarygodności
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Transfery środków z Funduszu Rezerwy Źemograficznej do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
nie mają formy dotacji. W związku z czym, przy aktualnym brzmieniu art. 112aa ust. 2 ustawy
o finansach publicznych, transfery te nie podlegałyby konsolidacji, zaburzając działanie stabilizującej
reguły wydatkowej.
3. Brak wystarczająco szczegółowego uregulowania kwestii dokonywania przez jednostki samorządu
terytorialnego zmian budżetu ustalanego zastępczo przez rio oraz ewentualne wątpliwości w zakresie
zastępczego ustalania budżetów jednostek samorządu terytorialnego przez regionalne izby
obrachunkowe. Na potrzebę wprowadzenia powyższych regulacji wskazywała Krajowa Rada
Regionalnych Izb Obrachunkowych.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
1. Obniżenie progów relacji długu do PKB w mechanizmie korygującym reguły wydatkowej
Jednym z efektów zmian wprowadzanych w systemie emerytalnym będzie obniżenie kwoty
państwowego długu publicznego. Zatem jako rekomendowane rozwiązanie proponuje się obniżenie
progów relacji długu do PKB w mechanizmie korygującym stabilizującej reguły wydatkowej,
opisanych w art. 112aa ust. 4 ustawy o finansach publicznych.
Obniżająco na PŹP działać będzie umorzenie skarbowych papierów wartościowych, oszczędności
w kosztach ich obsługi oraz pożytki z innych niż papiery skarbowe aktywów przekazanych z OFź.
W związku z powyższym, proponuje się obniżenie progów w mechanizmie korygującym SRW
o 7 punktów procentowych, czyli zastąpienie progów 50% i 55% PKB odpowiednio progami 43%
i 48% PKB. Projektowanie obniżenie progów o 7 p.p. uwzględnia niepewność związaną
z ostatecznym ukształtowaniem się relacji PŹP do PKB w roku 2013 r. oraz z rzeczywistym wpływem
zmian w systemie emerytalnym na dług, wynikającym między innymi z rynkowej wartości portfela
OFź oraz jego struktury na dzień przekazania 51,5% aktywów netto do ZUS.
2. Konsolidacja przepływów finansowych między funduszami zarządzanymi przez ZUS
Rekomendowane rozwiązanie polega na doprecyzowaniu w ustawie o finansach publicznych
(art. 112aa ust. 2) oraz ustawie o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych
ustaw (art. 14 ust. 3), że wartość zasilenia funduszu emerytalnego w Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych przez Fundusz Rezerwy Źemograficznej będzie podlegać konsolidacji na potrzeby
stabilizującej reguły wydatkowej. W ten sposób transfery środków z FRŹ, które na podstawie art. 59
ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Źz. U. z 2013,
poz. 1442, z późn. zm.) mogą być wykorzystane m.in. na uzupełnienie wynikającego z przyczyn
demograficznych niedoboru funduszu emerytalnego, nie będą miały zaburzeniowego wpływu na
działanie reguły. W 2014 r. zakłada się przekazanie do FUS części środków zgromadzonych
w Funduszu Rezerwy Demograficznej w wysokości 2,5 mld zł, natomiast w kolejnych latach
tj. 2015–2017 nie planuje się przekazania środków z FRŹ do FUS na uzupełnienie wynikające
z przyczyn demograficznych niedoboru funduszu emerytalnego.
3. Zmiany dotyczące jednostek samorządu terytorialnego
Rekomendowanym rozwiązaniem jest doprecyzowanie regulacji w zakresie dokonywania przez
jednostkę samorządu terytorialnego zmian budżetu ustalonego przez regionalną izbę obrachunkową
oraz usunięcie wątpliwości w zakresie zastępczego ustalania budżetów jednostek samorządu
terytorialnego przez regionalne izby obrachunkowe. Projektowane przepisy będą umożliwiać
dokonywanie przez jednostkę samorządu terytorialnego zmian budżetu ustalonego przez regionalną
izbę obrachunkową, z tym jednak zastrzeżeniem, że zmiany te nie będą mogły prowadzić do
pogłębienia stopnia niezachowania relacji, określonych w art. 242–244, wynikających z budżetu
ustalonego przez izbę obrachunkową. Zmiany budżetu ustalonego zastępczo, dokonane przez
jednostki, które nie opracowały programu postępowania naprawczego lub nie uzyskały pozytywnej
opinii regionalnej izby obrachunkowej do programu, powinny także uwzględniać ograniczenia,
o których mowa w art. 240a ust. 5 i 6. Na potrzebę wprowadzenia powyższej regulacji wskazywała
Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych.
Jednocześnie w celu zwiększenia przejrzystości finansowej, proponowana regulacja wprowadza
wymóg zamieszczenia w wieloletniej prognozie finansowej jednostki samorządu terytorialnego
informacji o stopniu niezachowania przez jednostkę relacji określonej w art. 242–244.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich
OECD/UE?
Projektowane zmiany mają charakter dostosowawczy lub uszczegółowiający obecnie obowiązujące przepisy.
W związku z tym, nie prowadzono analiz porównawczych z innymi krajami. Analizy takie były natomiast
prowadzone na etapie prac nad stabilizującą regułą wydatkową, która jest spójna z najnowszymi trendami
w zakresie reguł oraz z wytycznymi Uni źuropejskiej.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
ródło danych
Oddziaływanie
Projektowana regulacja będzie wywierała wpływ na jednostki objęte zakresem stabilizującej reguły
wydatkowej, wprowadzonej do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie
ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Będzie oddziaływała zatem na jednostki
zaliczane do sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 pkt 1–3, pkt 8 z wyłączeniem Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych, i w pkt 9 oraz Funduszu Pracy, a także funduszy utworzonych, powierzonych lub
przekazanych Bankowi Gospodarstwa Krajowego na podstawie odrębnych ustaw. Projektowana ustawa
będzie także wywierała wpływ na jednostki samorządu terytorialnego oraz regionalne izby obrachunkowe.
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Z uwagi na zakres projektowanej regulacji oraz konieczność jej pilnego wejścia w życie zrezygnowano
z przeprowadzenia konsultacji publicznych. Pilny tryb prac nad projektowaną ustawą wynika z konieczności
wprowadzenia zaproponowanych rozwiązań w zakresie obniżenia progów relacji PŹP do PKB
w mechanizmie korygującym stabilizującej reguły wydatkowej przed rozpoczęciem prac nad Programem
2
Dokumenty związane z tym projektem:
-
2259
› Pobierz plik