Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw

naruszenie  relacji  określonych  w  art.  242-244,  jednostka  samorządu  terytorialnego  – 
dokonując  nowelizacji  tego  budżetu  –  nie  może  wprowadzać  takich  zmian  w  tym 
budżecie, które pogłębią stopień niezachowania tych relacji.  
Źodatkowo, zmiany budżetu ustalonego zastępczo, dokonywane przez jednostki, które 
nie  opracowały  programu  postępowania  naprawczego  lub  nie  uzyskały  pozytywnej 
opinii  regionalnej  izby  obrachunkowej  do  programu,  jak  i  samo  ustalenie  zastępcze 
budżetu  przez  regionalne  izby  obrachunkowe  dla  ww.  jednostek,  powinny  nastąpić 
z zastosowaniem ograniczeń, o których mowa w art. 240a ust. 5 i 6.  
Uzasadnieniem  dla  wprowadzenia  proponowanego  ust.  10  w  art.  240a  jest 
doprowadzenie do sytuacji, w której regionalna izba obrachunkowa – ustalając budżet 
jednostki, która nie opracowała programu postępowania naprawczego lub nie uzyskała 
pozytywnej  opinii  regionalnej izby obrachunkowej  do programu  – będzie dysponować 
takimi samymi instrumentami prawnymi, jak w przypadku realizowania przez jednostkę 
samorządu  terytorialnego  programu  postępowania  naprawczego,  tj.  stosowaniem 
ograniczeń wynikających z art. 240a ust. 5 i 6. W przeciwnym razie sytuacja prawna 
jednostek samorządu terytorialnego prowadzących postępowania naprawcze i jednostek 
samorządu  terytorialnego,  które  –  mimo  stosownego  wezwania  –  nie  przystąpiły  do 
opracowania  i  uchwalenia  programu  postępowania  naprawczego  lub  opracowały 
program nierokujący poprawy sytuacji, a którym regionalna izba obrachunkowa będzie 
ustalać  budżet  –  byłaby  diametralnie  różna.  Brak  przedmiotowej  regulacji  mógłby 
spowodować,  że  po  ustaleniu  budżetu  przez  regionalną  izbę  obrachunkową  (bez 
zachowania  relacji  z  art.  242–244  ustawy  o  finansach  publicznych)  –  jst 
nieprzystępująca  na  wezwanie  do  opracowania  programu  postępowania  naprawczego 
nie  byłaby  związana  żadnymi  ograniczeniami  w  dokonywaniu  wydatków,  o  których 
mowa w art. 240a ust. 5 i 6, a ponadto mogłaby nie zachowywać relacji wynikających 
z przepisów  art.  242–244  ustawy  o  finansach  publicznych.  Tym  samym  uregulowanie 
tej  kwestii  powinno  działać  dyscyplinująco  na  jednostki,  które  mimo  zagrożenia 
realizacji zadań publicznych i wezwania ze strony regionalnej izby obrachunkowej nie 
podejmują  działań  związanych  z  wdrożeniem  programu  postępowania  naprawczego. 
Powyższe  dotyczy  także  potencjalnego  przypadku  jednostki,  której  regionalna  izba 
obrachunkowa  –  po  uprzednim  wezwaniu  do  opracowania  programu  postępowania 
naprawczego  –  ustaliła  budżet  z  zachowaniem  relacji  określonych  w  art.  242–244. 
6 
 
Zachowanie  relacji  w  budżecie  ustalonym  zastępczo  nie  jest  tożsame  z  usunięciem 
przesłanki zagrożenia zadań publicznych, a brak związania ograniczeniami, o których 
mowa  w  art.  240a  ust.  5  i  6,  mógłby  pogorszyć  i  tak  trudną  sytuację  finansową 
jednostki. 
Na  potrzebę  wprowadzenia  powyższych  rozwiązań  wskazywała  Krajowa  Rada 
Regionalnych Izb Obrachunkowych.  
Z  kolei  projektowana  regulacja  art.  240b  jednoznacznie  wskazuje  w  ust.  1  podstawę 
prawną,  która  umożliwia  ustalenie  przez  regionalną  izbę  obrachunkową  budżetu 
jednostki  bez  zachowania  relacji,  o  których  mowa  w  art.  242–244,  w  sytuacji,  gdy 
jednostka nie ma możliwości uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej lub budżetu 
jednostki  samorządu  terytorialnego,  zgodnie  z zasadami  określonymi  w  art.  242–244, 
jednakże  w  jednostce  tej  nie  występuje  zagrożenie  realizacji  zadań  publicznych. 
Regulacja  art.  240b  ust.  1  usuwa  tym  samym  wątpliwości  w  zakresie  dotyczącym 
możliwości zastępczego ustalenia budżetu.  
Z  kolei  propozycja  przepisu  ust.  2  w  dodawanym  art.  240b  zawiera  nakaz 
analogicznego  stosowania  przepisu  art.  240a  ust.  9  w  zakresie  dokonywania  zmian 
budżetu  „zastępczego”  przez  jednostkę  samorządu  terytorialnego,  która  nie  była 
obowiązana  do  opracowania  i  uchwalenia  programu  postępowania  naprawczego. 
Zmiany  te  nie  mogą  prowadzić  do  zwiększenia  stopnia  niezachowania  relacji 
określonych w art. 242–244, wynikających z budżetu ustalonego przez regionalną izbę 
obrachunkową.  
Unormowanie  ww.  kwestii  dla  jednostek  samorządu  terytorialnego,  niemających 
możliwości  uchwalenia  wieloletniej  prognozy  finansowej  lub  budżetu  jednostki 
samorządu terytorialnego, zgodnie z zasadami określonymi w art. 242–244, jest istotne 
z punktu widzenia prowadzenia gospodarki finansowej przez te jednostki.  
Jednocześnie w celu zwiększenia przejrzystości finansowej dokonano zmian w art. 226 
ustawy o finansach publicznych. Przede wszystkim dodawany pkt 6a w art. 226 ust. 1 
potwierdza  wymóg  zamieszczania  w  wieloletniej  prognozie  finansowej  jednostek 
samorządu  terytorialnego  informacji  o  relacjach,  o  których  mowa  w  art.  242–244. 
Regulacja  ta  wprowadza  również  dla  jednostek  samorządu  terytorialnego,  którym 
budżet ustaliła izba obrachunkowa lub które realizują program naprawczy, obowiązek 
przedstawienia informacji o stopniu niezachowania ww. relacji.  
7 
 
Wprowadzenie  powyższej  regulacji  w  art.  226  jest  zasadne  ze  względu  na  to,  iż 
dodawane przepisy art. 240a i 240b za kluczowy parametr, wyznaczający możliwości 
dokonywania  zmian  budżetu  jst,  uznają  stopień  niezachowania  relacji  określonych 
w art. 242–244, wynikających z budżetu „zastępczego”. Ten parametr ma podstawowe 
znaczenie  z  punktu  widzenia  nadzoru  rio  nad  jst,  którym  ustalono  budżet 
z przekroczeniem relacji, gdyż pozwala organom nadzorczym na bieżąco monitorować 
sytuację finansową jednostki.  
Jednocześnie, należy zaznaczyć, że zaproponowane zmiany powinny mieć zastosowanie 
również  do  zmiany  budżetów  ustalonych  zastępczo  na  2014  r.  dokonywanych  po 
wejściu w życie projektowanej ustawy. Nie ma w tym zakresie potrzeby wprowadzenia 
przepisów  przejściowych.  Zmiany  te  mają  charakter  doprecyzowujący  i  nie  skutkują 
możliwością powstania kolizji przepisów w zakresie procedury budżetowej czy kontroli 
przez organy nadzoru. 
  
VI.  Termin wejścia w życie ustawy 
Proponuje się, aby projektowana ustawa weszła w życie z dniem następującym po dniu 
ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 1 i 3–5, które wejdą w życie po upływie 14 dni od 
dnia ogłoszenia. Wejście w życie przepisów art. 1 pkt 2 i art. 2 z dniem następującym 
po dniu ogłoszenia wynika z konieczności wprowadzenia zaproponowanych rozwiązań 
w  zakresie  obniżenia  progów  relacji  PŹP  do  PKB  w  mechanizmie  korygującym 
stabilizującej  reguły  wydatkowej  przed  rozpoczęciem  prac  nad  Programem 
Konwergencji.  Rada  Ministrów  uchwala  Wieloletni  Plan  Finansowy  Państwa,  którego 
częścią jest Program Konwergencji, w terminie do dnia 30 kwietnia. Prognozy zawarte 
w  Programie  Konwergencji  stanowią  podstawę  do  opracowania  projektu  ustawy 
budżetowej na kolejny rok, zatem zasadne jest, aby oba dokumenty opracowywane były 
na podstawie jednolitych ram fiskalnych.  
Projekt  ustawy  nie  podlega  notyfikacji  na  podstawie  przepisów  rozporządzenia  Rady 
Ministrów  z  dnia  23  grudnia  2002  r.  w  sprawie  sposobu  funkcjonowania  krajowego 
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Źz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).  
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. 
02/35rch 
8 
 
 
Źata sporządzenia 
Nazwa projektu 
16.01.2014 
Projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz 
ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych    ródło:  
innych ustaw 
inne 
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące 
 
Ministerstwo Finansów 
Nr w wykazie prac  
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza 
Stanu lub Podsekretarza Stanu  
UD143 
Janusz Cichoń 
 
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu 
e-mail:="mailto:Barbara.Pączek@mofnet.gov.pl"="tel:0022"4 50 10 
e-mail:="mailto:Dominik.Korniluk@mofnet.gov.pl"="tel:0022"1 
OCźNA SKUTKÓW RźGULACJI 
1.  Jaki problem jest rozwiązywany? 
 
1. Relacja państwowego długu publicznego (PŹP) do PKB uległa obniżeniu w efekcie wejścia w życie 
ustawy  z dnia  6  grudnia  2013  r.  o  zmianie  niektórych ustaw w  związku  z  określeniem  zasad wypłaty 
emerytur  ze  środków  zgromadzonych  w  otwartych  funduszach  emerytalnych.  Wobec  powyższego, 
wskazane  jest  obniżenie  progów  relacji  PŹP  do  PKB  w  mechanizmie  korygującym  stabilizującej 
reguły  wydatkowej  (SRW).  Takie  rozwiązanie  przyczyni  się  do  podniesienia  wiarygodności  
Rzeczypospolitej Polskiej.  
 
2.  Transfery  środków  z  Funduszu Rezerwy  Źemograficznej  do  Funduszu Ubezpieczeń  Społecznych 
nie  mają  formy  dotacji.  W  związku  z  czym,  przy  aktualnym  brzmieniu  art.  112aa  ust.  2  ustawy 
o finansach publicznych, transfery te nie podlegałyby konsolidacji, zaburzając działanie stabilizującej 
reguły wydatkowej.  
 
3.  Brak wystarczająco szczegółowego uregulowania kwestii dokonywania przez jednostki samorządu 
terytorialnego zmian budżetu ustalanego zastępczo przez rio oraz ewentualne wątpliwości w zakresie 
zastępczego  ustalania  budżetów  jednostek  samorządu  terytorialnego  przez  regionalne  izby 
obrachunkowe.  Na  potrzebę  wprowadzenia  powyższych  regulacji  wskazywała  Krajowa  Rada 
Regionalnych Izb Obrachunkowych. 
 
2.  Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt 
 
1. Obniżenie progów relacji długu do PKB w mechanizmie korygującym reguły wydatkowej 
Jednym  z  efektów  zmian  wprowadzanych  w  systemie  emerytalnym  będzie  obniżenie  kwoty 
państwowego  długu  publicznego.  Zatem  jako  rekomendowane  rozwiązanie  proponuje  się  obniżenie 
progów  relacji  długu  do  PKB  w  mechanizmie  korygującym  stabilizującej  reguły  wydatkowej, 
opisanych w art. 112aa ust. 4 ustawy o finansach publicznych. 
Obniżająco  na  PŹP  działać  będzie  umorzenie  skarbowych  papierów  wartościowych,  oszczędności 
w kosztach  ich  obsługi  oraz  pożytki  z  innych  niż  papiery  skarbowe  aktywów  przekazanych  z  OFź. 
W związku  z  powyższym,  proponuje  się  obniżenie  progów  w  mechanizmie  korygującym  SRW 
o 7 punktów  procentowych,  czyli  zastąpienie  progów  50%  i  55%  PKB  odpowiednio  progami  43% 
i 48%  PKB.  Projektowanie  obniżenie  progów  o  7  p.p.  uwzględnia    niepewność  związaną 
z ostatecznym ukształtowaniem się relacji PŹP do PKB w roku 2013 r. oraz z rzeczywistym wpływem 
zmian  w systemie  emerytalnym  na  dług,  wynikającym  między  innymi  z  rynkowej  wartości  portfela 
OFź oraz jego struktury na dzień przekazania 51,5% aktywów netto do ZUS. 
 
2.  Konsolidacja przepływów finansowych między funduszami zarządzanymi przez ZUS 
Rekomendowane  rozwiązanie  polega  na  doprecyzowaniu  w  ustawie  o  finansach  publicznych 
(art. 112aa  ust.  2)  oraz  ustawie  o  zmianie  ustawy  o  finansach  publicznych  oraz  niektórych  innych 
ustaw  (art.  14  ust.  3),  że  wartość  zasilenia  funduszu  emerytalnego  w  Funduszu  Ubezpieczeń 
Społecznych  przez  Fundusz  Rezerwy  Źemograficznej  będzie  podlegać  konsolidacji  na  potrzeby 
stabilizującej reguły wydatkowej. W ten sposób transfery środków z FRŹ, które na podstawie art. 59 
ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Źz. U. z 2013, 
poz.  1442,  z  późn.  zm.)  mogą  być  wykorzystane  m.in.  na  uzupełnienie  wynikającego  z  przyczyn 
demograficznych  niedoboru  funduszu  emerytalnego,  nie  będą  miały  zaburzeniowego  wpływu  na 
działanie  reguły.  W 2014  r.  zakłada  się  przekazanie  do  FUS  części  środków  zgromadzonych 
w Funduszu  Rezerwy  Demograficznej  w  wysokości  2,5  mld  zł,  natomiast  w  kolejnych  latach  
tj.  2015–2017  nie  planuje  się  przekazania  środków  z  FRŹ  do  FUS  na  uzupełnienie  wynikające 
z przyczyn demograficznych niedoboru funduszu emerytalnego. 
 
3. Zmiany dotyczące jednostek samorządu terytorialnego 
Rekomendowanym  rozwiązaniem  jest  doprecyzowanie  regulacji  w  zakresie  dokonywania  przez 
jednostkę  samorządu  terytorialnego  zmian  budżetu  ustalonego  przez  regionalną  izbę  obrachunkową 
oraz  usunięcie  wątpliwości  w  zakresie  zastępczego  ustalania  budżetów  jednostek  samorządu 
terytorialnego  przez  regionalne  izby  obrachunkowe.  Projektowane  przepisy  będą  umożliwiać 
dokonywanie  przez  jednostkę  samorządu  terytorialnego  zmian  budżetu  ustalonego  przez  regionalną 
izbę  obrachunkową,  z  tym  jednak  zastrzeżeniem,  że  zmiany  te  nie  będą  mogły  prowadzić  do 
pogłębienia  stopnia  niezachowania  relacji,  określonych  w  art.  242–244,  wynikających  z  budżetu 
ustalonego  przez  izbę  obrachunkową.  Zmiany  budżetu  ustalonego  zastępczo,  dokonane  przez 
jednostki,  które  nie  opracowały  programu  postępowania  naprawczego  lub  nie  uzyskały  pozytywnej 
opinii  regionalnej  izby  obrachunkowej  do  programu,    powinny  także  uwzględniać  ograniczenia, 
o których  mowa  w  art.  240a  ust.  5  i  6.  Na  potrzebę  wprowadzenia  powyższej  regulacji  wskazywała 
Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych.  
Jednocześnie  w  celu  zwiększenia  przejrzystości  finansowej,  proponowana  regulacja  wprowadza 
wymóg  zamieszczenia  w  wieloletniej  prognozie  finansowej  jednostki  samorządu  terytorialnego 
informacji o stopniu niezachowania przez jednostkę relacji określonej w art. 242–244.  
 
3.  Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich 
OECD/UE?  
 
Projektowane zmiany mają charakter dostosowawczy lub uszczegółowiający obecnie obowiązujące przepisy. 
W związku z tym, nie prowadzono analiz porównawczych z innymi krajami. Analizy takie były natomiast 
prowadzone na etapie prac nad stabilizującą regułą wydatkową, która jest spójna z najnowszymi  trendami 
w zakresie reguł oraz z wytycznymi Uni  źuropejskiej. 
  
4.  Podmioty, na które oddziałuje projekt 
Grupa 
Wielkość 
ródło danych  
Oddziaływanie 
 
Projektowana  regulacja  będzie  wywierała  wpływ  na  jednostki  objęte  zakresem  stabilizującej  reguły 
wydatkowej,  wprowadzonej  do  polskiego  porządku  prawnego  ustawą  z  dnia  8  listopada  2013  r.  o  zmianie 
ustawy  o  finansach  publicznych  oraz  niektórych  innych  ustaw.    Będzie  oddziaływała  zatem  na  jednostki 
zaliczane do sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 pkt 1–3,  pkt 8 z wyłączeniem Zakładu 
Ubezpieczeń Społecznych, i w pkt 9 oraz Funduszu Pracy, a także funduszy utworzonych, powierzonych lub 
przekazanych  Bankowi  Gospodarstwa  Krajowego  na  podstawie  odrębnych  ustaw.  Projektowana  ustawa 
będzie także wywierała wpływ na jednostki samorządu terytorialnego oraz regionalne izby obrachunkowe. 
 
5.  Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji 
 
Z  uwagi  na  zakres  projektowanej   regulacji  oraz  konieczność  jej  pilnego  wejścia  w  życie  zrezygnowano 
z przeprowadzenia konsultacji publicznych. Pilny tryb prac nad projektowaną ustawą wynika z konieczności 
wprowadzenia  zaproponowanych  rozwiązań  w  zakresie  obniżenia  progów  relacji  PŹP  do  PKB 
w mechanizmie  korygującym  stabilizującej  reguły  wydatkowej  przed  rozpoczęciem  prac  nad  Programem 
2