Rządowy projekt ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów

d)  Związkiem Pracodawców Business Centre Club. 
Projekt  ustawy  został  udostępniony  w  Biuletynie  Informacji  Publicznej  Rządowego 
Centrum  Legislacji,  zgodnie  z  §  52  ust.  1  uchwały  nr  190  Rady  Ministrów  z  dnia 
29 października  2013  r.  –  Regulamin  pracy  Rady  Ministrów  (M.P.  poz.  979)  oraz  na 
stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zgodnie z art. 5 ustawy 
z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Źz. U. 
z 2005 r. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.).  
aden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem ustawy. 
W  dniu  4  marca  2014  r.  projekt  został  pozytywnie  zaopiniowany  przez  Komisję 
Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. 
Ponadto  projekt  został  przesłany  do  organizacji  i  podmiotów  współpracujących 
z Ministerstwem  Pracy  i  Polityki  Społecznej,  które  brały  udział  w  dyskusji  na  temat 
nowych  rozwiązań  w  zakresie  świadczenia  pielęgnacyjnego,  m.in.  Fundacji  Toto 
Animo,  Stowarzyszenia  „Źobra  Wola”,  Stowarzyszenia  Opiekunów  Osób 
Niepełnosprawnych  śStop  Wykluczeniomś,  Platformy  Oburzonych  RP  –  Ruch 
Oburzonych,  Stowarzyszenia  „Stop  Bezprawiu”,  Organizacji 
rodowiskowej 
Opiekunów  Osób  Niepełnosprawnych  OPZZ  PP  Ogólnopolski  Pracowniczy  Związek 
Zawodowy  „Porozumienie  Pracownicze”,  Ruchu  oburzonych  –  Solidarna  Polska, 
Krajowego Stowarzyszenia Spółdzielców Nasze Mieszkania. 
Uwagi i opinie do projektu ustawy zostały zgłoszone przez Stowarzyszenie Opiekunów 
Osób  Niepełnosprawnych  śStop  Wykluczeniomś,  Platformę  Oburzonych  RP  –  Ruch 
Oburzonych, 
Stowarzyszenie  „Stop  Bezprawiu”,  Organizację 
rodowiskową 
Opiekunów  Osób  Niepełnosprawnych  OPZZ  PP  Ogólnopolski  Pracowniczy  Związek 
Zawodowy  „Porozumienie  Pracownicze”.  Do  wskazanych  uwag  przedstawiciel 
Ministerstwa  Pracy  i  Polityki  Społecznej  ustosunkował  się  na  spotkaniu 
z przedstawicielami  ww.  organizacji,  które  odbyło  się  dnia  26  lutego  2014  r. 
w Ministerstwie  Pracy  i  Polityki  Społecznej.  Wszystkie  zgłoszone  uwagi  zostały 
poddane  dokładnej  analizie.  W  efekcie  wybrano  rozwiązania,  które  w  najpełniejszy 
sposób realizują cel projektu, jakim jest realizacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego. 
 
 
 
8 
Źata sporządzenia 
Nazwa projektu 
Projekt ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów
25 marca 2014 r.  
 
 
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące 
ródło:  
           
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego K 27/13 
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu 
Nr w wykazie prac  
lub Podsekretarza Stanu  
UB 27 
Podsekretarz Stanu MPiPS – źlżbieta Seredyn 
 
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu 
Ewa Kidyba tel. 22 529 06 67 
OCźNA SKUTKÓW RźGULACJI 
1.  Jaki problem jest rozwiązywany? 
            Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 5 grudnia 2013 r. (sygn. akt K 27/13) orzekł, że art. 11 ust. 1 i 3 ustawy 
z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Źz. U. poz. 1548), 
jest  niezgodny  z  art.  2  Konstytucji  Rzeczypospolitej  Polskiej  z  dnia  2  kwietnia  1997 r.  (Dz.  U.  Nr 78,  poz.  483,  
z późn. zm.).  
Na podstawie art. 11 ust. 1 i 3 ustawy nowelizującej wprowadzony został okres przejściowy uprawniający osoby 
dotychczas otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne do otrzymywania przedmiotowego świadczenia na podstawie art. 17 
ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Źz. U. z 2013 r. poz. 1456, 1623 i 1650), zwanej dalej 
„ustawą  o świadczeniach  rodzinnych”  przez  okres  6  miesięcy  od  dnia  wejścia  w  życie  ustawy  nowelizującej,  czyli 
do 30 czerwca  2013  r.  Po  upływie  tego  okresu  decyzje,  na podstawie  których  przyznane  było  prawo  do  świadczeń 
pielęgnacyjnych,  wygasły  z  mocy  prawa.  Na podstawie  tych  decyzji  świadczenie  pielęgnacyjne  przysługiwało  w 
wysokości 520 zł.  
2.  Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt 
           Zgodnie  z  uzasadnieniem  wyroku,  przywrócenie  stanu  zgodnego  z  Konstytucją,  tj.  przywrócenie  prawa  
do świadczenia pielęgnacyjnego osobom, które świadczenie to utraciły z dniem 30 czerwca 2013 r., wymaga bezzwłocznej 
interwencji ustawodawcy, który powinien wprowadzić stosowne korekty w systemie prawnym. 
3.  Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OźCŹ/Uź?  
         Projekt wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego. 
4.  Podmioty, na które oddziałuje projekt 
Grupa 
Wielkość 
ródło danych  
Oddziaływanie 
rodzina, obywatele oraz 
ok. 117 000 osób 
Sprawozdania rzeczowo- 
Wzrost dochodów poprzez 
gospodarstwa domowe, 
-finansowe z zakresu świadczeń  uzyskanie uprawnienia do 
ZUS, NFZ, organy 
rodzinnych przy uwzględnieniu  zasiłku dla opiekunów, wzrost 
ustalające prawo do 
świadczeniobiorców, którzy nie  przychodów po stronie składek 
zasiłków, ośrodki pomocy 
otrzymają zasiłków dla 
na ubezpieczenie emerytalno- 
społecznej realizujące 
opiekunów z uwagi m.in. na 
-rentowe i zdrowotne oraz 
wywiady środowiskowe 
przewidywaną liczbę zgonów 
zwolnienie z obowiązku 
osób niepełnosprawnych, 
opłacania abonamentu radiowo- 
aktywizację zawodową, 
-telewizyjnego. W stosunku do 
ustalenie prawa do emerytury 
organów ustalających prawo do 
lub renty, a także pobieranie 
zasiłków i ośrodków pomocy 
specjalnego zasiłku 
społecznej wzrost obciążeń 
opiekuńczego przez osoby 
administracyjnych. 
opiekujące się 
Wzrost przychodów po stronie 
niepełnosprawnym członkiem 
składek na ubezpieczenie 
rodziny oraz ustalenie w drodze  zdrowotne dotyczy obywateli   
rodzinnego wywiadu 
i NFZ. 
środowiskowego faktu 
niesprawowania lub 
nienależytego sprawowania 
opieki. 
  
5.  Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji 
          Projekt ustawy w dniu 5 lutego 2014 r. został przesłany na podstawie art. 8 ustawy z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji 
Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów 
9 
Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 90, poz. 759) do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, 
a także do konsultacji z następującymi partnerami społecznymiŚ 
1)  na podstawie art. 19 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Źz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854, 
z późn. zm.)Ś 
a)  Żorum Związków Zawodowych, 
b)  Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych, 
c)  NSZZ ,,Solidarność”, 
2)  na  podstawie  art.  16  ustawy  z  dnia  23  maja  1991  r.  o organizacjach  pracodawców  (Źz. U. Nr 55, poz. 235,  
z późn. zm.)Ś 
a)  Pracodawcami Rzeczypospolitej Polskiej, 
b)  Konfederacją Lewiatan, 
c)  Związkiem Rzemiosła Polskiego, 
d)  Związkiem Pracodawców Business Centre Club 
– z prośbą o zgłoszenie ewentualnych uwag w terminie 21 dni. 
 
Projekt ustawy został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji, zgodnie  
z § 52 ust. 1 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. 
poz. 979)  oraz  na  stronie  internetowej  Ministerstwa  Pracy  i  Polityki  Społecznej,  zgodnie  z art. 5  ustawy  z  dnia 
7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Źz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.).  aden 
podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem ustawy. 
 
Ponadto  projekt  w  dniu  5  lutego  2014  r.  został  przesłany  do  organizacji  i  podmiotów  współpracujących  
z  Ministerstwem  Pracy  i  Polityki  Społecznej,  które  brały  udział  w  dyskusji  na  temat  nowych  rozwiązań  w zakresie 
świadczenia  pielęgnacyjnego,  m.in.  Żundacji  Toto  Animo,  Stowarzyszenia  „Źobra  Wola”,  Stowarzyszenia  Opiekunów 
Osób Niepełnosprawnych śStop Wykluczeniomś, Platformy Oburzonych RP – Ruch Oburzonych, Stowarzyszenia „Stop 
Bezprawiu”,  Organizacji  rodowiskowej  Opiekunów  Osób  Niepełnosprawnych  OPZZ  PP  Ogólnopolski  Pracowniczy 
Związek  Zawodowy  "Porozumienie  Pracownicze",  Ruchu  Oburzonych  –  Solidarna  Polska,  Krajowego  Stowarzyszenia 
Spółdzielców Nasze Mieszkania, z prośbą o zgłoszenie ewentualnych uwag w terminie 14 dni. 
          Uwagi i opinie do projektu ustawy zostały zgłoszone przez  Stowarzyszenie Opiekunów Osób Niepełnosprawnych 
śStop Wykluczeniomś, Platformę Oburzonych RP  – Ruch Oburzonych, Stowarzyszenie „Stop Bezprawiu”,  Organizację 
rodowiskową  Opiekunów  Osób  Niepełnosprawnych  OPZZ  PP  Ogólnopolski  Pracowniczy  Związek  Zawodowy 
"Porozumienie  Pracownicze".  Do  wskazanych  uwag  przedstawiciel  Ministerstwa  Pracy  i  Polityki  Społecznej 
ustosunkował  się  na  spotkaniu  z  przedstawicielami  ww.  organizacji,  które  odbyło  się  dnia  26  lutego  2014  r.  
w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Wszystkie zgłoszone uwagi zostały poddane dokładnej analizie. W efekcie 
wybrano  rozwiązania,  które  w  najpełniejszy  sposób  realizują  cel  projektu,  jakim  jest  realizacja  wyroku  Trybunału 
Konstytucyjnego. 
 
6.   Wpływ na sektor finansów publicznych 
(ceny stałe z … r.) 
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł] 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
Łącznie 
(0-10) 
Źochody ogółem 
184,6 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
1575,6 
budżet państwa 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
JST 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
pozostałe jednostki  184,6 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
1575,6 
(oddzielnie), 
z tego: 
- NFZ – składki na  12 
24 
24 
24 
24 
24 
24 
24 
24 
24 
24 
252 
ubezpieczenie 
zdrowotne 
- ZUS – składki na  172,6 
115,1 
115,1 
115,1 
115,1 
115,1 
115,1 
115,1 
115,1 
115,1 
115,1 
1323,6 
ubezpieczenie 
emerytalno- 
-rentowe 
Wydatki ogółem 
1372,1 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
10346,1 
budżet państwa, 
1372,1 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
897,4 
10346,1 
z tego: 
- zasiłki dla 
1182,1 
754,8 
754,8 
754,8 
754,8 
754,8 
754,8 
754,8 
754,8 
754,8 
754,8 
8730,1 
opiekunów 
- składki na 
12 
24 
24 
24 
24 
24 
24 
24 
24 
24 
24 
252 
10 
ubezpieczenie 
zdrowotne 
- składki na 
178 
118,6 
118,6 
118,6 
118,6 
118,6 
118,6 
118,6 
118,6 
118,6 
118,6 
1 364 
ubezpieczenie 
emerytalno- 
-rentowe 
JST 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
pozostałe jednostki   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
(oddzielnie) 
Saldo ogółem 
-1 187,5 
-758,3 
-758,3 
-758,3 
-758,3 
-758,3 
-758,3 
-758,3 
-758,3 
-758,3 
-758,3 
-8 770,5 
budżet państwa 
-1 372,1 
-897,4 
-897,4 
-897,4 
-897,4 
-897,4 
-897,4 
-897,4 
-897,4 
-897,4 
-897,4 
-10 346,1 
JST 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
pozostałe jednostki  184,6 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
139,1 
1575,6 
(oddzielnie) 
       Zasiłki  dla  opiekunów  finansowane  będą  ze  środków  budżetu  państwa.  W roku  2014 
na realizację  świadczeń  rodzinnych  i  świadczeń  z  funduszu  alimentacyjnego  (z uwzględnieniem 
rezerwy  celowej)  zabezpieczone  jest  10,2  mld  zł.  Mając  na  uwadze  przewidywane  wydatki  na 
realizację  świadczeń  rodzinnych,  świadczeń  z  funduszu  alimentacyjnego,  rządowego  programu 
wsparcia osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne oraz rządowego programu wsparcia rodzin 
ródła 
wielodzietnych, nie ma możliwości sfinansowania w całości z posiadanych środków wydatków na 
finansowania  
realizację  projektowanej  ustawy.  Szacuje  się,  że  konieczne  będzie  zabezpieczenie  dodatkowych 
środków w wysokości 250 mln zł (z uwzględnieniem kwoty 50 mln zł przeznaczonej na wypłatę 
odsetek  za  zasiłki  wypłacane  za  okresy  od  dnia  1  lipca  2013  r.  do  dnia  poprzedzającego  dzień 
wejścia  w  życie  ustawy.  Odsetki  przysługują  do  dnia  wejścia  w  życie  ustawy  w  ustawowej 
wysokości. 
Dodatkowe 
Założenia do obliczeń: 
informacje, w tym 
Na podstawie danych ze sprawozdań rzeczowo-finansowych z zakresu świadczeń rodzinnych z lat 
wskazanie źródeł 
2012  i  2013  do  wyliczeń  przyjęto,  że  liczba  świadczeniobiorców,  która  straciła  prawo 
danych 
do świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 140 tys. osób. Przy uwzględnieniu dodatkowych czynników 
i przyjętych do 
(przewidywaną  liczbę  zgonów  osób  niepełnosprawnych,  aktywizację  zawodową,  ustalenie  prawa  do 
obliczeń założeń 
emerytury lub renty, a także pobieranie specjalnego zasiłku opiekuńczego przez osoby opiekujące się 
 
niepełnosprawnym członkiem rodziny oraz ustalenie w drodze rodzinnego wywiadu środowiskowego 
 
faktu  niesprawowania  lub  nienależytego  sprawowania  opieki,  przyjęto,  że  liczba  osób,  które 
 
otrzymają zasiłek dla opiekuna wyniesie ok. 117 tys. i jest to wielkość niezmienna dla lat kolejnych. 
 
        Wysokość zasiłku – 520 zł.  
 
         Na  podstawie  danych  z  2012  r.  ustalono,  że  składki  na  ubezpieczenie  emerytalno-rentowe 
 
odprowadzane w wysokości 27,52% od podstawy, którą stanowi wysokość świadczenia czyli 520 zł 
 
opłacana  jest  w  przypadku  57,12%  świadczeniobiorców.  Składka  na  ubezpieczenie  zdrowotne  
 
w wysokości 9% podstawy, opłacana jest w przypadku 36,42% świadczeniobiorców.
 
 
 
        Koszty obsługi stanowią 3% kwoty wypłacanego zasiłku i kwoty składki emerytalno-rentowej. 
 
        W  roku  „zerowym”  obowiązywania  ustawy  koszty  liczone  są  dla  okresu  od  lipca  2013  r. 
 
do grudnia  2014  r.  (18  miesięcy).  Natomiast    koszty  składek  na  ubezpieczenie  zdrowotne  liczone  
 
są dla okresu od lipca 2014 r. (6 miesięcy). 
 
Dodatkowe  informacje:  Możliwe  korzyści  po  stronie  spadku  wydatków  na  okresowe  zasiłki 
 
z pomocy  społecznej,  jednakże  wobec  braku  aktualnych  danych  statystycznych  nie  ma  możliwości 
 
dokonania obliczenia wysokości przewidywanych oszczędności. 
 
 
 
 
        W  związku  z  przewidywanym  terminem  przyznania  zasiłku  dla  opiekuna  w  drodze  decyzji 
 
administracyjnych  w  połowie  2014 r.  zakłada  się  zmniejszenie  wpływów  z  abonamentu  radiowo- 
 
-telewizyjnego  maksymalnie  o  12,2  mln  zł  w  2014  r.  Natomiast  w  latach  2015–2024  o  24,5  mln  zł 
 
rocznie.  Zmniejszenie  wpływów  zostało  określone  z  założeniem,  że  wszyscy  świadczeniobiorcy 
 
 
 
do czasu wejścia w życie ustawy opłacają abonament radiowo-telewizyjny. Biorąc jednak pod uwagę, 
 
że abonament opłaca ok. 10% gospodarstw domowych zmniejszenie wpływów kształtować się może 
 
na poziomie 1,22 mln zł w 2014 r. i 2,45 mln zł  rocznie w latach 2015–2024. 
 
 
11 
7.  Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na 
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe  
Skutki 
Czas w latach od wejścia w życie zmian 
0 
1 
2 
3 
5 
10 
Łącznie (0-10) 
W ujęciu 
duże przedsiębiorstwa 
 
 
 
 
 
 
 
pieniężnym 
sektor mikro-, małych i 
 
 
 
 
 
 
 
(w mln zł,  
średnich 
ceny stałe 
przedsiębiorstw 
z …… r.) 
rodzina, obywatele oraz 
1 295 
895,6 
895,6 
895,6 
895,6 
895,6 
10 251,5 
gospodarstwa domowe 
(dodaj/usuń) 
 
 
 
 
 
 
 
W ujęciu 
duże przedsiębiorstwa 
 
niepieniężnym 
sektor mikro-, małych i 
 
średnich 
przedsiębiorstw 
rodzina, obywatele oraz 
 
gospodarstwa domowe  
(dodaj/usuń) 
 
Niemierzalne 
(dodaj/usuń) 
 
(dodaj/usuń) 
 
Dodatkowe informacje,  Przyjęte założenia: 
w tym wskazanie 
        Na  podstawie  danych  ze  sprawozdań  rzeczowo-finansowych  z  zakresu  świadczeń 
źródeł danych 
rodzinnych z lat 2012 i 2013 do wyliczeń przyjęto, że liczba świadczeniobiorców, która straciła 
i przyjętych do 
prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 140 tys. osób. Przy uwzględnieniu dodatkowych 
obliczeń założeń  
czynników  (przewidywaną  liczbę  zgonów  osób  niepełnosprawnych,  aktywizację  zawodową, 
ustalenie  prawa  do  emerytury  lub  renty,  a  także  pobieranie  specjalnego  zasiłku  opiekuńczego 
przez  osoby  opiekujące  się  niepełnosprawnym  członkiem  rodziny  oraz  ustalenie  w  drodze 
rodzinnego  wywiadu  środowiskowego  faktu  niesprawowania  lub  nienależytego  sprawowania 
opieki, przyjęto, że liczba osób, które otrzymają zasiłek dla opiekuna wyniesie ok. 117 tys. i jest 
to wielkość niezmienna dla lat kolejnych. 
      Wysokość zasiłku – 520 zł.  
       Na podstawie danych z 2012 r. ustalono, że składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe 
odprowadzane w wysokości 27,52% od podstawy, którą stanowi wysokość świadczenia, czyli 
520  zł  opłacana  jest  w  przypadku  57,12%  świadczeniobiorców.  Składka  na  ubezpieczenie 
zdrowotne w wysokości 9% podstawy, opłacana jest w przypadku 36,42% świadczeniobiorców. 
     Jednocześnie  w  związku  ze  zwolnieniem  osób  uprawnionych  do  zasiłku  dla  opiekuna  
z  opłaty  za  abonament  radiowo-telewizyjny  (przy  założeniu,  że  10%  gospodarstw  opłaca 
abonament),  przewiduje  się  zmniejszenie  obciążeń  dla  świadczeniobiorców,  co  w  efekcie 
przekładać  się  będzie  na  wzrost  dochodów  gospodarstw  domowych  o  1,22 mln  zł  w  2014  r.  
i 2,45 mln zł rocznie w latach 2015–2024.  
8.   Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu 
 nie dotyczy 
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie 
 tak 
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej 
 nie 
tabeli zgodności). 
X   nie dotyczy 
 zmniejszenie liczby dokumentów  
 zwiększenie liczby dokumentów 
 zmniejszenie liczby procedur 
X  zwiększenie liczby procedur * 
 skrócenie czasu na załatwienie sprawy 
 wydłużenie czasu na załatwienie sprawy 
 inne:            
 inne:            
Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich 
X   tak 
elektronizacji.  
 nie 
 nie dotyczy 
 
Komentarz: 
* przewidywany wzrost liczby procedur – wynikający z konieczności wydania ok. 117 tys. decyzji w sprawie przyznania 
prawa do zasiłku dla opiekunów oraz konieczności przeprowadzenia okresowej weryfikacji faktu sprawowania opieki. 
12