Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 7
- Nr druku: 2095
- Data wpłynięcia: 2014-01-29
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2014-02-07
- adres publikacyjny: Dz.U. poz. 312
2095
wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej związane jest z faktem, że nie
jest możliwa rzetelna weryfikacja obiektywnych kryteriów z perspektywy czasu, jaki
upłynął od dnia poniesienia pierwszego wydatku związanego z tym pojazdem do dnia
złożenia tej informacji.
Ograniczenie w odliczaniu zostało jednak złagodzone w odniesieniu do wydatków
związanych z nabyciem (importem, wytworzeniem) pojazdu. Projektowane przepisy
będą umożliwiały bowiem podatnikowi dokonanie korekty nieodliczonego podatku,
jednakże wysokość tej korekty uzależniona będzie od momentu, w którym zostanie
złożona informacja (vide: projektowany art. 90b ust. 3). Powyższe jest przyczyną
wprowadzenia stosunkowo krótkiego 7-dniowego terminu (niezbędnego z punktu
widzenia zapewnienia odpowiedniej kontroli systemu opartego na obiektywnych
kryteriach) na złożenie takiej informacji.
Istotną funkcję pełni również instytucja aktualizacji złożonej informacji. Jeśli bowiem
organ podatkowy stwierdzi w trakcie czynności sprawdzających lub kontrolnych użytek
prywatny pojazdu, który miał służyć wyłącznie działalności gospodarczej, w sytuacji,
gdy nie została zgłoszona w stosownym terminie zmiana przeznaczenia tego pojazdu, to
fakt ten będzie skutkować uznaniem złożonej informacji za niezgodną ze stanem
rzeczywistym. Oznacza to w konsekwencji utratę – do dnia złożenia tej informacji –
prawa do pełnego odliczenia wszystkich wydatków związanych z tym pojazdem.
W związku z propozycją uregulowania kwestii odliczania podatku od nabywanych
paliw w ramach art. 86a należy uchylić art. 88a ustawy o VAT, który dotychczas
regulował ten obszar. Konsekwencją tej zmiany jest korekta odesłań w art. 32 ust. 1
ustawy o VAT.
Dodawany przepis art. 90b wprowadza system korekt podatku naliczonego, w sytuacji,
gdy podatnik nabył pojazd samochodowy (samochód osobowy lub inny pojazd
o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, z wyłączeniem pojazdów
konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób):
• z pełnym prawem do odliczenia, w związku z przeznaczeniem go do
wykorzystywania wyłącznie w działalności gospodarczej, a następnie w okresie
60 miesięcy od nabycia zmienia jego przeznaczenie i będzie wykorzystywał ten
pojazd również do innych celów niż działalność gospodarcza (ust. 1 pkt 1),
23
• z ograniczonym do 50% prawem do odliczenia, a następnie w okresie 60 miesięcy
od nabycia dokonuje sprzedaży opodatkowanej tego pojazdu lub przeznacza ten
pojazd do użytku wyłącznie w działalności gospodarczej (ust. 1 pkt 2).
W pierwszym przypadku, system korekt nakłada obowiązek zmniejszenia odliczonego
podatku naliczonego, w drugim natomiast umożliwia podatnikowi zwiększenie podatku
do odliczenia, jednakże w odpowiedniej proporcji do pozostałego okresu korekty.
Pojazdy samochodowe o wartości początkowej (wartość tę ustala się zgodnie
z przepisami o podatku dochodowym) do 15 tys. zł będą podlegały 12-miesięcznej
korekcie (ust. 6).
Dla celów stosowania systemu korekt przyjęto założenie, że sprzedaż pojazdu, przy
nabyciu którego przysługiwało ograniczone odliczenie, jest równoznaczna ze zmianą
jego wykorzystania z „mieszanego” na wykorzystanie wyłącznie do działalności
gospodarczej (ust. 2). W konsekwencji przy sprzedaży takiego pojazdu
(opodatkowanego na zasadach ogólnych z uwagi na planowaną likwidację zwolnienia
przy dostawie takich pojazdów) podatnik będzie uprawniony do dokonania korekty
nieodliczonego przy nabyciu tego pojazdu podatku naliczonego, w wysokości
proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.
Okres korekty – 60 miesięcy (lub 12 miesięcy) będzie liczony właśnie odpowiednio od
dnia nabycia, dokonania importu lub oddania do używania pojazdu (w przypadku jego
wytworzenia). Doprecyzowano również, kiedy następuje zmiana wykorzystywania
pojazdu oraz w jakiej deklaracji winna być dokonywana korekta (ust. 4). Po upływie
okresu korekty wszelkie zmiany pozostaną bez wpływu na zrealizowane przy nabyciu,
imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu odliczenie VAT.
Systemu korekt nie stosuje się w odniesieniu do pojazdów „nabywanych“ w drodze
leasingu operacyjnego, najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze.
Wskazuje na to zapis w projektowanym art. 90b ust. 1 i 2 – korygowany jest tylko
podatek odliczony przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu. Przepis nie
wspomina o wydatkach z tytułu użytkowania pojazdu na podstawie ww. umów.
Przyjęcie takiej konstrukcji jest uzasadnione, ponieważ wydatki z tytułu umów
długoterminowych rozliczane są co do zasady miesięcznie (a nie jak przy nabyciu na
własność – jednorazowo, „z góry“) i istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania
24
na bieżąco – w miesiącu dokonania zmiany przeznaczenia pojazdu dokonywana jest
zmiana zasad odliczania.
Przepis art. 90b ust. 3 wskazuje na odpowiednie zastosowanie systemu korekt,
w przypadku gdy w stosunku do podatnika wskutek niezłożenia przez niego informacji
w terminie stosuje się ograniczone prawo do odliczenia VAT przy nabyciu pojazdu.
W konsekwencji po „nieterminowym” złożeniu takiej informacji uprawniony będzie on
do dokonania korekty, jednakże jej zakres uzależniony będzie od momentu, kiedy taką
informację złoży. Ponieważ w tym przypadku ewentualna korekta nie będzie związana
ze zmianą sposobu wykorzystywania pojazdu, celowo wskazano na „odpowiednie”
zastosowanie systemu korekt.
W przypadku wykorzystywania przez podatnika pojazdu samochodowego również do
czynności zwolnionych od podatku (bez prawa do odliczeń) kwota korekty powinna
uwzględniać proporcję określoną w art. 90 ustawy o VAT zastosowaną przez podatnika
przy odliczeniu podatku naliczonego.
Projektowane przepisy zakładają również deregulację w zakresie sprowadzanych
pojazdów z innych państw członkowskich UE (art. 1 pkt 9 projektu). Odchodzi się
bowiem od obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego dla potrzeb
rejestracji tych pojazdów, w związku z czym proponuje się uchylić art. 105 ustawy.
Zmiana ta wymaga również uchylenia ust. 6 w art. 103, który odwołuje się do
wydawanych w trybie art. 105 ustawy o VAT zaświadczeń (art. 1 pkt 8 projektu).
Konsekwentnie znosi się też opłatę skarbową od tych zaświadczeń (art. 6 projektu).
IV. Omówienie zmian w przepisach dotyczących podatków dochodowych
Proponowane zmiany dotyczące ustaw o podatku dochodowym (art. 2 i art. 3 projektu)
mają charakter dostosowawczy do zmian w zakresie podatku od towarów i usług.
Dotyczy to między innymi definicji samochodu osobowego.
Konsekwencją wprowadzenia do ustawy o podatku od towarów i usług art. 90b
dotyczącego korekty kwoty podatku naliczonego odliczanej przy nabyciu samochodu są
także pozostałe zmiany w ustawach o podatku dochodowym. Polegają one na
wprowadzeniu ogólnych przepisów dotyczących przychodów i kosztów podatkowych
związanych z korektą podatku VAT wynikającą z przepisów ustawy o podatku od
towarów i usług. Z uwagi bowiem na to, iż w podatku dochodowym – w niektórych
25
przypadkach – podatek VAT wpływa na zwiększenie wartości początkowej środka
trwałego (w sytuacji, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek VAT nie stanowi
podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego
podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy
o podatku od towarów i usług), niezbędne jest wprowadzenie przepisów określających
skutki takiej korekty w podatku dochodowym. Wprowadzenie takiej regulacji
wyeliminuje konieczność dokonywania korekty uprzednio ustalonej wartości
początkowej środka trwałego.
Jakkolwiek w ustawach o podatku dochodowym obowiązują już przepisy związane
z korektą podatku VAT, to odnoszą się one jednak do korekty dokonywanej w oparciu
o konkretny przepis ustawy o podatku od towarów i usług, tj. art. 91. Nowelizacja
wprowadza natomiast zmianę polegającą na generalnym odwołaniu do korekt
dokonywanych w oparciu o przepisy o podatku od towarów i usług.
V. Omówienie zmian w ustawie – Prawo o ruchu drogowym
Propozycja uchylenia art. 72 ust. 1 pkt 8 i art. 72 ust. 1a oraz nadania nowego brzmienia
art. 74 ust. 2a ustawy – Prawo o ruchu drogowym (art. 4 projektu) jest konsekwencją
proponowanych zmian w ustawie o VAT w zakresie likwidacji obowiązku uzyskiwania
zaświadczeń z urzędu skarbowego dla potrzeb rejestracji pojazdów sprowadzanych
z innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
W art. 14 projektu dodano przepis przejściowy, który wskazuje na zasady postępowania
w przypadkach dokonania czasowej rejestracji bez dołączenia do wniosku ww.
zaświadczenia.
VI. Omówienie zmian ustawy – Kodeks karny skarbowy
Projekt ustawy przewiduje dodanie w ustawie z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks
karny skarbowy (Dz. U. z 2013 r. poz. 186, z późn. zm.) art. 56a – regulującego nowe
czyny zabronione, sankcjonującego niewywiązywanie się lub nienależyte
wywiązywanie się przez podatników z obowiązków informacyjnych nałożonych
projektowanym przepisem art. 86a ust. 12 ustawy o VAT.
Zaproponowano karę grzywny w trzech przypadkach:
1) gdy podatnik nie składa informacji, o której mowa w art. 86a ust. 12 ustawy o VAT,
lub
26
2) składa taką informację po terminie, bądź też
3) składa informację nieprawdziwą,
i dokonuje odliczenia podatku niezgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług
(art. 56a §1 kks).
Ponadto przewiduje się, że w przypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe (art. 56a § 2 kks).
Uzasadnienia dla sankcjonowania powyższych zachowań nie należy upatrywać jedynie
w niedopełnieniu formalnego obowiązku złożenia informacji wymaganej przepisami
lub uchybieniu terminowi jej złożenia. Jak już wcześniej wskazano (w bloku
omawiającym zmiany w podatku VAT) informacja ta pełni bowiem kluczową rolę
w systemie kontrolnym proponowanych ograniczeń w odliczaniu VAT od wydatków
związanych z pojazdami. Specyfika proponowanej instytucji uzasadnia wprowadzenie
szczególnej regulacji karnej zarezerwowanej wyłącznie na jej potrzeby. Przepis ten
oprócz uregulowania odpowiedzialności karnej w enumeratywnie wymienionych
przypadkach spełnia przede wszystkim funkcję prewencyjną, odstraszając od
popełnienia czynu zabronionego, przez zagrożenie karą, zapobiegając tym samym
unikaniu lub uchylaniu się od opodatkowania VAT oraz bezkarności w przypadku
wystąpienia takich sytuacji. Temu też została podporządkowana uzyskana przez Polskę
decyzja derogacyjna z dnia 17 grudnia 2013 r. Skoro zapobieżenie unikania lub
uchylania się od opodatkowania w odniesieniu do wydatków związanych z niektórymi
pojazdami samochodowymi jest wystarczającym powodem przyznania przez organy
stanowiące Unii Europejskiej odstępstwa w stosowaniu przepisów dyrektywy
2006/112/WE, to tym bardziej należy uznać za uzasadnione wprowadzenie stosownych
przepisów karnych w regulacjach krajowych zapobiegających takim sytuacjom.
Dodatkowo potwierdza to orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
(vide: wyrok w sprawie C-259/12, pkt 34–35, 43). Podatnik, który naruszył przepisy,
w świetle „celu w postaci zapewnienia prawidłowego poboru podatku VAT
i zapobiegania oszustwom podatkowym, znajduje się bowiem w sytuacji innej niż
sytuacja podatnika, który spełnił ciążące na nim obowiązki księgowe”. Zaproponowana
kara ma zapewnić prawidłowy pobór podatku VAT, a w szczególności dokładność
odliczeń podatkowych, oraz zapobiegać oszustwom podatkowym. Działania takie
uzasadnione są specyfiką użytkowania pojazdów samochodowych, przy których bardzo
27
Dokumenty związane z tym projektem:
-
2095
› Pobierz plik