Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw

kwocie  podatku  naliczonego  wynikającej  z  korekty, o której mowa w art. 90b ust. 1 
pkt 2 ustawy o VAT –  w  związku  z  uprzednim  zwiększeniem  wartości  początkowej 
środka  trwałego  o  kwotę  podatku  VAT  niestanowiącą  podatku  naliczonego)  są 
konsekwencją decyzji podejmowanych przez samego podatnika na podstawie regulacji 
ustawy o VAT. Zgodnie z przywołanym przepisem, w takiej sytuacji, podatnik podatku 
VAT jest wyłącznie „uprawniony” (a nie „obowiązany”) do dokonania korekty. Zatem 
to  sam  podatnik,  uwzględniając  bilans  korzyści,  jakie  wynikają  ze  stosowania 
całokształtu regulacji przewidzianej nowelizacją, decyduje o swojej sytuacji na gruncie 
ustaw o podatkach dochodowych. Ze względu na ścisłe powiązanie skutków w podatku 
dochodowym  z  decyzją  podjętą  przez  podatnika  na  gruncie  podatku  VAT  (skutki 
w podatku  dochodowym  są  konsekwencją  stosowania  przepisów  o podatku VAT), 
konieczność  wykazania  przychodu  na  gruncie  przepisów  ustaw  o  podatkach 
dochodowych będzie rekompensowana polepszeniem jego sytuacji w ramach systemu 
podatku VAT przez  zwiększenie  podatku  naliczonego.  Z  uwagi  na  fakt,  iż  obciążenie 
podatkiem  dochodowym  stanowi  wyłącznie  określony  procent  kwoty  „zyskiwanej” 
w podatku  VAT  finansowy  bilans  działań  podatnika  decydującego  się  na  skorzystanie 
z możliwości, jakie daje art. 90b ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, będzie dla niego dodatni. 
Po drugie naruszenie zakazu wprowadzania zmian w prawie podatkowym w trakcie 
roku podatkowego  miałoby  miejsce  w  sytuacji,  gdyby  określone  (tożsame)  działanie 
podatnika  przed  i  po  wejściu  w  życie  proponowanych  zmian  rodziło  dla  podatnika 
odmienne  skutki  prawne  w  podatkach  dochodowych.  Byłoby  tak  wówczas,  gdyby 
podatnik, dokonując korekty w podatku VAT przed wejściem w życie projektowanych 
przepisów,  nie  musiał  wykazywać  przychodu  w  podatku PIT lub CIT, natomiast 
przychód taki musiałby wykazać już po wejściu w życie tych przepisów. Taka sytuacja 
w oczywisty sposób nie zachodzi w niniejszej sprawie z uwagi na fakt, iż aktualnie na 
gruncie podatku VAT  nie  istnieją  regulacje  analogiczne  do  tych  wprowadzanych 
niniejszą  ustawą.  Nowelizacja  ustaw  o  podatku  dochodowym  nie  dokonuje  zatem 
„zmiany”  zasad  traktowania  podatku  naliczonego,  a  tym  samym  nie  można  uznać,  iż 
nowelizacja ta pogarsza sytuację podatników podatków dochodowych.  
Późniejszy  termin  wejścia  w  życie  zmian  w  ustawach  o  podatku  dochodowym 
w porównaniu do zmian przewidzianych w ustawie o VAT, oznaczałby jednocześnie, iż 
w  systemie  podatkowym  powstałaby  luka  w  przepisach.  Polegałaby  ona  na  tym,  iż 
w podatku  dochodowym  brak  byłoby  regulacji  określających  skutki  podatkowe 
33 
 
czynności dokonywanych przez podatnika w oparciu o przepisy ustawy o podatku od 
towarów i usług, które to czynności mają niewątpliwy wpływ na podatek dochodowy. 
Przy czym na uwadze  należy  mieć  to,  iż  zmiany  w  podatku  dochodowym  w  żaden 
sposób  nie  mogą  być  rozpatrywane  w  oderwaniu  od  nowelizacji  przepisów  ustawy 
o podatku  od  towarów  i  usług,  gdyż  są  one  bezpośrednio  z  nimi  powiązane 
i jednocześnie stanowią konsekwencję i logiczną całość tych zmian. 
Wyjątki od regulacji wskazującej na wejście w życie ustawy po upływie 14 dni od dnia 
ogłoszenia dotyczą art. 1 pkt 8 i 9, art. 4 i art. 6. W związku ze skutkami dla jednostek 
samorządu terytorialnego z tytułu mniejszych wpływów z opłaty skarbowej (likwidacja 
obowiązku  wydawania  zaświadczeń,  o  których  mowa  w  art.  105  ustawy  o  VAT) 
przewidziano, że art. 1 pkt 8 i 9, art. 4 i art. 6 wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., 
w którym to roku ubytki w opłacie skarbowej zostaną pokryte dodatkowymi wpływami 
z  podatków  dochodowych  (zmiany  będące  konsekwencją  zmian  w  VAT).  Ponadto 
przewiduje  się  (art.  15),  że  art.  7  dotyczący  braku  obowiązku  opodatkowania  użytku 
prywatnego  pojazdu  samochodowego  objętego  dotychczasowymi  ograniczeniami 
w odliczaniu podatku naliczonego, jako przepis korzystny dla podatników 
i jednoznacznie  usuwający  niepewność  prawną  po  utracie  mocy  art.  5  ustawy  z  dnia 
16 grudnia  2010  r.  o  zmianie  ustawy  o  podatku  od  towarów  i  usług  oraz  ustawy 
o transporcie  drogowym,  będzie  stosowany  z  mocą  od  dnia  1  stycznia  2014  r. 
Rozwiązanie to nie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego.  
Stosownie  do  postanowień  art.  5  ustawy  z  dnia  7  lipca  2005  r.  o  działalności 
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) oraz 
§ 11a uchwały nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. – Regulamin pracy Rady 
Ministrów  (M.P.  Nr  13,  poz.  221,  z  późn.  zm.),  projekt  ustawy  został  udostępniony 
w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji. 
 
Zainteresowanie  pracami nad projektem ustawy w trybie ww. ustawy o  działalności 
lobbingowej w procesie stanowienia prawa zgłosił Związek Polskiego Leasingu. 
Ustawa  nie  podlega  notyfikacji  w  rozumieniu  przepisów  dotyczących  krajowego 
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych. 
Ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.  
 
 
34 
 
 
OCENA SKUTKÓW REGULACJI 
 
1.  Podmioty, na które oddziałuje regulacja 
Projektowany  akt  prawny  oddziałuje  na  podatników  podatku  od  towarów  i  usług 
oraz podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych. 
Proponowane  rozwiązania  wpływają  również  na  podmioty  sprowadzające 
samochody z innych państw członkowskich. 
 
2.  Wyniki konsultacji społecznych 
Projekt  ustawy  równolegle  z  uzgodnieniami  zewnętrznymi  został  poddany 
konsultacjom społecznym z takimi podmiotami i organizacjami gospodarczymi, jak: 
Business  Centre  Club,  Fundacja  Rozwoju  Rachunkowości  w  Polsce,  Izba 
Gospodarcza „Wodociągi Polskie”, Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej, Izba 
Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych, Izba Wydawców Prasy, Krajowa Izba 
Biegłych  Rewidentów,  Krajowa  Izba  Gospodarcza  Elektroniki  i  Telekomunikacji, 
Krajowa Izba Gospodarcza, Krajowa Rada Doradców Podatkowych, Krajowa Rada 
Izb Rolniczych, Krajowa Rada Notarialna, Krajowa Rada Radców Prawnych, 
Krajowa Rada Spółdzielcza, Krajowy  Związek  Rewizyjny Rolniczych Spółdzielni 
Produkcyjnych,  Polska  Izba  Książki,  Krajowy  Związek  Rewizyjny  Spółdzielni 
„Samopomoc  Chłopska”,  Krajowy  Związek  Rewizyjny  Spółdzielni  „SPOŁEM”, 
Krajowy  Związek  Rolników,  Kółek  i  Organizacji  Rolniczych,  Krajowy  Związek 
Spółdzielni  Mleczarskich  Związek  Rewizyjny,  Naczelna  Izba  Lekarska,  Naczelna 
Rada  Adwokacka,  Naczelna  Rada  Zrzeszeń  Handlu  i  Usług,  Naczelna  Rada 
Zrzeszeń Transportu Prywatnego, Polska Federacja Producentów Żywności, Polska 
Izba Firm Szkoleniowych, Polska Izba Spedycji i Logistyki, Polska Izba Turystyki, 
Polska  Izba  Ubezpieczeń,  Polska  Konfederacja  Pracodawców  Prywatnych 
LEWIATAN, Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji, Polska Rada Biznesu, 
Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej, Rada  Krajowa Federacji Konsumentów, 
Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Stowarzyszenie Kupców i Przedsiębiorców 
Polskich  „Razem”,  Zrzeszenie  Prawników  Polskich,  Związek  Rewizyjny 
Spółdzielni  Mieszkaniowych  RP,  Związek  Rewizyjny  Spółdzielni  Ogrodniczo- 
-Pszczelarskich, Związek 
Rzemiosła 
Polskiego, 
Związek 
Dealerów 
35 
 
Samochodowych,  Polski  Związek  Przemysłu  Motoryzacyjnego,  Instytut  Badań 
Rynku Motoryzacyjnego SAMAR.  
Zainteresowanie pracami nad projektem ustawy w trybie ustawy z dnia 7 lipca 
2005 r. o działalności  lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, 
poz. 1414, z późn. zm.) zgłosił Związek Polskiego Leasingu. 
Wyniki  przeprowadzonych  konsultacji  społecznych  oraz  uwagi  zgłoszone  przez 
podmioty, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem, zostały omówione 
w tabeli Zestawienie uwag do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od 
towarów  i  usług  oraz  niektórych  innych  ustaw,  która  została  załączona  do  Oceny 
Skutków Regulacji.  
Na etapie rozpatrywania projektu przez Stały  Komitet Rady Ministrów uwagi do 
projektu zgłosiły również Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw oraz Polska 
Izba Ochrony.  Podmioty  te  nie  były  wskazane  w rozdzielniku konsultacji 
społecznych.  
Uwagi  zgłoszone  przez  Fundację  dotyczą:  wprowadzanego  ograniczenia 
w odliczaniu podatku od nabywanych paliw wykorzystywanych do  napędu 
samochodów osobowych i niektórych innych pojazdów samochodowych 
wykorzystywanych  do  celów  „mieszanych”  (objętych  zasadą  stand  still); 
wprowadzenia nowych obowiązków dla przedsiębiorców (obowiązek prowadzenia 
ewidencji  przebiegu  pojazdu);  terminu  na  złożenie  w  urzędzie  skarbowym 
informacji o pojeździe; wprowadzenia w trakcie roku zmian w przepisach o podatku 
dochodowym. Praktycznie wszystkie zagadnienia wskazane w piśmie Fundacji były 
już wcześniej analizowane. Mając na uwadze fakt, że w przypadku ich przyjęcia nie 
udałoby  się  zrealizować  celów  decyzji  upoważniającej,  zostały  one  odrzucone. 
Stosowne pismo w tej sprawie zostanie przesłane do Fundacji.  
Natomiast  uwagi  zgłoszone  przez  Polską  Izbę  Ochrony  dotyczyły  umieszczenia 
bankowozów w katalogu pojazdów uznawanych w świetle projektowanej regulacji 
za  pojazdy  wykorzystywane  wyłącznie  do  działalności  gospodarczej.  Biorąc  pod 
uwagę  występującą  niedawno  patologię  związaną  z  przerabianiem  luksusowych 
samochodów osobowych na bankowozy typu  C  w  celu  pełnego  odpisu  podatku 
VAT od takich pojazdów,  postanowiono,  że  tego  typu  pojazdy  nie  zostaną 
wymienione w projektowanym katalogu. Kwestia podniesiona przez  Izbę zostanie 
jeszcze przeanalizowana w zakresie ewentualnego umieszczenia pojazdów, które 
36 
 
bezdyskusyjnie  wykorzystywane  są  do  przewozu  wartości  pieniężnych, 
w przepisach  wykonawczych,  które  mogą  zostać  wydane  na  podstawie 
upoważnienia zawartego w przedmiotowym projekcie. 
Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego zaopiniowała projekt ustawy 
negatywnie. 
Negatywna  ocena  tego  projektu  wynikała  z  niesatysfakcjonującego  stronę 
samorządową  rozdziału  wzrostu  dochodów  jednostek  samorządu  terytorialnego. 
Należy bowiem zaznaczyć, że projektowane zmiany niosą za sobą wzrost dochodów 
jednostek samorządu terytorialnego, jednak w dyskusji w ramach Komisji zwrócono 
uwagę,  że  wzrost  ten  przypadnie  województwom,  natomiast  gminy  doświadczą 
spadku  tych  dochodów.  Komisja  nie  wyraziła  jednoznacznej  aprobaty  dla 
inicjatywy strony  rządowej  co  do  ewentualnego  wprowadzenia  korekty  rozdziału 
kwot wynikających z CIT, tak aby wzrost dochodów był równomiernie rozłożony.      
 
3.  Wpływ  aktu  prawnego  na  sektor  finansów  publicznych,  w  tym  na  budżet  państwa 
i budżety jednostek samorządu terytorialnego 
Projektowana  ustawa  pociągnie  za  sobą  ubytek  dochodów  budżetu  państwa 
z podatku od towarów i usług w wysokości w stosunku do 2013 r.: 
– 939 mln zł w 2014 r., 
– 1 376 mln zł w 2015 r., 
– 2 601 mln zł w 2016 r. 
Brak projektowanych regulacji spowodowałby  ujemne  skutki  dla  budżetu  państwa 
z tego  podatku  w  wysokości:  1  907  mln  zł  w  2014  r.,  2  290  mln  zł  w  2015  r., 
2 637 mln zł w 2016 r. 
Ubytek  dochodów  budżetowych  z  tytułu  podatku  VAT  będzie  częściowo 
zrekompensowany wzrostem dochodów z podatku dochodowego, z uwagi na 
zmniejszenie  kosztów  uzyskania  przychodów  związanych  ze  zmianą  zasad 
odliczania podatku VAT. 
Przyjmując  za  podstawę  oszacowane  zmiany  w  wysokości  dochodów  budżetu 
państwa  z  tytułu  podatku  VAT  w  związku  z  projektowanymi  rozwiązaniami 
wymienionymi  powyżej,  szacowany  wzrost  dochodów  sektora  finansów 
publicznych (budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego, zwanych dalej: 
„jst”) z tytułu podatku dochodowego wyniósłby w stosunku do 2013 r .: 
37