Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw

budżetowy)  zweryfikowanych  i  potwierdzonych  przez  organy  prowadzące 
(dotujące) szkoły i placówki oświatowe, 
−  etatów nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego wykazanych 
w systemie  informacji  oświatowej  (według  stanu  na  dzień  30  września  i  dzień 
10 października  roku  poprzedzającego  rok  budżetowy)  zweryfikowanych 
i potwierdzonych  przez  organy  prowadzące  (dotujące)  szkoły  i  placówki 
oświatowe. 
Mając  powyższe  na  uwadze,  jednostki  samorządu  terytorialnego  będą  otrzymywały 
subwencję  oświatową  do  końca  funkcjonowania  kolegiów.  Wysokość  naliczanej 
subwencji będzie uzależniona od liczby słuchaczy. Wpływ ustawy na finanse publiczne 
począwszy  od  2014  r.,  czyli  od  wstrzymania  rekrutacji  słuchaczy  do  zakładów 
kształcenia nauczycieli, do 2016 r. obrazuje poniższa tabela. 
Tabela.  Część  oświatowa  subwencji  ogólnej  dla  jednostek  samorządu  terytorialnego 
naliczona  dla  20  publicznych  kolegiów,  których  likwidacja  rozpocznie  się  w  roku 
szklonym 2014/2015 (w tys. zł).  
Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego 
(w tys. zł) 
Nazwa 
Kwota naliczona 
placówki 
Rok 2014 – 
Rok 2015 – 
Rok 2016 – 
w części oświatowej 
Rok 
kwoty 
kwoty 
kwoty 
subwencji ogólnej na 
2017 
szacowane 
szacowane 
szacowane 
2013 r. (w tys. zł) 
Kolegia 
22 960 
15 625 
8 964 
1 674 
0 
nauczycielskie 
Nauczycielskie 
kolegia języków 
21 136 
16 615 
10 672 
2 054 
0 
obcych 
Internaty 
843 
366 
191 
99 
0 
kolegiów 
Razem 
44 095 
32 240 
19 636 
3 728 
0 
Do ww. kalkulacji przyjęto założenie zmniejszenia liczby kandydatów na słuchaczy na 
poziomie 25% naboru na rok szkolny 2013/2014 w związku z tym, że w roku szkolnym 
2012/2013 do kolegiów przyjęto mniej słuchaczy niż w roku szkolnym 2011/2012. Do 
szacunkowych wyliczeń wysokości części oświatowej subwencji ogólnej w kolejnych 
latach  przyjęto  Standard  A  na  poziomie  2013  r.  z  uwagi  na  brak  możliwości 
oszacowania wzrostu tego standardu w kolejnych latach. 
65 
 
W odniesieniu do wszystkich 55 zakładów kształcenia nauczycieli w części oświatowej 
subwencji  ogólnej  na  2013  r.  naliczono  jednostkom  samorządu  terytorialnego  kwotę 
89 593 tys. zł,  uwzględniając  8 100  słuchaczy  kolegiów  i  218  wychowanków 
internatów. 
Tabela. Kwoty naliczone na 2013 r. w części oświatowej subwencji ogólnej i subwencji 
oświatowej przypadającej na 1 słuchacza 
Średnia kwota 
Kwota naliczona 
subwencji oświatowej 
Liczba 
w części oświatowej 
Lp. 
Nazwa placówki 
słuchaczy
przypadająca na 
  subwencji ogólnej na 
2013 r. (w tys. zł)
1 słuchacza w 2013 r. 
 
(w zł) 
Kolegia 
1. 
3 660 
36 821 
10 060,46 
nauczycielskie 
Nauczycielskie 
2. 
kolegia języków 
4 440 
51 118 
11 513,16 
obcych 
4. 
Internaty kolegiów 
218 
1 654 
7 744,63 
X 
Razem 
8 100 
89 593 
X 
Należy  podkreślić,  że  w  przypadku  35  spośród  55  zakładów  kształcenia  nauczycieli 
organy  prowadzące  podjęły  działania  dotyczące  wygaszenia  kształcenia  w  tych 
jednostkach. Zatem w przypadku tych 35 kolegiów przepisy projektowanej ustawy nie 
będą  skutkować  zmianami  poziomu  wydatków  budżetu  państwa  oraz  budżetów 
jednostek samorządu terytorialnego.  
Z dniem 1 października 2013 r. włączono na podstawie art. 261a ustawy z dnia 27 lipca 
2005 r. –  Prawo  o  szkolnictwie  wyższym  dwa  zakłady  kształcenia  nauczycieli, 
tj. Kolegium Nauczycielskiego w Gliwicach do Politechniki Śląskiej i Nauczycielskiego 
Kolegium Języków Obcych w Lesznie do Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. 
Jana  Amosa  Komeńskiego  w  Lesznie.  W  ostatecznej  kwocie  części  oświatowej 
subwencji ogólnej na rok 2013 na prowadzenie Kolegium Nauczycielskiego 
w Gliwicach  uwzględnione  zostały  dla  Samorządu  Województwa  Śląskiego  środki 
w wysokości  1326  tys.  zł,  zaś  dla  Samorządu  Województwa  Wielkopolskiego  na 
prowadzenie  Nauczycielskiego  Kolegium  Języków Obcych w Lesznie  –  środki 
w wysokości 2204 tys. zł.  
66 
 
Przy  planowaniu  kwoty  części  oświatowej  subwencji  ogólnej  na  rok  2014  kwota 
subwencji z roku bazowego (2013) powinna zostać zmniejszona o kwotę  3530 tys. zł. 
Natomiast planowane na rok 2014 wydatki dla części 38 – Szkolnictwo wyższe, dział 
803 – Szkolnictwo wyższe, rozdział 80306 – Działalność dydaktyczna, § 2520 powinny 
zostać zwiększone o ww. kwotę, tj. 3530 tys. zł. 
Dodać  należy,  że  subwencja  oświatowa  ustalana  jest  na  dany  rok  kalendarzowy 
i przekazywana do jednostek  samorządu  terytorialnego  przez  ministra  właściwego  do 
spraw finansów publicznych. Część oświatowa subwencji ogólnej dla każdej jednostki 
samorządu  terytorialnego  stanowi  jedną  kwotę,  a  o  sposobie  jej  wydatkowania  – 
zgodnie z art. 7 ust. 3 ww. ustawy o dochodach  jednostek samorządu terytorialnego – 
decyduje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.  
Kwoty  subwencji  oświatowej  nie  można  wprost  odnosić  do  zadań  oświatowych 
nałożonych  na  jednostki  samorządu  terytorialnego.  W  obowiązującym  systemie 
prawnym  nie  ma  przepisu,  z  którego  wynikałoby,  iż  budżet  państwa  gwarantuje 
w ramach  części  oświatowej  subwencji  ogólnej  środki  na  pokrycie  wszystkich 
wydatków  na  realizację  zadań  oświatowych  jednostek  samorządu  terytorialnego. 
Zgodnie z art. 5a ust. 3  ustawy  z  dnia  7  września  1991  r.  o  systemie  oświaty  (Dz.  U. 
z 2004 r. Nr 256, poz.  2572,  z  późn.  zm.)  środki  niezbędne  na  realizację  zadań 
oświatowych, w tym na wynagrodzenia nauczycieli oraz utrzymanie szkół i placówek, 
zagwarantowane  są  w  dochodach  jednostek  samorządu  terytorialnego.  Dochodami 
samorządów terytorialnych, w myśl art. 167 ust. 2 Konstytucji RP, są: 
a)  dochody własne, 
b)  subwencje ogólne, 
c)  dotacje celowe z budżetu państwa. 
Nie  jest  możliwe  oszacowanie  liczby  absolwentów  szkół  ponadgimnazjalnych 
kończących się egzaminem maturalnym, którzy: 
a)  podejmą  naukę  w  szkołach  policealnych  i  tym  samym  pozostaną  w  systemie 
oświaty,  
b)  podejmą naukę w systemie szkolnictwa wyższego.  
Tym samym nie jest możliwe oszacowanie wpływu przedmiotowej zmiany ustawy na 
wielkość  naliczanej  subwencji.  Dlatego  też  tabela  zbiorcza  ze  skutkami  finansowymi 
ustawy nie zawiera skutków likwidacji kolegiów dla budżetu państwa. 
67 
 
3.2.  Skutki dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego 
W  związku  ze  stopniowym  wygaszaniem  kształcenia  w  kolegiach  należy  przyjąć,  że 
począwszy  od  2014  r.  ogólna  liczba  etatów  będzie  zmniejszała  się  o  1/3  rocznie 
proporcjonalnie  do  zmniejszonej  liczby  godzin  zajęć  z  racji  pobierania  nauki  w  roku 
szkolnym 2014/2015 przez dwa roczniki słuchaczy i w roku szkolnym 2015/2016 przez 
jeden  rocznik  słuchaczy.  Wobec  nauczycieli  zatrudnionych  na  podstawie  przepisów 
ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. –  Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, 
poz. 674, z późn. zm.) zastosowanie będą miały przepisy art. 20 ust. 1 i 2 ww. ustawy 
dotyczące rozwiązania stosunku pracy.  
Z  uwagi  na  konieczność  wypowiedzenia  umów  o  pracę  nauczycielom  zatrudnionym 
w kolegiach na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela organy 
prowadzące w 2014 r., 2015 r. i 2016 r. poniosą koszty z tytułu wypłaty odpraw tym 
nauczycielom.  
Tabela. Szacunkowe koszty odpraw dla nauczycieli  z  tytułu  wypowiedzenia  umów 
(w tys. zł) 
Nauczyciele 
2014 r. 
2015 r. 
2016 r. 
Koszty odpraw dla nauczycieli 
2 913 
2 913 
2 913 
Likwidowanym  kolegiom  należy  zapewnić  obsługę  ekonomiczno-administracyjną  do 
końca  ich  funkcjonowania,  tj.  30  września  2016  r.,  należy  zatem  przyjąć,  że  organy 
prowadzące poniosą koszty odpraw tej grupy pracowników w 2016 r.  
Tabela. Szacunkowe koszty odpraw  dla  pracowników  niepedagogicznych  z  tytułu 
wypowiedzenia umów (w tys. zł) 
Pracownicy niepedagogiczni 
2014 r. 
2015 r. 
2016 r. 
Koszty odpraw dla pracowników 
X 
X 
1 541 
niepedagogicznych 
Wyliczenia  zostały  dokonane  na  podstawie  danych o zatrudnieniu w 2013 r. 
z uwzględnieniem wysokości wynagrodzenia na  poziomie 2013 r. i po przeliczeniu na 
ceny z 2012 r. zostały uwzględnione w tabeli na koniec pkt 3 OSR. 
Koszty odpraw dla pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych zostaną pokryte 
z dochodów organów prowadzących  kolegia,  w  szczególności  ze  środków  części 
oświatowej subwencji ogólnej, w tym jej rezerwy. 
68 
 
Niepubliczne  kolegia  nauczycielskie  i  nauczycielskie  kolegia  języków  obcych  nie 
otrzymują  dotacji  z  budżetu  państwa  ani  z  budżetów  jednostek  samorządu 
terytorialnego, a także nie są uwzględnianie przy podziale środków części oświatowej 
subwencji  ogólnej  dla  jednostek  samorządu  terytorialnego.  Koszty  funkcjonowania 
kolegiów niepublicznych finansowane są w całości z opłat wnoszonych przez słuchaczy 
w ramach czesnego.  
3.3.  Pozostałe jednostki sektora finansów publicznych 
Korzyści 
Ustawa  spowoduje  wzrost  przychodów  uczelni  dzięki  wprowadzeniu  instytucji 
potwierdzania efektów uczenia się – szacuje się, że uczelnie publiczne będą uzyskiwać 
z tego tytułu ponad 3 mln zł rocznie. Na potrzeby obliczeń założono, że począwszy od 
2014  roku  4  tys.  osób  rocznie  będzie  korzystać  z  tego  rozwiązania.  Szacunki  oparte 
zostały o doświadczenia Francji – liczba osób korzystających z analogicznej instytucji 
została  zestawiona  z  liczbą  osób  aktywnych  zawodowo  ze  średnim  wykształceniem 
w obu krajach. W efekcie przyjęto, że studia płatne (rozwiązanie kierowane jest przede 
wszystkim do osób łączących studia z aktywnością zawodową) rozpocznie dodatkowo 
4 tys.  osób.  Przyjęto,  że  osoby  te  będą  opłacać  50%  przeciętnego  czesnego  (osoby 
korzystające z instrumentu będą mogły uzyskać potwierdzenie efektów uczenia sią dla 
maksymalnie 50% punktów ECTS, jest to więc założenie konserwatywne), co stanowić 
będzie  przychód  uczelni  publicznych.  Założono,  że  korzystający  z  nowej  instytucji 
rozpoczną  studia  na  uczelniach  publicznych  i  niepublicznych  w  proporcjach 
odpowiadających prognozowanej strukturze studentów niestacjonarnych. 
Korzyści  dla  budżetów  uczelni  przyniosą  również  zmiany  w  zakresie  urlopów 
nauczycieli akademickich dla poratowania zdrowia. Brak jest zbiorczych danych 
dotyczących wykorzystywania urlopów, jednak z informacji uzyskanych w uczelniach 
publicznych  wynika,  że  na  urlopach  dla  poratowania  zdrowia  (w  różnym  wymiarze 
czasu) przebywa w ciągu roku ok. 1%–2% nauczycieli akademickich, przy czym urlopy 
dłuższe niż 12 miesięcy dotyczą ok. 10% nauczycieli korzystających z tych urlopów, 
tj. ok 0,1%–0,2%  wszystkich  nauczycieli  akademickich.  Jako  że  w  grupie  tej  nie 
wszyscy korzystają z pełnych 2 lat urlopu, to dla obliczeń przyjęto konserwatywnie, że 
uczelnie  publiczne  uzyskają  oszczędności  w  kwocie  odpowiadającej  wysokości 
wynagrodzeń  ok.  0,05%  wszystkich  etatów  na  uczelniach  publicznych  (dla  obliczeń 
przyjęto  średnie  wynagrodzenie  nauczyciela  akademickiego  w  2012  r.).  Kwotę  tę 
69