Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw

zostały  uwzględnione.  Uchwały  w  sprawie  nadania  stopnia  doktora  oraz  wydanie 
dyplomu będą w kompetencji rad jednostek organizacyjnych, natomiast komisja będzie 
miała  tylko  część  uprawnień,  tak  jak  obecnie  przy  wspólnym  przewodzie  doktorskim 
prowadzonym z uczelnią zagraniczną. Dyplom  będzie wydawany w jednej dziedzinie 
w zakresie dyscypliny wiodącej, w którą osoba ubiegająca się o stopień doktora wniosła 
największy wkład naukowy. 
5. Zmiany w przepisach dotyczących nadzoru nad uczelniami. 
Uwagi w tym zakresie przedstawiły: KRASP, KRePSZ, RGNiSW, PKA, PSRP, Forum 
Uczelni Ekonomicznych, Lewiatan.  
Podnoszono,  że  proponowane  zmiany  dotyczące  usprawniania trybu zawieszania 
i cofania  uprawnień  do  kierunków  muszą  dotyczyć  w  równym  stopniu  uczelni 
publicznych, jak niepublicznych –  taka  jest  intencja  MNiSW,  a  nieścisłość  w  tym 
zakresie została wyeliminowana. Nie uwzględniono uwag dotyczących zbyt krótkiego 
terminu na realizację obowiązku informowania przez uczelnie o niespełnianiu minimum 
kadrowego, ani zbyt odległego terminu na złożenie ponownego wniosku o uprawnienie 
do  prowadzenia  kierunku  po  jego  cofnięciu.  Zmiany  te  mają  na  celu  zapewnienie 
prawidłowego funkcjonowania uczelni i ochronę jakości kształcenia. W odniesieniu do 
wątpliwości  dotyczących  wprowadzania  nieprawomocnych  decyzji  na  tzw.  „Listę 
ostrzeżeń”  proponuje  się  obecnie  wprowadzenie  dwóch  list:  a)  informującej 
o zakończonych  postępowaniach (prawomocne decyzje w sprawie zawieszenia 
i cofnięcia  uprawnień,  likwidacji  uczelni)  oraz  b)  zawierającej  informacje  o  toczących 
się  postępowaniach.  Listy  te  mają  stanowić  rzetelną  informację  dla  kandydatów  na 
studia. Celem wprowadzenia tych list ostrzeżeń  jest  wpływanie  na  ograniczenie 
rekrutacji na studia prowadzone nierzetelnie albo z naruszeniem prawa, w tym praw 
studentów. 
Lewiatan  wskazywał  na  brak  podstaw  do  obciążania  majątku  założyciela  uczelni 
kosztami  związanymi  z  likwidacją  uczelni  niepublicznej.  Obecnie  założyciel  uczelni 
zobowiązany  będzie  do  pokrywania  z  własnego  majątku  kosztów  wynagrodzenia 
powoływanego przez niego likwidatora uczelni. Zasada ta będzie dotyczyła przypadku, 
gdy  koszty  likwidacji  uczelni  przekroczą  jej  majątek.  Koszty  wynagrodzenia 
likwidatora nie powinny być pokrywane z budżetu państwa. 
50 
 
6. Zmiany dotyczące pracy dyplomowej. 
Uwagi w zakresie propozycji wprowadzenia definicji pracy dyplomowej, 
obligatoryjności pracy na pierwszym i drugim stopniu studiów, a także wprowadzenia 
obowiązku przekazywania prac do Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym oraz 
sprawdzania  ich  w  systemie  antyplagiatowym  zgłosiły:  KRASP,  RGNiSW,  KRZaSP, 
KRePSZ, Lewiatan, Forum Uczelni Ekonomicznych, Parlament Studentów 
Rzeczypospolitej Polskiej (PSRP), KSN NSZZ „Solidarność” oraz niektóre uczelnie. 
Przygotowanie pracy dyplomowej jako jednego z warunków uzyskania dyplomu 
obowiązuje  już  na  podstawie  przepisów  rozporządzenia  dotyczącego  tytułów 
zawodowych  i  warunków  wydawania  dyplomów,  a  także  rozporządzenia w sprawie 
dokumentacji przebiegu studiów. Praca dyplomowa jest jednym ze sposobów 
weryfikacji efektów kształcenia zgodnym z KRK. Jest także istotnym elementem oceny 
kształcenia  dokonywanej  przez  Polską  Komisję  Akredytacyjną,  dlatego  propozycje 
rozwiązań w tym zakresie zostają podtrzymane. 
7. Pozostałe zagadnienia. 
KRASP,  KRePSZ  oraz  Forum  Uczelni  Ekonomicznych  zgłosiły  wątpliwości  co  do 
konieczności  wprowadzania  terminu  na  podpisywanie  umów  o  odpłatności  za  studia. 
Natomiast środowisko studenckie uznało, że termin podpisywania umów z kandydatami 
do dnia immatrykulacji jest zbyt krótki. Zgodnie z obecnie zaproponowanym 
rozwiązaniem uczelnia będzie obowiązana do dopełnienia tego terminu nie później niż 
30  dni  po  rozpoczęciu  zajęć,  przy  jednoczesnym  zobowiązaniu  uczelni,  że  opłaty, 
w tym za studia, będą mogły być pobierane dopiero po podpisaniu umowy.  
PSRP  aprobując  propozycję  przyznawania stypendium dla najlepszych studentów 
pierwszego roku studiów wyraził  sprzeciw  wobec  oparcia  tego  systemu  o wyniki 
postępowania  rekrutacyjnego.  Wątpliwości  w  tym  zakresie  zgłosili  także  KRePSZ 
i Konferencja Episkopatu Polski. W  opinii  PSRP  należałoby  rozważyć  przyznawanie 
tych stypendiów na szczeblu centralnym na podstawie jednolitych w skali kraju 
kryteriów czy wprowadzenie  dodatkowych kryteriów ich przyznawania przez rektora. 
Założono,  że  stypendia  będą  przyznawane na podstawie wysokiej liczby punktów 
uzyskanych na maturze z tych przedmiotów, które brane są pod uwagę przy rekrutacji 
na  określony  kierunek  studiów  w  danej  uczelni  lub  na  podstawie  liczby  punktów 
przyznanych w postępowaniu kwalifikacyjnym (uwzględniono stanowisko Konferencji 
Rektorów Uczelni Artystycznych, biorąc pod uwagę specyfikę tych uczelni). Na etapie 
51 
 
rozpatrywania  projektu  przez  Radę  Ministrów  odstąpiono  od  proponowanych  w tym 
zakresie rozwiązań. 
PSRP wnioskował o przywrócenie możliwości ubiegania się o stypendia o charakterze 
motywacyjnym na wszystkich kierunkach studiów. Uwaga nie mogła być rozpatrzona 
pozytywnie.  Zwiększeniu  liczby  tych  stypendiów  wypłacanych  z  funduszu  pomocy 
materialnej wpłynęłoby  na ograniczenie liczby lub wysokości stypendiów socjalnych. 
Wniosek studentów o określenie w drodze rozporządzenia warunków, jakim powinny 
odpowiadać  postanowienia  uczelnianych  regulaminów  studiów  został  uwzględniony. 
PSRP wnioskował również o zachowanie praw studenckich przez absolwentów studiów 
pierwszego  stopnia  do  dnia  31  października  roku,  w  którym  ukończyli  studia, 
uzasadniając tę propozycję zwolnieniem pracodawców z odprowadzania składek ZUS 
od umów cywilno-prawnych związanych z czasowym zatrudnieniem tych absolwentów. 
Uwaga ta nie mogła  być  uwzględniona  ze  względu  na  skutki  finansowe  dla  budżetu 
państwa. 
PAN zgłosiła wniosek w sprawie dofinansowania funkcjonowania organów samorządu 
doktorantów  PAN.  Uwaga  nie  została  uwzględniona.  Krajowa  Reprezentacja 
Doktorantów, która reprezentuje wszystkich doktorantów zarówno studiów 
doktoranckich prowadzonych w uczelni, jak i instytutach naukowych PAN,  otrzymuje 
dofinansowanie.  MNiSW  nie  widzi  też  braku  podstaw  formalnych  do  finansowania 
takiej działalności przez PAN. 
RGNiSW,  KSN  NSZZ  „Solidarność”,  Lewiatan,  KRePSZ,  Komitet  Naukoznawstwa 
PAN  uznały  za  niezasadne  wprowadzenie  delegacji  do  wydania  rozporządzenia 
w sprawie sposobu i trybu dokonywania oceny okresowej nauczycieli akademickich. 
Uwagi  nie  zostały  wówczas  uwzględnione  –  celem zaproponowanego  rozwiązania, 
uwzględniającego  postulaty  środowiska  studenckiego, jest uzyskiwanie rzetelnych 
i obiektywnych informacji koniecznych do prawidłowego funkcjonowania uczelni. 
W  związku  z  uwagami  KRASP  i  Narodowego  Centrum  Nauki  rozszerzono  listę 
zwolnień z obowiązku przeprowadzania konkursu na stanowiska w uczelni. Zwolnienie 
to  będzie  dotyczyć  nauczycieli  akademickich  skierowanych  do  pracy  na  podstawie 
umów  międzynarodowych  przez  instytucje  zagraniczne  oraz  laureatów 
międzynarodowych  i  krajowych  (w  tym  NCN  i  NCBiR)  konkursów  na  realizację 
projektów  badawczych  (na  czas  realizacji  tych  projektów).  Ponadto  nie  będzie 
wymagało  przeprowadzania  konkursu  przedłużenie  umowy  w  przypadku  zmiany 
52 
 
warunków  pracy  na  tym  samym  stanowisku,  jeżeli  pierwsza  umowa  była  zawarta na 
czas nie krótszy niż trzy lata.  
Rada  Szkolnictwa  Wyższego  i  Nauki  ZNP  i  KSN  NSZZ  „Solidarność”  zgłosiły 
sprzeciw  wobec  propozycji  uchylenia  przepisu  umożliwiającego  zawarcie 
ponadzakładowego  układu  zbiorowego  pracy  dla  cywilnych  pracowników  uczelni 
publicznych. Uwaga nie została uwzględniona, ponieważ minister nie jest pracodawcą 
dla  cywilnych  pracowników  uczelni  publicznych.  Należy  podkreślić,  iż  to  rektorzy 
uczelni publicznych odpowiadają za prowadzenie gospodarki finansowej uczelni, w tym 
jako pracodawcy,  za  zarządzanie  środkami  na  wynagrodzenia  pracowników.  Ma  to 
istotne  znaczenie  w  kontekście  treści  art.  151  ust.  4  ww.  ustawy,  zgodnie  z  którym 
środki na wynagrodzenia dla pracowników uczelni publicznej określa senat w ramach 
środków  posiadanych  przez  uczelnię  pochodzących  z  dotacji  budżetowych 
i z przychodów własnych. 
Politechnika Krakowska, Komitet Nauk o Kulturze PAN przedstawiły uwagi dotyczące 
zbyt krótkiego czasu trwania poszczególnych elementów procedury habilitacyjnej, 
zwłaszcza  w  obszarze  nauk  humanistycznych  i  społecznych  oraz  braku  możliwości 
zaprezentowania swojej sylwetki naukowej oraz twórczej (poza autoreferatem) 
bezpośrednio  komisji  habilitacyjnej.  Według  Politechniki  Krakowskiej  kandydat 
pozbawiony został także możliwości polemiki naukowej. Taka możliwość powinna być 
dopuszczona  –  na wniosek komisji lub habilitanta. W obecnej procedurze nie ma 
możliwości  sprawdzenia  czy  kandydat  posiada  wystarczające  umiejętności  do 
prowadzenia  wykładów.  Uwagi  nie  zostały  uwzględnione.  Jednym  z  priorytetów 
reformy  szkolnictwa  wyższego  w  2011  r.  było  skrócenie  procedury  habilitacyjnej. 
Istnieje  możliwość  zorganizowania  rozmowy  z  kandydatem,  a  w  przypadku  woli 
zatrudnienia habilitanta w drodze konkursu –  weryfikacji  umiejętności  prowadzenia 
wykładu. 
Uwagi  dotyczące  procedury  uzyskania  tytułu  naukowego  profesora  zgłosiły:  Rada 
Główna Instytutów Badawczych, Rada Młodych Naukowców, Konferencja Episkopatu 
Polski  oraz  KSN  NSZZ  „Solidarność”.  Wnioskowano  o  modyfikację  przepisu 
określającego  w  procedurze  wymóg  wypromowania  aż  trzech  doktorów.  Uwaga  nie 
została  uwzględniona.  Osiągnięcia  dydaktyczne,  obok  osiągnięć  naukowych,  są 
podstawowymi warunkami uzyskania tytułu profesora.  
53 
 
W związku z propozycją nadania osobowości prawnej KRASP o nadanie osobowości 
prawnej wystąpiły  także  KRZaSP  i  KRePSZ.  Wniosek  KRZaSP  został  uwzględniony. 
Przyjęto,  że  osobowość  prawna  zostanie  nadana  tym  konferencjom  rektorów,  które 
mają umocowanie ustawowe.  
Zrezygnowano z propozycji przeniesienia akademii wychowania fizycznego pod nadzór 
ministra  właściwego  do  spraw  kultury  fizycznej.  KRASP,  Kolegium  Rektorów  Szkół 
Wyższych  Krakowa  oraz  Polska  Akademia  Umiejętności  zgłaszały  konieczność 
dokonania zmian w ustawie –  Prawo  zamówień  publicznych  w  zakresie  dostosowania 
jej  do  potrzeb  badań  naukowych. Wnioskowana  zmiana  została  uwzględniona 
w przyjętym przez Radę Ministrów 9 lipca 2013 r. projekcie ustawy o zmianie ustawy – 
Prawo zamówień publicznych.  
Omówienie wyników konsultacji społecznych projektu ustawy  
Najistotniejsze uwagi do projektu ustawy, które napłynęły  do  MNiSW,  dotyczyły 
w szczególności:  
1. Propozycji wprowadzenia zasady rotacyjnego przewodniczenia pracom Rady 
Głównej  Nauki  i  Szkolnictwa  Wyższego.  Przeciw  takiemu  rozwiązaniu  opowiedziały 
się:  KRASP, KRePSZ, RGNiSW, Parlament Studentów RP, Obywatele Nauki, Rada 
Młodych  Naukowców,  Komitet  Polityki  Naukowej.  Wskazywano,  że  zagadnienia 
ustrojowe  Rady  powinny  pozostać  w  zakresie  jej  autonomii  i  być  określone  jedynie 
w jej statucie.  Na  nadmierną  ingerencję  w  zasady  funkcjonowania  Rady  wskazywały 
też OPZZ i Rada Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP. Uwagi w tym zakresie zostały 
uwzględnione;  odstąpiono  od  projektowanej  regulacji.  Na  wniosek  RGNiSW 
wprowadzono  przepisy  dotyczące  udzielania  Przewodniczącemu  przez  Radę  Główną 
Nauki i Szkolnictwa Wyższego corocznego absolutorium; 
2.  Przywrócenia  regulacji  przewidujących  nadawanie  statutów  uczelni  przez  ministra, 
w przypadku  stwierdzenia  niezgodności  statutu  z  obowiązującym  prawem  oraz 
dwukrotnego bezskutecznego wezwania do wprowadzenia zmian. Konferencje 
rektorów, RGNiSW, Obywatele Nauki, Stowarzyszenie TOP 500 Innovators uznali 
projektowane w tym zakresie rozwiązania za zbyt dużą ingerencję w autonomię szkół 
wyższych. Uwagi uwzględniono. Przewidziano jedynie zmianę w przepisach dotyczącą 
nałożenia  obowiązku  przesyłania  ministrowi  statutów  przez  założyciela  uczelni 
54