Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw

W  projektowanym  art.  14g  uzppr  uregulowano  kwestie  związane  z  koordynacją 
przygotowania  programów  służących  realizacji  umowy  partnerstwa.  Funkcję 
koordynacyjną przyznano ministrowi właściwemu do spraw rozwoju regionalnego. 
W  zakresie  znaczeniowym  pojęcia  „koordynacja”  mieści  się  m.in.  proponowanie 
podmiotów,  które  w  następnej  perspektywie  finansowej  będą  odpowiedzialne  za 
zarządzanie  i  kontrolę  tych  programów  (ust.  3  pkt  3).  Propozycje  te  będą 
uwzględnione  również  w  umowie  partnerstwa,  która  przed  jej  notyfikowaniem 
Komisji Europejskiej będzie przyjmowana przez Radę Ministrów. Powyższe zadanie 
przypisane  właściwym  ministrom,  którzy  będą  pełnić  funkcję  instytucji 
zarządzających programami służącymi realizacji umowy partnerstwa, jest konieczne 
dla właściwego przygotowania programów. Instrumenty koordynacji będą określone 
w  planowanych  aktach  prawnych  regulujących  m.in.  kwestie  związane 
z wdrażaniem programów. 
Koordynacja  przygotowania  programów  służących  realizacji  umowy  partnerstwa, 
w tym  programów  służących  realizacji umowy partnerstwa w zakresie polityki 
spójności  i  programów  służących  realizacji  umowy  partnerstwa  realizowanych 
z wykorzystaniem  środków  Europejskiego  Funduszu  Rolnego  na  rzecz  Rozwoju 
Obszarów Wiejskich oraz funduszy wspierających sektor morski lub rybacki, polega 
nie tylko na ich opracowaniu –  czyli napisaniu, dostosowaniu do wymogów 
unijnych, zastosowaniu wzorców zalecanych przez Komisję Europejską, ale również 
na przygotowaniu całego otoczenia faktycznego i prawnego, m.in. na przygotowaniu 
systemu realizacyjnego dla nowych programów, uzgodnieniu z zainteresowanymi 
podmiotami ich funkcji i roli w systemie instytucjonalnym nowych programów. 
Art.  14g  uzppr  określa  również  kompetencje  wskazanych  w  nim  podmiotów  do 
opracowania programów służących realizacji umowy partnerstwa. Przewiduje się, że 
minister  właściwy  do  spraw  rozwoju  regionalnego  będzie  koordynował 
przygotowanie  programów  służących  realizacji  umowy  partnerstwa,  będzie  mógł 
również inicjować lub opracowywać programy służące realizacji umowy partnerstwa 
w  zakresie  polityki  spójności.  Programy  służące  realizacji  umowy  partnerstwa 
w zakresie  polityki  spójności  dla  danego  województwa  będzie  opracowywał zarząd 
województwa,  natomiast  programy  służące  realizacji  umowy  partnerstwa 
realizowane z  wykorzystaniem  środków  EFRROW  oraz  funduszy  wspierających 
12 
sektor morski  lub  rybacki  będą  opracowywał  minister  właściwy  do  spraw rozwoju 
wsi oraz minister właściwy do spraw rybołówstwa. 
Wskazać  należy,  że  w  zakresie  związanym  z  regulacją  programów  służących 
realizacji umowy partnerstwa realizowanych z  wykorzystaniem środków  EFRROW 
oraz funduszy wspierających sektor morski lub rybacki, projektowana ustawa ma na 
celu  wyłącznie  stworzenie  podstaw  prawnych  opracowania  programów,  natomiast 
wszelkie kwestie wdrożeniowe w tym zakresie  będzie regulowała odrębna ustawa, 
której  opracowanie  należy  do  kompetencji  ministra  właściwego  do  spraw  rozwoju 
wsi  oraz  ministra  właściwego  do  spraw  rybołówstwa.  Zaproponowany  sposób 
regulacji  wynika  z  przyjętej  w  nadchodzącym  okresie  programowania  
2014–2020 logiki objęcia EFRROW oraz funduszy wspierających sektor morski lub 
rybacki jednym dokumentem strategicznym, jaki stanowi umowa partnerstwa. 
Żeby  móc  rozróżnić  obecne  programy  operacyjne  od  programów,  które  będą 
realizowane w ramach następnego okresu programowania na lata 2014–2020, a które 
będą  realizować  umowę  partnerstwa,  konsekwentnie  na  określenie  programów  na 
nową  perspektywę  finansową  2014–2020  używa  się  określenia  „programy  służące 
realizacji  umowy  partnerstwa”,  w  odróżnieniu od programów, o których mowa 
w art. 15 ust. 4 nowelizowanej ustawy.  
 Mając  na  uwadze,  że  programy  służące  realizacji  umowy  partnerstwa  w  zakresie 
polityki  spójności  mają  być  następcami  funkcjonujących  obecnie programów 
operacyjnych  oraz  w  związku  z  brakiem  właściwych  rozporządzeń  unijnych, 
zdecydowano, że do programów służących realizacji umowy partnerstwa stosuje się 
odpowiednio przepisy art. 19 ust. 7 pkt 2 i ust. 8, art. 19a i art. 20 ust. 2a, 3 i 3b 
uzppr,  dotyczące  trybu  uzgadniania,  negocjacji,  ogłaszania  programów  służących 
realizacji umowy partnerstwa.  
Natomiast  przepisy  dotyczące  trybu  zmian  tych  programów  zostaną  zawarte 
w odrębnej ustawie regulującej kwestie związane z wdrażaniem programów polityki 
spójności  w  latach  2014–2020, która zostanie  przygotowana przez ministra 
właściwego do spraw rozwoju regionalnego.  
Programy  służące  realizacji  umowy  partnerstwa,  podobnie  jak  sama  umowa,  będą 
przyjmowane  przez  Komisję  Europejską  w  drodze  decyzji.  Mając  na  uwadze  tezy 
zawarte w  opinii Rady Legislacyjnej o projekcie ustawy o zmianie ustawy 
13 
o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw z dnia 
14 czerwca  2013  r.,  jak  również  poglądy,  doktryny i orzecznictwa ETS w kwestii 
zakresu obowiązywania decyzji Komisji Europejskiej, należy wskazać, że program 
służący realizacji umowy partnerstwa przyjęty decyzją Komisji Europejskiej będzie 
obowiązywać wszystkich adresatów tej decyzji.  
Dodatkowo,  podzielając  pogląd  zawarty  w  opinii  Rady  Legislacyjnej  o  projekcie 
ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych 
innych ustaw z  dnia 14 czerwca 2013 r. w odniesieniu do umowy partnerstwa, 
analogicznie w przypadku programów służących realizacji tej umowy, konieczność 
ich uwzględniania wyniknie stąd, że to dysponent środków finansowych uzależnia 
ich  przyznanie  i  rozliczenie  od  tego,  czy  ubiegający  się  o  dotacje,  a  następnie 
korzystający  z  nich,  przyjmie  dobrowolnie,  że  może  je  otrzymać  i  użyć  tylko  na 
takich  warunkach,  w  takich  celach  i  z  zamiarem  osiągnięcia  takich  kierunków 
rozwoju,  jakie  zostały  zatwierdzone  przez  ich  właściciela.  W  art.  14h  określono 
obowiązek  uwzględnienia  ustaleń  umowy  partnerstwa  przy  opracowywaniu 
programów służących realizacji umowy partnerstwa.  
W art. 14i uregulowano zakres programów służących realizacji umowy partnerstwa 
w  zakresie  polityki  spójności.  Jest  to  katalog  otwarty,  określający  podstawowe 
elementy  tych  programów.  Przepis  ten  dotyczy  wyłącznie  programów  służących 
realizacji  umowy  partnerstwa  w  zakresie  polityki  spójności  z  uwagi  na  fakt,  że 
przepisy dotyczące programów w zakresie Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej 
Polityki Rybołówstwa będą uregulowane w odrębnym akcie prawnym.  
Natomiast w art. 14j uregulowano kompetencje w zakresie przyjmowania 
programów  służących  realizacji  umowy  partnerstwa  w  zakresie  polityki  spójności 
przez właściwe organy.  
Na mocy projektowanego art. 14l uzppr planuje się powołanie Komitetu do spraw 
Umowy  Partnerstwa  oraz  określenie  jego  składu  i  kompetencji.  Komitet  do  spraw 
Umowy  Partnerstwa  powołuje  się  w  celu  zapewnienia  prawidłowej  koordynacji 
i monitorowania realizacji umowy partnerstwa. Projektowany przepis zawiera 
katalog  zadań  realizowanych  przez  ten  Komitet,  w  tym  opiniowanie  dokumentów 
z zakresu komunikacji polityki spójności (strategia komunikacji polityki spójności), 
które  to  dokumenty  będą  musiały  powstać  zgodnie  z  wymogami  prawa 
14 
europejskiego na nowy okres programowania 2014–2020.  Nie  będą  to  strategie 
w rozumieniu  art.  9  uzppr,  ale  będą  miały  zastosowanie  do  programów  służących 
realizacji umowy partnerstwa, zatem będą mieć charakter strategiczny, przekrojowy. 
A  ponieważ  Komitet  ma  się  zająć  przede  wszystkim  nowym  okresem 
programowania,  wydaje  się  właściwe  powierzenie  mu  zadań  odnoszących  się  do 
tego  okresu.  Należy  przy  tym  wyraźnie  wskazać,  że  rekomendacje dla instytucji 
zarządzających,  wydawane  przez  Komitet  w  przypadku  stwierdzenia  opóźnień  lub 
problemów systemowych związanych z realizacją umowy partnerstwa, a dotyczące 
w  szczególności  poprawy  efektywności  programów  służących  realizacji  umowy 
partnerstwa w zakresie osiągania jej celów, w tym działań naprawczych, związanych 
z  wypełnieniem  warunków  wynikających  z  członkostwa  Rzeczypospolitej  Polskiej 
w Unii  Europejskiej,  nie  będą  mieć  mocy  wiążącej,  w  szczególności  w  odniesieniu 
do  zarządów  województw.  Pracom  Komitetu  przewodniczyć  będzie  minister 
właściwy  do  spraw  rozwoju  regionalnego,  jako  wykonujący  zadania  państwa 
członkowskiego.  Funkcję  zastępcy  przewodniczącego  Komitetu  pełnić  będzie 
przedstawiciel wyznaczony wspólnie przez ministra właściwego do spraw rozwoju 
wsi  i  ministra  właściwego  do  spraw  rybołówstwa.  W  skład  Komitetu  do  spraw 
Umowy  Partnerstwa  wejdą  ponadto  przedstawiciele  instytucji  zarządzających 
programami  służącymi  realizacji  umowy  partnerstwa,  w  tym  przedstawiciele 
zarządów województw, przedstawiciele ministrów właściwych ze względu na zakres 
objęty umową partnerstwa, przedstawiciel ministra właściwego do spraw finansów 
publicznych,  przedstawiciel  ministra  właściwego  do  spraw  gospodarki, 
przedstawiciel  Prezesa  Głównego  Urzędu  Statystycznego, 3 przedstawicieli strony 
samorządowej  Komisji  Wspólnej  Rządu  i  Samorządu  Terytorialnego  oraz 
przedstawiciele  partnerów  społecznych  i  gospodarczych.  Przedstawiciele  rządu, 
samorządu,  z  uwzględnieniem  przedstawicieli  strony  samorządowej  Komisji 
Wspólnej  Rządu  i  Samorządu  Terytorialnego  oraz  partnerów  społecznych 
i gospodarczych, stanowić będą po 1/3 składu Komitetu. 
Dodatkowo wskazane zostało, że tryb pracy Komitetu do spraw Umowy Partnerstwa 
zostanie określony w regulaminie przyjętym przez ten Komitet w drodze uchwały.  
 
 
15 
4.  KONTRAKT TERYTORIALNY (art. 1 pkt 4 lit. b i pkt 16 projektu ustawy – art. 5 
pkt 4b i rozdział 2b: art. 14m–14r uzppr) 
Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowego instrumentu –  kontraktu 
terytorialnego, który będzie umową określającą cele i przedsięwzięcia priorytetowe, 
które  mają  istotne  znaczenie  dla  rozwoju  kraju  oraz  wskazanego  w  niej 
województwa,  sposób  ich  finansowania,  koordynacji  i  realizacji,  a  także 
dofinansowanie,  opracowywanych  przez  zarząd  województwa,  programów 
służących  realizacji  umowy  partnerstwa  w  zakresie  polityki  spójności.  Instrument 
ten  umożliwi  uzgadnianie  wspólnych  celów  oraz  koordynację  podejmowanych, 
zarówno  przez  rząd,  jak  i  samorząd,  działań  prorozwojowych,  co  odróżnia  ten 
instrument od kontraktu wojewódzkiego,  który  był  ukierunkowany  na  zapewnienie 
dofinansowania  zadań  realizowanych  przez  samorząd  województwa  w  ramach 
regionalnych programów operacyjnych. Kontrakt terytorialny jest instrumentem 
o wiele szerszym i nie obejmuje wyłącznie zadań objętych regionalnym programem 
operacyjnym.  Wprowadzane  rozwiązanie  ułatwi  zarówno  właściwe  określanie 
potencjałów  rozwojowych,  jak  i  ustalanie  zadań  związanych  z  realizacją  polityki 
regionalnej. Przepisy rozdziału 2b uzppr w szczególności regulować będą: procedurę 
związaną z negocjowaniem i zawarciem kontraktu terytorialnego, zakres kontraktu, 
zakres  zadań  podmiotów  zaangażowanych  w  jego  realizację  oraz  relację  między 
nimi, a także  system  monitorowania  i  wdrażania  kontraktu  terytorialnego. 
W projektowanym rozdziale  2b  znajdą  się  także  przepisy  regulujące  obowiązki 
poszczególnych  ministrów  właściwych  ze  względu  na  zakres  objęty  kontraktem 
terytorialnym,  jak  również  instytucji  zarządzających  programami  służącymi 
realizacji umowy partnerstwa w zakresie polityki spójności, dotyczące informowania 
ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, jako koordynującego realizację 
tego instrumentu, o wykonywaniu kontraktu terytorialnego w poszczególnych latach 
(art. 14r  uzppr).  W  kontekście  sprawozdań  przygotowywanych  przez  instytucje 
zarządzające  programami  służącymi  realizacji  umowy  partnerstwa  w  zakresie 
polityki spójności (art. 14r uzppr) precyzyjne zdefiniowanie tych instytucji zostanie 
dokonane  w  przepisach  odrębnej  ustawy  dotyczącej  wdrażania  projektowanych 
instrumentów polityki rozwoju.  
16