Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze, ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy o Sądzie Najwyższym

– 5 –
5)
poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na
dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania
komórek, tkanek i narządów
– sędzia zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia.”;
3)
po § 6 dodaje się § 6a–6d w brzmieniu:
„§ 6a. Okres nieobecności w pracy z powodu choroby oraz niemożności
wykonywania pracy, o której mowa w § 6, stwierdza zaświadczenie lekarskie
wystawiane zgodnie z przepisami art. 55 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa, z tym że w przypadku:
1)
poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na
dawców komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności do pracy wskutek poddania
się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów – zaświadczenie wystawione
przez lekarza na zwykłym druku, zgodnie z art. 53 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca
1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa;
2)
o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa – decyzja wydana przez właściwy organ albo uprawniony
podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi;
3)
urlopu macierzyńskiego – zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku
określające przewidywaną datę porodu – za okres przed porodem, skrócony odpis
aktu urodzenia dziecka lub jego kopia – za okres po porodzie;
4)
konieczności osobistego sprawowania przez sędziego opieki nad dzieckiem
w wieku do ukończenia przez nie 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia
żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza – oświadczenie
sędziego.
§ 6b. Sędzia jest obowiązany dostarczyć Pierwszemu Prezesowi Sądu
Najwyższego zaświadczenie lekarskie, decyzję, skrócony odpis aktu urodzenia dziecka
lub jego kopię w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania.
– 6 –
§ 6c. Sędzia jest obowiązany złożyć Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego
oświadczenie o wystąpieniu okoliczności, o których mowa w § 6a pkt 4, w terminie
7 dni od dnia ich zaistnienia.
§ 6d. W przypadku niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w § 6b i 6c,
nieobecność uznaje się za nieusprawiedliwioną, chyba że niedostarczenie
zaświadczenia, decyzji, skróconego aktu urodzenia dziecka lub jego kopii, lub
niezłożenie oświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od sędziego.”.
Art. 4.
Sędziowie Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, wojskowych
i administracyjnych oraz prokuratorzy, którzy w dniu wejścia w życie ustawy są nieobecni
w pracy z powodu choroby, zachowują prawo do wynagrodzenia na dotychczasowych
zasadach, do dnia oznaczonego w zaświadczeniu o niezdolności do pracy z powodu choroby,
jednak nie dłużej niż przez 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 5. Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie
30 dni od dnia ogłoszenia.































05/49rch
UZASADNIENIE
Zasadniczym celem projektowanej ustawy jest zrównanie sytuacji prawnej wszystkich
osób świadczących pracę i pełniących służbę w zakresie wynagrodzenia (uposażenia)
przysługującego w okresie nieobecności spowodowanej chorobą.
Analogiczne rozwiązania dla funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych przewidziano
w projekcie założeń projektu ustawy o zmianie ustaw o Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu
Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży
Pożarnej, Służby Więziennej i Służby Celnej oraz ustawy o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw, który Rada Ministrów przyjęła
w dniu 23 października 2012 r.
W związku z powyższym odpowiednie zmiany są proponowane w przepisach ustawy
z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 2008 r. Nr 7, poz. 39, z późn. zm.),
ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98,
poz. 1070, z późn. zm.), zwanej dalej „usp”, oraz ustawy z dnia 23 listopada 2002 r.
o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052, z późn. zm.).
Należy przypomnieć, iż stosunek służbowy sędziego jest szczególną więzią prawną
o charakterze publiczno-prawnym, którą wyznacza z jednej strony przyznanie mu,
z chwilą powołania, władzy sądowniczej, zaś z drugiej – zobowiązanie do świadczenia
pracy określonego rodzaju w miejscu wskazanym w akcie powołania.
Powołanie na stanowisko sędziego ma zatem podwójny skutek: z jednej strony oznacza
przyznanie władzy sądowniczej, z drugiej natomiast stanowi podstawę nawiązania
stosunku służbowego sędziego – stosunku pracy, z jakim normalnie wiążą się prawa
i obowiązki pracownicze (prawo do wynagrodzenia, do urlopu wypoczynkowego, ale
także obowiązek dochowania tajemnicy, obowiązek wykonywania poleceń
przełożonego w zakresie sprawowanego przez niego nadzoru administracyjnego).
Oznacza to, że ten stosunek prawny ma dwoisty charakter. W literaturze zgodnie
przyjmuje się, że sędziego z państwem łączy tzw. stosunek służby, zaś z jednostką
sądową stosunek pracy nawiązany na podstawie mianowania (por. J. Gudowski, Urząd
sędziego w prawie o ustroju sądów powszechnych, Przegląd Sądowy 1994/11-12/16).
W tym kontekście projekt zrównania zasad wynagradzania sędziów (prokuratorów) za
czas nieobecności w pracy spowodowanej chorobą z zasadami mającymi zastosowanie
do innych grup zawodowych, przy zachowaniu zasady, iż jest to nadal wynagrodzenie,
a nie świadczenie z ubezpieczenia społecznego, nie jest sprzeczne z konstytucyjnymi
gwarancjami zapisanymi w art. 178 ust. 2 ustawy zasadniczej.
Projekt, podobnie jak wskazany wyżej projekt założeń przyjętych przez Radę Ministrów
w dniu 23 października 2012 r.:
− wprowadza zasadę, że wynagrodzenie przysługujące sędziom i prokuratorom
przebywającym na zwolnieniu lekarskim ulega obniżeniu o 20% za czas
przebywania na zwolnieniu lekarskim,
− określa okoliczności, w których nie będzie następowało zmniejszenie wynagrodzenia
w związku z przebywaniem na zwolnieniu lekarskim sędziego lub prokuratora
i zostanie zachowane prawo do 100% wynagrodzenia,
– wskazuje sposób dokumentowania nieobecności w pracy sędziego (prokuratora)
z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z innych przyczyn.
W usp proponuje się zmianę treści art. 94 § 1 usp, który obecnie gwarantuje sędziom,
w przypadku nieobecności w pracy spowodowanej chorobą, prawo do wynagrodzenia
w pełnej wysokości. Z uwagi na powszechną regułę, odnoszącą się do pracowników,
a wynikającą z art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U.
z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512, z późn. zm.), za uzasadnione uznano
odpowiednie przeniesienie tego rozwiązania na grunt usp. Analogiczne rozwiązanie
proponuje się wobec prokuratorów w zmienianym art. 51 ust. 1 ustawy o prokuraturze
oraz sędziów Sądu Najwyższego w zmienianym art. 45 § 5 ustawy o Sądzie
Najwyższym.
Należy przy tym wskazać na regulacje, jakie mają zastosowanie w stosunku do
pracownika niewykonującego pracy z powodu choroby. Zgodnie z art. 92 Kodeksu
pracy za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia
w związku z chorobą zakaźną trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku
kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia, trwającej
łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego – pracownik zachowuje prawo do 80%
2

wynagrodzenia. Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek wypadku w drodze
do pracy lub z pracy, choroby przypadającej w czasie ciąży, poddania się niezbędnym
badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek
i narządów oraz poddania się zabiegowi ich pobrania – w okresie wskazanym powyżej
pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia. Za czas niezdolności do pracy,
trwającej łącznie dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku
pracownika, który ukończył 50 rok życia, trwającej łącznie dłużej niż 14 dni w ciągu
roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach
pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zasiłek
chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby
lub niemożności wykonywania pracy nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli
niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – nie
dłużej niż przez 270 dni. Do okresu „zasiłkowego” wlicza się wszystkie okresy
nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania
pracy. Pracownik nie nabywa prawa do zasiłku chorobowego:
1) w okresie pierwszych 30 dni zatrudnienia;
2) w razie powstania niezdolności do pracy w okresach urlopu bezpłatnego,
wychowawczego;
3) tymczasowego aresztowania i odbywania kary pozbawienia wolności;
4) jeżeli niezdolność ta spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub
wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego;
5) za okres pierwszych 5 dni niezdolności do pracy spowodowanej nadużyciem
alkoholu.
Ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę
zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego
zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Zasiłek
chorobowy nie przysługuje, w przypadku gdy zaświadczenie lekarskie zostało
sfałszowane.
Wysokość zasiłku chorobowego wynosi:
1) 80% wynagrodzenia (lub podstawy wymiaru wynagrodzenia);
2) 70% wynagrodzenia za okres pobytu w szpitalu;
3) 100% podstawy wymiaru, jeżeli niezdolność do pracy:
3