Rządowy projekt ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez ludzi młodych

16. LW Development Leszek Paczyński spółka komandytowo-akcyjna
17. Małopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych
18. Narodowy Bank Polski
19. NSZZ „Solidarność”
20. Ogólnopolska Izba Gospodarki Nieruchomościami
21. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych
22. Polska Federacja Rynku Nieruchomości
23. Polski Związek Firm Deweloperskich
24. Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
25. Polski Związek Pracodawców Budownictwa
26. Pracodawcy RP
27. Prezydent Miasta Pruszkowa
28. Stowarzyszenie Budowniczych Domów i Mieszkań
29. Stowarzyszenie Tebeesów Polski Południowej i Zachodniej
30. Stowarzyszenie Zachodniopomorskie Tebeesy
31. Urząd Gminy Wieliszew
32. Urząd Miasta Ząbki
33. WWF Polska
34. Związek Banków Polskich
35. Związek Pracodawców Polskie Szkło
36. Związek Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa
37. Związek Rzemiosła Polskiego.
Powyższe podmioty zgłosiły w sumie 137 uwag, które można podzielić na dwie grupy:
1) uwagi systemowe, dotyczące głównych założeń proponowanego instrumentu
wsparcia lub koncepcji wspierania mieszkalnictwa,
2) uwagi szczegółowe dotyczące poszczególnych proponowanych rozwiązań.
W ramach uwag systemowych partnerzy społeczni biorący udział w procesie konsultacji
społecznych zwracali uwagę na następujące zagadnienia:
− brak w polityce mieszkaniowej państwa wsparcia dla budownictwa czynszowego,
przeznaczonego dla osób o dochodach uniemożliwiających zaciągnięcie kredytu
hipotecznego i zakup mieszkania na rynku,
− brak w programie wsparcia dofinansowania dla transakcji zawieranych na rynku
wtórnym oraz budowy domów jednorodzinnych,
50

− brak w programie rozwiązań promujących działania energooszczędne w sektorze
mieszkaniowym,
− zbyt późna data wejścia w życie proponowanych rozwiązań,
− nieuzasadnione wygaszenie systemu zwrotu osobom fizycznym części wydatków
związanych z budownictwem mieszkaniowym.
W ramach uwag szczegółowych partnerzy społeczni zgłosili w ramach konsultacji
społecznych zastrzeżenia lub uzupełnienia do większości artykułów zaproponowanych
przez ministerstwo w projekcie ustawy. Uwagi te dotyczyły:
− szczegółowych parametrów zaproponowanych w projekcie ustawy, dotyczących
m.in.: limitów cenowych i limitów powierzchniowych uprawniających poszczególne
lokale do objęcia finansowym wsparciem, kryterium wiekowego ograniczającego
dostęp do wsparcia, wysokości finansowego wsparcia i jego powiązania z liczbą
wychowywanych dzieci, parametrów kredytu zaciąganego w związku z nabyciem
mieszkania,
− rozwiązań dotyczących warunku zaspokajania przez nabywany lokal potrzeb
mieszkaniowych nabywcy w ciągu 5 lat od dnia otrzymania dofinansowania do
wkładu własnego i wynikających z tych rozwiązań przepisów sankcyjnych,
− trybu ubiegania się o finansowe wsparcie i roli Banku Gospodarstwa Krajowego
i instytucji kredytujących w tej procedurze,
− precyzyjnego zdefiniowania pojęć stosowanych w ustawie, w celu wyeliminowania
ewentualnych wątpliwości w procesie stosowania uchwalonej ustawy,
− nieścisłości formalno-prawnych.
Ponieważ większość zgłoszonych uwag dotyczyła spraw proceduralnych – bardzo
istotnych dla sprawnej obsługi proponowanego programu – w dniu 4 stycznia 2013 r.
zorganizowano w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
dodatkowe spotkanie z przedstawicielami Banku Gospodarstwa Krajowego i Związku
Banków Polskich w celu wyjaśnienia uwag zgłoszonych przez sektor bankowy.
Ostatecznie w projekcie przesłanym do uzgodnień międzyresortowych uwzględniono
dużą część uwag odnoszących się do poniższych zagadnień:
− uszczegółowienie w przepisach przedmiotu wsparcia (zakup nowo wybudowanego
lokalu mieszkalnego od osoby prowadzącej działalność gospodarczą, na rynku
pierwotnym, uwzględniając lokale zasiedlone po dniu wejścia w życie ustawy),
51

− uszczegółowienia rozumienia pojęcia „pierwszy użytkownik”, wraz z rozwinięciem
regulacji dotyczących możliwości okresowego wynajmowania mieszkania przed jego
ostatecznym nabyciem i uzyskaniem finansowego wsparcia,
− zwiększenia limitów ograniczających ceny zakupów lokali w przypadku gmin
sąsiadujących z miastami będącymi siedzibą wojewody lub sejmiku województwa,
− rezygnacji z warunku zobowiązującego instytucje kredytujące do udzielania
kredytów na zasadach nieodbiegających na niekorzyść nabywcy od warunków
oferowanych przez daną instytucję kredytującą w przypadku innych kredytów
mieszkaniowych, jako zasady w praktyce trudnej do zastosowania (brak
jednoznacznego odniesienia w zakresie warunków udzielania kredytów
mieszkaniowych w ofercie banków/warunki ofertowe formułowane zakresowo –
w praktyce różne indywidualne uwarunkowania brane pod uwagę i wpływające na
określenie rzeczywistych warunków, również brak uzasadnienia wobec dużego
zakresu dodatkowych czynności związanych z obsługą programu),
− wprowadzenia minimalnego okresu spłaty kredytu,
− ograniczenia celu kredytowania (wyłącznie zakup lokalu mieszkalnego),
− trybu ubiegania się o finansowe wsparcie (zwiększenie roli instytucji kredytujących
w tym zakresie i ograniczenie roli Banku Gospodarstwa Krajowego),
− szczegółów dotyczących płatności finansowego wsparcia (w przypadku
dofinansowania do wkładu własnego płatność z Funduszu Dopłat została przesunięta
na ostatnie etapy procesu inwestycyjnego, w większym zakresie wprowadzenie trybu
rozliczeń zbiorczych z uwagi na racjonalizację kosztów funkcjonowania programu),
− uwzględnienia dopuszczalnej prawem w okresie najbliższych lat sytuacji realizacji
przedsięwzięcia deweloperskiego na podstawie umowy deweloperskiej, bez
konieczności prowadzenia mieszkaniowego rachunku powierniczego,
− określenia 6-miesiecznego terminu na złożenie wniosku o spłatę części kredytu
w związku z urodzeniem lub przysposobieniem trzeciego (lub kolejnego) dziecka
oraz wprowadzenia zasady, że w przypadku gdy spłata części kredytu przekracza
aktualne saldo kredytu, nadwyżka jest zwracana do Funduszu Dopłat,
− nowego brzmienia przepisów wygaszających system zwrotu osobom fizycznym
części wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym,
− uwag formalnoprawnych.
52

Uwagi nieuwzględnione w trakcie konsultacji społecznych w większości koncentrowały
się na zagadnieniach polityki mieszkaniowej jako takiej, podstawowych założeniach
programu, propozycjach mogących skutkować znaczącym zwiększeniem skutków
budżetowych, w tym części zagadnień odnoszących się do tych aspektów
proponowanych rozwiązań, jakie stanowią formy pomocy powiązane z polityką
demograficzną. Podsumowanie wszystkich uwag, wraz ze stanowiskiem Ministerstwa
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, w formie tabelarycznej zostało
umieszczone w Biuletynie Informacji Publicznej MTBiGM.
Podsumowaniem etapu konsultacji społecznych była konferencja uzgodnieniowa, która
odbyła się w dniu 16 stycznia 2013 r.
3. Wpływ ustawy na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Proponowane regulacje będą miały następujący wpływ na stan finansów publicznych
oraz wydatki i dochody budżetu państwa:
1) wzrosną wydatki budżetu państwa niezbędne do sfinansowania programu
„Mieszkanie dla młodych”,
2) spadną wydatki budżetu państwa (wzrosną dochody budżetu państwa z podatku
VAT) ze względu na wygaszenie systemu zwrotu osobom fizycznym części
wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
Szacując wydatki budżetowe na program „Mieszkanie dla młodych”, oparto się na
następujących założeniach:
̶
limit wydatków budżetowych przeznaczonych na program w 2014 r. wyniesie
600 mln zł,
̶
wysokość limitu w pozostałych latach (2015–2018) wzrasta zgodnie z prognozowaną
inflacją (CPI),
̶
szacując wartości dla poszczególnych lat, oparto się na opracowaniu Ministerstwa
Finansów pt. „Wytyczne dotyczące stosowania jednolitych wskaźników
makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych
projektowanych ustaw. Aktualizacja – Wrzesień 2012 r.”.



53

Tabela 5. Szacowane wydatki budżetu państwa na realizację programu „Mieszkanie dla
młodych” w latach 2014–2022 (mln PLN)

2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
Razem
Kwota
600
615
630
646
662
29
22
15
8
3 227

W analizie przedstawiono również wydatki z lat 2019–2022, ze względu na dłuższą
perspektywę czasową realizacji dodatkowych dofinansowań z tytułu urodzenia trzeciego
lub kolejnego dziecka w rodzinie. Większość szacowanych wydatków jest związana
z instrumentem przewidującym dofinansowanie wkładu własnego w wysokości 10%
wartości odtworzeniowej (75,5% wydatków). Wydatki na dofinansowanie wkładu
własnego związane z preferowaniem posiadających dzieci w momencie ubiegania się
o wsparcie stanowią 18,9% szacowanych wydatków ogółem. Wydatki na dodatkowe
dofinansowanie w formie spłaty części kredytu będą stanowić tylko 5,7% wydatków na
program.

Tabela 6. Szacowane wydatki na program „Mieszkanie dla młodych”, przy założeniu
funkcjonowania programu w latach 2014–2022 (dane w mln PLN)

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Razem
Wsparcie
474
481
487
494
500
0
0
0
0
2 436
10%
Wsparcie
119
120
122
123
125
0
0
0
0
609
15%
Wsparcie
7
14
22
29
37
29
22
15
8
183
20%
Razem
600
615
630
646
662
29
22
15
8
3 227

Szacunek spodziewanych wydatków na realizację programu nie mógł się oprzeć na
analizie strony podażowej rynku. Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki
Morskiej nie prowadzi własnych statystyk dotyczących mieszkań oferowanych na

10) Wnioski o dodatkowe dofinansowanie w formie spłaty części kredytu będzie można składać w okresie 5 lat
od dnia zawarcia umowy ustanowienia lub przeniesienia własności lokalu mieszkalnego, którego zakup był
objęty dofinansowaniem wkładu własnego. W praktyce wydatki na ten cel mogą być ponoszone przez budżet
państwa po 2023 r. Ze względu jednak na niewielkie planowane kwoty z tego tytułu i w celu uproszczenia
obliczeń zdecydowano się przyjąć założenie, że wydatki na spłatę części kredytu będą ponoszone tylko do
2022 r.
54