Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt

bardziej restrykcyjnym przepisem krajowym, o którym mowa w art. 26 ust. 2 lit. c
rozporządzenia nr 1099/2009. Przepis ten stanowi, że państwa członkowskie mogą przyjąć
przepisy krajowe, które służą zapewnieniu dalej idącej ochrony zwierząt podczas ich
uśmiercania w porównaniu z przepisami zawartymi w rozporządzeniu nr 1099/2009,
w dziedzinie uboju i działań związanych z uśmiercaniem zwierząt zgodnie z art. 4 ust. 4 tego
rozporządzenia. Wprowadzenie tego zakazu spowoduje, że podczas uboju dokonywanego
zgodnie z art. 4 ust. 4 rozporządzenia nr 1099/2009 zostanie zmniejszony ból, niepokój
i cierpienie zwierząt poddawanych takiemu ubojowi. O wprowadzeniu wymienionego zakazu
należy powiadomić Komisję Europejską.
Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.
Projektowana ustawa nie zawiera przepisów technicznych, w związku z tym nie podlega
notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002
r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych
(Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), projekt ustawy został
zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.
Zgłoszenie zainteresowania pracami nad niniejszym projektem ustawy zgłosiły:
1) Stowarzyszenie Obrona Zwierząt,
2) Fundacja na Rzecz Ochrony Zwierząt IUS ANIMALIA,
3) Fundacja „Dar Serca”,
4) Fundacja Alarmowy Fundusz Nadziei na ycie,
5) Stowarzyszenie Miłośników Psów Ras Północnych oraz Sportu Zaprzęgowego
„HUSOSKY”,
6) Fundacja Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwierząt – Viva!,
7) Katarzyna Topczewska z Warszawy,
8) Krzysztof Wieczorek z Poznania,
9) PHPU „IMEX MAREK-SALA” Sp. z o.o.,
10) P.P.U.H.A. Maszorek,
11) Fundacja Polski Instytut Halal,
12) Zakład Przemysłu Mięsnego BIERNACKI Sp. z o.o.,
4



13) Spółdzielcza Grupa Producentów Bydła „RAZEM-PLUS”,
14) Stowarzyszenie GRUPY WIELKOPOLSKIE,
15) Zakłady Mięsne-Mokobody Sp. z o.o.,
16) Karmena Roztocka z Poznania,
17) Adam Kupczak z Nysy,
18) Antoni Gralak z Zagnańska,
19) Dorota Jabłońska z Zagnańska,
20) Fundacja TARA,
21) PPUH Henryk Kowalczyk,
22) Krzysztof Tracz z Bielawy,
23) Edyta Tracz-Fior z Bielawy,
24) Dariusz Wójtowicz z Dzierżoniowa.
Ponadto Krajowa Rada Drobiarstwa – Izba Gospodarcza w Warszawie wystąpiła do Prezesa
Rady Ministrów z prośbą o pilne skierowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie
zwierząt do Sejmu w celu przywrócenia w Polsce legalności ubojów rytualnych zwierząt,
uzasadniając, że każdy dzień opóźnienia w tym zakresie działa na niekorzyść zarówno sektora
produkcji drobiarskiej, jak i Skarbu Państwa. Organizacja ta nie zgłosiła jednakże formalnie
zainteresowania pracami nad przedmiotowym projektem w rozumieniu przepisów o
działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Projekt ustawy znajduje się w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów.
W dniu 23 kwietnia 2013 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy, zalecając równocześnie
wprowadzenie rozwiązań prawnych eliminujących z procedury stosowanej w uboju zgodnym z
metodami wymaganymi przez obrzędy religijne tzw.
klatki obrotowej w celu
zminimalizowania cierpienia zwierząt.
Proponuje się, aby projektowana ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia. Wejście w życie
projektowanej ustawy w tym terminie nie narusza zasad demokratycznego państwa prawnego,
gdyż regulacja ta stanowi wykonanie wyżej wymienionego wyroku Trybunału
Konstytucyjnego, zgodnie z którym od dnia 1 stycznia 2013 r. ubój zwierząt wykonywany
według szczególnych metod wymaganych przez obrzędy religijne jest zakazany. Mając na
względzie wyrok Trybunału Konstytucyjnego, proponowany termin wejścia w życie ustawy
wypełni w ten sposób powstałą lukę prawną, gdyż również z tym dniem weszło w życie
rozporządzenie nr 1099/2009. Ponadto regulacja w tym zakresie jest oczekiwana przez
5



przedsiębiorców, ponieważ wpłynie ona korzystnie na warunki prowadzenia przez nich
działalności gospodarczej, pozwoli też zakładom, w których dokonuje się uboju rytualnego,
kontynuować działalność w tym zakresie po wejściu w życie projektowanej ustawy. Zatem
wejście w życie ustawy w jak najszybszym terminie leży w interesie przedsiębiorców, a co się
z tym wiąże, także w interesie państwa. Wejście projektowanej ustawy w późniejszym terminie
może spowodować poważne skutki społeczno-gospodarcze w takich zakładach, w postaci
utraty zysków z prowadzonej działalności, utraty rynków zbytu, a przez to miejsc pracy.
6




OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa
Przepisy projektowanej ustawy będą oddziaływać na:
1) podmioty
dokonujące uboju zwierząt bez uprzedniego ogłuszania,
2) podmioty
zajmujące się obrotem produktami pochodzenia zwierzęcego,
3) związki wyznaniowe zarejestrowane w Polsce,
4) Inspekcję Weterynaryjną.
2. Wpływ projektowanej ustawy na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Wejście w życie projektowanej ustawy może powstrzymać niekorzystny wpływ zarówno na
budżet państwa, jak i budżety jednostek samorządu terytorialnego.
Zdaniem organizacji branżowych zrzeszających producentów branży mięsnej, wobec niskiej
rentowności zakładów, skutki finansowe wynikające z ograniczenia produkcji w zakładach
produkujących wołowinę i mięso drobiowe zgodnie z wymaganiami konsumentów
muzułmańskich w Unii Europejskiej oraz państwach trzecich może doprowadzić do
bankructw kilkunastu firm w tej branży i w obszarach z nią powiązanych oraz utraty pracy
przez kilka tysięcy osób.
Utrzymanie obecnie obowiązującego przepisu ograniczającego możliwości produkcji przez
zakaz wykonywania uboju zwierząt bez ogłuszania spowoduje spadek dochodów firm, który
pociąga za sobą spadek dochodów podatkowych. Jednocześnie wzrost bezrobocia będzie miał
wpływ na budżety jednostek samorządu terytorialnego i budżet państwa. Ograniczenie
możliwości umieszczenia produktów na rynkach państw trzecich może, zdaniem
przedstawicieli branży mięsnej, zmniejszyć produkcję mięsa w niektórych zakładach nawet
o 30%. Należy także liczyć się z koniecznością wypłacania kar umownych za niedostarczone
kontrahentom produkty. Zakłady branży mięsnej mogą w tej sytuacji wystąpić
o odszkodowania, które dodatkowo uszczuplą budżet państwa.
3. Wpływ projektowanej ustawy na rynek pracy
Wejście w życie przepisów projektu ustawy może powstrzymać niekorzystne skutki na rynku
pracy wynikające z wprowadzenia zakazu uboju zwierząt bez ogłuszania związane
z ograniczeniem produkcji lub unieruchomieniem niektórych rzeźni, co spowoduje spadek
zatrudnienia w zakładach branży mięsnej. W 2011 r. w Polsce działalność prowadziło 801
7



zakładów uboju zwierząt kopytnych, 194 zakłady uboju drobiu oraz 4 zakłady uboju
królików. W 2011 r. w Polsce funkcjonowało 15 rzeźni bydła oraz 12 rzeźni drobiu,
w których pozyskiwane było mięso zgodnie z obrzędami religijnymi. W zakładach tych jest
zatrudnionych ponad 5 800 osób.
4. Wpływ projektowanej ustawy na konkurencyjność gospodarki, w tym na funkcjonowanie
przedsiębiorstw
Wejście w życie projektowanej ustawy przyczyni się do utrzymania konkurencyjności branży
mięsnej na rynku unijnym i światowym. Zgodnie z danymi GUS za rok 2011 produkcja
wołowiny wyniosła 385 000 ton, mięsa drobiowego 1 440 000 ton. Wartość eksportu
wołowiny ogółem 807 297 tys. euro i mięsa drobiowego 904 341 tys. euro. Związki branżowe
zrzeszające producentów mięsa szacują, że 30% wołowiny i 10% mięsa drobiowego
wyeksportowanego z Polski w 2011 r., czyli odpowiednio 79 806 ton o wartości 242 189 tys.
euro oraz 44 231 ton o wartości 90 434 tys. euro, pochodziło z uboju zwierząt
przeprowadzonego zgodnie z metodami obrzędów religijnych przeznaczonego głównie na
rynki państw muzułmańskich. Rynki tych państw notują kilkuprocentowy roczny wzrost
popytu na mięso i produkty pozyskiwane zgodnie z wymaganiami religijnymi. Projektowana
ustawa pozwoli na utrzymanie wypracowanej dotychczas pozycji i obecność polskich
przedsiębiorstw branży mięsnej na tych rynkach.
5. Wpływ projektowanej ustawy na sytuację i rozwój regionalny
Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na sytuację i rozwój regionalny.
6. Konsultacje społeczne
Dyskusja dotycząca uboju zwierząt niepoprzedzonego ogłuszeniem toczy się od kilkunastu
miesięcy za pośrednictwem mediów oraz przez przekazywanie stanowisk i opinii do
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W tej sprawie wypowiedziały się liczne organizacje
i zrzeszenia, w tym organizacje pozarządowe, których statutowym celem jest ochrona
zwierząt. Organizacje pozarządowe, których statutowym celem jest ochrona zwierząt, są
przeciwne możliwości dokonywania uboju zwierząt bez ogłuszenia z uwagi na nadmierne
cierpienie zwierząt poddawanych takiemu ubojowi.
Stanowiska i opinie w tej sprawie przedstawili także producenci mięsa, zrzeszenia hodowców
bydła i drobiu oraz podmioty zajmujące się ubojem zwierząt i przetwórstwem mięsa.
Wskazują przy tym na negatywne skutki utrzymywania zakazu uboju zwierząt bez ogłuszenia
polegające na utracie z trudem zdobytych rynków zbytu, spadek opłacalności produkcji
zwierzęcej, obniżenie konkurencyjności podmiotów uczestniczących w obrocie zwierzętami
8