Poselski projekt ustawy o podatku od usług finansowych

 międzynarodowe instytucje finansowe - w stosunku do czynności dokonywanych, w
celu udzielenia pomocy finansowej Rzeczypospolitej Polskiej lub innym Państwom
Członkowskim Unii Europejskiej;
 Europejski Instrument Stabilności Finansowej;
 międzynarodowe organizacje i instytucje inne niż wyżej wymienione oraz z ich oddziały
i przedstawicielstwa korzystające na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych
zwyczajów międzynarodowych z przywilejów i immunitetów;
 podatnicy podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o
podatku od towarów i usług, oraz podatników podatku od wartości dodanej, do
których mają zastosowanie podobne zwolnienia, również jeżeli zrezygnowali ze
zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług lub innym podatkiem od
wartości dodanej.
Podmioty wymienione w omawianym artykule podlegają wyłączeniu ze względu na
pełnione przez nie szczególne funkcje, które nie są uznawane za działalność handlową.
Instytucje te stanowią podstawę przejrzystości i wydajności rynku finansowego, a także są
częścią systemu fiskalnego i pełnią ważne dla ludności funkcje publiczne, co powoduje, iż
wyłączone ich z zakresu opodatkowania jest w pełni zasadne.
Artykuł 8 pkt 8 projektu ustawy o podatku od usług finansowych wyłącza
opodatkowanie partnera centralnego w zakresie prowadzonych przez niego zadań w zakresie
czynności statutowych. Wyłączenie to zostało dokonane, ponieważ podmiot ten może pełnić
funkcję pośrednika, który jest gwarantem przeprowadzanej czynności. Jego rola opiera się
zatem na harmonizacji i zabezpieczeniu danej operacji. Zwolnienie z opodatkowania partnera
centralnego nie jest zależne od miejsca siedziby, ponieważ wskazano, że zwolnienie obejmuje
miejsce siedziby działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub terytorium państwa trzeciego.
W art. 8 pkt 18 proponuje się także wprowadzenie zwolnienia z opodatkowania
podatkiem od transakcji finansowych dla podatników podatku od towarów i usług, o których
mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług, a także podatników podatku
od wartości dodanej, do których miałyby zastosowanie podobne zwolnienia. Ze względu na
wprowadzenie bardzo szerokiego zakresu przedmiotu opodatkowania, istnieje ryzyko, iż mali
przedsiębiorcy (których wartość sprzedaży w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od
towarów i usług nie przekracza 150.000 zł) mogliby zostać objęci tym podatkiem, podczas

31
gdy skala prowadzonej działalności, a także często przedmiot tej działalności nie uzasadniają
konieczności opodatkowania tych podmiotów podatkiem od transakcji finansowych.

Art. 8 pkt 19 zwalnia od podatku fundusze emerytalne. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia
28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych przedmiotem
działalności funduszu jest gromadzenie środków pieniężnych, ich lokowanie, z
przeznaczeniem na wypłatę członkom funduszu po osiągnięciu przez nich wieku
emerytalnego, i wypłata okresowych emerytur kapitałowych, o których mowa w swym zakresem obejmuje wszystkie podmioty (osoby fizyczne, osoby prawne lub
jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej), które na podstawie odrębnych ustaw
są podatnikami. Przepisy ustawy wprowadzają do ustawy z dnia 13 października 1995 r.
wyłączenie z obowiązku ewidencyjnego dla podatników z państw trzecich, tj. na terytorium
których nie występuje podatek o podobnym charakterze lub nie ma obowiązku rejestracji dla
potrzeb tego podatku.
W obecnym stanie prawnym odpowiedzialności karnej skarbowej podlega niedokonanie
w terminie zgłoszenia identyfikacyjnego, brak aktualizacji objętych nim danych, albo podanie
w nim danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub niepełne podanie danych (zgodnie z
art. 81 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy. Należy wskazać, że
jeżeli chodzi o zgłoszenie identyfikacyjne, to dotyczy ono zgłoszenia numeru identyfikacji
podatkowej na podstawie ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i
identyfikacji podatników i płatników.
Przepis art. 40 stanowi, że ustawa wchodzi w życie z pierwszym dniem miesiąca
następującego po miesiącu, w którym upłynęło 60 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem
przepisów dotyczących rejestracji podatników. Aby ułatwić wdrażanie nowych regulacji
prawnych, a jednocześnie zmniejszyć obowiązki administracyjno-formalne, przewiduje się
wejście w życie przepisów dotyczących rejestracji już w dniu ogłoszenia instytucji. Art. 9
przewiduje, że podmioty, które w chwili wejścia w życie ustawy będą podatnikami w
rozumieniu ustawy, obowiązane będą do rejestracji jako podatnik podatku.
Zgodnie z przepisem art. 38, podmioty zamierzające wykonywać czynności
podlegające opodatkowaniu podatkiem, które będą obowiązane do składania deklaracji,
obowiązane są złożyć zgłoszenie rejestracyjne w terminie 60 dni od dnia ogłoszenia ustawy.
W celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych art. 39 stanowi, że ustawa stosuje się do
czynności, dla których obowiązek podatkowy w podatku powstaje od dnia wejścia w życie
ustawy.

III. OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Skutki finansowe spowodowane opodatkowaniem podatkiem od usług finansowych.

9 Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681, ze zm.
10 Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765, ze zm.

44
Kwalifikacja skutków wprowadzenia podatku od usług finansowych wymaga określenia
w pierwszej kolejności bazy podatkowej, tj. wyceny potencjalnej podstawy opodatkowania.
Poniżej przedstawione zostały skutki finansowe wprowadzenia tego podatku, jakie spowoduje
opodatkowanie usług finansowych w Polsce. Należy jednak zaznaczyć, że podatek ten jest
nowym podatkiem o szerokiej podstawie opodatkowania. Określenie ewentualnych następstw
wprowadzenia tego podatku jest utrudnione ze względu na brak danych, które odwołują się
bezpośrednio do każdego aspektu będącego przedmiotem opodatkowania. Na potrzeby
niniejszego uzasadnienia wzięto pod uwagę dane dotyczące tylko instrumentów finansowych
będących przedmiotem obrotu ze względu na aktualność i dostępność tych informacji. W
oparciu o powyżej wskazane założenia ogólne, skutki wprowadzenia tego podatku zostały
przedstawione w głównie w oparciu o opodatkowanie usług finansowych dotyczących
papierów wartościowych oraz usług finansowych dotyczących instrumentów pochodnych.
Dla potrzeb oszacowania ewentualnych skutków wprowadzenia podatku w aspekcie
papierów wartościowych wzięto pod uwagę:
1) obrót akcjami, prawami do akcji i prawami poboru na rynku głównym - obroty na
Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie,
2) notowania Newconnect,
3) MiniWIG20 - jednostki indeksowane - nabycie jednostki indeksowej odpowiada
inwestycji w portfel akcji 20 spółek wchodzących w skład tego indeksu. Wartość
jednej jednostki indeksowej jest wyrażana w złotych i stanowi 1/10 wartości indeksu
WIG20,
4) instrumenty dłużne (bez ich emisji), w tym: obligacje korporacyjne, komunalne oraz
listy zastawne.
W aspekcie instrumentów pochodnych wzięto pod uwagę:
1) instrumenty pochodne (kontrakty terminowe, opcje) - obroty na GPW (rok 2009 i
2010),
2) produkty strukturyzowane - to instrumenty finansowe, których cena uzależniona jest
od wartości określonego wskaźnika rynkowego (np. kursu akcji lub koszyków akcji,
wartości indeksów giełdowych, kursów walut),
3) obroty na pozagiełdowym rynku instrumentów pochodnych w Polsce (dane NBP),

11 Dane oraz informacje publikowane przez Giełdę Papierów Wartościowych oraz Krajowy Depozyt Papierów
Wartościowych.
12 Dane oraz informacje publikowane przez Giełdę Papierów Wartościowych, Krajowy Depozyt Papierów
Wartościowych, Narodowy Bank Polski, Warszawską Giełdę Towarową..

45
4) obroty na rynku kontraktów terminowych i opcyjnych na Warszawskiej Giełdzie
Towarowej.

Tabela nr 1. Finansowe skutki wprowadzenia podatku od usług finansowych w zakresie
usług, których przedmiotem s papiery warto ciowe.
Warto ć obrotu (w PLN)
spadek warto ci
obrotu o 10% w
Przedmiot obrotu (papiery
stosunku do roku
lp.
warto ciowe)
2010 2011 2010
1. 2.
3
4
5
obrót akcjami, prawami do
akcji i prawami poboru na
211 098 617 066
1
234 554 018 963 268 331 273 157
rynku głównym - obroty na
GPW
2 Newconnect
1 855 867 390
1 957 288 029
1 670 280 651
MiniWIG20 - jednostki
3 indeksowane - obroty na
17 875 000
b.d.
16 087 500
GPW
Instrumenty dłużne (bez
emisji), w tym: obligacje
4
1 793 291 770
2 494 207 433
1 613 962 593
korporacyjne, komunalne
oraz listy zastawne

5
b.d.
214 398 947 810
razem papiery wartościowe
238 221 053 123
kwota podatku przy stawce
6
238 221 053

214 398 948
0,1%


W tabeli przedstawiono na przykładzie danych za rok 2010 (dane roku 2011 r.
zaprezentowano jedynie poglądowo) wartość obrotu papierami wartościowymi na
poszczególnych rynkach, a także wartość tych obrotów przy założeniu spadków wolumenu
obrotów związanych z wprowadzeniem podatku.

46

Tabela nr 2. Finansowe skutki wprowadzenia podatku od usług finansowych w zakresie
usług finansowych, których przedmiotem s instrumenty pochodne.
Warto ć obrotu (w PLN)
spadek warto ci
Przedmiot obrotu
obrotu w stosunku
Lp. (instrumenty pochodne)
2010 2011
do roku 2010 o 40 %
1 2
3 4
5
Instrumenty pochodne
(kontrakty terminowe, opcje)
1 - obroty na GPW (rok 2009 i
2010)
681 730 000 000
b.d.
409 038 000 000
Produkty strukturyzowane -
2 obroty na GPW
571 236 000
804 245 454
342 741 600
Obroty na pozagiełdowym
rynku instrumentów
3 pochodnych w Polsce (dane
NBP)
1 190 999 000
b.d.
714 599 400
Obroty na rynku kontraktów
terminowych i opcyjnych na
4 Warszawskiej Giełdzie
Towarowej
5 080 498 917
b.d.
3 048 299 350
Razem instrumenty
5 pochodne
688 572 733 917
413 143 640 350
Kwota podatku przy
6 stawce 0,05%
344 286 367
206 571 820


W tabeli przedstawiono na przykładzie danych za rok 2010 (dane roku 2011 r.
zaprezentowano jedynie poglądowo) wartość obrotu papierami wartościowymi na
poszczególnych rynkach, a także wartość tych obrotów przy założeniu spadków wolumenu
obrotów związanych z wprowadzeniem podatku.
Wprowadzenie podatku od usług finansowych może spowodować spadek obrotu:
a) w przypadku papierów wartościowych co najwyżej o 10%,

47