Poselski projekt ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych

Druk nr 121

Warszawa, 9 listopada 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o podatku od niektórych instytucji
finansowych.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Beatę Szydło.

(-) Andrzej Adamczyk; (-) Waldemar Andzel; (-) Jan Krzysztof Ardanowski;
(-) Iwona Ewa Arent; (-) Marek Ast; (-) Piotr Babinetz; (-) Tadeusz
Dziuba; (-) Jacek Falfus; (-) Wiesław Stanisław Janczyk; (-) Wojciech
Jasiński; (-) Andrzej Jaworski; (-) Krzysztof Jurgiel; (-) Mariusz Kamiński;
(-) Mariusz Antoni Kamiński; (-) Sławomir Kłosowski; (-) Leonard
Krasulski; (-) Adam Kwiatkowski; (-) Krzysztof Lipiec; (-) Maciej Łopiński;
(-) Ewa Malik; (-) Gabriela Masłowska; (-) Jerzy Materna; (-) Beata
Mazurek;
(-) Piotr
Naimski;
(-) Maria
Nowak;
(-) Anna
Paluch;
(-) Stanisław Piotrowicz; (-) Marek Polak; (-) Adam Rogacki; (-) Jarosław
Rusiecki; (-) Bogdan Rzońca; (-) Małgorzata Sadurska; (-) Jacek Sasin;
(-) Jarosław Sellin; (-) Stefan Strzałkowski; (-) Paweł Szałamacha;
(-) Krzysztof Szczerski; (-) Jolanta Szczypińska; (-) Andrzej Szlachta;
(-) Jerzy Szmit; (-) Stanisław Szwed; (-) Janusz
niadek; (-) Jan
Tomaszewski; (-) Jan Warzecha; (-) Jadwiga Wiśniewska; (-) Michał
Wojtkiewicz; (-) Grzegorz Adam Woźniak; (-) Łukasz Zbonikowski.
USTAWA
z dnia _________2011r.
o podatku od niektórych instytucji finansowych

Dział I
Podmiot i przedmiot opodatkowania
Art. 1. Ustawa reguluje opodatkowanie aktywów niektórych instytucji finansowych.
Art. 2. Podatnikami podatku od instytucji finansowych są:
1) banki krajowe w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. –
Prawo bankowe (Dz. U. z 2002r. nr 72 poz. 665 z późn .zm.),
2) oddziały banków zagranicznych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt. 20 ustawy z dnia
29 sierpnia 1997r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2002r. nr 72 poz. 665 z późn .zm.),
3) oddziały instytucji kredytowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt. 18 ustawy z dnia
29 sierpnia 1997r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2002r. nr 72 poz. 665 z późn .zm.),
4) krajowe zakłady ubezpieczeń w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 22 maja
2003r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151, z późn. zm.),
5) krajowe zakład reasekuracji w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 16a ustawy z dnia 22 maja
2003r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151, z późn. zm.),
6) oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń i zagranicznych zakładów reasekuracji
w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o działalności
ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151, z późn. zm.),
7) główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń i zagranicznych zakładów
reasekuracji w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 22 maja 2003r.
o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151, z późn. zm.),
8) fundusze inwestycyjne, o których mowa w ustawie z dnia 27 maja 2004r.
o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. nr 146 poz. 1546 z późn. zm.)

Dział II
Podstawa opodatkowania i wysokość podatku
Art. 3. Podstawą opodatkowania są:
1) w przypadku podatników, których mowa w art. 2 pkt. 1, 4, 5 i 8 suma aktywów
wykazana w zatwierdzonym zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994r.
o rachunkowości (Dz. U. z 2009r. nr 152 poz. 1223 z późn zm.) rocznym
sprawozdaniu finansowym podatnika,
1 
 
2) w przypadku podatników, o których mowa w art. 2 pkt. 2 i 3 suma aktywów wykazana
w zatwierdzonym rocznym sprawozdaniu finansowym podatnika, przy czym
sprawozdanie finansowe uważa się za zatwierdzone jeżeli zostało zatwierdzone
roczne sprawozdanie finansowe banku zagranicznego lub instytucji kredytowej, której
oddział jest częścią,
3) w przypadku podatników, o których mowa w art. 2 pkt. 6 i 7 suma aktywów wykazana
w zatwierdzonym rocznym sprawozdaniu finansowym podatnika, przy czym
sprawozdanie finansowe uważa się za zatwierdzone jeżeli zostało zatwierdzone
roczne sprawozdanie finansowe zagranicznego zakładu ubezpieczeń lub
zagranicznego zakładu reasekuracji, której oddział lub główny oddział jest częścią.
Art. 4. W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe podatnika nie zostanie zatwierdzone
w
terminie 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego podatnika podstawę
opodatkowania stanowi suma aktywów wykazana w sporządzonym przez organ
zarządzający podatnika rocznym sprawozdaniu finansowym.
Art. 5. Stawka podatku wynosi 0,39 % podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 3 lub
w art. 4.

Dział III
Pobór podatku
Art. 6. 1. Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 7 podatnicy są zobowiązani wpłacać na rachunek
bankowy urzędu skarbowego do 20 dnia każdego miesiąca kalendarzowego zaliczkę
na podatek w wysokości 1/12 podatku wynikającego z ostatniego zatwierdzonego
rocznego sprawozdania finansowego, a w przypadku gdy ostatnie roczne
sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone w terminie 6 miesięcy po upływie
roku obrotowego – w wysokości 1/12 podatku wynikającego z ostatniego
sporządzonego rocznego sprawozdania finansowego.
2. Podatnicy rozpoczynający działalność uiszczają podatek w terminie określonym
w art. 8 i nie uiszczają zaliczek na podatek.
3. W przypadku gdy rok obrotowy podatnika jest inny niż 12 miesięcy wysokość
miesięcznej zaliczki ulega przeliczeniu odpowiednio do długości roku obrotowego,
za który sporządzono ostatnie roczne sprawozdanie finansowe podatnika.
Art. 7. 1. W przypadku gdy w kolejnych trzech miesiącach wysokość zaliczek nie odzwierciedla
aktualnej sytuacji bilansowej podatnika, naczelnik właściwego urzędu skarbowego
na wniosek podatnika lub z urzędu w drodze decyzji określi wysokość zaliczki
na podatek płatnej do dnia najbliższego zatwierdzenia rocznego sprawozdania
finansowego.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1 może zostać zmieniona w przypadku zmiany sytuacji
bilansowej podatnika w kolejnych trzech miesiącach kalendarzowych.
Art. 8.1. Podatnicy są zobowiązani w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego
sprawozdania finansowego składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego
deklarację podatkową według ustalonego wzoru.
2. W przypadku gdy w terminie 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego podatnika
nie zostanie zatwierdzone roczne sprawozdanie finansowe podatnik jest
2 
 
zobowiązany złożyć deklarację podatkową, o której mowa w ust. 1 wraz ze
sporządzonym przez organ zarządzającym sprawozdaniem finansowym w terminie
10 dni od upływu wyżej wymienionego 6-miesięcznego terminu. W takim przypadku
po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego podatnik składa deklarację
korygującą.
3. W terminie złożenia deklaracji, o których mowa w ust. 1 i 2 podatnicy są zobowiązani
uiszczać na rachunek bankowy urzędu skarbowego różnicę pomiędzy podatkiem
wynikającym z
deklaracji podatkowej, a sumą zaliczek wpłaconych w roku
obrotowym.
4. W przypadku gdy suma zaliczek wpłaconych w roku obrotowym przewyższa kwotę
podatku wynikającego z deklaracji podatkowej nadpłata podlega zaliczeniu
na poczet trzech kolejnych zaliczek przypadających po dacie złożenia deklaracji
podatkowej. W
przypadku braku takiej możliwości nadpłata podlega zwrotowi
na wniosek podatnika w terminie 30 dni od daty złożenia wniosku.
5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia,
wzór deklaracji, o której mowa w ust. 1 i ust. 2 oraz deklaracji korygującej, o której
mowa w ust. 2 wraz z objaśnieniem co do sposobu wypełniania oraz terminu i
miejsca składania.

Dział IV
Zwolnienia i ulgi podatkowe
Art. 9. Zwalnia się z podatku sumę aktywów podatników, o których mowa w art. 2 pkt 1-7
w wysokości nie przewyższającej kwotę 10.000.000,00 zł (dziesięć milionów złotych).
Art. 10. Do podatku od niektórych instytucji finansowych nie stosuje się zwolnień i
ulg podatkowych określonych w innych niż niniejsza ustawach.

Dział V
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Art. 11. W ustawie z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U.
z 2000r. nr 54 poz. 654 z późn. zm) w art. 16 ust. 1 w pkt 66 w miejsce kropki wstawia
się przecinek, a następnie dodaje się pkt 67 w brzmieniu: „podatku, o którym mowa
w ustawie z dnia _____ 2011r. o podatku od niektórych instytucji finansowych (Dz. U. z
2010r, nr ____ poz. ____).”
Art. 12. W przypadku wejścia w życie ustawy w trakcie roku obrotowego podatnika zaliczki
na podatek uiszczane są od pierwszego miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy,
a
podatek za pierwszy rok obrotowy ulega odpowiedniemu zmniejszeniu
proporcjonalnie do okresu roku obrotowego przypadającego po wejściu w życie ustawy.
Art. 13. Podstawą wyliczenia zaliczki na podatek do momentu zatwierdzenia lub sporządzenia
pierwszego rocznego sprawozdania finansowego po wejściu w życie ustawy jest
ostatnie roczne sprawozdanie finansowe zatwierdzone przed wejściem w życie ustawy,
a w przypadku gdy takie sprawozdanie nie zostało zatwierdzone w terminie 6 miesięcy
po upływie roku obrotowego – ostatnie roczne sporządzone przez organ zarządzający
podatnika roczne sprawozdanie finansowe.
3 
 
Art. 14. Wprowadzenie podatku określonego niniejszą ustawą nie może stanowić podstawy
zmiany warunków świadczenia usług finansowych i ubezpieczeniowych wykonywanych
w oparciu o umowy cywilnoprawne zawarte przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy, chyba że możliwość zmiany warunków usług została wprost w umowie
przewidziana w przypadku wprowadzenia podatku od aktywów.
Art. 15. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012r.

UZASADNIENIE

Podatek od niektórych instytucji finansowych ma stanowić alternatywę wobec wprowadzonej
przez rząd podwyżki podatku VAT. Ekonomiczny skutek podwyżki VAT dotknął najbardziej
gospodarstwa domowe o średnich dochodach (i poniżej średniej). VAT jest podatkiem
bezpośrednio przerzucanym w cenę towarów i szczególnie odczuwanym w przypadku dóbr o
niskiej elastyczności popytu, np. żywności, czynszów itp. Takie dobra stanowią największą
pozycję w koszyku zakupów konsumentów o średnich dochodach.
Wzrost PKB w Polsce wynika w znacznej mierze z popytu konsumpcyjnego. Podwyżka VAT jest
potencjalnie zagrożeniem dla tej tendencji.

Szanowane wpływy z podatku, wyniosą na podstawie dostępnych danych Komisji Nadzoru
Finansowego i GUS, kwotę 5 mld zł czyli równowartość oczekiwanych przez rząd wpływów
z wyższego VAT. Proponowana stawka wynosi 0,39%, co przyniesie:
•
4,1 mld zł od aktywów banków w wysokości 1,057 bln zł
•
538 mln zł od aktywów zakładów ubezpieczeń (razem non-life i life) wynoszących
138,7 mld zł
•
405 mln zł od aktywów funduszy inwestycyjnych wynoszących ok. 104 mld zł

Podatek dotyczy banków, towarzystw ubezpieczeniowych i funduszy inwestycyjnych. Objęcie
funduszy inwestycyjnych jest konieczne ze względu na ryzyko arbitrażu podatkowego, czyli
zawiązywania funduszu w ramach grupy kapitałowej, aby przenosić doń aktywa i obniżyć
podstawę opodatkowania. Nie proponuje się objęcia podatkiem powszechnych towarzystw
emerytalnych, których powinna dotyczyć kompleksowa reforma.

Konsekwencje wprowadzenia podatku
Wśród skutków wprowadzenia podatku należy w szczególny sposób przeanalizować:
1) możliwość przerzucenia podatku na klientów banków, towarzystw ubezpieczeniowych,
funduszy
2) zmniejszenie konkurencyjności polskiego rynku dla instytucji zagranicznych.

Ad. 1
Podatek od aktywów instytucji finansowych jest de facto podatkiem majątkowym, stąd
przerzucenie podatku na klientów nie powinno mieć miejsca.
4