Rządowy projekt ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

– jeżeli wiedzieli, że podmiot powierzył wykonywanie pracy
cudzoziemcowi przebywającemu bez ważnego dokumentu
uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
a podmiot ten lub wykonawca, o którym mowa w art. 8, jest
niewypłacalny w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, uporczywie
uchyla się od wypłaty wynagrodzenia lub przemawia za tym
szczególnie ważny interes cudzoziemca.
2. Główny wykonawca oraz podwykonawca, o którym mowa
w ust. 1, nie ponosi odpowiedzialności w zakresie określonym w tym przepisie, jeżeli
spełnił wymagania należytej staranności określone w art. 8 ust. 2.

Art. 10. W ustawie z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U.
z 2011 r. Nr 116, poz. 675, Nr 117, poz. 677, Nr 170, poz. 1015, Nr 171, poz. 1016
i Nr 230, poz. 1371) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1:
a) w ust. 2 w pkt 4 dodaje się lit. i w brzmieniu:
„i) przestępstw określonych w art. 264a, 264b i 264c
Kodeksu karnego.”,
b) dodaje się ust. 5 w brzmieniu:
„5. Straż Graniczna współpracuje z ministrem właściwym
do spraw pracy oraz ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych przy określaniu – na podstawie oceny
ryzyka powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom
przebywającym bez ważnego dokumentu
uprawniającego do pobytu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej – sektorów działalności na
poziomie sekcji, zgodnie z Polską Klasyfikacją
Działalności (PKD), o szczególnym natężeniu tego
zjawiska.”;
2) w art. 9 po ust. 1e dodaje się ust. 1f w brzmieniu:
„1f. Straż Graniczna, w celu zapewnienia skuteczności
przeprowadzania kontroli legalności wykonywania pracy
5 
przez cudzoziemców oraz powierzania wykonywania
pracy cudzoziemcom, może korzystać, na zasadach
określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137,
poz.
887, z późn. zm.5)), z danych zgromadzonych
w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych na koncie
ubezpieczonego oraz koncie płatnika składek,
dotyczących cudzoziemców zgłoszonych do ubezpieczeń
społecznych oraz płatników powierzających
wykonywanie pracy cudzoziemcom.”;
3) w art. 9e w ust. 1 po pkt 6a dodaje się pkt 6b w brzmieniu:
„6b) określonych w art. 264a, 264b i 264c Kodeksu karnego,”;
4) w art. 9f w ust. 1 po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
„2a) określonych w art. 264a, 264b i 264c Kodeksu karnego,”;
5) w art. 10d po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
„1a. Straż Graniczna jest obowiązana do przekazywania
ministrowi właściwemu do spraw pracy oraz ministrowi
właściwemu do spraw wewnętrznych, nie później niż do
dnia 30 kwietnia następnego roku, zbiorczych wyników
kontroli, o której mowa w ust. 1, w zakresie dotyczącym
powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom
przebywającym bez ważnego dokumentu uprawniającego
do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
z uwzględnieniem liczby kontroli przeprowadzonych
w
poprzednim roku oraz procentowego udziału
podmiotów powierzających wykonywanie pracy
cudzoziemcom przebywającym bez ważnego dokumentu
uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej w każdym sektorze, o którym mowa w art. 1
ust. 5.”.

6 
Art. 11. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.6)) w art. 23 w ust. 1 po
pkt 55a dodaje się pkt 55b w brzmieniu:
„55b) należnych, wypłaconych, dokonanych lub postawionych do
dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności
z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 2, 5 i 7 – 9
cudzoziemcowi, który w okresie świadczenia pracy lub
wykonywania osobiście działalności na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej nie posiadał ważnego,
wymaganego na podstawie odrębnych przepisów, dokumentu
uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, a także składek z tytułu tych należności w części
finansowanej przez płatnika składek oraz zasiłków
pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez
zakład pracy temu cudzoziemcowi;”.

Art. 12. W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, Nr 102, poz. 585, Nr 106, poz. 622,
Nr 134, poz. 781, Nr 178, poz. 1059, Nr 205, poz. 1202 i Nr 234, poz. 1389 i 1391)
w art. 16 w ust. 1 po pkt 57a dodaje się pkt 57b w brzmieniu:
„57b) należnych, wypłaconych, dokonanych lub postawionych do
dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności
z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 2, 5 i 7 – 9
ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od
osób fizycznych cudzoziemcowi, który w okresie
świadczenia pracy lub wykonywania osobiście działalności
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie posiadał
ważnego, wymaganego na podstawie odrębnych przepisów,
dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, a także składek z tytułu tych
należności w części finansowanej przez płatnika składek oraz
zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego
wypłacanych przez zakład pracy temu cudzoziemcowi;”.
7 
Art. 13. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88,
poz. 553, z późn. zm.2)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 115 dodaje się § 24 w brzmieniu:
„§ 24. Warunkami szczególnego wyzysku są warunki pracy,
w
tym warunki wynikające z dyskryminacji,
w szczególności ze względu na płeć, w których
występuje rażąca dysproporcja w
porównaniu
z
warunkami pracy osób, którym powierzono
wykonywanie pracy zgodnie z prawem, co wpływa na
zdrowie i
bezpieczeństwo osób, którym powierzono
wykonywanie pracy w takich warunkach, i uchybia ich
godności ludzkiej.”;
2) po art. 264a dodaje się art. 264b i art. 264c w brzmieniu:
„Art. 264b. Kto powierza wykonywanie pracy małoletniemu
przebywającemu bez ważnego dokumentu upraw-
niającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej lub powierza wykonywanie pracy w tym
samym czasie wielu osobom przebywającym bez
ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w związku
z prowadzoną działalnością gospodarczą uporczywie
powierza wykonywanie pracy osobie przebywającej
bez ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art. 264c. Kto powierza wykonywanie pracy pokrzywdzonemu
przestępstwem określonym w art. 189a § 1 przeby-
wającemu bez ważnego dokumentu uprawniającego
do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
lub powierza wykonywanie pracy w warunkach
szczególnego wyzysku osobie przebywającej bez
ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na
8 
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3.”.

Art. 14. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.5)) w art. 50:
1) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego, o których
mowa w art. 40, i na koncie płatnika składek, o których
mowa w art. 45, mogą być udostępniane sądom,
prokuratorom, organom kontroli skarbowej, organom
podatkowym, komornikom sądowym, Państwowej Inspekcji
Pracy, Straży Granicznej, ośrodkom pomocy społecznej,
powiatowym centrom pomocy rodzinie oraz Komisji
Nadzoru Finansowego, z uwzględnieniem przepisów
dotyczących ochrony danych osobowych.”;
2) ust. 9 otrzymuje brzmienie:
„9. Dane zgromadzone na kontach, o których mowa w ust. 3,
udostępnia się bezpłatnie sądom, prokuratorom, organom
kontroli skarbowej, organom podatkowym, Państwowej
Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, ośrodkom pomocy
społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie oraz
Komisji Nadzoru Finansowego, a także w zakresie
niezbędnym do realizacji świadczeń rodzinnych wójtowi,
burmistrzowi lub prezydentowi miasta.”;
3) dodaje się ust. 11 – 13 w brzmieniu:
„11. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje Straży
Granicznej oraz Państwowej Inspekcji Pracy:
1) wykaz obejmujący dane płatników, którzy w ostatnim
kwartale zgłosili do ubezpieczeń społecznych co
najmniej jednego cudzoziemca – w terminie do końca
ostatniego dnia roboczego miesiąca następującego po
upływie kwartału, którego wykaz dotyczy oraz
9