Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw

Art. 3

W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 z późn. zm.) art. 100 otrzymuje
brzmienie:

„Art. 100. ciąganie grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego następuje w trybie
przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Grzywna ta stanowi dochód
budżetu państwa, z zastrzeżeniem art. 20da ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o
drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r., Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), a gdy nałoży ją
funkcjonariusz organu podległego władzom jednostki samorządu terytorialnego -
stanowi dochód tej jednostki samorządu.”


Art. 4

W ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2012 r.,
poz. 1265 z późn. zm.) w art. 56 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Kary pieniężne oraz grzywny, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 4, przekazywane
są na wyodrębniony rachunek bankowy Głównego Inspektoratu Transportu
Drogowego, z zastrzeżeniem art. 20da ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach
publicznych (Dz. U. z 2007 r., Nr 19, poz. 115 z późn. zm.).”


Art. 5

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
 
 
 
UZASADNIENIE

Coraz bardziej rozszerzająca się sieć fotoradarów w Polsce, zaopatrzenie
Inspekcji Transportu Drogowego w nowe pojazdy wyposażone w urządzenia
rejestrujące naruszanie przepisów ruchu drogowego, wprowadzenie odcinkowego
pomiaru prędkości miały zapewnić skuteczniejszą walkę z piratami drogowymi,
a tym samym poprawić bezpieczeństwo innych uczestników ruchu na drogach.
Działania te nie przynoszą jednak zakładanego rezultatu. Ich konsekwencjami są
narastająca frustracja kierowców oraz zmniejszenie zaufania do służb czuwających
nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu drogowego. Fotoradary ustawianie są w
większości przypadków nie w miejscach, w których dochodzi do dużej liczby
wypadków i kolizji drogowych, ale w takich gdzie, kierowcy przekraczają
dopuszczalną prędkość, nie powodując jednocześnie wypadków. Inspekcja Transportu
Drogowego w razie wykrycia naruszenia przez kierowcę prawa nie podejmuje, jak to
robi policja, czynności polegających na natychmiastowym ukaraniu kierowcy,
a jedynie dokumentuje przy pomocy urządzenia rejestrującego łamanie właściwych
przepisów celem sporządzenia w przyszłości mandatu.

Przedstawione wyżej działania nie prowadzą do poprawy bezpieczeństwa na
drogach. Takie podejście ma niewiele wspólnego z należytym egzekwowaniem
przestrzegania przepisów ruchu drogowego i poprawy bezpieczeństwa innych
uczestników.

Potrzeba wprowadzenia nowelizacji ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo
o ruchu drogowym oraz ustawy dnia z 21 marca 1985 roku o drogach publicznych ma
na celu rzeczywistą, a nie fikcyjną, poprawę stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Zwiększenie ilości fotoradarów w większości przypadków nie służy jak wskazał rząd
zagwarantowaniu bezpieczeństwa na drogach, a ma przyczynić się do zwiększenia
wpływów do budżetu. Zasadność prawidłowości rozmieszczenia fotoradarów może
budzić wątpliwości Najwyższej Izby Kontroli, wobec zapowiedzianej ostatnio kontroli
w powyższej kwestii. Izba wskazała, że celem kontroli jest potrzeba weryfikacji, czy
stacjonarne fotoradary ustawiono w miejscach, gdzie wcześniej dochodziło do
wypadków i kolizji, oraz w miejscach, które zostały wskazane w analizach zagrożeń
w ruchu drogowym. Z kontroli, które zostały przeprowadzone do tej pory przez
Najwyższą Izbę Kontroli wynika, że nie zawsze miejsca ulokowania urządzeń
rejestrujących przestrzeganie przepisów ruchu drogowego były wybierane na
podstawie analizy wypadków, kolizji i zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu
kierowców i pieszych. Urządzenia te w niektórych miejscach były instalowane w taki
sposób aby dostarczały jak największych wpływów do budżetu.

Premier Donald Tusk oraz Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki
Morskiej Sławomir Nowak stwierdzili, że zwiększenie ilości fotoradarów ma na celu
poprawę bezpieczeństwa na drogach, ochronę życia uczestników ruchu drogowego,
a nie zwiększenie wpływów do budżetu Państwa. Jednak argumentacja ta wydaje się
znacząco odbiegać od rzeczywistości np. zaplanowane przez Ministra Finansów
przychody w budżecie państwa na 2013 rok z mandatów mają wynieść 1,5 mld zł czyli
ok. 100 razy więcej niż udało się zebrać w 2012 roku.

Dlatego też wnioskodawcy proponują zmiany legislacyjne, które realnie
przyczynią się do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Projekt ustawy w art. 1
pkt 3 lit. b przewiduje, że minister właściwy do spraw transportu określi lokalizację
stacjonarnych urządzeń rejestrujących w pasie drogowym dróg publicznych
w miejscach szczególnie niebezpiecznych. Za miejsce szczególnie niebezpiecznie
uznane będzie miejsce, w którym ze względu na mające tam uprzednio miejsce
wypadki drogowe występuje istotne zagrożenie powtórnym wystąpieniem tych
wypadków (zmiana 1 w art. 1).

Ponadto projekt ustawy wprowadza zapis zgodnie, z którym ITD prowadząc
kontrolę fotoradarową przy użyciu urządzeń przenośnych lub zainstalowanych w
pojazdach będzie miała obowiązek robić to w wyłącznie miejscach oznaczonych, i w
przypadku użycia pojazdów – po zaparkowaniu. Obecnie Inspekcja Transportu
Drogowego korzysta z nieoznakowanych radiowozów z zamontowanymi
urządzeniami do pomiaru prędkości. Urządzenia rejestrują pojazdy wyprzedzające
samochody ITD, jednakże, w przeciwieństwie do policji, ITD nie zatrzymuje kierowcy
przekraczającego prędkość, lecz wyłącznie robi zdjęcie i przesyła właściwe
zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia. Zdaniem ekspertów obecnie działanie ITD
w takim zakresie nie ma nic wspólnego z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego,
a jedynie służy aby z udziałem kierowców zwiększyć stan finansów publicznych.
Działalność ta dobitnie obrazuje prawdziwe intencje przyświecające zwiększaniu
ilości fotoradarów zarówno stacjonarnych jaki i przenośnych. Dlatego też, żeby
ukrócić ten irracjonalny proceder, który zdaniem ekspertów i kierujących nie
przyczynia się poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym wnioskodawcy proponują
wprowadzenie przedstawionych wyżej ograniczeń.

Dodatkowo pozbawia się Inspekcję Transportu Drogowego nadzoru ruchu
drogowego na określonych odcinkach drogi (art. 1 pkt 3 lit. a projektu ustawy).

W projekcie zaproponowano ponadto nowelizację ustawy o drogach
publicznych, poprzez utworzenie Funduszu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego
(zmiana 1 w art. 2). Przychodami Funduszu mają być środki pieniężne uzyskane
z grzywien nałożonych przez właściwe podmioty z wyłączeniem straży gminnej
(miejskiej) w drodze mandatu karnego za naruszenia przepisów ruchu drogowego
ujawnionych za pomocą fotoradarów Przychodami będą także spadki, zapisy,
darowizny, dotacje i zbiórki. rodki Funduszu będą przeznaczane na finansowanie
zadań inwestycyjnych, modernizację, remonty związane z siecią drogową, budowę,
przebudowę, remont, utrzymanie i ochronę dróg oraz drogowych obiektów
inżynierskich, a także finansowanie zadań związanych z poprawą bezpieczeństwa w
ruchu drogowym. Dysponentem Funduszu będzie minister właściwy do spraw
transportu. Udzielenie dotacji celowej na realizację zadań wymienionych powyżej
będzie następować na wniosek uprawnionych podmiotów, czyli Generalnej Dyrekcji
Dróg Krajowych i Autostrad, samorządu województwa i samorządu powiatu.

Podmioty, które otrzymały dotacje z Funduszu, będą obowiązane
do sporządzania i przekazywania dysponentowi Funduszu kwartalnych informacji
dotyczących wykorzystania tych środków oraz do sporządzania i przekazania
rozliczenia dotacji w zakresie rzeczowym i finansowym, w terminie 15 dni od dnia
zakończenia realizacji zadania. Z kolei Dysponent Funduszu będzie dokonywał
kontroli prawidłowości wydatkowania dotacji otrzymanych z Funduszu pod względem
racjonalności i legalności ich wydatkowania, w tym zgodności danych zawartych
w informacjach przekazanych przez podmioty, które otrzymały dotacje z Funduszu.
Ponadto podmioty, które wykorzystały dotacje niezgodnie z celem ich przyznania,
są obowiązane do zwrotu dysponentowi Funduszu równowartości przekazanych
środków wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych,
w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia takiego wykorzystania. Jednocześnie w wypadku
ustalenia, że podmiot, któremu udzielono dotacji, wykorzystał ją niezgodnie
z przeznaczeniem, dysponent Funduszu, który udzielił dotacji, jest obowiązany
do wezwania tego podmiotu do zwrotu równowartości uzyskanych świadczeń w
terminie 30 dni od dnia wezwania jej do zwrotu. Jeżeli pomiot, który wykorzystał
udzieloną dotacje niezgodnie z jej przeznaczeniem oraz pomimo wezwania nie zwrócił
jej równowartości będzie pozbawiony prawa do dalszej dotacji, chyba że będą
zachodziły wyjątkowe okoliczności uzasadniające jej udzielenie.

Zmiany w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia oraz w ustawie
o transporcie drogowym są konsekwencją utworzenia Funduszu oraz przekazywania
środków z grzywien na jego rzecz.

W opublikowanej przez Najwyższą Izbę Kontroli Informacji o wynikach
kontroli bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce sporządzonej w oparciu o wyniki
kontroli NIK w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce,
przeprowadzonych w latach 2000 – 2010 wskazano występowanie nieodpowiedniego
tempa wzrostu nakładów sprzyjających budowie dróg. Jak wynika z dokumentu
w krajach Unii Europejskiej drogi, na których powstały koleiny, z powodu grożącego
zagrożenia dla ruchu drogowego ulegają zamknięciu. W Polsce takie drogi zostają